Ενδιαφεροντα αρθρα Ψυχολογιας

[Toufas]

Δεν εχουμε λεφτα αρα ειμαστε ολοι μεσα στα νευρα?Κατι τετοιο καταλαβα..

Παλιοτερα (πριν 20+χρονια)ετσι γινοτανε? Εχω την εντυπωση πως οχι.Γιατι αλλαξε τωρα αυτο?

20 χρονια πριν δεν ξεραμε τα ιδια πραγματα για τον ανθρωπο και τα ψυχικα προβληματα νομιζω.

[De@th L0rd]

20 χρονια πριν δεν ξεραμε τα ιδια πραγματα για τον ανθρωπο και τα ψυχικα προβληματα νομιζω.

 

 

Εκτός αυτού το 1990 ήταν η δεκαετία που άρχιζε να εφαρμόζεται ο δυτικός (αμερικάνικος) τρόπος ζωής κ ακόμα δεν είχε φέρει όλα του τα κακά μαζί.

[Τοξοβολος_UK]

Παω σε κατι πιο εξειδικευμενο τωρα.Ενα ιδιαιτερα ενδιαφερον επιστημονικο εργαλειο/βοηθημα για ολους τους επαγγελματιες,φοιτητες κ οσους ενδιαφερονται για την Ψυχολογια σε βαθος.Με εχει βοηθησει σημαντικα.Με το αζημιωτο φυσικα...

 

 

American Psychological Association

 

Encyclopedia of Psychology

 

After more than a century of extraordinary growth and development, the science of psychology at last has a reference source that defines the study of mind and behavior. Here in eight superbly organized volumes is the definitive guide to every area of psychological theory, research, and practice. The product of a unique collaboration between the American Psychological Association and Oxford University Press, the Encylopedia of Psychology is a state-of-the-art synthesis of classic and contemporary knowledge.

 

International in scope, the Encyclopedia of Psychology will be the first place to turn to for authoritative information on every area of the field—and for answers to literally thousands of questions about concepts, methods, theories, findings, major figures, schools of thought, and emerging areas of interest. Organized alphabetically, the articles range from 500 to 7,000 words in length. Multi-article entries cover major topics in depth, and the 400 biographies constitute a mini-encyclopedia in itself. An extensive system of cross-references and blind entries facilitate research from article to article and clarify links within the field. An exhaustive index makes topic location quick and easy.

 

The Encyclopedia of Psychology serves a remarkable variety of readers: students and their teachers in every area of psychology as well as in such related fields as sociology, social work, nursing, and allied health; researchers in the cognitive sciences and neurosciences; and clinicians and other mental health and human service professionals. It will be the definitive information, research, and reference source for many years to come.

 

Για ενδιαφεροντα επιλεγμενα αρθρακια απο την Βρετανια με μηνιαιο update πατε εδω

 

 

The British Psychological Society

 

The Psychologist

 

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 

 

Εδω το ιδιαιτερα ενδιαφερον αρθρο που επισης εψαχνα αφορμη να δημοσιευσω απο τον Μανωλη Δαφερμο για την ιστορια της Ψυχολογιας στην Ελλαδα, με λεπτομερη ιστορικη αναλυση των επιτευματων της επιστημης μεχρι σημερα στην Ελλαδα.

 

Καντε ενα κοπο να το διαβασετε!Πολυ περιεκτικο!

 

ΨΥΧΗ ΛΟΓΟΣ

 

(De)constructing Psychology in Greece

 

 

Manolis Dafermos, Athanasios Marvakis, Sofia Triliva

 

1. The emerging discipline/field

The past 20 years have brought a great deal of change in the making of psychology as a subject matter and a discipline in Greece. For a long period prior to these developments, psychologists (academics, practitioners, researchers) completed their education in psychology and obtained their degrees from various universities abroad (GB, Germany, the United States, and France predominantly) and evidently aspired to bring to fruition their social reproduction by practicing this ‘imported’ and ‘exotic’ profession. In order to come to some understandings as to the how and why did the last 20 years’ developments come about it is important that we refer to the history of the discipline and profession of psychology in Greece.

 

Greece has a long history as a cultural context but a much shorter history as a modern nation-state. The same can be said for psychology in Greece; there is a long and ancient history of psychology as a set of concepts and understandings about the human condition (the works, words and narratives of Homer, Socrates, Plato, and Aristotle), a 70-year history as academic subject offered within departments of philosophy, a 20-year history as a subject area of study at the university level, and a mere 12-year ‘official’ history of psychology as an applied professional practice. The ancient history of (the) psychology in the Greek cultural context is far beyond the scope of this presentation. It may suffice to say that there was no continuation of those traditions, understandings, or epistemologies until very recently when epistemological discourses such as narrative psychology, positive psychology, emotional intelligence, and philosophical psychology became more popular and got acceptance in the United States and elsewhere and were then imported and (re)produced back into the country and the culture where their roots lay dormant for centuries. The motifs of (up)rooting, engulfing, incorporating, and (re)producing play prominent roles in the history of psychology in Greece.

 

Psychology is a relatively young discipline and profession in Greece. Its contribution to the national context at large is equivocal if one takes the lack of contextualization of its theory production, research and applied practices. In its great hurry to establish itself as a discipline and a profession the field did not delineate or identify its role within the Greek societal context but adopted and took on the roles, practices, and methods of psychology in other nations, mostly North American countries (i.e., primarily the United States) and Northern Europe (primarily, Great Britain and Germany). This was perhaps inevitable in that the majority of the people in academic positions and settings were educated abroad and brought with them the models and paradigms they learned in their respective educational settings. But, as we all know as teachers, knowledge needs constant refining, tools need to be re-designed and epistemologies need re-working in different historical, social, economical, and political contexts. In order to take root and to grow, Greek Psychology’s assumptions and practices have to be immersed in and affected by the Greek cultural, historical, and societal forces (of Greece). Only when it is fully rooted, grounded, and immersed into these societal forces could its knowledge become suitable and fitting for those that use it. Knowledge and know-how needs to be digested (reflected upon, re-worked, nurtured in, applied and understood in its workings within a context), not swallowed (whole) and (re)produced as a whole. Otherwise it is relegated to the realm of ideology, becoming a-historical, a-social, de-contextualized, and a-political. And in these ways, it loses the realities of its subjects.

 

Taking root

 

Psychology as an academic discipline in Greece began to emerge, but not quite take root, in the first quarter of the 20th century and more specifically in 1926 when Theofilos Voreas (1873-1954, who had completed his doctorate in 1897 with W. Wundt as his advisor) began to teach one course at the Department of Philosophy in the University of Athens. At approximately the same time Voreas established the first laboratory in psychology at the University of Athens, Dr. Sakelariou did the same at the University of Thessaloniki where he was elected on the chair in Psychology and established an independent laboratory (in 1937). In 1939 this newly-founded chair in Psychology in Thessaloniki was uprooted and the courses and lab were engulfed by the department of philosophy. Despite the efforts of some people, the Greek academic community was not ready or did not want psychology to be separate and distinct from philosophy as an academic discipline. Psychology was considered somewhat of an amalgamation of philosophy or perhaps psychiatry for this long period in Greece, and the ground was not fertile for such a hybrid.

 

It was not until 1964 that there were some stirrings in the dormant ground when a chair in General Paychology was established within the Thessaloniki School of Philosophy. At approximately the same time a chair in Child Psychology was established. These stirrings, in the so far dormant ground, led to the openings of similar chairs in several Schools of Philosophy around the country. It was not until 1987 (first year of students to be enrolled) however that an independent department of psychology was established in Greece, realized within the School of Social Sciences at the University of Crete. It was the first academic department whose graduates obtained a degree in Psychology. In the 1990’s independent departments or programs were founded at the Panteio University in Athens (1992), the University of Thessaloniki (1993) and the University of Athens (1993). Very interesting at this point is the fact that starting from the following academic year (2005-2006) and on the basis of interdisciplinary studies, the students/officers of the Thessaloniki Higher Military School are offered the opportunity to gain a degree in psychology by attending appropriate courses co-organized by the Psychology Department at the University in Thessaloniki.

 

The establishment of these departments undeniably marks a new age in the (re)production of psychology in Greece, primarily since psychology is now officially recognized as an academic discipline, a discipline to invest in socially. In this fashion, the conditions for the construction of the psychological scientific and professional community are now set. Having said these few words about the history of the routing of Psychology in Greece, let us now take a look at the different discourses surrounding the construction of this ‘modern’ and ‘new’ discipline and what was really taking root.

 

Psychiatric discourses and hybrids

 

The issues surrounding the construction of psychology in Greece received some attention in both the international and domestic fronts between the years 1966 and 1992. Some very influential psychiatrists were the first to focus their attention on what was happening in the field of mental health in Greece.[1] In the published articles[2] there is a blurring of boundaries of what constitutes psychiatry and psychology on the one hand and psychiatry and neurology on the other. Furthermore, if psychiatry was to disentangle itself from the tentacles of neurology and to use the surplus of power left over from not being strangulated any more to finally set forth what would constitute “mental health services” in the country, it is understandable that with this surplus of power, the domination and the control of the field would not be difficult. In this sense, though the blurring of epistemic boundaries was well attested for, there was no blurring of hierarchies, and without doubt the hegemony of psychiatry reigned in all kinds of mental health service provision or academic dialogues (Bouhoutsos & Roe 1984); and to a large extent it still reigns. At the time this hegemony was readily justified on the basis of the ‘newness’ of the psychological field in Greece, its lack of ‘modernity’, the absence of ‘independent’ departments of psychology, and the influence that ‘philosophy’ exercised upon it in academic settings and, particularly, in the social sciences (Harper 1971; Housiadas 1976).

 

2. Applying/applied psychology in Greece

Psychology, which was the new and possibly hybrid variety (or “species”), and maybe still is, was not developing roots officially. Yet something needed to take root when it came to mental health services; and psychiatric services definitely did. With the advent of ‘new’ and ‘imported’ pharmacological therapies of the 1950’s and 1960’s, the medically or psychiatrically oriented practices took hold in the “iatro-paidagogica” (literally meaning “medical-pedagogical”) and ‘mental health’ centers that rooted around the nation. We would like to, at this point, to refer to the publications of Thanasis Tzavaras and Thanasis Karavatos, both psychiatrists, to get a glimpse of what transpired. Tzavaras (1983) writes about the blurring of epistemologies and boundaries of what constitutes mental health:

 

This vagueness “maintains (and is maintained by) a chorus of pseudo-psychotherapists, psycho-researchers, parapsychologists, etc. This universal phenomenon emphasizes one more time the idiosyncrasy that exists in psychic health and illness. If we were to take the area of physical health, we can attest that there exists a conceptual and functional division between scientific and non-scientific therapeutic methodologies (so to say between the Pasteur Institute and The Church of Virgin Mary in the island of Tinos). In mental health one discovers a continuum, with one end being the fortune-teller and the other the professor of psychiatry.”

 

Ten years later the psychiatrist Thanasis Karavatos attests that this continuum still exists:

 

“… it has been ‘modernized’ and updated at both ends: ‘from the myriad of gurus all the way to the professor of neurology’. Irrationalism and (neo)positivism is the response to the everlasting crisis in our psychiatry.”

 

“Today nonetheless the impasse that exists in the country’s ‘anti-psychiatric movement’ is detoured by the different ‘spiritual’ and ‘esoteric’ therapies that have literally blossomed, and the stalemate of the half-baked modernizations is fomenting the social dissemination of different types of ‘new’ therapies which are mostly also imported and packaged with instructions for use.” (Karavatos 1991, 13f.)

 

These ‘modernizations’ and the ‘new packages of therapies with instructions’ arrived in Greece and took root. As Vanger (1986, 924) observed, psychic health “is being dominated by the psychiatric and medical establishment in practice.” And this “dominant role of neuropsychiatrists in providing psychological services” was and is obvious to even external researchers (Theodore et al. 2002, 149; Nikolopoulou & Oakland 1992, 47).

 

Somehow the packaging was just the right type of seed to take hold in the fertile soil of Greek therapeutic practices. Was it the packaging? Was it the easy way to follow instructions? Or perhaps the easy access to ‘psychotropic’ and other medications? Was it the fact that psychological practice became inextricably associated with the medical model that helped in the rooting process? These questions have not even been posed, never mind clarified. The outcome however is: the (ab)use of medically prescribed substances – ‘drugs’ – has increased exponentially in Greece. The ease in obtaining ‘psychotropic’ medications was established quite early. For example the following comments were made 20 years ago in the “American Psychologist”:

 

“… getting one’s hands on a variety of drugs in Greece (from antibiotics to antidepressants, anxiety reducers, or stimulants) is as easy as getting a cup of Greek coffee – or for those colleagues who live in the United States, as easy as getting a Big Mac.” (Piperopoulos 1985, 475)

 

Fifteen years later the psychiatrist Thanasis Tzavaras (1999, 315) still talks about the “… incalculable use of psycho-pharmacological agents (also) in Greece” and adds that “… psychotropic substances along with antibiotics add exponentially to the passivity during therapies…”

 

Hence, it seems that what took hold in Greece is the passive installation and incorporation of psychiatric pharmacotherapy (with their power and control) and the medical model of understanding people’s problems and even their entire subjectivity.

 

Essentially that which rooted was that which can ‘easily’ be incorporated, consumed, and engulfed without much reflection, contemplation, and dialogue. Did the same occur with the subject matter and the discipline of psychology? In order to address this question it is essential to take a look at the publications dealing with psychology as an academic discipline in Greece.

 

Psychology as an Academic Discipline

 

Publications and discussions over psychology per se and issues involved in the ‘modernization’ of the field in Greece, surrounding psychology as a distinct subject started to appear in national and international literature around the 1970’s. It is difficult to summarize the contributions and the discussions in these publications in a few words but we shall try in a couple of paragraphs:

 

The articles by Harper (1971) and Housiadas (1976) describe the state of affairs in academic institutions where “some courses in psychology” are taught. Both authors point out that psychology, at that time, was taught in undergraduate programs to students registered in the School of Philosophy in Ioannina and in Thessaloniki. As with all students within the Greek academic system, an undergraduate degree in just about every field was to be cashed in for a job upon graduation. The students who graduated from the schools of philosophy became teachers of classics, history, and Modern Greek in the Gymnasium and Lyceum levels of secondary education. The authors conclude that “the available undergraduate courses in psychology … are not sufficient to form the basis of adequate professional training in the subject.” (Housiadas 1976, 184). The lack of adequate funding and infrastructure is underlined by these articles as is the imperative that “philosophers and psychiatrists recognize (that psychology) can make useful contributions in understanding human behavior” (ibd., 187-188), and that “empirical research … help rectify the idea, common among both the well informed and the not so well informed, that psychology can be identified with either philosophy or psychiatry” (p. 186) and psychologist’s “contributions … be appreciated by government agencies, which, at present, work on the legal definition of psychology as a profession in Greece” (p. 188).

 

Hence, gaining recognition, bolstering ‘public image’, and ‘expanding roles’ are called for. However, practical-organizational or political or other modes of action for succeeding in meeting these lofty goals are few in these publications. The one thing that is mentioned is Greek psychologists’ relationships with ‘influential and modern world others’ and conducting ‘scientific’ or empirical research. More specifically, Harper (1971), and the publication from the American Psychological Association that he refers to, extensively recommend that “international agencies”, “Greeks trained abroad” and “the United States Office of Naval Research” provide “a channel through which support may be attained” (p. 44). NATO’s “collaboration” with the University of Thessaloniki through Professorships and funding for the University’s Laboratory is documented in Harper’s paper. This paper and the APA publications cited point to the influential roles that Orlinda Childs Pierce College, an “American Foundation” where psychology is taught and private centers played upon psychology as a subject matter; the latter started out as “research centers” and, eventually, operated as psychotherapy training facilities.[3] The call for NATO’s and ‘the United States Office of Naval Research’ collaboration is not surprising in that such recommendations are being made at what can be ‘dubbed’ the appropriate historical moment: Greece was under a Military Dictatorship at this same historical period where these papers formulating these recommendations were written.

 

Other publications of that period focus also on ‘opening up the subject’ area. Issues of ‘modernizing’ psychology in accordance with the now ‘rapidly becoming modern nation’ are discussed and the ‘emerging’ state of affairs is described. Haritos-Fatouros (1973) describes how the ‘imported’ and ‘modern’ practices of testing and measurement are being used in Greece. However, what still evades proper attention is the diverse historical backgrounds as well as contemporary traditions with regard to the understanding of human intelligence and abilities; tests that were initially constructed, standardized and published mostly in the USA on the basis of the American history and academic tradition, were merely “adopted/translated” in Greece without being re-standardized (Nikoloupoulou & Oakland 1990; Triliva & Stalikas, 2004).

 

Two more papers (Bouhoutsos & Roe 1984; Nikolopoulou & Oakland 1990) underline the ‘imported’ understandings, practices, and knowledge in the establishment of psychology as a field of study and a profession in Greece. More specifically Nikoloupoulou & Oakland, describing the state of affairs in school psychology, they state:

 

“School psychologists are often practitioners who are prepared elsewhere, have specializations in other areas (e.g. clinical, developmental), and are unprepared to work in schools. This diversity prevents the establishment of professionalism and promotes disagreements among psychologists with regard to preferred practices and services. This diversity is displayed in testing practices.” (p.151)

 

It is not surprising that in the reviews of Haritos-Fatouros (1973), Nikolopoulou & Oakland (1990) and Triliva & Stalikas (2004), many of the core tests used in psychometric evaluations in Greek public and private institutions were the same[4] and that many of them continued to be not standardized for the Greek population. Twenty-one years, three different studies, and the findings were very similar: ‘intelligence’ and ability tests were not used as readily as in other countries; they were just translated into the Greek language and not adequately standardized to fit the cultural context;[5] and many of the professionals who used these measures were self trained in their applications.

 

Could this kind of ‘knowledge transfer’ and installation of what constitutes intelligence, personality, and abilities and their measurement be harmful? Could ‘professionals’ be forming opinions and making generalizations and recommendations about peoples’ lives that are not likely to be correct? When it comes to the use of tests that were originally developed and used in specific populations Robert Sternberg (2004) makes a strong case for their lack of appropriateness for different socio-cultural contexts. Could the consistent findings that testing is not used as often as it is in North America, imply something of how the culture and the professionals who serve it view testing, measurement and evaluation, as opposed to what is being ‘installed’ as the ‘right and scientific course of action’? These are questions that remain un-addressed. Yet what has become obvious is that with the ‘installation’ of such claims came the installation of such practices and as Nikolopoulou & Oakland (1992) put it:

 

“Since professional psychologists have gotten their training in foreign countries they have imported into the country a series of fundamental assumptions that are segmented, unconnected and which do not have the requisite relationship with Greek reality.” (p. 55)

 

The paper Markoulis & Demetriou’s (1992) take offence to the criticisms offered by other authors (like Bouhoutsos & Roe, Vagner and Katakis) and try to show how the field of psychology in Greece has made “progress” in “quantity, quality, and objectives of psychological research.” They cite 175 studies in six fields and state that “study in individual differences is undoubtedly one of the most popular research areas for Greek psychologists.” (p. 79) They cite the tests used, the very tests that in the papers mentioned above were dubbed “not standardized for the Greek population”. And even in this favorable review the authors had to concede that there are difficulties in establishing culture free tests.

 

Could there be a culture free test or a culture free subject matter in a field and discipline that studies human beings, their lives, their relationships, their institutions, and their subjectivities? Why the focus on individual differences, testing, measurement, and evaluation in both research and practice? Is it because by these means, it is easy to categorize and dichotomize and in this fashion offer (categorical) meta-descriptions? And by offering such ‘prevailing truths’ making it easy to assume that the researcher or practitioner in not merely describing and understanding what he or she has in her/ his mind, but rather, s/he is offering a tidied-up summary description (truth and scientific) of what ‘intelligence’ (or any other construct) means to the Greek culture, community, or group. Could this be the ‘scientific’ packaging, the type that is shiny, pretty, and neat and (that) sells readily and is offered for immediate consumption or internalization?

 

However, given the lack of consensus among various theorists and researchers on what the defining features of intelligence are, even for one culture (the same holds for most psychological constructs), any single meta-descriptive claim intended as a representation of the prevailing psychological understanding of the construct is bound to be inaccurate. Yet, constructs, understandings, prevailing practices, and procedures were adopted in Greece. In a much latter paper by Theodore, Bray, Kehle & Dioguardi (2002) this ‘installation’ is complete (and they state):

 

“American school psychology has influenced the development of school psychology in Greece … Considering the analyses of the effects of special education in the United States (research is cited in the original) it is tenable to assume that the Greek restructuring of special education and the provision of school psychological services will result in similar outcomes as those found in the United States. That is to say there may be no appreciable, and perhaps even a negative effect, on children’s academic and social functioning.” (p. 153)

 

3. Organizing and (re)producing psychology in Greece

 

Modernization, image-making, and gaining legitimacy through the use of ‘scientific’ (although imported and poorly fitting) concepts, methods and practices are the predominant foci of the above mentioned papers. What is conspicuously absent from the publications about psychology in Greece is the state of affairs regarding:[6]

 

- What could define psychology in the Greek academic setting,

 

- What constitutes specialization in a subject area,

 

- What are the needs of the people and

 

- What are the institutions needed within the country and

 

- How can psychologist respond to them, and

 

- What should constitute the educational requirements for the making of a ‘professional psychologist’ within the Greek context? That is specializing and getting a license to practice.

 

Licensure law was first passed in Greece in 1979, but licenses were not granted until 1993. It is within the span of these years that the ‘internal to the country’ discourses became animated. Moreover, and more crucially, what is most clearly absent in the ‘reviews’ published abroad and as we shall see in the ‘animated conversations’ within the country, is the Greek subject in context, a context rich in traditions, metaphors, paradigms, epistemologies and cosmologies. Being that these crucial issues are absent in the discourses, taking into account that theories and methods were (re)produced, undigested and not designed to fit the Greek context, and that the supposed urgency was to ‘produce’ psychologists, is it surprising that students easily baptized themselves ‘psychotherapists’ adhering to the predominating medical model?[7] Would it be paradoxical to insinuate (using Paulo Freire’s and Martin-Baro’s emphasis) that this would be a psychology ‘for’ the people and not ‘from’ or ‘of’ their clients? And lastly, would it be preposterously presumptuous to hypothesize that there would be a viable power differential in the positioning of these professionals, a positioning that does not bring them alongside their clients but makes them the dispensers of ‘advice’ or knowledge (very much like the psychotropic medicines their colleagues the psychiatrists dispense), making them and their clients passive and automated receptors and receptacles, which can function and operate within any context?

 

 

In the early 1980’s there was political change in Greece. With it the National Health System was founded (Law 1397/1983), the overhauling of the educational system was called for (democratization, construed as broadening the access to higher education for non-privileged citizens), and the expansion of the buying power of consumers was to be assisted. The production of professional psychologists who would provide services in hospitals, institutions, schools, counseling centers, and national committees was a fundamental part of the mechanisms and strategies involved in the making of the a nation that places the welfare of its populace as a paramount goal. ‘New’ master discourses were being imported and adopted and along with these came what were the sovereign and preponderant discourses in psychology, in this ‘new and modern’ discipline that was being established in the newly founded Department of Psychology at the University of Crete and was to be assisted by the new text for psychology in the Lyceum.

 

But it is idiosyncratic to Greece that there is a lack of correspondence between the fast pace of developing and opening university departments in the social sciences and the underdevelopment of critical reflection and research in the field. The reflexive appraisal and knowledge of epistemological understandings that designate the composition, functions, and development of the social sciences field are still at a neophyte stage in Greece. Knowledge of the social and epistemological context that would aid the development of the social sciences is often relegated to the realm of ‘useless luxury’ (of course this fits within the prism of market logic and its values) and is also focused upon as being a dangerous inquiry that threatens the master discourses and the status quo of the field.

 

Idiosyncratic is also the structuring of the social organization, production, and reproduction of academic psychology in Greece. This idiosyncrasy has also very effectively deterred the building of a scientific and professional community (and still continues to do so). The most common and obvious, but simultaneously the most invisible characteristics in this determent are specific “grouping” mechanisms and processes: Dialogue, argument, and conflict do not take place in a context of some agreed upon political or/and epistemological objective, criterions or goals. But they are based upon (partial, fluid and arbitrary) informal social networks, cliques, etc., that do not have a steady theoretical or epistemological cohesiveness and are being held together through “social reasons” or other motives non-specific to psychology as scientific field and professional community. Such fluid informal networks and cliques usually use and make reference to ‘scientific’ claims and, furthermore, they appeal to the interests and the stakes of the profession or discipline when, in reality, such references promise the promulgation of their own group claims. ‘Science’ or ‘profession’ seems to have their value as mere vehicles for promoting group claims. An example of this kind of organization and (re)production of the profession/discipline is found in the following quote in the American Psychologist. The publication date of this comment – mid 1980s – indicates also the diachronic quality and power of this observation:

 

“As for the role of academic psychologist in Greece, very little can be responsibly said because getting and keeping an academic appointment in Greece has always been an ‘extremely political matter’. The Association of Greek Psychologists (SEPs) should be viewed more as a lobby for the procurement of governmental favors for a handful of its executive committee members than as a professional body working for the interest of the profession.” (Piperopoulos 1985, 475)

 

Apart from being a ‘political matter’, as mentioned in the above comment, academic psychology is also a matter of publishing ones work in North Atlantic, ‘high impact’ and ‘prestigious’ journals, and we are sure that all of us know and understand what this requirement implies. As an anecdote to this, this paper and the information it contains could not have been put together if one of the authors was not on sabbatical in Canada. We would not have access to the journals and papers that these Greek authors published abroad if we were all in Greece! Furthermore, the lack of cohesiveness and open dialogue is also evidenced by the fact that there is no database of publications, there is actually only one journal, and although there are at least three professional and dozens of other related organizations for psychologists, there is little communication between them and hence a lack of understanding as to their respective professional goals, functions, and actions.

 

With the exception of one ‘inter-departmental’ meeting in 1995 (!) there was no (open and/or public) academic dialogue on what is the subject matter, what kind of graduate programs are essential, and what should be the requirements for licensure?

 

But it was in 1993 that all the gates were opened, the by now thousands of candidates with a 4-year, not specialized undergraduate degree, with poorly supervised practica have the license to practice. The question that arose/arise and that nobody posed/poses nor answered/answers was/is “practice what?” Dialogue on such issues is absent. Meanwhile many graduates ‘become’ professional psychologists and hang out their shingles to practice Clinical Psychology, to conduct psychosocial evaluations, to administer intelligence tests, to do research, to work in the settings where psychologists offer their services. Anybody with a four-year degree can call him or herself a clinical, social, developmental psychologist and most call themselves clinical psychologists and psychotherapists.[8] In 2001 the Ministry of Health decided that psychologists’ professional role and functioning must come under scrutiny. It is interesting to note that the Minister of Health at the time was Dr. Stephanis, one of the prominent psychiatrists mentioned earlier. Two committees were set up to address and make recommendations regarding the following questions:

 

- What are the different disciplines of professional psychology and which are the requirements for granting licenses in these disciplines?

 

- And what should be the requirements for licensure as a ‘psychotherapist?’

 

Difficult, practical but also ‘political’ questions surely these were, keeping in mind that almost 10 years had passed since the licensure law was applied. Many controversial issues had to be confronted and it is not surprising that the difficult - now political – decisions were not made.

 

Greek psychology’s rush for scientific recognition and social status as a profession emulates and recapitulates the history of the making of psychology in the North America at the beginning of the twentieth century. As the late social psychologist and Jesuit activist in San Salvador Ignacio Martin-Baro (1994, 20) put it, there was and is a ‘scientific mimicry’ in North American psychology of the ‘sciences’, a mimicry of methods and concepts, that is/was supposed to help in quickly legitimatizing it as a ‘true’ science. Moreover, as Martin-Baro (1994) describes

 

“Latin American psychology looked to its already scientifically and socially respectable ‘Big Brother’, and, borrowing his methodological and practical conceptual tools, hoped to gain from the power structure in each country, a social status equivalent to that attained by the North Americans.” (p. 20)

 

This description parallels and describes what occurred in Greece: an uncritical swallowing and engulfment of the theories, methods, parameters, models and practices from abroad. A ‘cut and paste’ – often deficient – of concepts and methods that essentially covered the long and rich history of the Greek peoples and their subjectivities. Using Greek lenses to process ideas, paradigms, and methodologies has not been considered at all.

 

Is it paradoxical that these undigested principles were a poor fit for Greek society and cultural milieu?

 

Or that people bought into them as they would buy into any commodity that promises quick fixes and is imported and made by ‘scientists’ from abroad?

 

Or that it is debatable if the profession of psychology has gained the ‘social status’ it coveted?

 

4. Bibliography

 

Adorno, Τ. (1990). Θεωρία της ημιμόρφωσης. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

 

Bouhoutsos, Jacqueline C & Roe, Kiki Vlachouli (1984). Mental health services and the emerging role of psychology in Greece. American Psychologist, 39, 1,1984, 57-61.

 

Christodoulou, G. N. (1970). Psychiatry in Greece. The International Journal of Social Psychiatry, 16, 314-316.

 

Galanis, Georgios N. (2001). Notizen zur Psychologie in Griechenland. Στο: Επιστημονική Επετηρίδα του ΠΤΔΕ του Παν/μίου Ιωαννίνων, 14 (2001), 7-15.

 

Haritos-Fatouros, M. (1984). Research studies on testing in Greece: A review. International Review of Applied Psychology, 33, 351-70.

 

Harper, R. (1971). Psychology in the University of Thessaloniki and elsewhere in Greece. International Review of Applied Psychology, 20, 39-47.

 

Hartokollis, P. & Georgas, J. G. & Katakis, H. (1966). Psychiatry in contemporary Greece. In: American Journal of Psychiatry, 1966, 123, 457-462.

 

Housiadas, L. (1976). Psychology around the world: Greece. In: Sexton, Virginia Staudt & Misiak, Henryk (Eds.). Psychology around the world. CA: Brooks/Cole Publishing Company, pp. 182-189.

 

Katakis, Charis D. (1988). Reflections on the State of Greek Psychology. In: American Psychologist, 43, 6, June 1988, 486-487.

 

Markoulis, D. & Demetriou, A. (1992). Academic and Research Psychology in Greece. In: Uwe P. Gielen, Leonore Loeb Adler, & Norman A. Milgram (Eds.). Psychology in International Perspectives: 50 years of the International Council of Psychologists. Amsterdam: Swets & Zeitlinger, pp. 70-87.

 

Martin-Baro, Ignacio (1994). Writings for a liberation psychology. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.

 

Ministry of Health, Greece (2003). Document number 21200 of the Presiding Committee of Health: Final proposal of the Committee of Psychologists in reference to the recommendations of the Psychotherapy Committee regarding the licensure of Psychologists-Psychotherapists (in Greek).

 

Nikolopoulou, A. K. (1989). Psychology in Greece: Past, Present and Future Perspectives. Unpublished doctoral dissertation at the University of Texas in Austin.

 

Nikolopoulou, A. K. & Oakland, T. (1990). School psychology in Greece: An updated review. School Psychology International, 11, 147-154.

 

Panayioutou, M. (1979). Psychology within the Educational System of Greece. In: C. D. Catterall (Ed.). Psychology in the Schools in International Perspective. Columbia, OH: C.D. Catterall, pp. 86-103.

 

Papadopoulos, Nikos G. & Galanis, Georgios N. (2000). Das Image der Psychologie in Griechenland: Ergebnisse einer explorativen empirischen Untersuchung. Στο: Επιστημονική Επετηρίδα του ΠΤΔΕ του Παν/μίου Ιωαννίνων, 13 (2000), 133-148.

 

Piperopoulos, Georgios (1985). On the Role of Psychology in Greece: Comment on Bouhoutsos and Roe. In: American Psychologist, 40, 4, April 1985, 475.

 

Theodore, Lea A. Bray, M. A., Kehle, T. J., & Dioguardi, R. J. (2002). School Psychology in Greece. A System of Change. In: School Psychology International, 23, 2, 148-154.

 

Vanger, Philipos (1986). A Decade of Psychological Publications Relevant to Greece: Reflections on the State of Greek Psychology. In: American Psychologist, 41, 8, August 1986, 924-926.

 

Αλεξίου, Θ. (1999). Περιθωριοποίηση και ενσωμάτωση. Αθήνα: Παπαζήση.

 

Δαρεμάς, Γ. (2004). Αναχρονιστικός εκσυγχρονισμός και ελληνικές πολιτισμικές χρονοδομές. Στο Κοινωνική Αλλαγή στη σύγχρονη Ελλάδα (58-67). Αθήνα: Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα.

 

Δαφέρμος, Μ. (2002). Η πολιτισμική-ιστορική θεωρία του L.Vygotsky. Αθήνα: Ατραπός.

 

Καζολέα-Ταβουλάρη, Π. (2002). Η ιστορία της ψυχολογίας στην Ελλάδα(1880- 1987). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

 

Καράβατος, Θανάσης (1991). Τα πρώτα βήματα της Ψυχολογίας στην Ελλάδα. Η «Ψυχολογία» του Γεωργίου Σερούϊου (1841). Αθήνα: Οδυσσέας – Τρίαψις Λόγος 4.

 

Κάτσικας, Χ. & Θεριανός, Κ. (2004). Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Αθήνα: Gutenberg.

 

Ναυρίδης, Κλήμης (1986). Για το μάθημα της Ψυχολογίας. Στο: Σχολείο και ιδεολογία (Υλικά συμποσίου Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ και του ΚΣ ΚΝΕ, Δεκ. 1985). Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή, 107-112.

 

Νικολοπούλου, Α. Κ. & Oakland, Th. (1992). Η ψυχολογία στην Ελλάδα σήμερα. Ψυχολογικά Θέματα, 5, 47-59.

 

Παπαδόπουλος, Νίκος Γ. (1977). Η ψυχολογία στη χώρα μας. Αθήνα.

 

Παπαδόπουλος, Νίκος Γ. (1983). Η ψυχολογία ως μάθημα στη Μέση Εκπαίδευση. Στο: Νέα Παιδεία, Έτος 7., Άνοιξη 1983, 182-188.

 

Παπαδόπουλος, Νίκος Γ. (1985). Κριτικό υπόμνημα για το βιβλίο του Ε. Παπανούτσου: Ψυχολογία 1970 (και 1976 ως εγχειρίδιο Β’ Λυκείου). Στο: Δελτίο της ΟΛΜΕ, 36, 578, Μάης 1985, 24-26.

 

Πλουμπίδης, Δημήτρης Ν. (1989). Ιστορία της Ψυχιατρικής στην Ελλάδα. Θεσμοί, ιδρύματα και κοινωνικό πλαίσιο 1850-1920. Θεσσαλονίκη: Σύγχρονα Θέματα – Τρίαψις Λόγος 1.

 

Τζαβάρα, Ελένη (1991). Εισαγωγή στην Ημερίδα: Ψυχολογία και Ψυχιατρική. Στο: Ψυχολογικά Θέματα, 4, 2, 101-104.

 

Τζαβάρας, Θανάσης (1983). Επιστολή περί παραφρόνων προς χρήσιν των εχεφρόνων. Στο: Σύγχρονα Θέματα, Νο 19, Δεκ. 1983 (Αφιέρωμα για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα).

 

Τζαβάρας, Θανάσης (1994). Ψυχολογία: παλιό κρασί σε καινούργια κανάτια. Στο: Τσαλίκογλου, Φ. (επιμ.). Η Ψυχολογία στην Ελλάδα Σήμερα. Συνέδριο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αθήνα: Πλέθρον.

 

Τζαβάρας, Θανάσης (1999). Επίλογος από τον καθηγητή Α. Τζαβάρα (1997). Στο: Blue, Amy V. Η δημιουργία της Ελληνικής Ψυχιατρικής. Πολιτισμός, εαυτός και ιατρική. Αθήνα: Εξάντας, 313-317.

 

Χαρτοκόλλης, Π. (1994). Η ψυχανάλυση στην Ελλάδα. Στο: Τσαλίκογλου, Φ. (επιμ.). Η Ψυχολογία στην Ελλάδα Σήμερα. Συνέδριο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αθήνα: Πλέθρον.

 

Χουσιάδας, Λ. (1992). Η ψυχολογία στην Ελλάδα: παρελθόν, παρόν και σκέψεις για το μέλλον. Ψυχολογία, 1, 1-10.

 

[1] Some of them are P. Hartocollis, G. Vassiliou, Th. Tzavaras, Stephanis, Christodoulou and Madianos.

[2] See Vassiliou & Vassiliou 1965; Hartocollis, Georgas & Katakis 1966; Christodoulou 1970; Stefanis & Madianos 1981; Tzavaras, 1999.

 

[3] The Athenian Institute of Anthropos and Center for Mental Health and Research (see Harper 1971; Housiadas 1976)

 

[4] Intelligence and projective tests being predominant, the former being used primarily when required for documenting Mental Retardation.

 

[5] (The only exception to this was the standardization of the WISC-R in 1998)

 

[6] All these actually mean a discussion over the initiation and establishment of psychology as a discipline.

 

[7] Some getting training in the primarily private ‘therapy’ training institutions, that are mushroomed all over Greece since the 1990s.

 

[8] As it is evident from newspaper advertisements, ‘professionals’ with varying ‘expertise’ and academic backgrounds, practice as psychotherapists.

 

In: Annual Review of Critical Psychology, Vol. 5, 2006, http://www.discourseunit.com/arcp/5.htm

[Τοξοβολος_UK]

ΨΥΧΟΛΟΓΕΙΝ

 

 

Έρευνα για την διακύμανση των συναισθημάτων μέσω… twitter!

 

 

 

Αυτές τις ημέρες έτυχε να διαβάσω για μία από τις καλύτερες έρευνες για θέματα διαδικτύου και ψυχολογίας που έχω διαβάσει ποτέ. Ο λόγος για την έρευνα του College of Computer and Information Science του Northeastern University για την διακύμανση της διάθεσης, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στο twitter[1] . Με πιο απλά λόγια, οι ερευνητές προσπάθησαν να δουν πως αλλάζει η διάθεση των χρηστών του twitter μέσα σε ένα διάστημα της τάξης ενός εικοσιτετραώρου ή μερικών μηνών.

 

Πως το έκαναν αυτό; Παρακολουθώντας τα δημόσια updates εκατομμυρίων twitters (300 εκ. tweets) από τον Σεπτέμβριο 2006 έως και τον Αύγουστο 2009 ψάχνοντας για λέξεις-κλειδιά που να δηλώνουν ευχάριστα ή δυσάρεστα συναισθήματα. Η έρευνα, για ευκολία, ασχολήθηκε αποκλειστικά και μόνο με τα tweets Αμερικανών πολιτών, χρησιμοποιώντας geotagging tools.

 

Τα αποτελέσματά τους είναι αρκετά ενδιαφέροντα. Σύμφωνα με αυτά, η διάθεσή των tweeters φτάνει στο υψηλότερο σημείο (πιο θετική) το πρωί και σταδιακά πέφτει έως το μεσημεριανό διάλειμμα. Μετά τις 16:00 και έως τις 21:00 αυξάνεται και πάλι, για να ακολουθήσει μια φθίνουσα πορεία έως τις μεταμεσονύχτιες ώρες (Εικόνα 1).

 

 

Εικόνα 1: Ο μέσος όρος της διάθεσης των tweeters της

έρευνας σε ένα 24ωρο

 

Αυτός ο κύκλος ακολουθεί λίγο πολύ το ίδιο μοτίβο κάθε ημέρα της εβδομάδας, αν και φάνηκε πως η διάθεσή των tweeters ήταν σαφώς καλύτερη κατά το Σαββατοκύριακο (Εικόνα 2). Είναι εντυπωσιακά τα γραφήματα, καθώς δείχνουν μια σχετικά σταθερή συχνότητα στις εναλλαγές των συναισθημάτων, υποδηλώνοντας ίσως ακόμη και την ύπαρξη κάποιου “μηχανισμού” συναισθημάτων που λειτουργεί με αυτά τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα.

 

 

Εικόνα 2: Ο μέσος όρος της διάθεσης των tweeters κατά την διάρκεια μιας εβδομάδας

 

Βεβαίως τίθενται αρκετά ερωτήματα σχετικά με την γενίκευση αυτών των αποτελεσμάτων στον σύνολο του πληθυσμού, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι ΗΠΑ παραμένουν μία από τις πρώτες χώρες στον κόσμο όσον αφορά το ποσοστό χρήσης του διαδικτύου από τον γενικό πληθυσμό, οπότε υποπτεύομαι ότι αν πάρουμε ως δεδομένο ότι η μεθοδολογία τους ήταν σωστή και δεν ήταν προκατειλημμένη, μπορούμε να πούμε ότι λίγο πολύ κάποιος θα ανέμενε παρόμοια αποτελέσματα και από μια “off-line” έρευνα στον γενικό πληθυσμό. Δυστυχώς η έρευνα δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη σε ένα συγκεντρωτικό paper ώστε να μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες πληροφορίες, αλλά κάτι τέτοιο αναμένεται να γίνει μέσα στους επόμενους μήνες.

 

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι γίνονται όλο και περισσότερες έρευνες για την ψυχολογία και τον τρόπο έκφρασής της μέσω του διαδικτύου (ή την ψυχολογία της ίδιας της χρήσης του διαδικτύου). Σίγουρα ο τομέας αυτός θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον, καθώς οι ώρες που περνάμε μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή μας σερφάροντας θα αυξάνονται γεωμετρικά χρόνο με το χρόνο.

[slygeo87]

Τοξοβόλε ποιά είναι η γνώμη σου για την existential therapy;

[Τοξοβολος_UK]

Μια πολυ ενδιαφερουσα προσφατη ερευνα του τομεα Ψυχολογιας (Φ.Π.Ψ) του Εθνικου και Καποδιστριακου Πανεπιστήμιου Αθηνών για την Ψυχοκοινωνικη προσαρμογη των εφηβων μεταναστων δευτερης γενιας.Παραθετω τα συμπερασματα αυτουσια....Πολυ ενδιαφεροντα ευρηματα.Iσως η πιο ολοκληρωμενη μεχρι στιγμης στην Ελλαδα.Το δειγμα να πουμε ηταν 777 μαθητες της Β Λυκειου απο ολοκληρη την επικρατεια κ σε μπολντ αυτα που θεωρω τα σημαντικοτερα ευρηματα/κομματια.Must read!!

 

 

 

 

Πηγη

Μπεζεβέγκης Ηλίας, Παυλόπουλος Βασίλης και Γεωργαντή Κατερίνα «Εθνοτική ταυτότητα και ψυχοκοινωνική προσαρμογή: μια εμπειρική έρευνα σε εφήβους μετανάστες δεύτερης γενιάς», Τομέας Ψυχολογίας, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών/Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ), Αθήνα, 2010

 

 

Γ. Συμπεράσματα – Προτάσεις 

 

  Σκοπός  της  έρευνας  αυτής  ήταν  να  μελετήσει  το  περιεχόμενο  και  την  ανάπτυξη  της 

εθνοτικής ταυτότητας των μεταναστών εφήβων δεύτερης γενιάς, καθώς και τη σχέση της με 

την  ψυχολογική  προσαρμογή  των  εφήβων  αυτών.  Ως  δείκτες  ψυχολογικής  προσαρμογής 

χρησιμοποιήθηκαν  οι  διαστάσεις  της  αυτοεκτίμησης,  της  υποκειμενικής  ευεξίας  και  της 

ικανοποίησης  από  τη  ζωή,  καθώς  και  η  απουσία  ψυχολογικών  προβλημάτων.  Επίσης,

κρίθηκε  σκόπιμο  να  μελετηθεί  η  εθνοτική  ταυτότητα  σε  συνάρτηση  με  την  ψυχολογική 

ταυτότητα,  καθώς  πρόκειται  για  συναφείς  διεργασίες  που  συνιστούν  βασικούς

αναπτυξιακούς  στόχους  της  εφηβείας.  Για  την  καλύτερη  κατανόηση  των  μεταναστών 

εφήβων  δεύτερης  γενιάς  χρησιμοποιήθηκαν  ως  ομάδες  σύγκρισης  οι  συνομήλικοί  τους 

μετανάστες  πρώτης  γενιάς,  καθώς  και  οι  Έλληνες  γηγενείς  συμμαθητές  τους.  Αν  και  η 

πολυπλοκότητα των υπό μελέτη φαινομένων δεν επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι η παρούσα 

μελέτη  καλύπτει  όλες  τις  επιμέρους  πτυχές  με  εξαντλητικό  τρόπο,  ωστόσο  η  στατιστική 

επεξεργασία  των  ερευνητικών  δεδομένων  –  τα  οποία  προήλθαν  από  ικανό  εύρος 

γεωγραφικών  περιφερειών  της  χώρας  –  επιτρέπει  την  εξαγωγή  ορισμένων  χρήσιμων 

συμπερασμάτων.  Η  σειρά  παρουσίασης  των  διαπιστώσεων  αυτών  δεν  ακολουθεί  την 

(αναγκαστικά «τεχνοκρατική») δομή της προηγούμενης ενότητας των Ευρημάτων,  αλλά  θα 

γίνει με κριτήριο την κεντρικότητά τους σε σχέση με τους ερευνητικούς στόχους.  

 

 

Παρόλο  που  ο  χαρακτήρας  των  μετρήσεων  ήταν  εν  πολλοίς  ποσοτικός,  ένα  ποιοτικό 

στοιχείο  προσφέρει  καταρχήν  αξιόλογες  πληροφορίες  και  τροφή  για  προβληματισμό  ως 

προς  την  ερμηνεία  του.  Το  στοιχείο  αυτό  αφορά  τον  εθνοτικό  αυτοπροσδιορισμό  των 

μεταναστών  εφήβων,  έτσι  όπως  προέκυψε  από  τις  απαντήσεις  τους  σε  ανοιχτό  ερώτημα 

ελεύθερου  συνειρμού.  Συγκεκριμένα,  εντοπίστηκε  ισχυρή  συσχέτιση  της  χώρας  γέννησης 

και,  κατ’  επέκταση,  της  γενιάς  μετανάστευσης  με  την  αυτοτοποθέτηση  των  εφήβων  όσον

αφορά την εθνοτική τους ταυτότητα. Περίπου οι μισοί έφηβοι μετανάστες δεύτερης γενιάς 

ανέφεραν  στο  σχετικό  ερώτημα  ότι  αισθάνονται  Έλληνες.  Αν  εστιάσουμε  την  ανάλυση 

αποκλειστικά  στους  μετανάστες  που  γεννήθηκαν  στην  Ελλάδα,  το  ποσοστό  αυτό 

αυξάνεται  σε  άνω  του  60% (ας  σημειωθεί  εδώ  ότι  η  αντίστοιχη  αναλογία  μεταξύ  των 

γηγενών εφήβων που αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες δεν ξεπερνά τους 7  ή 8  στους 10).

Αντιθέτως,  περίπου  6  στους  10  μετανάστες  πρώτης  γενιάς  ανέφεραν  εθνοτικό  αυτο‐

72προσδιορισμό που απορρέει από τη χώρα καταγωγής της οικογένειάς τους. Προς επίρρωση 

των  παραπάνω, οι  μετανάστες  έφηβοι  δεύτερης  γενιάς  επέλεξαν  με  μεγαλύτερη 

συχνότητα τις στρατηγικές επιπολιτισμού της αφομοίωσης ή της εναρμόνισης, οι οποίες 

δηλώνουν  προσανατολισμό  προς  την  ευρύτερη  ελληνική  κοινωνία,  είτε  κατά 

προτεραιότητα  είτε  σε  συνδυασμό  με  τον  πολιτισμό  της  χώρας  καταγωγής.  Από  το  άλλο μέρος, οι μετανάστες έφηβοι πρώτης γενιάς εμφάνισαν αυξημένα ποσοστά στη στρατηγική 

του  διαχωρισμού,  η  οποία  είναι  προσανατολισμένη  προς  τη  χώρα  καταγωγής  και 

συνεπάγεται περιορισμό των σχέσεων με την κοινωνία της χώρας υποδοχής.

 

 

Τα ποιοτικά στοιχεία που αφορούν το περιεχόμενο του εθνοτικού αυτοπροσδιορισμού 

είναι  σημαντικά  επειδή  δίνουν  μια  εικόνα  της  πορείας  που  ακολουθεί η προσαρμογή των 

μεταναστών  στην  Ελλάδα.  Είναι  φανερό  ότι  οι  μετανάστες  έφηβοι  δεύτερης  γενιάς 

νιώθουν εγγύτερα προς την ελληνική κοινωνία και την ελληνική κουλτούρα. Αυτό μπορεί 

να είναι αποτέλεσμα μιας διπλής διαδικασίας, ψυχολογικής και κοινωνικής συγχρόνως. Από 

ψυχολογική  άποψη,  η  δεύτερη  γενιά  των  μεταναστών  δεν  έχει  προσωπικά  βιώματα  και 

αναμνήσεις από τη χώρα καταγωγής της οικογένειας. Τα παιδιά αυτά μαθαίνουν τη γλώσσα 

της  χώρας  εγκατάστασης  περίπου με  τον  ίδιο αυθόρμητο  τρόπο που  μαθαίνει  ένα παιδί  τη 

μητρική του γλώσσα και εντάσσονται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από την αρχή της 

σχολικής τους ζωής. Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν στη σύναψη ισχυρότερων δεσμών με τη 

χώρα  υποδοχής,  συγκριτικά  με  τους  συνομηλίκους  τους  μετανάστες  πρώτης  γενιάς.  Από 

κοινωνική  άποψη,  θα  μπορεί  κανείς  να  υποθέσει  ότι  η  ευρύτερη  κοινωνία  παρέχει  τη 

δυνατότητα  στα  παιδιά  αυτά  να  αναπτύξουν  αισθήματα  ταύτισης  με  τον  ελληνικό 

πολιτισμό,  είτε  ενθαρρύνοντας  σκόπιμα  μια  τέτοια  πορεία  μέσω  των  μηχανισμών 

κοινωνικοποίησης είτε δημιουργώντας ένα πλαίσιο ανεκτικότητας και αποδοχής.  Πιθανώς 

το αποτέλεσμα που αναφέρθηκε παραπάνω οφείλεται σε αλληλεπίδραση ψυχολογικών και 

κοινωνικών παραγόντων.  

 

 

Από το άλλο μέρος, θα ήταν λάθος να αγνοήσουμε τις «μειοψηφίες»  που  προέκυψαν 

από  τη  συσχέτιση  του  εθνοτικού  αυτοπροσδιορισμού  με  τη  χώρα  καταγωγής και τη γενιά 

μετανάστευσης. Δεν  νιώθουν  όλοι  οι  μετανάστες  έφηβοι  δεύτερης  γενιάς  ότι  συνδέονται 

πρωτίστως  με  την  ελληνική  ταυτότητα. Σχεδόν  1  στους  5  εφήβους  μετανάστες  δεύτερης γενιάς εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα στη χώρα καταγωγής των γονέων,  αν  και 

η αναλογία αυτή περιορίζεται σε σχεδόν 1  στους  10  μεταξύ  των  μεταναστών  που  έχουν 

γεννηθεί στην Ελλάδα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην  –αναμφισβήτητα ισχυρή– επίδραση 

της  οικογένειας  (και  πιθανόν,  της  κοινότητας  των  συμπατριωτών)  κατά  τη  διαδικασία 

διαμόρφωσης  ταυτότητας  στην  εφηβεία,  ίσως  ακόμα  και  σε  προσωπικές  εμπειρίες 

73αποκλεισμού  και  προσλαμβανόμενης  διάκρισης  των  εφήβων  αυτών.  Όποιοι  από  τους 

παραπάνω  λόγους  κι  αν  ισχύουν,  είναι  αναγκαίο  να  επισημάνουμε  ότι  η  διατήρηση  της 

εθνοτικής ταυτότητας από ορισμένους μετανάστες δεύτερης γενιάς δεν αποτελεί ένδειξη 

δυσκολιών προσαρμογής  ή ψυχολογικών προβλημάτων, ούτε βεβαίως συνιστά κάποιας 

μορφής «απειλή» για την ελληνική κοινωνία.  Κάτι  τέτοιο  δεν  προκύπτει  με  κανένα 

τρόπο από  τα  ερευνητικά  δεδομένα.  Πρόκειται  όμως  για  την  καταγραφή  μιας  πραγματικότητας που δεν μπορεί, παρά να ληφθεί υπ’ όψιν για το σχεδιασμό μιας μεταναστευτικής

πολιτικής –  προφανώς,  συνεκτιμώντας  πλείστες  άλλες  παραμέτρους 

που  ξεπερνούν  κατά  πολύ  τις δυνατότητες και τους στόχους της παρούσας μελέτης.   

 

 

Υπάρχουν  ενδείξεις  ότι  οι  μετανάστες  έφηβοι  δεύτερης  γενιάς  είναι  καλύτερα 

προσαρμοσμένοι  από  τους  συνομηλίκους  τους  της  πρώτης  γενιάς;  Πριν  απαντήσουμε  το 

ερώτημα  αυτό  είναι  σκόπιμο  να  σταθούμε  στη  γενικότερη  εικόνα  που  προκύπτει  από  τη 

σύγκριση  μεταξύ  γηγενών  και  μεταναστών  εφήβων.  Γενικά,  και  σε  συμφωνία  με  άλλες 

έρευνες  που  έχουν  διεξαχθεί  στην  Ελλάδα  με  δείγμα  μεταναστών  εφήβων  (π.χ.  Μόττη‐

Στεφανίδη  &  συν., 2006∙  Motti‐Stefanidi et al., 2008),  αλλά  και  με  ενήλικες  (π.χ.

Μπεζεβέγκης, 2008),  πρόκειται  για  μια  εικόνα  ομοιοτήτων  μάλλον, παρά διαφορών. Στην 

παρούσα έρευνα οι μετανάστες έφηβοι δεν διέφεραν από τους γηγενείς συμμαθητές τους 

στο  επίπεδο  αυτοεκτίμησης,  την  ικανοποίηση  από  τη  ζωή  ή  τον  αριθμό  των 

αναφερόμενων ψυχολογικών προβλημάτων. Η μόνη διαφορά  που  εντοπίστηκε, αφορά  το 

κάπως  υψηλότερο  επίπεδο  υποκειμενικής  ευεξίας  των  Ελλήνων,  το  οποίο  ίσως  να 

οφείλεται  στο  μικρότερο  βαθμό  κοινωνικο‐οικονομικής  αντιξοότητας  που  έχουν  να 

αντιμετωπίσουν,  αλλά  και  πάλι  χαρακτηρίζεται  ως  μάλλον  μικρού  μεγέθους. 

Μια  άλλη διαφορά  στη  σχολική  επίδοση,  και  πάλι  υπέρ  των  γηγενών,  μπορεί  να  αναχθεί  σε παράγοντες όπως η γνώση της γλώσσας ή η εμπλοκή των γονέων με την προετοιμασία για 

το σχολείο.  Συνολικά,  πάντως,  δεν  είναι  άστοχο  να  υποθέσουμε ότι οι έφηβοι μετανάστες 

καταφέρνουν  να  εμφανίζουν  ψυχική  ανθεκτικότητα,  δηλαδή  διατηρούν  ικανοποιητικό 

επίπεδο επάρκειας σε συνθήκες αυξημένης αντιξοότητας. Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα,

ανεξάρτητα  από  την  επίδοση που  επιτυγχάνει  ένας  μαθητής, λειτουργεί υποβοηθητικά στη 

διαδικασία  του  επιπολιτισμού  –  ας  μην  ξεχνάμε  εδώ  ότι  το  δείγμα  της  έρευνας 

προήλθε από μαθητές,  καθώς  ο  εντοπισμός  μεταναστών  εφήβων  έξω  από  το  σχολικό 

πλαίσιο είναι εξαιρετικά δύσκολος.  

 

 

Πάντως, μια χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών εφήβων  έχει 

να  κάνει  με  το  αυξημένο  ποσοστό  των  πρώτων  στο  στάδιο  της  «δοτής»  ψυχολογικής 

ταυτότητας  και  το  αυξημένο  ποσοστό των  δεύτερων  στο  στάδιο  του  «μορατόριουμ»,  το 

74οποίο  δηλώνει  υψηλό  βαθμό  εξερεύνησης  και  χαμηλό  βαθμό  δέσμευσης  σε  μία 

ψυχολογική ταυτότητα.  Ίσως οι διεργασίες του επιπολιτισμού να ενεργοποιούν νωρίτερα

τα  ερωτήματα  που  έχουν  να  κάνουν  με  την  επεξεργασία  ταυτότητας  στους  μετανάστες 

εφήβους,  κάτι  που  για  τους  γηγενείς  μπορεί  να  θεωρείται  περισσότερο  δεδομένο  (δηλ.

«δοτό»).  Ωστόσο,  ο  γενικός  βαθμός  ενασχόλησης  με  θέματα  ψυχολογικής  και 

εθνοτικής ταυτότητας  δεν  φαίνεται  να  διαφέρει  ιδιαίτερα  σε  Έλληνες  και  μετανάστες  εφήβους,ανεξάρτητα από το ποιοτικό περιεχόμενο που λαμβάνει η ταυτότητα αυτή κάθε φορά.

 

 

Για  να  επιστρέψουμε  στο  ερώτημα  που  θέσαμε  νωρίτερα,  αναφορικά  με  την 

προσαρμογή  των μεταναστών εφήβων δεύτερης γενιάς, αυτή φαίνεται να διαφοροποιείται 

κατά ενδιαφέροντα τρόπο σε  σχέση  με  τους  μετανάστες  πρώτης  γενιάς. Η δεύτερη γενιά 

εμφάνισε στατιστικώς σημαντικά υψηλότερη σχολική επίδοση από ό,τι η πρώτη γενιά (σε 

επίπεδα  παρόμοια  με  τη  σχολική  επίδοση  των  γηγενών  συμμαθητών  τους),  καθώς  και 

μεγαλύτερο  προσανατολισμό  προς  την  ελληνική  κοινωνία.  Επιπλέον,  οι  μετανάστες 

έφηβοι  που  γεννήθηκαν  στην  Ελλάδα  ανέφεραν  ελαφρώς  μικρότερο  αριθμό 

προβλημάτων  με  συνομηλίκους. Συνοψίζοντας  τα  ευρήματα  αυτά,  διαπιστώνουμε  ότι  οι 

έφηβοι μετανάστες δεύτερης γενιάς δεν διαφέρουν από την πρώτη γενιά όσον αφορά την 

ψυχολογική  προσαρμογή  (π.χ.  αυτοεκτίμηση,  ικανοποίηση  από  τη  ζωή),  διαφέρουν  όμως 

όσον  αφορά  την  κοινωνικο‐πολιτισμική  προσαρμογή.  Με  άλλα  λόγια,  φαίνεται  πως  είναι 

πιο  επαρκείς  στον  τομέα  των  κοινωνικών  και  των  σχολικών  δεξιοτήτων, με αποτέλεσμα να 

τα  πηγαίνουν  πιο  καλά  στο  σχολείο  και  με  τους  συνομηλίκους.  Το  γεγονός  ότι  η 

κοινωνικοποίηση  και  η  πολιτισμοποίηση  είναι  πολύ  στενά  συνδεδεμένες  μεταξύ  τους  για 

τους μετανάστες δεύτερης γενιάς, συμβάλλει πιθανώς στα παραπάνω ευρήματα.  

 

Στις  αναλύσεις  σχετικά  με  τον  εθνοτικό  αυτοπροσδιορισμό  εντοπίστηκε  μια  ομάδα 

μεταναστών εφήβων,  η  οποία  θα  έπρεπε  ίσως  να  μας  απασχολήσει  περαιτέρω.  Οι  έφηβοι 

αυτοί  (περίπου  1  στους  4)  δεν  έδωσαν  καμία  απάντηση  στο  ερώτημα  του 

αυτοπροσδιορισμού,  αλλά  συμπλήρωσαν  χωρίς  ελλείψεις  τις  διαβαθμιστικές  ερωτήσεις 

που αφορούσαν την ποσοτική διάσταση της εθνοτικής ταυτότητας (εξερεύνηση, δέσμευση).

Εκ  πρώτης  όψεως  θα  μπορούσε  κανείς  να  θεωρήσει  ότι  πρόκειται  απλώς  για  ελλιπή 

στοιχεία  που  οφείλονται  σε  κόπωση,  οκνηρία  ή  μειωμένο  κίνητρο  των  συμμετεχόντων.

Εξάλλου,  αντίστοιχο  ποσοστό  γηγενών  εφήβων  δεν  απάντησαν  στο  ίδιο  ερώτημα.  Παρά 

ταύτα, σε άλλες αναλύσεις διαπιστώθηκε  ότι  οι  μετανάστες  αυτοί  (οι οποίοι προέρχονται 

εξίσου  από  την  πρώτη  και  τη  δεύτερη  γενιά)  δήλωσαν  σχετικά  αυξημένη  προτίμηση  στη 

στρατηγική  επιπολιτισμού  της  περιθωριοποίησης,  η  οποία  συνεπάγεται  αδιαφορία  για 

σύναψη σχέσεων τόσο με την ευρύτερη κοινωνία όσο και με τους συμπατριώτες. Υπάρχουν 

75σωρευμένες  ενδείξεις  (βλ. Berry, 2006,  για  σχετική  ανασκόπηση)

ότι  η  περιθωριοποίηση αποτελεί δυσλειτουργική στρατηγική που συνδέεται με 

την εκδήλωση ψυχοπαθολογίας. 

Οι μετανάστες  έφηβοι που  επέλεξαν τη στρατηγική αυτή και συγχρόνως  δεν 

απάντησαν  στο ερώτημα  του  εθνοτικού  αυτοπροσδιορισμού  ενδέχεται  να  χαρακτηρίζονται 

από  σύγχυση όσον  αφορά  τα  ζητήματα  της  ταυτότητας,  αν  και  κάτι  τέτοιο 

δεν  προέκυψε  σαφώς  από  τις στατιστικές  αναλύσεις.  Ίσως  όμως  να  δίστασαν  να 

απαντήσουν  από  φόβο  μήπως 

γνωστοποιηθεί μεταξύ των συνομηλίκων ή/και των εκπαιδευτικών η προτίμησή τους όσον 

αφορά την εθνοτική ταυτότητα. Ανεξάρτητα από το ρεαλιστικό ή νευρωσικό υπόβαθρο ενός 

τέτοιου  σκεπτικού,  είναι  προφανές  ότι  η  σχολική  κοινότητα  χρειάζεται  να  δημιουργήσει 

στους εφήβους αυτούς αίσθημα αποδοχής και εμπιστοσύνης. Σε παρόμοιες επισημάνσεις 

καταλήγουν επίσης ορισμένοι ερευνητές που διαπίστωσαν πως οι Έλληνες μαθητές τείνουν 

να  διατηρούν  αρνητικές  στάσεις  απέναντι  στους  μετανάστες  συμμαθητές  τους  (π.χ.

Dimakos & Tasiopoulou, 2003).

 

 

Πόση  σημασία  έχει  για  την  προσαρμογή  των  εφήβων  η  εξερεύνηση  και η δέσμευση με 

μια  εθνοτική  ταυτότητα;  Ο  συναφειακός  σχεδιασμός  της  έρευνας  δεν  επιτρέπει  τη 

διατύπωση  ασφαλών  συμπερασμάτων  σχετικά  με  αιτιώδεις  σχέσεις.  Ωστόσο,  δεν  είναι 

χωρίς  σημασία  το  εύρημά  μας  ότι  οι  δύο  διαστάσεις  της  εθνοτικής ταυτότητας συνδέονται

 με  όψεις  της  ψυχολογικής  προσαρμογής  κατά  παρόμοιο  τρόπο  για  τους  μετανάστες εφήβους, 

όσο  και  για  τους  γηγενείς.  Σε  γενικές  γραμμές, 

οι  συσχετίσεις  που  προέκυψαν,μπορούν  να  θεωρηθούν  αναμενόμενες:

η  εξερεύνηση  και  η  δέσμευση  σε  μια  εθνοτική ταυτότητα  εμφάνισε  θετική  συνάφεια  με 

τις  θετικές  παραμέτρους  της  ψυχολογικής προσαρμογής  (αυτοεκτίμηση,  υποκειμενική  ευεξία,

ικανοποίηση  από  τη  ζωή) και αρνητική συνάφεια με αρνητικές παραμέτρους (ψυχολογικά προβλήματα).

Επισημαίνεται πάντως  ότι  οι  θετικές  συνδέσεις  ήταν  στατιστικά  ισχυρότερες 

από  ό,τι  οι  αρνητικές.

Επιπλέον,  το  μέγεθος  των  δεικτών  συνάφειας  κυμάνθηκε  μάλλον  σε  χαμηλά  ως  μέτρια 

επίπεδα. Το μοτίβο των συσχετίσεων όμως ήταν αρκετά σαφές και οδηγεί στο συμπέρασμα 

πως  η  ανάπτυξη  και  διαμόρφωση  εθνοτικής  ταυτότητας  συμβάλλει  σε  καλή  ψυχολογική 

προσαρμογή – και αυτό, ανεξάρτητα από το ειδικό της περιεχόμενο.  

 

Οι παραπάνω σκέψεις μας επαναφέρουν στις αρχικές διαπιστώσεις της ενότητας αυτής.

θα  λέγαμε  ότι  η  ενασχόληση  και  επεξεργασία  ζητημάτων  γύρω  από  την  εθνοτική 

ταυτότητα  αποτελεί  υγιή,  προσαρμοστική  και  εν  πολλοίς  αναμενόμενη  διαδικασία  για 

τους μετανάστες εφήβους, είτε πρόκειται για μια ταυτότητα που απορρέει από τη χώρα 

καταγωγής  είτε  για  την  ελληνική  ταυτότητα.  Για  τους  μετανάστες  δεύτερης  γενιάς,

ειδικότερα,  η  διαδικασία  αυτή  είναι  πιο  πιθανό  να  οδηγήσει  σε  προσανατολισμό  προς 

76την ελληνική κοινωνία και στην υιοθέτηση πιο λειτουργικών στρατηγικών επιπολιτισμού.

Τα ευρήματα αυτά είναι εν δυνάμει χρήσιμα για τη χάραξη μιας μεταναστευτικής πολιτικής 

που  δεν  θα  βασίζεται  στις  στρεβλώσεις  των  κοινωνικών  αναπαραστάσεων  ή  στις 

αγκυλώσεις  οποιουδήποτε  χρώματος  ιδεολογίας,  αλλά  θα  αξιοποιεί  εμπειρικά  δεδομένα 

για στοχοθεσία και ανάπτυξη στρατηγικών.  

 

Σε  γενικές  γραμμές, καλύτερα  προσαρμοσμένοι  στην  ελληνική  πραγματικότητα 

φαίνεται  ότι  είναι  οι  μετανάστες  δεύτερης  γενιάς  με  κατακτημένη  εθνοτική  ταυτότητα,

δηλαδή,  οι  έφηβοι  που  έχουν  διερευνήσει  τα  θέματα  σχετικά  με  τη  διαμόρφωση  της 

ταυτότητάς τους και έχουν δεσμευτεί ως προς αυτά. Οι έφηβοι αυτοί τείνουν να υιοθετούν 

δύο εκ διαμέτρου αντίθετες στρατηγικές επιπολιτισμού, τον διαχωρισμό ή την εναρμόνιση.

Στην  πρώτη  περίπτωση,  παίρνουν  σαφείς  αποστάσεις  από  την  ελληνική  κουλτούρα  και 

προσδιορίζονται  αποκλειστικά  και  μόνο  με  βάση  τα  στοιχεία  της  χώρας  προέλευσής  τους 

ενώ,  αντίθετα,  στη  δεύτερη  περίπτωση  ενσωματώνουν  στην  εθνοτική  τους  ταυτότητα 

στοιχεία  του  ελληνικού  πολιτισμού.  Συνολικά,  φαίνεται  ότι  οι  έφηβοι  μετανάστες  που 

έχουν  γεννηθεί  στην  Ελλάδα  διαμορφώνουν  την  εθνοτική  τους  ταυτότητα  με  βάση  τα 

πολιτισμικά  χαρακτηριστικά  της  χώρας  μας  σε  μεγαλύτερο  βαθμό  από  τους  εφήβους 

μετανάστες  που  έχουν  γεννηθεί  σε  άλλες  χώρες. Το ερώτημα που αναδύεται,  λοιπόν,  είναι με ποιους τρόπους η ελληνική κοινωνία μπορεί να συμβάλει και τελικά να διευκολύνει τη 

διαδικασία διαμόρφωσης της εθνοτικής ταυτότητας των εφήβων μεταναστών;  

 

Το  γεγονός  ότι  οι  έφηβοι  μετανάστες  δεύτερης  γενιάς  κινούνται  στο  όριο  μεταξύ  δύο 

πολιτισμών,  της  χώρας προέλευσης  και  της  χώρας υποδοχής, τους υποβάλλει ενδεχομένως 

σε πιο συστηματική διαδικασία διερεύνησης και δέσμευσης της εθνοτικής τους ταυτότητας,

στη  διαμόρφωση  της  οποίας  υπεισέρχονται  και  αλληλεπιδρούν    παράγοντες, όπως είναι η 

ίδια  η  εμπειρία  της  μετανάστευσης,  δημογραφικές  παράμετροι  (φύλο,  ηλικία),  η  χώρα 

γέννησης και η υιοθέτηση στρατηγικών επιπολιτισμού.  

 

 

Ο σχεδιασμός  και  η  υλοποίηση  παρεμβατικών  προγραμμάτων  στο  χώρο  του σχολείου

με  στόχο  την  αποδοχή  της  διαφορετικότητας  από  την  πλευρά  των  γηγενών  μαθητών,  τον 

περιορισμό της προσλαμβανόμενης διάκρισης από την πλευρά των μεταναστών, αλλά και 

την  προαγωγή  της  εν  γένει  ψυχικής  υγείας  του  συνόλου  των  μαθητών  (γηγενών  και 

μεταναστών)  θα  μπορούσε  να  έχει  πολλαπλασιαστικά  οφέλη  για  την  ελληνική  κοινωνία,

δεδομένου  ότι  οι  δυσκολίες  ένταξης 

στο  σχολικό  και  στο  ευρύτερο  κοινωνικό  περιβάλλον αποτελούν

 συχνά προοίμιο για τον κοινωνικό αποκλεισμό.

 

 

Επιπλέον, η  ευαισθητοποίηση  των  εκπαιδευτικών,  των  γονέων  και  των  ειδικών 

ψυχικής υγείας για τις ανάγκες και τις ψυχολογικές διεργασίες  (π.χ. επιπολιτισμικό στρες,

77εξερεύνηση και διαμόρφωση εθνοτικής ταυτότητας,  κ.ά.)  που  εμπλέκονται  στη  διαδικασία 

της  μετανάστευσης  και  της  εγκατάστασης  στη  χώρα  υποδοχής  θα  μπορούσε  να  αποβεί 

προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.  Η  κατανόηση  των  διεργασιών  αυτών  σε  συνδυασμό 

με τη γνώση των εξελικτικών αλλαγών της εφηβικής ηλικίας δεν μπορεί  παρά  να  συμβάλει 

θετικά  στην  πλήρη  ένταξη  των  εφήβων  μεταναστών  στην  ελληνική  πολιτική,  κοινωνική,

οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα.

 

Σε  επίπεδο  πολιτείας,  η  έγκυρη  γνώση  των  παραμέτρων  που  υπεισέρχονται  στην 

ανάπτυξη  και  προσαρμογή  των  εφήβων  μεταναστών  μπορεί  να  αξιοποιηθεί  σε  θέματα 

ένταξης  και  πολιτογράφησης,  καθώς  και  στη  γενικότερη  αντιμετώπισή  τους  ως  ισότιμων 

μελών της ελληνικής κοινωνίας.

 

 

Συμπερασματικά,  οι  έφηβοι  μετανάστες  δεύτερης  γενιάς  αποτελούν  μέρος  της 

ελληνικής  πραγματικότητας  και  η  ένταξή  τους  αποτελεί  ένα  θέμα  με  προεκτάσεις  σε 

επίπεδο ψυχολογικό,  εκπαιδευτικό,  κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό. Άλλωστε,  η  ίδια  η 

διαδικασία της ένταξης είναι από τη φύση της σύνθετη και πολυεπίπεδη και  δεν μπορεί να 

ιδωθεί  ανεξάρτητα  από  την  αλληλεπίδραση  ατομικών,  οικογενειακών  και  ευρύτερων 

κοινωνικοπολιτισμικών παραγόντων. 

[Τοξοβολος_UK]

Επισης,επειδη εχω ολη την ερευνα του ΦΠΨ στα χερια μου να αναφερω οτι το δειγμα αφορουσε 48% αγορια και 52% κοριτσια(περιπου το ποσοστο δλδ στον γενικο πληθυσμο στην Ελλαδα σημερα) οπως και οτι δεν αναφερθηκαν διαφορες αναμεσα σε αγορια κ κοριτσια.Να τονισω οτι το δειγμα των 777 μαθητων αφορα μονο στους μεταναστες πρωτης κ δευτερης γενιας.

[Kasrith]

Τοξοβόλε ποιά είναι η γνώμη σου για την existential therapy;

 

Κάντου και συ κανα quote να δει το ποστ ντε

[Τοξοβολος_UK]

Κάντου και συ κανα quote να δει το ποστ ντε

 

Νομιζω ηταν εμφανες οτι δεν υπηρχε λογος να απαντησω σε αυτο το ποστ στο συγκεκριμενο νημα .Δεν θελω/δεν μπορω να παρεξω συμβουλες η την επαγγελματικη γνωμη μου μεσω ενος φορουμ.Κ ναι το ειδα το ποστ

 

Καποιο σχολιο σου για τα αρθρακια?

[insomniaK]

Ο Μπεζεβέγκης ακροβατεί, αλλά δε θέλω/μπορώ να επεκταθώ.

 

Έχω διαβάσει και τα υπόλοιπα, αλλά το τελευταίο μου ψιλοβίασε τη λογική.

[Τοξοβολος_UK]

αλλά δε θέλω/μπορώ να επεκταθώ.

 

 

Ας αναφερω μερικα πραματα

 

 

 

 

Πιανομαι απο το παραπανω σχολιο χωρις να αναφερομαι στον συγκεκριμενο χρηστη αλλα για να προλαβω κ αλλες τετοιου ειδους αντιδρασεις (διοτι ειδα μια τετοια διαθεση κ απο αλλους χρηστες).

 

Οπως εχω αναφερει κ αλλες φορες ο χωρος αυτος αποτελει για μενα κυριως χωρο χαλαρωσης, ψυχαγωγιας κ ενημερωσης σχεδον καθημερινα.Οπως φανταζομαι κ για τους περισσοτερους. Στα πλαισια αυτης της καθημερινης μου τριβης με το φορουμ και καλως,κακως,καλιστα η κακιστα εχω αναφερει informally την επαγγελματικη μου ιδιοτητα.Ανεξαρτητα απο το προσωπικο μου προφιλ που ειτε αρεσει ειτε δεν αρεσει σε καποιους (θεμιτα κ τα δυο),οταν αναφερομαι συγκεκριμενα στην επιστημη της Ψυχολογιας εχω επιλεξει συνειδητα να προσπαθω να διαφυλαξω καποιες βασικες αρχες της,χωρις να προχωραω στην ουσια της φυσης της επαγγελματικης μου ιδιοτητας.Ενδεχομενως ad hoc να παρουσιασω σε καποιο πολυ σημαντικο debate την επισημη θεση της επιστημης (εφοσον την κατεχω) ωστε να βοηθησω τον διαλογο αλλα κ παλι αυτο θα γινει πολυ προσεχτικα κ πολυ στοχευμενα απο την πλευρα μου.

 

Ευτυχως η δυστυχως η Ψυχολογια ειναι μια επιστημη η οποια διεπεται απο πολυ συγκεκριμενους δεοντολογικους κανονες οι οποιοι δεν μου επιτρεπουν να περασω στην ουσια πολλων ερωτησεων που δεχομαι η εχω δεχτει κατα καιρους τοσο μεσω πμ οσο κ δημοσια (κ σας διαβεβαιω ειναι πολλες) κ μαλιστα μεσω ενος φορουμ μιας κ η παρουσια μου εδω αποτελει αυστηρα προσωπικη επιλογη κ δεν συνδεεται καθολου με την επαγγελματικη μου ιδιοτητα (ασχετα εαν αυτη εχει αναφερθει απο μενα τον ιδιο-καλως η κακως).Ολα τα παραπανω δεν νομιζω οτι πρεπει να αποτελουν τροχοπεδη στην αναπτυξη απο την πλευρα μου ενος μη χειριστικου, ενδιαφεροντος θεματος γυρω απο την επιστημη.Θεματος που καλιστα βοηθα στην προαγωγη της γνωσης και ισως εχει ενδιαφερον για τον γενικο πληθυσμο.

 

Για τους παραπανω λογους ζητω θερμα την κατανοηση σας για τους λογους για τους οποιους δεν μπορω/δεν θελω να περασω στην ουσια των ερωτησεων που δεχομαι και θα το εκτιμουσα ιδιαιτερα εαν προσπαθουσατε να μην με φερνετε σε δυσκολη θεση οταν με καλειτε να τοποθετηθω ως Ψυχολογος ΕΦΟΣΟΝ καλως η κακως,γνωριζεται την επαγγελματικη μου ιδιοτητα εστω κ informally μεσα απο την παρουσια μου μεσα στο φορουμ.

 

Ευχαριστω για την κατανοηση σας.

 

 

 

[insomniaK]

Προσωπικά, περιμένω το δικό σου σχόλιο σε αυτά που παραθέτεις (όπως περιμένω το σχόλιο από τον οποιοδήποτε που ανοίγει ένα θέμα), εφόσον θες να κάνουμε συζήτηση. Αν δε θες να υπάρξει συζήτηση, είναι καλύτερο να ανοίξεις ένα blog, διότι είναι πιο κοντά σε αυτό που κάνεις από ένα forum, που ορίζεται ως "χώρος" ανταλλαγής απόψεων.

 

Τα 2 μου σεντς.

 

Όσο για τον Μπεζεβέγκη, αγνοεί την οικονομική κατάσταση ή αν προτιμάς το επίπεδο ζωής των κοινωνικών ομάδων τις οποίες συγκρίνει.

[apd453]

Παιδιά αν είναι δυνατόν μη το ξεφτυλίσουμε το θέμα κι εδώ με πολιτικά. Όσο το δυνατόν πιο κοντά στην ψυχολογία.

Δεν είναι πολιτική άποψη αλλά κοινωνικο-οικονομική.

Σαν μια βασική αιτία που ο Χίτλερ έτυχε τόσο μεγάλης αποδοχής από το Γερμανικό λαό θεωρείτε τα πολύ αυστηρά μέτρα κατά της Γερμανίας μετά τον Α παγκόσμιο.

Αυτό δεν το λέω εγώ αλλά αναφέρετε στα περισσότερα ιστορικά βιβλία, σε wikipedia κλπ.

Ψυχολόγος δεν είμαι αλλά ότι η φτώχεια και γενικά το χαμηλό επίπεδο ζωής (σε σύγκριση πάντα με τους υπόλοιπους ανθρώπους-λαούς κλπ) σε κάνει ούγκα-ούγκα είναι κάτι που βλέπεις συχνά.

Μάλλον ο άνθρωπος κομπλεξάρει και αντιδράει. Υπόθεση κάνω. Δεν είμαι δόκτορ.

Θα ήθελα να ακούσω όμως και την άποψη του τοξοβόλου.

[Τοξοβολος_UK]

Προσωπικά, περιμένω το δικό σου σχόλιο σε αυτά που παραθέτεις (όπως περιμένω το σχόλιο από τον οποιοδήποτε που ανοίγει ένα θέμα), εφόσον θες να κάνουμε συζήτηση. Αν δε θες να υπάρξει συζήτηση, είναι καλύτερο να ανοίξεις ένα blog, διότι είναι πιο κοντά σε αυτό που κάνεις από ένα forum, που ορίζεται ως "χώρος" ανταλλαγής απόψεων.

.

 

Μπορω καλιστα να δινω μια περιληψη των αρθρων που παρουσιαζονται αλλα για λογους που εξηγησα δικο μου σχολιο θα προτιμησω να αποφυγω να κανω.Παντως η ιδεα του να γινεται συζητηση προταθηκε απο καποιο αλλο μελος κ συμφωνω με αυτη.Εξαλλου νομιζω στα πλαισια της πιο διαδραστικης (η οπως το λενε στα Ελληνικα) φυσης ενος φορουμ ειναι θεμιτο να σχολιαζονται αρθρα αρκει να μην ξεφευγουμε εντελως.

[Lucifer]

Το να γίνεται συζήτηση σε ένα forum δεν είναι ιδέα, είναι αυτοσκοπός.

 

Θα πρότεινα, ως χρήστης, να αποφεύγεις να αναφέρεσαι σε θέματα για τα οποία δεν προτίθεσαι να συζητήσεις.

Ως mod, βρίσκω το thread πολύ ενδιαφέρον.