Αναζήτηση στην κοινότητα

Μετά από δεκαετίες απογοητευτικών προσπαθειών, τα εμβόλια κατά του καρκίνου δείχνουν νέες ελπιδοφόρες προοπτικές, με σημαντικές εξελίξεις να αναμένονται το 2025. Η Moderna και η Merck ανακοίνωσαν εντυπωσιακά αποτελέσματα από τις δοκιμές του εμβολίου mRNA-4157 κατά του μελανώματος, με την έγκριση από τον FDA να αναμένεται εντός του 2025. Οι κλινικές δοκιμές έδειξαν μείωση του κινδύνου υποτροπής ή θανάτου κατά 44% σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα. Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS) σε συνεργασία με τη BioNTech έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα Cancer Vaccine Launch Pad, στοχεύοντας στην ταχεία ένταξη χιλιάδων ασθενών σε κλινικές δοκιμές. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται σε τρεις τύπους καρκίνου: ορθοκολικό, πάγκρεας και μελάνωμα, με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης και διάθεσης των εμβολίων στους ασθενείς. Η διαδικασία παραγωγής των εξατομικευμένων εμβολίων ξεκινά με λεπτομερή βιοψία του όγκου. Ακολουθεί η αλληλούχιση του γονιδιώματός του για τον εντοπισμό των μεταλλάξεων που είναι μοναδικές για κάθε ασθενή. Η τεχνολογία mRNA, σε συνδυασμό με προηγμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, επιτρέπει την αναγνώριση των καταλληλότερων στόχων για το ανοσοποιητικό σύστημα και την παραγωγή εξατομικευμένου εμβολίου μέσα σε έξι εβδομάδες. Το υψηλό κόστος παραγωγής των εξατομικευμένων εμβολίων, που εκτιμάται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ ανά ασθενή, έχει οδηγήσει σε παράλληλες ερευνητικές προσπάθειες. Εταιρείες όπως η BioNTech αναπτύσσουν "έτοιμα προς χρήση" εμβόλια που στοχεύουν σε κοινούς καρκινικούς δείκτες, τα οποία θα μπορούσαν να παραχθούν μαζικά και να διατεθούν σε χαμηλότερο κόστος. Οι ερευνητές διερευνούν επίσης τη δυνατότητα χρήσης των εμβολίων ως συμπληρωματική θεραπεία σε πρώιμα στάδια του καρκίνου. Η συνδυαστική προσέγγιση με χειρουργική επέμβαση ή χημειοθεραπεία θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο υποτροπής. Επιπλέον, μελετάται η προληπτική χορήγηση σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως αυτά με οικογενειακό ιστορικό ή γενετική προδιάθεση. Η τεχνολογική πρόοδος που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 έχει επιταχύνει την ανάπτυξη αυτών των εμβολίων. Η εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στην ανάλυση των μεταλλάξεων και στην πρόβλεψη των καταλληλότερων στόχων έχει μειώσει τον χρόνο παραγωγής από μήνες σε εβδομάδες. Όπως αναφέρουν κορυφαίοι ογκολόγοι, η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή μιας νέας εποχής στην εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου. Ο Dr. James Wilson του Memorial Sloan Kettering Cancer Center τονίζει ότι "τα εξατομικευμένα εμβόλια mRNA αντιπροσωπεύουν την πιο ελπιδοφόρα εξέλιξη στην ανοσοθεραπεία της τελευταίας δεκαετίας". Πρόσφατα δεδομένα από το πρόγραμμα Cancer Vaccine Launch Pad δείχνουν ότι το 85% των ασθενών που έλαβαν εξατομικευμένα εμβόλια παρουσίασαν ισχυρή ανοσολογική απόκριση, ενώ το 60% εμφάνισε σημαντική υποχώρηση του όγκου εντός έξι μηνών από την έναρξη της θεραπείας. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Μέχρι στιγμής τριάντα νοσοκομεία, ενταγμένα στο βρετανικό ΕΣΥ, έχουν δηλώσει συμμετοχή στο δοκιμαστικό πρόγραμμα. Σε νέα θεραπευτική προσέγγιση αποκτούν πρόσβαση χιλιάδες καρκινοπαθείς στην Αγγλία, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της ασθένειας που τους ταλαιπωρεί. Το δοκιμαστικό πρόγραμμα σκοπό βασίζεται στην τεχνολογία mRNA, όπως χρησιμοποιήθηκε στη δημιουργία εμβολίων για τον Covid. Τα εμβόλια αυτά, είναι σχεδιασμένα να εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τυχόν εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης της ασθένειας. Ο Έλιοτ Πφέμπβε, 55 ετών, είναι ο πρώτος ασθενής στην Αγγλία στον οποίο χορηγήθηκε εξατομικευμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου του εντέρου. Ο Έλιοτ, που έχει υποβληθεί ήδη σε εγχείρηση και χημειοθεραπεία, έκανε το εμβόλιο στο Νοσοκομείο Queen Elizabeth του Μπέρμινχαμ. "Αισθάνομαι ενθουσιασμένος. Έψαξα κάποια πράγματα για τη δοκιμαστική θεραπεία. Εφόσον πετύχει, μιλάμε για ένα άλμα στην ιατρική", είπε. "Θα μπορούσε να βοηθήσει χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια ανθρώπους, ώστε να αποκτήσουν ελπίδα κι ίσως να αποφύγουν να ζήσουν αυτά που πέρασα εγώ". Μετά τις αρχικές θεραπείες στις οποίες υποβλήθηκε ο Έλιοτ, οι έλεγχοι έδειξαν ότι εξακολουθούσε να εμφανίσει στοιχεία καρκινικού DNA στο αίμα του, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου. Έτσι, ο Έλιοτ εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για να συμμετάσχει στη δοκιμή ενός εμβολίου το οποίο αναπτύσσεται μέσω της συνεργασίας των φαρμακευτικών εταιριών BioNTech και Genetech, χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία mRNA που χρησιμοποιήθηκε στο εμβόλιο κατά του Covid που ανέπτυξαν οι Pfizer και BioNTech. Τα εμβόλια συνήθως σχεδιάζονται ώστε να αποτρέπουν τις ασθένειες. Όμως, τα αντικαρκινικά εμβόλια δημιουργούνται ως θεραπεία από τη στιγμή που έχει διαγνωστεί κάποιος με καρκίνο. Ακριβώς όπως τα συμβατικά εμβόλια, ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναζητά τον εχθρό, εν προκειμένω τα καρκινικά κύτταρα στο σώμα του ασθενούς. Δείγμα από τον όγκο του Έλιοτ στάλθηκε στα εργαστήρια της BioNTech στη Γερμανία, όπου εντοπίστηκαν έως και 20 μεταλλάξεις του καρκίνου που είχε εμφανίσει. Αξιοποιώντας αυτές τις πληροφορίες, δημιουργήθηκε το εμβόλιο, που περιέχει οδηγίες προς τα κύτταρα του Έλιοτ να παράξουν μεταλλαγμένες πρωτεΐνες, μοναδικές στα δικά του καρκινικά κύτταρα. Το εμβόλιο, επομένως, λειτουργεί σαν "σήμα καταζητούμενου", εντοπίζοντας καρκινικά κύτταρα, τα οποία έχουν την ικανότητα να κρύβονται στο σώμα, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να επανεμφανιστούν αργότερα. Σκοπός του εμβολίου είναι να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό, ώστε να καταδιώξει και να καταστρέψει τυχόν υπολείμματα του καρκίνου, βελτιώνοντας τις πιθανότητες του Έλιοτ να παραμείνει απαλλαγμένος από την ασθένεια στα επόμενα χρόνια. Να σημειωθεί εδώ ότι το πρόγραμμα βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο και, παρότι εκφράζεται έντονη αισιοδοξία για τις προοπτικές των αντικαρκινικών εμβολίων mRNA, παραμένουν σε πειραματικό στάδιο και είναι διαθέσιμα αποκλειστικά στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών. Περισσότεροι από 200 ασθενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ισπανία και τη Σουηδία θα συμμετάσχουν στις δοκιμές και θα λάβουν έως και 15 δόσεις του εξατομικευμένου εμβολίου. Η μελέτη δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το 2027. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα σε ασθενή στο Λονδίνο χορηγήθηκε εξατομικευμένο εμβόλιο mRNA για την αντιμετώπιση του μελανώματος, της πλέον θανατηφόρας μορφής καρκίνου του δέρματος. Εκείνο το εμβόλιο αναπτύχθηκε από κοινού από τη Moderna και την MSD, και χρησιμοποιεί την ίδια τεχνολογία όπως τα εμβόλια της Moderna για τον Covid. Ήδη έχουν ξεκινήσει ή βρίσκονται στο στάδιο σχεδιασμού διάφορες κλινικές δοκιμές εμβολίων mRNA, απέναντι σε ένα ευρύ φάσμα καρκινικών όγκων, μεταξύ των οποίων μορφές που εκδηλώνονται στον πνεύμονα, το κεφάλι και το λαιμό, καθώς και στην ουροδόχο κύστη. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Στην πρώτη κλινική έρευνα σε ανθρώπους μετέχουν τέσσερις ενήλικες ασθενείς, στους οποίους χορηγήθηκε το εμβόλιο mRNA. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα ανακοίνωσαν την ανάπτυξη αντικαρκινικού εμβολίου mRNA το οποίο επιτυγχάνει γρήγορα τον αναπρογραμματισμό του ανοσοποιητικού ούτως ώστε να επιτίθεται στο γλοιοβλάστωμα, μια εξόχως επιθετική μορφή καρκίνου του εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα σε τέσσερις ενήλικες ανθρώπους, όπως δημοσιεύτηκαν στο Cell, είναι ανάλογα εκείνων που καταγράφηκαν σε προκλινικές δοκιμές με ποντίκια, αλλά και μια πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου mRNA σε 10 κατοικίδιους σκύλους, οι οποίοι είχαν εμφανίσει όγκους στον εγκέφαλο. Οι ιδιοκτήτες των σκύλων ενέκριναν τη χορήγηση του νέου εμβολίου στα κατοικίδιά τους, καθώς δεν υπήρχαν εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές. Οι ερευνητές αναφέρουν πως στόχο έχουν να προχωρήσουν σε διευρυμένες κλινικές δοκιμές Πρώτου Σταδίου, με τη συμμετοχή ενηλίκων αλλά και παιδιών που έχουν εμφανίσει καρκίνο στον εγκέφαλο. Η νέα στρατηγική χρησιμοποιεί καρκινικά κύτταρα του ίδιου του ασθενή ώστε να δημιουργηθεί εξατομικευμένο εμβόλιο, με τη συμμετοχή σύνθετων λιπιδίων, καθώς αυτά αποδεικνύεται ότι ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό πολύ ταχύτερα από ότι τα απλά λιπίδια. Τα αποτελέσματα της κλινικής έρευνας κατέδειξαν τον τρόπο που το εμβόλιο αναπρογραμμάτισε το μικροπεριβάλλον του όγκου, επιτρέποντας στα κύτταρα του ανοσοποιητικού να επιτεθούν στον όγκο. Μεταξύ των πλέον εντυπωσιακών ευρημάτων της έρευνας συγκαταλέγεται η ταχύτητα με την οποία το νέο εμβόλιο, το οποίο χορηγείται ενδοφλέβια, ενεργοποίησε μια δυναμική αντίδραση του ανοσοποιητικού ώστε να απορρίψει τον όγκο. Η αντίδραση του ανοσοποιητικού καταγράφηκε μέσα σε 48 ώρες. Το γλοιοβλάστωμα είναι η πλέον επιθετική και θανατηφόρα μορφή καρκίνου του εγκεφάλου, με το μέσο διάστημα επιβίωσης να κυμαίνεται τους 15 μήνες. Οι υφιστάμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπείες και κάποιας μορφής χημειοθεραπεία. Η νέα δημοσίευση αποτελεί το αποκορύφωμα θετικών αποτελεσμάτων σε μια επταετή πορεία ερευνών, οι οποίες ξεκίνησαν από τις προκλινικές δοκιμές σε ποντίκια και προχώρησαν στους σκύλους. Οι σκύλοι αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά μοντέλα κακοηθών γλοιωμάτων, καθώς, πέραν των ανθρώπων, είναι το μόνο είδος που αναπτύσσει όγκους στον εγκέφαλο με σχετική συχνότητα. Μάλιστα, τα γλοιώματα στους σκύλους οδηγούν αναπόφευκτα στο θάνατο. Το εμβόλιο προσαρμόστηκε στον κάθε ασθενή, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αντίδρασης του ανοσοποιητικού. Προκειμένου να δημιουργηθεί το κάθε εμβόλιο, αρχικά αντλήθηκε RNA από τους όγκους που είχαν αφαιρεθεί χειρουργικά και στη συνέχεια το αγγελιοφόρο RNA ενισχύθηκε και ενσωματώθηκε σε βιοσυμβατά νανοσωματίδια λιπιδίων, έτσι ώστε τα καρκινικά κύτταρα να "μεταμφιεστούν" σε επικίνδυνο ιό, όταν θα επέστρεφαν ενδοφλεβίως στο αίμα, προκαλώντας την αντίδραση του ανοσοποιητικού. Το ότι το αντικαρκινικό εμβόλιο mRNA προκαλεί παρόμοια και ισχυρή αντίδραση του ανοσοποιητικού σε ποντίκια, σκύλους και πλέον σε ανθρώπους είναι σημαντικό εύρημα, καθώς σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι βέβαιο ότι τα θετικά ευρήματα από προκλινικές δοκιμές σε ζώα θα έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα στους ανθρώπους. Και παρότι τα εμβόλια και οι ευρύτερες θεραπείες mRNA ακούστηκαν πολύ και βοήθησαν σημαντικά στην αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID, η μέθοδος που χρησιμοποίησαν εδώ οι ερευνητές είναι καινοτόμος και μοναδική, ώστε να μπορέσει το mRNA να προκαλέσει αυτή τη σημαντική όσο και ταχεία αντίδραση του ανοσοποιητικού που καταγράφηκε τόσο στα ζώα όσο και τους ανθρώπους. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για την πλήρη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του εμβολίου, πάντως οι σκύλοι επιβίωσαν κατά μέσο όρο για 139 ημέρες, έναντι της μέσης επιβίωσης 30 έως 60 ημερών που καταγράφεται σε σκύλους που εμφανίσουν γλοιώματα. Ζήτημα παραμένει και η αβεβαιότητα σχετικά με το πώς να μεγιστοποιηθεί η αντίδραση του ανοσοποιητικού, ελαχιστοποιώντας παράλληλα πιθανές αρνητικές παρενέργειες. Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα κρίνονται κατ' αρχάς ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, καθώς το εμβόλιο επιτυγχάνει αναπρογραμματισμό του ανοσοποιητικού μέσα σε ελάχιστο χρόνο, βοηθώντας στην αντιμετώπιση των καρκινικών όγκων. Το επόμενο βήμα θα είναι η επέκταση των κλινικών δοκιμών Πρώτου Σταδίου σε 24 ενήλικες και παιδιατρικούς ασθενείς, ώστε να επιβεβαιωθούν τα αρχικά ευρήματα. Από τη στιγμή που θα προσδιοριστεί η βέλτιστη ασφαλής δόση, εκτιμάται ότι 25 παιδιά θα συμμετάσχουν στο Δεύτερο Στάδιο. Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι μέσα από τη διαδικασία αυτή θα προκύψει μια νέα προσέγγιση θεραπείας των ασθενών και μια νέα τεχνολογική πλατφόρμα για τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού. Απώτερος στόχος είναι η αξιοποίηση ενός ευρύτερου φάσματος θεραπευτικών παρεμβάσεων με τη στοχευμένη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο