Windows XP - Format και Εγκατάσταση
__TOC__
==Εισαγωγή==
Παρατηρείται συχνά στο forum ότι πολλά μέλη θέλουν να κάνουν format και εγκατάσταση των Windows XP από την αρχή, αλλά φοβούνται, ίσως λόγω του γεγονότος ότι είναι ακόμη αρχάριοι χρήστες, δεν έχουν ξανακάνει τη διαδικασία κλπ. Το παρόν άρθρο απευθύνεται σε όλα αυτά τα μέλη, για να τους βοηθήσει βήμα-βήμα κατά τη διαδικασία.
Πρώτα απ' όλα, πρέπει να γίνει μία προεργασία ώστε να είμαστε απόλυτα έτοιμοι.
==Λίστα επιβίωσης==
- Παίρνουμε backup ο,τι έχουμε στο partition με την παλιά εγκατάσταση των Windows XP. Αυτό μπορεί να γίνει ή σε DVDR ή σε άλλο partition/δίσκο. Ιδιαίτερη προσοχή στον κατάλογο Τα έγγραφά μου, για έγγραφα και εικόνες και στους σελιδοδείκτες του Ιnternet Explorer, του Firefox ή όποιου άλλου browser χρησιμοποιείτε. Υπάρχουν έτοιμα εργαλεία για εύκολο backup ρυθμίσεων των δημοφιλών browsers, με λίγη αναζήτηση θα τα βρείτε. Ακόμη, θα πρέπει να έχουμε καταγεγραμμένο κάπου το username και το password της Internet σύνδεσής μας, για την περίπτωση που συνδεόμαστε με USB modem και dialup συντόμευση
- Συγκεντρώνουμε τους drivers (οδηγούς) όλων των συσκευών του PC μας, κυρίως το CD της μητρικής κάρτας, της κάρτας ήχου και του modem, καθώς αυτά δεν τα βρίσκουν αμέσως τα XP. Αν καταφέρουμε μετά και συνδεθούμε στο internet, θα μπορούμε να κατεβάσουμε ο,τι θέλουμε και μάλιστα στην πιο πρόσφατη διαθέσιμη έκδοση. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προγράμματα όπως το Driver Genius Pro για να κάνουμε backup τους οδηγούς των συσκευών μας και να τους επαναφέρουμε μετά με μόλις ένα κλικ
- CD/DVD εγκατάστασης των Windows XP
- Κλειδί προϊόντος (Product Key): Είναι ο σειριακός αριθμός που αναγνωρίζει μοναδικά το αντίγραφο Windows που κατέχουμε. Σημειώστε τον σε ένα χαρτί
Αυτή είναι η λίστα επιβίωσης του format. Ακολουθεί ένας...
==Τελικός έλεγχος==
- Επιβεβαιώνουμε ότι γνωρίζουμε πώς να κάνουμε boot (εκκίνηση) από CD. Ένας τρόπος είναι να αλλάξουμε το boot sequence στο BIOS της μητρικής κάρτας. Αν δεν ξέρουμε πώς, διαβάζουμε το εγχειρίδιο της μητρικής. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο, το κατεβάζουμε από το site του κατασκευαστή της μητρικής. Ένας εναλλακτικός τρόπος που προσφέρουν ορισμένες μητρικής είναι με το πάτημα ενός πλήκτρου (συνήθως F-key, π.χ. F11) σε ένα συγκεκριμένο στάδιο της εκκίνησης του υπολογιστή (αφού έχουν ανιχνευθεί όλες οι διαθέσιμες συσκευές από τις οποίες είναι δυνατόν να συνεχίσει η εκκίνηση), οπότε και μας εμφανίζει μία λίστα με αυτές τις συσκευές, από την οποία μπορούμε να επιλέξουμε τον οδηγό CD/DVD
- Κάνουμε μια λίστα με τα προγράμματα που μπορεί να χρειαστούμε. Αυτό μπορεί να γίνει σε ένα text αρχείο ή σε χαρτί. Ένας καλός τρόπος για να έχουμε μια γρήγορη λίστα με τα εγκατεστημένα προγράμματα είναι να πάμε Έναρξη->Εκτέλεση, να δώσουμε την εντολή:
>explorer "%USERPROFILE%\Start Menu\Προγράμματα"
και να συμπιέσουμε σε ένα ZIP αρχείο ο,τι υπάρχει εκεί. Αντιγράφουμε το ZIP σε έναν άλλο δίσκο/partition με το όνομα MyStartMenu.zip για να μην χαθεί. Πάμε άλλη μια φορά Έναρξη->Εκτέλεση, δίνουμε τώρα το εξής:>explorer "%ALLUSERSPROFILE%\Start Menu\Προγράμματα"
...ξανασυμπιέζουμε τα αποτελέσματα σε ένα ZIP και το αντιγράφουμε σε άλλο δίσκο/partition με το όνομα AllStartMenu.zip. Με αυτόν τον τρόπο, μετά το format μπορούμε να βρούμε μέσα στο ZIP τα ονόματα των προγραμμάτων που είχαμε εγκατεστημένα, για να μην ψαχνόμαστε. Καλύτερη επιλογή για τη συμπίεση είναι το ZIP format, γιατί τα Windows XP έχουν ενσωματωμένη δυνατότητα για άνοιγμα αρχείων ZIP - Αν το πληκτρολόγιό μας είναι από αυτά που φέρουν πλήκτρο F Lock (όπως π.χ. το Multimedia Keyboard της Microsoft), φροντίζουμε να το πατήσουμε μόλις κάνουμε επανεκκίνηση, για να μπορέσουμε να πατήσουμε τα ανάλογα πλήκτρα F όταν χρειαστεί.
Ας σημειωθεί ότι από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η διαδικασία, δεν βγάζουμε το CD/DVD μέχρι να μπούμε στα Windows, και στα ενδιάμεσα reboot δεν πατάμε πλήκτρο όταν εμφανίζεται το μήνυμα για "Boot from CD". Μόνο την πρώτη φορά θα χρειαστεί αυτό.
Τα παρακάτω βήματα είναι για εγκατάσταση XP πάνω από μία υπάρχουσα εγκατάσταση και σβήνοντας ο,τι υπάρχει στο partition των XP (συνήθως το C:). Αν είναι η πρώτη φορά που κάνουμε εγκατάσταση, ορισμένα βήματα δε θα εμφανισθούν.
==Η διαδικασία==
Θεωρώντας ότι βρισκόμαστε σε περιβάλλον Windows (του οποίου η εγκατάσταση πρόκειται να διαγραφεί με τα επόμενα βήματα), εισάγουμε το CD/DVD εγκατάστασης των Windows στο CD/DVD drive του PC και κάνουμε επανεκκίνηση. Αν δεν εκκινήσει το PC μας από το δισκάκι εγκατάστασης, ελέγχουμε στο BIOS αν όντως έχει ορισθεί σαν πρώτη συσκευή boot το CD/DVD drive.
===Η αρχή σε text mode===
Πατάμε ένα πλήκτρο, οποιοδήποτε. Π.χ. το Spacebar.
Η πρώτη οθόνη του περιβάλλοντος εγκατάστασης. Απλά, πατάμε το Enter για να προχωρήσουμε.
Εδώ θα πρέπει να συμφωνήσουμε με την Άδεια Χρήσης των Windows XP για να συνεχίσει η εγκατάσταση, πατώντας το πλήκτρο F8. Όπως αναφέρθηκε και στην Ενότητα 3 (Τελικός έλεγχος), σιγουρευτείτε ότι έχετε ενεργοποιήσει το F Lock αν το πληκτρολόγιό σας διαθέτει τέτοιο πλήκτρο.
Εδώ ενημερωνόμαστε ότι ανιχνεύθηκε μία υπάρχουσα εγκατάσταση Windows XP και μας δίνεται η δυνατότητα να κάνουμε επισκευή (Repair) αυτής, κάτι που ξεφεύγει από το σκοπό του παρόντος άρθρου. Θα πατήσουμε το πλήκτρο Esc για να αγνοηθεί η υπάρχουσα εγκατάσταση και να συνεχίσουμε κανονικά.
Εμφανίζεται μία λίστα με τα υπάρχοντα partitions των δίσκων του συστήματος. Με το επάνω και κάτω βέλος του πληκτρολογίου, επιλέγουμε το partition στο οποίο θέλουμε να εγκατασταθούν τα Windows (συνήθως είναι το "C: Partition1") και πατάμε το πλήκτρο Enter.
Εδώ προειδοποιούμαστε ότι υπάρχει ήδη εγκατεστημένο λειτουργικό σύστημα στο partition που επιλέξαμε και μας δίνεται μία ακόμη ευκαιρία να αλλάξουμε γνώμη. Εμείς όμως ξέρουμε τί κάνουμε, οπότε πατάμε το πλήκτρο C για να συνεχίσουμε.
Εδώ επιλέγουμε αν θα δημιουργηθεί νέο σύστημα αρχείων στο partition εγκατάστασης (διαγράφοντας τα ήδη υπάρχοντα), και τί τύπου θα είναι αυτό. Προτείνεται ενθέρμως να προτιμήσετε NTFS ως σύστημα αρχείων, είτε με την πρώτη επιλογή είτε με την τρίτη. Η διαφορά είναι ότι η τρίτη θα κάνει έναν διεξοδικό έλεγχο της επιφάνειας του σκληρού δίσκου στην οποία αντιστοιχεί το partition, απαιτώντας όμως και περισσότερο χρονικό διάστημα που σε πολλών GB partitions δεν είναι αμελητέο. Με το επάνω και κάτω βέλος του πληκτρολογίου, κάντε την επιλογή σας και πιέστε το πλήκτρο Enter για συνέχεια.
Προειδοποιούμαστε ότι με το επικείμενο format θα χαθούν όλα τα υπάρχοντα αρχεία στο partition και μας δίνεται μία ακόμη ευκαιρία να αλλάξουμε γνώμη. Συνεχίζουμε πιέζοντας το πλήκτρο F (όχι το F Lock, το κανονικό γράμμα F του πληκτρολογίου). Ακολουθούν μερικά μηνύματα που δείχνουν την πρόοδο του format και τελικά, της αντιγραφής αρχείων από το CD/DVD στο partition:
Όταν ολοκληρωθεί η αντιγραφή το PC θα πρέπει να επανεκκινήσει, για να συνεχίσει η εγκατάσταση από τα αρχεία που αντιγράφηκαν στο partition:
Όταν ξανασυναντήσουμε το μήνυμα "Press any key to boot from CD" δεν πρέπει να πατήσουμε πλήκτρο, ώστε να εκκινήσει το PC από το σκληρό δίσκο.
===Η συνέχεια σε γραφικό περιβάλλον με ποντίκι===
Από αυτό το σημείο, το πρόγραμμα εγκατάστασης συνεχίζει σε γραφικό περιβάλλον, όπου ενεργοποιείται και θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το ποντίκι.
Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε Ελληνικό keyboard layout και επίσης, να κάνουμε ρυθμίσεις ώστε να εμφανίζονται σωστά οι ελληνικοί χαρακτήρες σε όλα τα προγράμματα που θα εγκαταστήσουμε αργότερα, ακόμη και σε αυτά που δεν υποστηρίζουν Unicode. Κάνουμε κλικ στο κουμπί Customize...:
Κλικ στο κουμπί Details...:
Κλικ στο κουμπί Add...:
Ρυθμίζουμε όπως παραπάνω και κλικ στο OK.
Προστέθηκε υποστήριξη Ελληνικού πληκτρολογίου. Με κλικ στο κουμπί Key Settings..., μπορούμε να αλλάξουμε το συνδυασμό πλήκτρων που εναλλάσσει μεταξύ διαθέσιμων πληκτρολογίων από τον προκαθορισμένο Alt+Shift σε Ctrl+Shift, αν μας βολεύει περισσότερο. Αν δε θέλουμε, συνεχίζουμε κάνοντας κλικ στο OK.
Επιλέγουμε την καρτέλα Advanced, όπου ρυθμίζουμε τη γλώσσα προτίμησης για τα non-Unicode προγράμματα σε Ελληνικά.
[DIV=border-width: none; margin:0 auto; width:60%; text-align:center; background-color:gold]
Αυτή η ρύθμιση είναι υπεύθυνη για πολλά προβλήματα που αναφέρονται συχνά στο forum, συνοδευόμενα από την χαρακτηριστική φράση «Βοήθεια, αντί για Ελληνικά βλέπω αλαμπουρνέζικα/Κινέζικα» ή κάποια παρόμοια.
[/DIV]
Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο OK και ακολούθως στο Next >.
Εδώ δίνουμε ένα όνομα και προαιρετικά, επωνυμία εταιρείας. Δεν είναι το όνομα του χρήστη όταν θα μπαίνουμε στα Windows και δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν τέτοιο. Αυτό δηλώνεται σε επόμενο σημείο της εγκατάστασης. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next >.
Μας ζητείται να εισάγουμε το Κλειδί Προϊόντος (Product Key) για το αντίγραφο XP μας με τη μορφή:
>XXXXX-XXXXX-XXXXX-XXXXX-XXXXX (Πέντε ομάδες από πέντε γράμματα)
Ο κωδικός αυτός συνήθως βρίσκεται στο μεταλλικό αυτοκόλλητο πάνω στο PC μας ή στη συσκευασία του CD εγκατάστασης. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next >.
Εδώ δίνουμε το όνομα με το οποίο θα αναγνωρίζεται το PC μας όταν έχει πρόσβαση π.χ. σε ένα τοπικό δίκτυο (LAN). Το αφήνουμε ως έχει ή δίνουμε αν θέλουμε ένα πιο επεξηγηματικό όνομα (π.χ. core2duo, phenom, vaggelis κλπ). Επίσης, στα δύο επόμενα πεδία ορίζουμε κωδικό πρόσβασης (και στα δύο απαραίτητα τον ίδιο) για το ειδικό account με όνομα Administrator. Αυτός είναι λογαριασμός χρήστη με τα απολύτως περισσότερα δικαιώματα επεμβάσεων και ρυθμίσεων στην εγκατάσταση των Windows που στήνουμε. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next >.
Αυτονόητο. Αν είναι λάθος η ώρα ή η ημερομηνία, τα διορθώνουμε. Η ζώνη ώρας για την Ελλάδα είναι "GMT +02:00". Αν θέλουμε να ρυθμίζεται αυτόματα η ώρα για το φθινοπωρινό και το εαρινό ωράριο, ενεργοποιούμε και την αντίστοιχη επιλογή. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next >.
===Τελικές ρυθμίσεις===
Αν το πρόγραμμα εγκατάστασης περιέχει οδηγούς για κάρτα/onboard chip δικτύου που τυχόν διαθέτει το PC μας, εμφανίζεται αυτός ο διάλογος για να κάνουμε ορισμένες ρυθμίσεις δικτύου. Αν δε γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται ή δεν έχουμε συγκεκριμένες οδηγίες για να συνδέσουμε το PC σε ένα εταιρικό δίκτυο, το αφήνουμε στην πρώτη επιλογή και συνεχίζουμε με κλικ στο Next >.
Ξανά, είναι περισσότερο για εταιρικά δίκτυα ή συγκεκριμένους τομείς σε server. Προτείνεται να αφήσετε το WORKGROUP σαν ομάδα εργασίας. Αντίστοιχα, τα Windows XP Home Edition εδώ εμφανίζουν ως προεπιλογή το MSHOME. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next >.
Συνεχίζει η εγκατάσταση των Windows και η αριστερή ένδειξη αλλάζει σε «Ολοκλήρωση εγκατάστασης»/"Finalizing installation" με κόκκινα γράμματα. Μετά από λίγη ώρα, ακολουθεί και πάλι μία επανεκκίνηση του PC για να μπούμε στο κυρίως περιβάλλον των εγκατεστημένων πλέον Windows XP. Εννοείται ότι δεν πατάμε πλήκτρο όταν εμφανιστεί το γνωστό πλέον μήνυμα "Press any key to boot from CD".
===Επιτέλους XP(erience)!===
Κλικ στο OK για να ανεβάσουν τα Windows την ανάλυση της οθόνης μας από τη μέχρι τώρα 640x480 σε μεγαλύτερη. Αν η αλλαγή ανάλυσης γίνει χωρίς προβλήματα, θα δούμε την επόμενη οθόνη:
...όπου με κλικ στο OK θα επιβεβαιώσουμε τη σωστή αλλαγή ανάλυσης. Αν υπάρξει πρόβλημα, η προηγούμενη οθόνη δε θα είναι ορατή και απλώς περιμένουμε να ολοκληρωθεί η αντίστροφη μέτρηση των 30 δευτερολέπτων για να επανέλθει η ανάλυση σε 640x480. Συνεχίζουμε:
Το πρόγραμμα εγκατάστασης μας «καλωσορίζει στα Microsoft Windows». Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next > κάτω δεξιά.
Εδώ μας ζητείτε να ενεργοποιήσουμε τη λειτουργία των αυτόματων ενημερώσεων (Automatic Updates). Αν δεν έχετε πολύ συγκεκριμένο λόγο για το αντίθετο, προτείνεται ενθέρμως να αφήσετε την default επιλογή, καθώς θα προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια στο σύστημά σας. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next > κάτω δεξιά.
Γίνεται έλεγχος για το αν το PC σε αυτό το στάδιο έχει πρόσβαση στο Internet. Στη συνέχεια, ερωτώμαστε τον τρόπο με τον οποίο το PC έχει πρόσβαση στο Internet. Αν η συνδεσιμότητα παρέχεται μέσω θύρας Ethernet (όπως στην περίπτωση που έχουμε το PC συνδεδεμένο με έναν ADSL router, άμεσα ή με ένα LAN switch να παρεμβάλλεται), συνήθως η πρώτη επιλογή είναι η σωστή. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next > κάτω δεξιά.
Αν το Product Key που εισάγατε νωρίτερα κατά την εγκατάσταση δεν είναι τύπου Volume Licence, θα εμφανισθεί η παραπάνω οθόνη όπου έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ενεργοποίηση (Activation) των Windows. To Activation είναι μία μέθοδος που εισήγαγε η Microsoft για να καταπολεμήσει την πειρατεία των προγραμμάτων της. Έχει όμως και αυτή τους περιορισμούς της, όπως π.χ. συγκεκριμένος αριθμός φορών που μπορείτε να επανεγκαταστήσετε τα Windows στο σύστημά σας. Περισσότερες γενικές πληροφορίες θα βρείτε εδώ και στα links της ίδιας σελίδας. Επίσης, περισσότερο τεχνικού χαρακτήρα πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε σε αυτό το DOC αρχείο. Ας σημειωθεί ότι αν αγνοήσετε το στάδιο αυτό, θα ξεκινήσει μία αντίστροφη μέτρηση 30 (τριάντα) ημερών, μετά το πέρας της οποίας δε θα υπάρχει πλέον δυνατότητα κανονικού log on στην εγκατάσταση των Windows, παρά μόνο μία παρόμοια οθόνη που θα προτρέπει να γίνει το Activation εκείνη τη στιγμή.
Σε σχετικά νέο hardware, δε θα έχει αναγνωρισθεί η κάρτα δικτύου μας και επομένως δε θα έχουμε ούτως ή άλλως τη δυνατότητα να κάνουμε το Activation σε αυτο το στάδιο, μέχρι να περασθούν οδηγοί για την κάρτα. Σε αυτήν την περίπτωση, διαλέγουμε τη δεύτερη επιλογή και αφήνουμε το Activation για αργότερα. Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next > κάτω δεξιά.
Εδώ μπορούμε να ορίσουμε ένα όνομα account για κάθε διαφορετικό άτομο που θα πρέπει να έχει πρόσβαση στην εγκατάσταση των Windows, με τις δικές του ρυθμίσεις ο καθένας.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Το πρώτο από τα πεδία αντιστοιχεί σε χρήστη με αυξημένα δικαιώματα (ίδια με του Administrator που είδαμε νωρίτερα). Αν χρησιμοποιείτε μόνο εσείς το PC σας και έχετε σκοπό να δημιουργήσετε μόνο ένα account χρήστη, σκεφτείτε πολύ καλά το ενδεχόμενο να δηλώσετε σε αυτήν την οθόνη και ένα επιπλέον account στο δεύτερο πεδίο το οποίο να χρησιμοποιείτε για την καθημερινή χρήση του PC, κάνοντας log on με το πρώτο account μόνο όταν πρέπει να γίνουν εργασίες συντήρησης (π.χ. εγκατάσταση/απεγκατάσταση προγραμμάτων). Η συνεχής εργασία με λογαριασμό τύπου Administrator εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, απαιτεί συνεχή προσοχή και σχετικά μακρόχρονη εμπειρία για να είναι αποδοτική και ασφαλής. Ακόμη κι αν είστε πεπειραμένος χρήστης, δηλώστε και ένα απλό account. Δεν κοστίζει τίποτα (μερικά MB επιπλέον στο system partition) και κάντε μία προσπάθεια να απεξαρτηθείτε από το μοντέλο που θέλει τον χρήστη Windows να δουλεύει μονίμως με Administrator account.
Συνεχίζουμε, κάνοντας κλικ στο Next > κάτω δεξιά.
Και τυπικά, η τελευταία από τις οθόνες της διαδικασίας εγκατάστασης. Με κλικ στο Finish κάτω δεξιά, θα βρεθούμε σύντομα στην οθόνη log on των Windows:
...όπου κατά πάσα πιθανότητα θα θέλουμε να επιλέξουμε το account αυξημένων δικαιωμάτων, για να κάνουμε τις πρώτες system-wide ρυθμίσεις του συστήματος, να ορίσουμε passwords για τα υπόλοιπα accounts και να αρχίσουμε να εγκαθιστούμε οδηγούς και προγράμματα.
==Επίλογος==
Αυτή ήταν η διαδικασία εγκατάστασης. Δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, αλλά μπορεί να φαίνεται έτσι σε κάποιον άπειρο χρήστη. Την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να επανεγκαταστήσετε τα Windows XP, το πιθανότερο είναι να μην έχετε πλέον ανάγκη το παρόν άρθρο.
Καλή επιτυχία!
==Ιστορικό αλλαγών==
-
20081025 - Hosting εικόνων στον Insomnia server (parsifal)
-
20081008 - Προσθήκη screenshots, αλλαγές στο περιεχόμενο και το ύφος του κειμένου για να καταστεί Wiki-neutral, προσθήκη changelog, προσθήκη standard notice στο τέλος (parsifal)
-
20071004 - Προσθήκη αναφοράς στο Driver Genius Pro (parisb)
-
20080928 - Ορθογραφικές διορθώσεις (dermitzakis)
-
20080925 - Ορθογραφικές διορθώσεις (gtroza)
-
20080921 - Αρχική έκδοση (micos000)
- 4