Προς το περιεχόμενο

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'Bitcoin'.

  • Αναζήτηση με ετικέτες

    Πληκτρολογήστε ετικέτες διαχωρισμένες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Forums

  • Ειδήσεις
    • Νέα
    • NewsPoints
    • Reviews
  • Hardware
    • Hardware Γενικά
    • Προσφορές
    • Νέα Συστήματα & Αναβαθμίσεις
    • Επεξεργαστές, Μητρικές & RAM
    • Kάρτες Γραφικών & 'Hχου
    • Μονάδες Αποθήκευσης
    • Οθόνες
    • Overclocking & Case Modding
    • Φορητοί Υπολογιστές
    • Tablets
    • Εκτυπωτές και Πολυμηχανήματα
    • Apple Hardware
  • Λειτουργικά Συστήματα
    • Windows
    • Linux
    • MacOS
  • Software
    • Software
    • Mobile Software
    • Video & Audio Software
    • PC Games
    • Console Games
  • Διαδίκτυο
    • Internet
    • Προγράμματα Fiber, VDSL, ADSL, και κινητής τηλεφωνίας
    • Routers
    • Powerlines, Access Points και Δίκτυα
  • Gadgets
    • Gadgets
    • Smartphones
    • Φωτογραφικές Μηχανές & Εξοπλισμός
    • Τηλεoράσεις
    • Home Cinema
  • Προγραμματισμός
    • Προγραμματισμός
    • Web Design - Development
  • Ψυχαγωγία
    • Εκπαίδευση & Επαγγ. Προσανατολισμός
    • Κινηματογράφος
    • Τηλεοπτικές Σειρές
    • Mουσική
    • Μπλα Μπλα
  • Insomnia
    • Troubleshooting
  • FIFA World Cup 2018's Συζητήσεις
  • Apple Club - Insomnia's Γενικά θέματα
  • Apple Club - Insomnia's iPhone
  • Apple Club - Insomnia's iPad
  • Apple Club - Insomnia's Mac
  • Apple Club - Insomnia's Accessories - Apple Watch - Apple TV
  • 3D Printing's Θέματα
  • 3D Printing's Build Logs
  • Nintendo Community's Θέματα
  • Nintendo Community's Online συναντήσεις
  • Nintendo Community's Nintendo IDs και Switch Friend Codes
  • Insomniac's Desks's Θέματα
  • Bitcoin's Bitcoin Talk
  • Bitcoin's Altcoin Forum, Trading
  • Drone Pilots Club's Θέματα
  • Playstation Club's Θέματα
  • Playstation Club's PSN ID για online gaming
  • World of Warcaft's Θέματα
  • Vitrual Reality Corner's Θέματα
  • Emulator Club's Θέματα
  • Android Club's Διάφορες ερωτήσεις περι android
  • WordPress Club's Ερωτήσεις
  • WordPress Club's Ειδήσεις
  • Crossfit's Θέματα
  • Microsoft Club's Θέματα
  • Κλιματισμός's Συμβουλές για κλιματιστικά
  • Κλιματισμός's Προσφορές κλιματισμού
  • Κλιματισμός's Βλάβες κλιματισμού
  • X-BOX's Series X / S
  • X-BOX's OG Xbox
  • X-BOX's XBox 360
  • X-BOX's XBox One (S/X)
  • X-BOX's Live
  • Paranormal/UFO's Άρθρα
  • Paranormal/UFO's (2022) Ghost Hunting Tutorial
  • Paranormal/UFO's UFO - Διάστημα
  • Official Off Topic Thread(OOΤT)'s Topics
  • Xiaomi Club's Θέματα
  • Hackint0sh's Θεματα
  • Total War's Total War: THREE KINGDOMS
  • PC Master Race's Overclocking
  • PC Master Race's My glorious PC MASTER RACE rig
  • PC Master Race's Sales 'n Bargains!
  • PC Master Race's Gaming
  • Manga / Anime / Cartoon's Θέματα
  • OnePlus club's Συζήτηση
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Atari
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Καλωσόρισμα
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Sinclair Zx Spectrum
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Amstrad
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Commodore
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's PC processors
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Gallery
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Αναζητήσεις
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Ιδέες - προτάσεις
  • Relaxing Chillout/Ambient Tunes's Chillout - Ambient Tunes
  • Relaxing Chillout/Ambient Tunes's Chillout Videos
  • Relaxing Chillout/Ambient Tunes's Scenery - Travelling
  • Video editing's Καλησπέρα στην παρέα
  • Web development's Web development questions/Απορίες.
  • Web development's Coding problems and bugs.
  • Web development's Javascript
  • Web development's CSS
  • Web development's HTML
  • Web development's React
  • Web development's Angular
  • Web development's Vue
  • Web development's PHP
  • Web development's Django
  • Web development's Rails
  • Web development's CMS
  • Revolut Greece's Συζητήσεις
  • Insomniac Overclockers Club's ΟC Help
  • Insomniac Overclockers Club's OC Results
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s MARKETPLACE KAI OMAΔEΣ AΓOPAΠΩΛHΣIΩN FACEBOOK
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s ΣYMBOYΛEΣ ΓΙΑ ΑΓΟΡΕΣ
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s ΣYMBOYΛEΣ ΓΙΑ ΠΩΛΗΣΕΙΣ
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s ΤΡΑΓΕΛΑΦIKA ΠEPIΣTATIKA AΓΓEΛIΩN
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s ΠΕΡΙΣΤΑΤΙKA EΞAΠATHΣHΣ ΣE AΓΓEΛIEΣ
  • marketplace, ομαδες αγοραπωλησιων facebook και sites μικρων αγγελιων.'s AΛΛA ΘEMATA
  • Arduino/ Raspberry Club's Arduino
  • Arduino/ Raspberry Club's Raspberry
  • Arduino/ Raspberry Club's Άρθρα/reviews
  • Arduino/ Raspberry Club's Off topic
  • Travel around the world's Εσείς που θα ταξιδέψετε φέτος?
  • Dogs - Labrador's Τι ράτσα σκυλάκι θα θέλατε να έχετε κι αν έχετε τι ράτσα είναι???
  • Sega Community's Θέματα
  • Lenovo Thinkpad club's Θέματα
  • Lenovo Thinkpad club's Θέματα
  • Gym Life - Fitness - Supplements's Fitness
  • Gym Life - Fitness - Supplements's Διατροφή
  • Gym Life - Fitness - Supplements's Supplements
  • All about Japan's Αυτοκίνητα
  • All about Japan's Anime & Manga
  • All about Japan's Ιστορία
  • All about Japan's Ταινίες
  • All about Japan's Μουσική
  • All about Japan's Games
  • All about Japan's Ταξιδεύοντας
  • All about Japan's Καθημερινότητα/Νέα
  • Αστείες, περίεργες, ενδιαφέρουσες εικόνες's Αστείες, περίεργες, ενδιαφέρουσες εικόνες
  • Splatoon 2 Greek Team's Θέματα
  • DSLR-Mirroless Photography's Θέματα
  • DSLR-Mirroless Photography's Φακοί μηχανών
  • The modders' corner's PC CASE MODDING
  • The modders' corner's CONSOLE MODDING
  • The modders' corner's TOOLS
  • Αεροπλάνα........'s Flight Simming
  • Αεροπλάνα........'s Αληθινά αεροπλάνα
  • Μικρές απορίες, σύντομες απαντήσεις.'s Θέματα
  • HotWheels & Matchbox Greek Collectors's Japan Historics 1 - Η αρχή της Ιαπωνικής κουλτούρας στην σειρά παραγωγής Premium των Hot Wheels
  • Comics Fan Club's Reviews
  • Comics Fan Club's Κυκλοφορίες
  • Formula 1's Νέα
  • Formula 1's Αρχείο
  • Formula 1's VIDEO
  • Netflix Plus - Insomnia's Topics
  • STAR WARS Club - Insomnia's Θέματα
  • Ripple - XRP's Θέματα
  • Ο κόσμος του Τόλκιν's Απορίες προς συζήτηση για τον κόσμο του Τολκιν
  • Ο κόσμος του Τόλκιν's Βιβλία
  • Ο κόσμος του Τόλκιν's Θέματα
  • ΑΕΚ F.C.'s Κουβέντα για τους αγώνες Champions League
  • ΑΕΚ F.C.'s Ελληνικό πρωτάθλημα
  • ΑΕΚ F.C.'s Χτίζω γήπεδο!!!!
  • Google Club's Θέματα
  • CS:GO's Cheaters στο παιχνίδι
  • CS:GO's Teamplay
  • Xpenology's Θέματα
  • Εθνική Ελλάδος's Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου
  • Εθνική Ελλάδος's Eθνική ομάδα μπάσκετ
  • Αγορά Ενέργειας's Εργαλείο σύγκρισης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας κ φυσικού αερίου
  • Αγορά Ενέργειας's Μερίδιο αγοράς ΔΕΗ 2018
  • Αγορά Ενέργειας's Αγορα Ηλεκτρικής Ενέργειας
  • Metal Club \m/'s Νεα απο συναυλιακα,νεες κυκλοφοριες κ.α
  • Metal Club \m/'s Metal Music Videos Here!
  • Metal Club \m/'s Αγγελίες για κιθαρες,cd,dvd,lp...
  • Yu-Gi-Oh! Duel Generation's Προσθήκη "φίλων" με Username και Rank
  • FoodCorner's Steaks
  • FoodCorner's Post you Food
  • Faucet Crypto's Faucet - Σελιδες
  • Ανέκδοτα's Σόκιν
  • Ανέκδοτα's Κρύα
  • Ανέκδοτα's Διάφορα
  • Ανέκδοτα's Γιατρός
  • Ανέκδοτα's Τσάκ Νόρρις
  • Ανέκδοτα's Βιβλιοπωλείο
  • Ο.Φ.Η.'s Μεταγραφές
  • Ο.Φ.Η.'s Συνθήματα / Κερκίδα
  • Ο.Φ.Η.'s Γενική Κουβέντα
  • Ο.Φ.Η.'s Digital
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Απορίες σε κανόνες
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Kickstarter
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Γενικά Θέματα
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Card Games
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Miniature Games
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Co - Op
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's PvP
  • Επιτραπέζια Παιχνίδια - Boardgames's Pen & Paper
  • Samsung Greece (Fun Club)'s Θέματα
  • Μπαμπάδες's Θέματα
  • Vinyl Greek Club's Πικάπ
  • Vinyl Greek Club's Βινύλια
  • Vinyl Greek Club's Ενισχυτης
  • Vinyl Greek Club's Προενισχυτής
  • Vinyl Greek Club's Ηχεία
  • Vinyl Greek Club's Κασέτες - CD - Μινι Disk
  • Vinyl Greek Club's Μπλά - Μπλά
  • Vinyl Greek Club's Αναλογικος Ηχος vs Ψηφιακος Ηχος
  • Vinyl Greek Club's Giveaways
  • Windows club's Bugs
  • Ford club Greece's Θέματα
  • IL2 GREAT BATTLES CLUB's 335th_GR - virtual squadron
  • YouTube Creators's Θέματα
  • home assistant's Home Assistant Setups
  • home assistant's Vtac διακοπτες και Home Assistant
  • home assistant's Θέματα
  • Games For All Platform Club's how to write ps1 games on cd
  • Sony Xperia's Xperia γενική συζήτηση
  • CALL OF DUTY's User Name
  • Fortnite: Battle Royale's Θέματα
  • Litecoin's Litecoin idea
  • Litecoin's Σχόλια - Comments
  • Esports's Θέματα
  • AppGallery's Θέματα
  • The Hunter - GRRECE TEAM (GAME)'s Livestream
  • The Hunter - GRRECE TEAM (GAME)'s Διαγωνισμοί
  • [DCS-HAF]'s website
  • Forza Horizon Club's Bugs
  • Ψάρεμα Spinning (Greece)'s Καλαμια Spinning
  • Ψάρεμα Spinning (Greece)'s Μηχανισμοί Spinning
  • Sega Dreamcast's Νέοι τίτλοι για Dreamcast
  • Τα πάντα περί Αυτοκίνησης's Θέματα
  • realme Club's Συζητήσεις
  • Monero's Θέματα
  • Helium's Mining info
  • Mini Cooper's Θέματα
  • Ζωγραφική σε γυαλί's Δημιουργίες σε γυαλί
  • TELCOIN - TEL's TELCOIN V3
  • PC GAMING's .
  • Gre's Παιδικές σειρές κυρίως 80s - 90s αλλά και άλλων εποχών
  • Gre's Θέματα
  • Gre's Θέματα
  • Steam Deck's Υλικό/Hardware
  • Steam Deck's Λογισμικό/Software
  • Steam Deck's Υποστήριξη
  • Steam Deck's Κουβέντα/Chat
  • Steam Deck's Παιχνίδια/Games
  • Steam Deck's Emulation Corner
  • Insomnia Game Developers's Pitch meeting
  • Insomnia Game Developers's Ψάχνω για
  • Smart's Γενικά Θέματα
  • Smart's Τεχνικά Θέματα
  • Digital Printing's Τα βασικά της εκτύπωσης
  • MS EXCEL's Θέματα

Κατηγορίες

  • Apple
    • Apple
    • iPad
    • iPhone
    • Macbook
  • Entertainment
    • Cinema
    • DC Studios
    • Disney
    • HBO Max
    • Netflix
    • Spotify
    • TV
    • Virtual Reality
    • Marvel
  • Games
    • Activision Blizzard
    • CD Projekt Red
    • EA
    • Epic
    • Games
    • Nintendo
    • Sony PSP
    • Playstation
    • Rockstar
    • Ubisoft
    • Valve
    • Wii
    • Xbox
    • Xbox Live
  • Google
    • Android
    • Chrome
    • Earth
    • Gmail
    • Google
    • Google Plus
    • YouTube
  • Hardware
    • 3D / HDTV
    • acer
    • AMD
    • ARM
    • Asus
    • Bluray
    • BlackBerry
    • Canon
    • Dell
    • DJI
    • e-Book
    • Fuji
    • Gigabyte
    • Hard Drive
    • Cebit
    • HP
    • HTC
    • Honor
    • Huawei
    • IBM
    • Intel
    • Laptop
    • Lenovo
    • LG
    • Logitech
    • Mediatek
    • Motorola
    • MSI
    • Nikon
    • Nokia
    • Nvidia
    • OnePlus
    • Oppo
    • Oracle
    • Panasonic
    • Philips
    • Pioneer
    • Photo
    • Qualcomm
    • Razer
    • Realme
    • Samsung
    • Seagate
    • Sharp
    • Smartphones
    • SSD
    • Sony
    • Tablet
    • TCL
    • Toshiba
    • USB
    • Vivo
    • Wearables
    • Western Digital
    • WiFi
    • Xiaomi
    • Vivo
    • ZTE
  • Internet
    • Πειρατεία
    • Amazon
    • Artificial Intelligence
    • Cryptocurrency
    • Ebay
    • Facebook
    • Fiber
    • Fintech
    • Gov.gr
    • Meta
    • Insomnia
    • Instagram
    • OpenAI
    • Paypal
    • P2P
    • Podcast
    • Rapidshare
    • Skype
    • TikTok
    • Torrent
    • Twitter
    • Wiki
    • Wordpress
    • Yahoo
  • Microsoft
    • Azure
    • Bing
    • Edge
    • Microsoft
    • Office
    • Surface
    • Windows
    • Windows Live
    • Windows Phone
  • Operating Systems & Browsers
    • Firefox
    • Linux
    • macOS
    • Opera
    • Safari
    • Ubuntu
    • Windows 11
    • Windows 10
    • Windows 7
    • Windows 8
    • Windows Vista
    • Windows XP
    • Internet Explorer
  • Software
    • Adobe
    • Mozilla
    • OpenOffice
    • OpenSource
    • Spam
    • Virus / Firewall
  • Space
    • Blue Origin
    • esa
    • Galileo
    • NASA
    • Διάστημα
    • SpaceX
  • Providers & Telecoms
    • Broadband
    • Cosmote
    • Cyta
    • Forthnet
    • HOL
    • Nova
    • On Telecoms
    • ΔΕΗ
    • Ο.Τ.Ε
    • Vodafone
    • Wind
  • Transport
    • BMW
    • Cars
    • Mercedes
    • Tesla
    • Toyota
    • Uber
  • Various
    • Ασφάλεια
    • Δίκτυα
    • EETT / ΙΝΚΑ
    • Επιστήμη
    • Ευρωπαϊκή Ένωση
    • Κίνα
    • Μουσική
    • Πλανήτης
    • Advertorial
    • Back In Time
    • Business
    • CES
    • Computer
    • Digea
    • Gadgets
    • Hacking
    • IFA
    • Review
    • Internet
    • MWC
    • Robot
    • Video

Κατηγορίες

  • Hardware
    • Motherboards
    • Επεξεργαστές
    • Κάρτες γραφικών
    • Powerlines
    • Routers
    • PC Cases & Cooling
    • Μονάδες Αποθήκευσης & Μνήμες
    • Οθόνες
    • Φορητοί υπολογιστές
    • Διάφορα
  • Smartphones
  • Tablets
  • Gadgets
    • Video
    • Sound
    • Services & Software
    • Τηλεοράσεις
    • Cameras
    • Smartwatches
    • Gaming
  • Games

Κατηγορίες

  • Hardware
    • Πλήρη Συστήματα
    • Επεξεργαστές
    • Μητρικές
    • Μνήμες
    • HDD - Οπτικά μέσα
    • SSD
    • Κάρτες Γραφικών
    • Κάρτες Ήχου
    • PC Cases
    • Οθόνες
    • Ποντίκια
    • Πληκτρολόγια
    • Δικτυακά Προϊόντα
    • Powerlines
    • Routers
    • Εκτυπωτές
    • Τροφοδοτικά
    • Ψύκτρες
    • Case Fans
    • UPS
    • Webcams
    • Διάφορα
  • Apple
    • AirPods
    • Apple Watch
    • iPhone
    • iPad
    • iMac
    • MacBook
    • Mac Mini
    • Περιφερειακά
    • Θήκες
    • Διάφορα
  • Κινητή Τηλεφωνία
    • Google
    • LG
    • Nokia
    • realme
    • OnePlus
    • Samsung
    • Sony
    • Honor
    • Huawei
    • Xiaomi
    • Φορτιστές
    • Διάφορα
  • Laptops
    • ASUS
    • Acer
    • Dell
    • Hewlett Packard
    • Huawei
    • Microsoft
    • Lenovo
    • Samsung
    • Toshiba
    • Sony
    • Ανταλλακτικά
    • Διάφορα
  • Video Games
    • PlayStation Consoles
    • Xbox Consoles
    • Nintendo Consoles
    • Χειριστήρια
    • PC Games
    • PlayStation Games
    • Xbox Games
    • Nintendo Games
    • DS / PSP Games
    • Retro Κονσόλες / Games
    • Virtual / Augmented Reality
    • Περιφερειακά
    • Φιγούρες
    • Επιτραπέζια
    • Διάφορα
  • Gadgets
    • Τηλεοράσεις
    • Φωτογραφικές Μηχανές
    • Φωτογραφικοί Φακοί
    • Ηχεία
    • Ηχοσυστήματα
    • Προβολείς
    • Smartwatches
    • Αποκωδ. / Δέκτες
    • Βιντεοκάμερες
    • Drones
    • Ακουστικά (in-ear)
    • Ακουστικά (over-ear)
    • Ηλεκτρικές σκούπες
    • Wearables
    • Ηλεκτρονικό Τσιγάρο
    • Διάφορα
  • Tablets
    • Asus
    • Huawei
    • Lenovo
    • Samsung
    • Sony
    • Διάφορα
  • Διάφορα
    • Software
    • Ζήτηση Θέσεων εργασίας
    • Διαμερίσματα
    • Οικιακές Συσκευές
    • Έπιπλα
    • Ρολόγια
    • Γυαλιά
    • Οχήματα
    • Ρούχα
    • Τσάντες
    • Υποδήματα
    • Εισιτήρια
    • Μουσικά όργανα
    • Βιβλία & Περιοδικά
    • Είδη Γυμναστικής
    • Διάφορα
  • Nintendo Community's Αγγελίες
  • Bitcoin's Αγγελίες
  • Drone Pilots Club's Αγγελίες
  • Playstation Club's Αγγελίες
  • Vitrual Reality Corner's Αγγελίες
  • WordPress Club's Αγγελίες
  • Xiaomi Club's Αγγελίες
  • Hackint0sh's Αγγελίες
  • OnePlus club's Αγγελίες
  • Retro computers (Amstrad,Commodore,Sinclair) και retro pc building's Αγγελίες
  • Insomniac Overclockers Club's Ερανος για τον Φτωχο Overclocker
  • Arduino/ Raspberry Club's Αγγελίες
  • Sega Community's Αγγελίες
  • Lenovo Thinkpad club's Αγγελίες
  • Gym Life - Fitness - Supplements's Αγγελίες
  • Netflix Plus - Insomnia's Αγγελίες
  • Μπαμπάδες's Αγγελίες
  • Ford club Greece's Αγγελίες
  • YouTube Creators's Αγγελίες
  • Esports's Αγγελίες
  • Esports's Αγγελίες
  • Ψάρεμα Spinning (Greece)'s Αγγελίες
  • Mini Cooper's Αγγελίες Cooper Club
  • PC GAMING's Αγγελίες
  • Gre's Αγγελίες

Category

  • PC Hardware
    • External HDD
    • Υδρόψυξη
    • Κάρτες Γραφικών
    • Οθόνες
    • CPU
    • RAM
    • Motherboards
    • Σκληροί Δίσκοι
    • SSD
    • Τροφοδοτικά
    • External SSD
    • Ψύκτρες
    • PC Cases
    • Εκτυπωτές Inkjet
    • Πληκτρολόγια
    • Gaming Πληκτρολόγια
    • Ποντίκια
    • Case Fan
    • Webcam
    • Κάρτες Ήχου
    • Gaming Mouses
  • Τεχνολογία
    • Tablets
    • Προβολείς
    • UPS
  • Wearables
    • Smartwatches
    • Headphones In-ear
    • Headphones Over Ear
    • Αθλητικά ρολόγια
  • Κινητή Τηλεφωνία
    • Κινητά Τηλέφωνα
  • Games
    • Κονσόλες
    • Χειριστήρια
    • PlayStation 5
    • Xbox Series X|S
    • PlayStation 4
    • Xbox One
    • Switch
    • Nintendo DS
    • PC Games
    • PSP Games
    • Nintendo Wii
    • Nintendo 3DS
    • PlayStation 3
    • Xbox 360
  • Gadgets
    • Drones
    • Φωτογραφικές μηχανές
    • Τηλεοράσεις
    • Φακοί Φωτογραφικών Καμερών
    • Action Cameras
    • Power Banks
  • Δίκτυο
    • Access Points
    • Routers
    • Powerlines
    • NAS και Storage Servers
    • WiFi Repeater
    • Switches

Αναζήτηση αποτελεσμάτων σε

Εντοπισμός αποτελεσμάτων που...


Ημερομηνία Δημιουργίας

  • Έναρξη

    Τέλος


Τελευταία ενημερώθηκε

  • Έναρξη

    Τέλος


Φιλτράρισμα με βάση αριθμό...

Εντάχθηκε

  • Έναρξη

    Τέλος


Ομάδα


  1. Η αναστάτωση στην αγορά οδηγεί σε επανατοποθετήσεις κεφαλαίων σε επενδύσεις οι οποίες θεωρούνται ασφαλέστερες. Bitcoin και ether κατέγραψαν σημαντική πτώση τη Δευτέρα, φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων μηνών, καθώς οι χρηματαγορές επιχειρούν να διαχειριστούν την αναστάτωση που προέκυψε για το ενδεχόμενο ύφεσης στην αμερικανική οικονομία, μετά την ανακοίνωση ισχνών οικονομικών δεδομένων την Παρασκευή. Οι μαζικές πωλήσεις που καταγράφηκαν συνιστούν μια εκπληκτική αντιστροφή του κλίματος, λίγες μόλις ημέρες αφότου εκφραζόταν ζωηρή αισιοδοξία, στον απόηχο των δηλώσεων του Ντόναλντ Τραμπ, υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ, καθώς η ομιλία του είχε ωθήσει το bitcoin, το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον πλανήτη, πάνω από το φράγμα των 70.000 δολαρίων, για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από ένα μήνα. Οι αγορές κρυπτονομισμάτων ενισχύθηκαν αισθητά μέσα στο 2024, από τη στιγμή που η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των Ηνωμένων Πολιτειών ενέγκρινε τη διακίνηση μέσω χρηματιστηρίου κεφαλαίων για την παρακολούθηση των τιμών τόσο του bitcoin όσο και του ether. Το τελευταίο διάστημα, όμως, τα κρυπτονομίσματα έχουν ακολουθήσει έντονη πτωτική πορεία, όπως και άλλα επενδυτικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων και οι μετοχές, καθώς οι επενδυτές φοβούνται ότι επίκειται ύφεση για την αμερικανική οικονομία, ενώ το όλο κλίμα βαραίνει και από τις εντεινόμενες γεωπολιτικές ανησυχίες. Το bitcoin έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας του από τη στιγμή που κατέγραψε ιστορικό υψηλό το Μάρτιο. Εντωμεταξύ, η αυξανόμενη συσχέτισή του με το χρηματιστήριο έχει υποσκάψει τη φήμη του ως ασφαλούς τοποθετήσεως. "Πρόκειται για μια ηχηρή υπενθύμιση ότι τόσο το bitcoin όσο και τα κρυπτονομίσματα γενικότερα αποτελούν τοποθετήσεις υψηλού ρίσκου και βρίσκονται στην κορυφή του σχετικού φάσματος", σχολίασε ο Τόνι Σίκαμορ, αναλυτής αγορών στην IG. Το bitcoin κατέγραψε πτώση της τάξης του 12%, στα 52.054 δολάρια, καθώς εμφανιζόταν έτοιμο να καταγράψει μία από τις χειρότερες ημερήσιες πτώσεις του από το Νοέμβριο του 2022. Το ether έφτασε σε σημείο να καταγράφει πτώση της τάξης του 21%, αγγίζοντας το χαμηλότερο σημείο αποτίμησής του από τον Ιανουάριο. Ο Σίκαμορ επισήμανε ότι το bitcoin επιχειρούσε να σταθεροποιηθεί στην περιοχή των 54.000/53.000 δολαρίων και ότι ήταν κρίσιμο να αντέξει σε αυτό το επίπεδο "ώστε να αποτραπεί περαιτέρω υποχώρηση προς τα 48.000 δολάρια". Οι τιμές των μετοχών αμερικανικών εταιριών που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα κατέγραφαν ραγδαία πτώση ενόψει του ανοίγματος του χρηματιστηρίου τη Δευτέρα. MinersCleanSpark, Bitfarms, Riot Platforms και Marathon Digital μετρούσαν απώλειες μεταξύ 12% και 18%. Η μετοχή του Coinbase απώλεσε το 10% της αξίας της, ενώ η μετοχή της MicroStrategy, εταιρίας που τοποθετείται σε bitcoin, κατέγραψε πτώση η οποία άγγιξε το 15%. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  2. Bitcoin και ether κατέγραψαν σημαντική πτώση τη Δευτέρα, φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων μηνών, καθώς οι χρηματαγορές επιχειρούν να διαχειριστούν την αναστάτωση που προέκυψε για το ενδεχόμενο ύφεσης στην αμερικανική οικονομία, μετά την ανακοίνωση ισχνών οικονομικών δεδομένων την Παρασκευή. Οι μαζικές πωλήσεις που καταγράφηκαν συνιστούν μια εκπληκτική αντιστροφή του κλίματος, λίγες μόλις ημέρες αφότου εκφραζόταν ζωηρή αισιοδοξία, στον απόηχο των δηλώσεων του Ντόναλντ Τραμπ, υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ, καθώς η ομιλία του είχε ωθήσει το bitcoin, το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον πλανήτη, πάνω από το φράγμα των 70.000 δολαρίων, για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από ένα μήνα. Οι αγορές κρυπτονομισμάτων ενισχύθηκαν αισθητά μέσα στο 2024, από τη στιγμή που η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των Ηνωμένων Πολιτειών ενέγκρινε τη διακίνηση μέσω χρηματιστηρίου κεφαλαίων για την παρακολούθηση των τιμών τόσο του bitcoin όσο και του ether. Το τελευταίο διάστημα, όμως, τα κρυπτονομίσματα έχουν ακολουθήσει έντονη πτωτική πορεία, όπως και άλλα επενδυτικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων και οι μετοχές, καθώς οι επενδυτές φοβούνται ότι επίκειται ύφεση για την αμερικανική οικονομία, ενώ το όλο κλίμα βαραίνει και από τις εντεινόμενες γεωπολιτικές ανησυχίες. Το bitcoin έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας του από τη στιγμή που κατέγραψε ιστορικό υψηλό το Μάρτιο. Εντωμεταξύ, η αυξανόμενη συσχέτισή του με το χρηματιστήριο έχει υποσκάψει τη φήμη του ως ασφαλούς τοποθετήσεως. "Πρόκειται για μια ηχηρή υπενθύμιση ότι τόσο το bitcoin όσο και τα κρυπτονομίσματα γενικότερα αποτελούν τοποθετήσεις υψηλού ρίσκου και βρίσκονται στην κορυφή του σχετικού φάσματος", σχολίασε ο Τόνι Σίκαμορ, αναλυτής αγορών στην IG. Το bitcoin κατέγραψε πτώση της τάξης του 12%, στα 52.054 δολάρια, καθώς εμφανιζόταν έτοιμο να καταγράψει μία από τις χειρότερες ημερήσιες πτώσεις του από το Νοέμβριο του 2022. Το ether έφτασε σε σημείο να καταγράφει πτώση της τάξης του 21%, αγγίζοντας το χαμηλότερο σημείο αποτίμησής του από τον Ιανουάριο. Ο Σίκαμορ επισήμανε ότι το bitcoin επιχειρούσε να σταθεροποιηθεί στην περιοχή των 54.000/53.000 δολαρίων και ότι ήταν κρίσιμο να αντέξει σε αυτό το επίπεδο "ώστε να αποτραπεί περαιτέρω υποχώρηση προς τα 48.000 δολάρια". Οι τιμές των μετοχών αμερικανικών εταιριών που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα κατέγραφαν ραγδαία πτώση ενόψει του ανοίγματος του χρηματιστηρίου τη Δευτέρα. MinersCleanSpark, Bitfarms, Riot Platforms και Marathon Digital μετρούσαν απώλειες μεταξύ 12% και 18%. Η μετοχή του Coinbase απώλεσε το 10% της αξίας της, ενώ η μετοχή της MicroStrategy, εταιρίας που τοποθετείται σε bitcoin, κατέγραψε πτώση η οποία άγγιξε το 15%.
  3. Άμεσα αναμένεται να αλλάξει ο ρυθμός με τον οποίο δημιουργούνται νέα bitcoin. Η διαδικασία, που ονομάζεται halving και καταγράφεται κάθε τέσσερα χρόνια, ενσωματώθηκε στον κώδικα του bitcoin από το δημιουργό του, γνωστό με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο, προκειμένου να περιορίζεται ο ρυθμός με τον οποίο εισέρχονται στην αγορά τα νέα bitcoin. Η διαδικασία, σύμφωνα με την αντίστροφη μέτρηση του CoinGecko, αναμένεται να πραγματοποιηθεί τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου. Για ορισμένους οπαδούς των κρυπτονομισμάτων, το halving έρχεται να επιβεβαιώσει την αξία του bitcoin ως μία σταδιακά σπανιότερης ανταλλακτικής μονάδας -ο Νακαμότο έθεσε το ανώτατο όριο των bitcoin στα 21 εκατομμύρια- ενώ οι σκεπτικιστές ερμηνεύουν την επικείμενη εξέλιξη σαν μια τεχνική τροποποίηση, στην οποία αποδίδεται αδικαιολόγητη σημασία από καιροσκόπους, προκειμένου να διογκωθεί η τιμή του εικονικού νομίσματος. Η όλη διαδικασία έγκειται στον περιορισμό στο μισό των αποτελεσμάτων που έχουν όσοι ασχολούνται με την "εξόρυξη" του κρυπτονομίσματος προκειμένου να δημιουργηθούν νέα bitcoin, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος της κυκλοφορίας νέων κρυπτονομισμάτων στην αγορά. Η εξέλιξη αυτή καταγράφεται στον απόηχο της ραγδαίας ανόδου της τιμής του bitcoin στο ιστορικό υψηλό των 73.803,25 δολαρίων το Μάρτιο, καθώς το κρυπτονόμισμα είχε περάσει το μεγαλύτερο μέρος του 2023 ανακτώντας την αξία που είχε απωλέσει στη διάρκεια της θεαματικής πτώσης που κατέγραψε μέσα στο 2022. Την Πέμπτη, το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα αποτιμώντας στα ανταλλακτήρια στα 63.800 δολάρια. Τόσο το bitcoin όσο και άλλα κρυπτονομίσματα ενισχύονται λόγω του ενθουσιασμού που προκάλεσε η απόφαση της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς να εγκρίνει τη μερική χρήση του κρυπτονομίσματος των Ιανουάριο, καθώς και τις εκτιμήσεις που θέλουν τις κεντρικές τράπεζες να προχωρούν σε μείωση των επιτοκίων. Προηγούμενα halving καταγράφηκαν το 2012, το 2016 και το 2020. Ορισμένοι θιασώτες των κρυπτονομισμάτων επισημαίνουν πως εκείνες οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν από ισχυρές ανοδικές τάσεις, εκτιμώντας πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και αυτή τη φορά, όμως πολλοί αναλυτές διατηρούν αμφιβολίες. "Δεν αναμένουμε αυξήσεις στην τιμή του bitcoin μετά το halving καθώς είναι ήδη υπερτιμημένο", ανέφεραν σε έκθεσή τους νωρίτερα αυτή την εβδομάδα αναλυτές της JP Morgan. Αντίθετα, εκτιμούν πως η τιμή του κρυπτονομίσματος θα πέσει, λόγω του ότι έχει συγκεντρώσει υπερβολικό αριθμό συναλλαγών ήδη, ενώ η διοχέτευση επενδυτικών κεφαλαίων προς την ευρύτερη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων μέσα στο 2024 χαρακτηρίζεται "υποτονική". Οι ρυθμιστικές αρχές προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι το bitcoin συνιστά επένδυση υψηλού ρίσκου, με περιορισμένες πραγματικές χρήσης, αν και ο αριθμός των αποδεκτών συναλλαγών στο συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα καταγράφει ανοδικές τάσεις. Το bitcoin δυσκολεύτηκε να βρει το βηματισμό του μετά το ιστορικό υψηλό του Μαρτίου, ενώ κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες που σημαδεύτηκαν από γεωπολιτικές εντάσεις κατέγραψε πτώση, τη στιγμή που το ενδεχόμενο οι κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο διάστημα προκάλεσε αναστάτωση στις διεθνείς αγορές. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  4. Η διαδικασία, που ονομάζεται halving και καταγράφεται κάθε τέσσερα χρόνια, ενσωματώθηκε στον κώδικα του bitcoin από το δημιουργό του, γνωστό με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο, προκειμένου να περιορίζεται ο ρυθμός με τον οποίο εισέρχονται στην αγορά τα νέα bitcoin. Η διαδικασία, σύμφωνα με την αντίστροφη μέτρηση του CoinGecko, αναμένεται να πραγματοποιηθεί τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου. Για ορισμένους οπαδούς των κρυπτονομισμάτων, το halving έρχεται να επιβεβαιώσει την αξία του bitcoin ως μία σταδιακά σπανιότερης ανταλλακτικής μονάδας -ο Νακαμότο έθεσε το ανώτατο όριο των bitcoin στα 21 εκατομμύρια- ενώ οι σκεπτικιστές ερμηνεύουν την επικείμενη εξέλιξη σαν μια τεχνική τροποποίηση, στην οποία αποδίδεται αδικαιολόγητη σημασία από καιροσκόπους, προκειμένου να διογκωθεί η τιμή του εικονικού νομίσματος. Η όλη διαδικασία έγκειται στον περιορισμό στο μισό των αποτελεσμάτων που έχουν όσοι ασχολούνται με την "εξόρυξη" του κρυπτονομίσματος προκειμένου να δημιουργηθούν νέα bitcoin, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος της κυκλοφορίας νέων κρυπτονομισμάτων στην αγορά. Η εξέλιξη αυτή καταγράφεται στον απόηχο της ραγδαίας ανόδου της τιμής του bitcoin στο ιστορικό υψηλό των 73.803,25 δολαρίων το Μάρτιο, καθώς το κρυπτονόμισμα είχε περάσει το μεγαλύτερο μέρος του 2023 ανακτώντας την αξία που είχε απωλέσει στη διάρκεια της θεαματικής πτώσης που κατέγραψε μέσα στο 2022. Την Πέμπτη, το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα αποτιμώντας στα ανταλλακτήρια στα 63.800 δολάρια. Τόσο το bitcoin όσο και άλλα κρυπτονομίσματα ενισχύονται λόγω του ενθουσιασμού που προκάλεσε η απόφαση της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς να εγκρίνει τη μερική χρήση του κρυπτονομίσματος των Ιανουάριο, καθώς και τις εκτιμήσεις που θέλουν τις κεντρικές τράπεζες να προχωρούν σε μείωση των επιτοκίων. Προηγούμενα halving καταγράφηκαν το 2012, το 2016 και το 2020. Ορισμένοι θιασώτες των κρυπτονομισμάτων επισημαίνουν πως εκείνες οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν από ισχυρές ανοδικές τάσεις, εκτιμώντας πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και αυτή τη φορά, όμως πολλοί αναλυτές διατηρούν αμφιβολίες. "Δεν αναμένουμε αυξήσεις στην τιμή του bitcoin μετά το halving καθώς είναι ήδη υπερτιμημένο", ανέφεραν σε έκθεσή τους νωρίτερα αυτή την εβδομάδα αναλυτές της JP Morgan. Αντίθετα, εκτιμούν πως η τιμή του κρυπτονομίσματος θα πέσει, λόγω του ότι έχει συγκεντρώσει υπερβολικό αριθμό συναλλαγών ήδη, ενώ η διοχέτευση επενδυτικών κεφαλαίων προς την ευρύτερη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων μέσα στο 2024 χαρακτηρίζεται "υποτονική". Οι ρυθμιστικές αρχές προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι το bitcoin συνιστά επένδυση υψηλού ρίσκου, με περιορισμένες πραγματικές χρήσης, αν και ο αριθμός των αποδεκτών συναλλαγών στο συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα καταγράφει ανοδικές τάσεις. Το bitcoin δυσκολεύτηκε να βρει το βηματισμό του μετά το ιστορικό υψηλό του Μαρτίου, ενώ κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες που σημαδεύτηκαν από γεωπολιτικές εντάσεις κατέγραψε πτώση, τη στιγμή που το ενδεχόμενο οι κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο διάστημα προκάλεσε αναστάτωση στις διεθνείς αγορές.
  5. Η de facto απαγόρευση του Bitcoin και του Ethereum δεν υπάρχει πλέον στα σχέδια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αμφιλεγόμενη πρόταση επιχείρησε να μειώσει τη ρύπανση από τα ενεργοβόρα κρυπτονομίσματα. Ωστόσο, παρόλο που τα σχέδια ακυρώθηκαν, τα κρυπτονομίσματα είναι πιθανό να βρεθούν υπό έλεγχο από τους νομοθέτες, καθώς η ΕΕ προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κλιματική και ενεργειακή κρίση. Η επιτροπή οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε την προηγούμενη Δευτέρα την προώθηση ενός νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Κατά την ίδια συνεδρίαση, αποφάσισε να απορρίψει έναν προτεινόμενο κανόνα που θα απαγόρευε στους ανθρώπους εντός ΕΕ να χρησιμοποιούν μια διαδικασία που απαιτεί ενέργεια για τη δημιουργία κρυπτονομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Bitcoin. Κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με το πόση ηλεκτρική ενέργεια χρειάζονται με αποτέλεσμα τις υψηλές εκπομπές αερίων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει ήδη μια ενεργειακή κρίση που εκτόξευσε τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη τον περασμένο χρόνο και έχει γίνει ακόμη πιο περίπλοκη καθώς προσπαθεί να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Εάν το δίκτυο Bitcoin ήταν χώρα, θα κατατάσσονταν στην 27η θέση παγκοσμίως αναφορικά με την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιείται σε μια σκόπιμα αναποτελεσματική διαδικασία για την επαλήθευση συναλλαγών που ονομάζεται «Proof of work» (αποδείξεις εργασίας). Για να κερδίσουν επιπλέον tokens και να επαληθεύσουν τις συναλλαγές, οι «ανθρακωρύχοι» Bitcoin χρησιμοποιούν ειδικούς υπολογιστές για να λύσουν «πολύπλοκους γρίφους». Αυτοί οι γρίφοι, που είναι ολοένα και πιο δύσκολο να λυθούν, ουσιαστικά δημιουργούν την ενεργειακή αναποτελεσματικότητα στο blockchain. Βλέποντας τα παραπάνω η ΕΕ προσπάθησε να τα απαγορεύσει. Προηγούμενες εκδόσεις του ίδιου πλαισίου περιελάμβαναν διαδικασίες που θα είχαν καταργήσει σταδιακά τα λεγόμενα «Proof of Work» υπέρ άλλων μεθόδων επαλήθευσης, λιγότερο ενεργοβόρων. Η αγορά των crypto θεώρησε όμως ότι αυτή η κίνηση ουσιαστικά σηματοδοτούσε το τέλος του Bitcoin. Αντίθετα, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει χωριστά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων καθώς εργάζεται για να ορίσει τι μπορεί να χαρακτηριστεί ως «βιώσιμη επένδυση». Για χρόνια η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων προσπαθεί να λύσει το περιβαλλοντικό της πρόβλημα ενώ το δίκτυο Ethereum σχεδίαζε μια μετάβαση από το «Proof of work» στο «Proof of Stake», μια διαφορετική διαδικασία που καταναλώνει πολύ λιγότερη ενέργεια και θεωρείται πιο φιλική προς το περιβάλλον. Μια τέτοια κίνηση θα έλυνε το πρόβλημα ενεργειακής απόδοσης και για το Bitcoin. Κανείς όμως δεν περιμένει πραγματικά το Bitcoin να ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα, καθώς θα έπρεπε όλοι οι «ανθρακωρύχοι» του δικτύου να συμφωνήσουν να δεχθούν απώλειες από το υλικό που ήδη έχουν αγοράσει και επενδύσει για την εξόρυξη Bitcoin. Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το «Proof of Work» είναι ο πιο ασφαλής μηχανισμός για τη διατήρηση της ακεραιότητας του blockchain. Η απαγόρευση των κρυπτονομισμάτων, ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των εκπομπών αερίων. Η Κίνα συνήθιζε να φιλοξενεί τη συντριπτική πλειονότητα των εξορύξεων κρυπτονομισμάτων, μέχρι που τους έδιωξε όλους πέρυσι. Από τότε, η ρύπανση του Bitcoin πιθανότατα να έχει αυξηθεί, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο μήνα. Οι «ανθρακωρύχοι» που είχαν πρόσβαση σε άφθονη υδροηλεκτρική ενέργεια στην Κίνα την αντικατέστησαν με περισσότερο φυσικό αέριο και άνθρακα στις ΗΠΑ και το Καζακστάν, τους νεότερους κόμβους στον κόσμο για την εξόρυξη Bitcoin. Η ΕΕ αγωνίζεται να μεταμορφώσει το ηλεκτρικό δίκτυο για να επιτύχει τους στόχους για το κλίμα και την ασφάλεια, και το blockchain που διψά για ενέργεια θα μπορούσε ενδεχομένως να κάνει το έργο της πιο δύσκολο. Η ΕΕ έθεσε στόχο πέρυσι να μειώσει τις εκπομπές αερίων κατά περισσότερο από το ήμισυ μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έκανε τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια ακόμη πιο επείγουσα, καθώς η Ρωσία προμηθεύει την ΕΕ με σχεδόν το ήμισυ των εισαγωγών φυσικού αερίου της. Νέα μέτρα που όρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση την περασμένη εβδομάδα θα μείωναν δραστικά την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο τα επόμενα χρόνια, ένα σχέδιο που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Πάντως, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει μεγάλος όγκος εξόρυξης κρυπτονομισμάτων στην ΕΕ, με την Ιρλανδία και τη Γερμανία να έχουν μερίδιο εξόρυξης 5% η κάθε μία, από όλες τις εξορύξεις που γίνονται παγκοσμίως, σύμφωνα με το Κέντρο Εναλλακτικών Χρηματοοικονομικών του Cambridge. Και μάλλον αυτοί οι αριθμοί είναι διογκωμένοι λόγω των VPN.
  6. Για την ακρίβεια είναι τραγική καθώς τα πράγματα από την αρχή του χρόνου, πάνε από το κακό στο χειρότερο. Με όλα τα κρυπτονομίσματα να έχουν κάνει «βουτιές» άνευ προηγουμένου, πολλοί επενδυτές έχουν δει περιουσίες να εξανεμίζονται ενώ οι πιο… hardcore, όσοι τόλμησαν δηλαδή να επενδύσουν σε εξοπλισμό εξόρυξης, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας, έχουν βρεθεί σε ακόμα πιο δύσκολη θέση. Κάπως έτσι λοιπόν, οι λεγόμενοι «cryptominers» ή κρυπτωρύχοι έχουν βρεθεί να ξεπουλάνε τις φθηνές κάρτες γραφικών τους μέσω livestreams. Ο λόγος πίσω από αυτή την κίνηση που γίνεται ολοένα και πιο συνηθισμένη, είναι πως ακόμα και τα δυνατότερα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum, έχουν γίνει πλέον ασύμφορα όσον αφορά στην εξόρυξή τους. Αν αποφασίσει δηλαδή κάποιος να ξεκινήσει το «mining», τότε τα έξοδά του (κατανάλωση ενέργειας, απόσβεση εξοπλισμού) θα είναι περισσότερα απ’ ό,τι η αξία των κρυπτονομισμάτων που θα έχει εξορύξει. Στην περίπτωση του Ethereum μάλιστα, ένας επιπλέον παράγοντας είναι και η μετάβαση από την απόδειξη εργασίας στην απόδειξη κυριότητας με στόχο τη χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας -κάτι που όμως θα καταστήσει την εξόρυξή του με χρήση gaming καρτών γραφικών απλησίαστη. Όπως αναφέρεται, σε κινεζικά online marketplaces μπορεί κανείς να βρει κάρτες RTX 3080 σε τιμές λίγο κάτω από τα €500, όταν παρόμοιες υλοποιήσεις ξεκινούν σχεδόν από τα €900! Για τους πιο ψαγμένους, σε ορισμένα livestreams γίνονται κανονικές δημοπρασίες με τις αρχικές τιμές των καρτών να είναι ακόμα πιο χαμηλές (οι RTX 3060 Ti για παράδειγμα ξεκινούν από τα €285). Παρόμοια φαινόμενα αρχίζουν και παρατηρούνται σε αντίστοιχες πλατφόρμες στη δύση, όπως φερ’ ειπείν το eBay και το Marketplace του Facebook, μια εξέλιξη που δείχνει ότι ενδεχομένως η «χρυσή» εποχή των κρυπτονομισμάτων να έφτασε στο τέλος της.
  7. Ο λόγος για τα NFT, το νέο «παιδί» του blockchain που σιγά-σιγά κερδίζει έδαφος με διάφορους τρόπους, όμως παράλληλα μπερδεύει και ενίοτε διχάζει καθώς δύσκολα εξηγείται (σε κάποιον μη μυημένο) τι ακριβώς σημαίνει, πώς λειτουργεί και ποια τα οφέλη του – αλλά και οι κίνδυνοι. Οπότε, ας κάνουμε μια «βουτιά» στις λεπτομέρειες σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι τα NFT και πώς επηρεάζουν τον κόσμο. Γνωρίζοντας τα NFT Το αρκτικόλεξο “NFT” προκύπτει από τις λέξεις “non-fungible token”, δηλαδή ένα μη αντικαταστατό τεκμήριο. Προτιμούμε τη λέξη «αντικαταστατό» αντί της «ανταλλάξιμο», που κάποιες φορές χρησιμοποιείται, γιατί ένα NFT μπορεί να ανταλλαχθεί (π.χ. έναντι χρημάτων) αλλά δεν μπορεί να αντικατασταθεί όντας μοναδικό. Επί της ουσίας, το NFT είναι ένα «συμβόλαιο» ή «απόδειξη», θα μπορούσε να πει κανείς, που αποδεικνύει ότι ο κάτοχός του είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης ενός ψηφιακού αντικειμένου. Επομένως, πρόκειται για κάτι μοναδικό αφού αποτελεί ψηφιακό τίτλο ιδιοκτησίας. Τα NFT βασίζονται σε blockchain για να μπορέσουν να υπάρξουν και να λειτουργήσουν. Παρότι πρωτοεμφανίστηκε ως ιδέα το 2014, από τους Kevin McCoy και Anil Dash, το πρώτο project αφιερωμένο στα NFT ξεκίνησε ένα χρόνο αργότερα με το όνομα “Etherea” και βασιζόταν στο Ethereum blockchain. Στην αρχή, δεν ήταν τόσο δημοφιλές και τα πρώτα NFT που προέκυψαν από το Etherea έμειναν σε σχετική αφάνεια (και απούλητα) για πάνω από μια πενταετία. Έκτοτε, έχουν δημιουργηθεί NFT σε διάφορα blockchains και αντίστοιχα, υπάρχουν marketplaces που διαχειρίζονται NFT με το γνωστότερο να είναι το OpenSea μεταξύ άλλων, όπως τα Axie Infinity, Rarible και άλλα. Μέσα σε αυτά τα marketplaces, η αγορά ενός NFT γίνεται συνήθως με τη χρήση cryptocurrency κι έτσι όλη η διαδικασία γίνεται στο blockchain, προσφέροντας ανωνυμία και προστασία. Το NFT διατηρείται στο blockchain κι ο χρήστης διατηρεί ένα token σε ψηφιακό πορτοφόλι, το οποίο χρησιμοποιεί όποτε θέλει να έχει πρόσβαση στο NFT. Περί μοναδικότητας και ιδιοκτησίας Ο δημιουργός ενός NFT έχει το δικαίωμα να ορίσει αν θα πρόκειται για κάτι μοναδικό ή για μια περιορισμένη κυκλοφορία. Βέβαια, μπορεί πάντοτε να επιστρέψει σε οποιοδήποτε χρόνο και να επανακυκλοφορήσει ένα NFT οπότε το μέγεθος μιας κυκλοφορίας είναι κάτι ρευστό. Ούτως ή άλλως, ο τίτλος ιδιοκτησίας που κατέχει ένας χρήστης δεν ανακαλείται ή αλλάζει με κάποιο τρόπο, απλώς ενδεχομένως να επηρεαστεί η αξία του στην αγορά (αν τον ενδιαφέρει η μεταπώληση). Σχετικά με τη μεταπώληση, ένα μεγάλο κομμάτι των NFT είναι η αγορά-επένδυση σε αυτά, με σκοπό την μεταπώλησή τους αργότερα. Ο αρχικός δημιουργός έχει την επιλογή να λαμβάνει ποσοστό από την όποια μεταπώληση. Όπως είναι φυσικό, ο τίτλος ιδιοκτησίας αλλάζει χέρια σε περίπτωση μεταπώλησης (ο λόγος που δεν προτιμούμε τη λέξη «ανταλλάξιμο») κι έτσι υπάρχει μια ολόκληρη αγορά για μεταπωλήσεις NFT. Εδώ να σημειωθεί πως η αγορά ενός NFT, που μπορεί να είναι συνδεδεμένη π.χ. με μια εικόνα σε ψηφιακή μορφή, δε σημαίνει αυτόματα ότι ο χρήστης αποκτά κυριότητα και των πνευματικών δικαιωμάτων. Με λίγα λόγια, ένας καλλιτέχνης μπορεί να δημιουργήσει μια εικόνα, να την πουλήσει ως NFT και ο αγοραστής του να μη μπορεί να το εκμεταλλευτεί εμπορικά ούτε να του ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα, αφού αυτά μένουν με τον δημιουργό. Μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις όπου ο αγοραστής του NFT αποκτά και τα δικαιώματα, όμως αυτό έχει να κάνει με την εκάστοτε συμφωνία μεταξύ πωλητή και αγοραστή. Όμως, η διαδικασία αγοράς δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση ενώ είναι κάπως κοστοβόρα, ειδικά για αρχάριους στον τομέα. Κάθε συναλλαγή στο blockchain απαιτεί κάποια έξοδα, οπότε αν κάποιος φτάσει κοντά στην αγορά ενός NFT αλλά το χάσει (για οποιοδήποτε λόγο) τότε αυτόματα έχει ζημία. Επιπλέον, πέρα από τους φανατικούς-επενδυτές, υπάρχουν bots που εκτελούν συναλλαγές σε πρακτικά μηδενικό χρόνο, συγκεντρώνοντας όλα τα NFT σε συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες με σκοπό την μεταπώληση. Επομένως, το ρίσκο δεν είναι αμελητέο και δη για εκείνους που θέλουν να επενδύσουν σε NFT κι όχι απλά να τα αποκτήσουν για προσωπική χρήση. Επίσης, πέρα από όλα αυτά, υπάρχει το θέμα πραγματικής ιδιοκτησίας ενός NFT. Μια από τις πιο συνηθισμένες μορφές που διατίθενται είναι εικόνες, για παράδειγμα ένα απλό JPEG. Μπορεί ο αγοραστής και κάτοχος του token να έχει το «πρωτότυπο» έργο, όμως οποιοσδήποτε θελήσει μπορεί απλά να κάνει δεξί κλικ σε μια εικόνα και να την κατεβάσει στον υπολογιστή του. Αυτό αποκαλείται “right-clicker mentality” κι είναι συχνά θέμα συζήτησης μεταξύ εκείνων που πιστεύουν στα NFT αλλά και όσων δεν πιστεύουν, αφού επί της ουσίας με δεξί κλικ και αποθήκευση μιας εικόνας, οποιοσδήποτε μπορεί να έχει το ακριβώς ίδιο αρχείο με έναν κάτοχο NFT. Εκεί διαφέρουν πραγματικά τα NFT από ένα φυσικό αντικείμενο, αφού πέραν του ότι μπορούν να αντιγραφούν και να πολλαπλασιαστούν επ’ άπειρον, δεν υπάρχει κάτι που να διαχωρίζει το «πρωτότυπο» έργο από εκείνο που αποθήκευσε κάποιος στον υπολογιστή του πέρα από τον τίτλο ιδιοκτησίας. Οι πολλές μορφές των NFT Καθώς πρόκειται για ψηφιακά αντικείμενα-δημιουργήματα, τα NFT μπορούν να έχουν πολλές μορφές. Η πιο συχνή είναι με τη μορφή εικόνας, είτε πρόκειται για μια ζωγραφιά είτε για μια «συλλεκτική κάρτα» που δε διαφέρει πολύ από τις παραδοσιακές πέραν του ότι διατίθεται αποκλειστικά ψηφιακά. Υπάρχουν μεγάλες σειρές NFT όπως η δημοφιλής Bored Ape Yacht Club, που αποτελείται από 10,000 μοναδικές εικόνες μαϊμούδων σε διάφορες πόζες, με διάφορες αμφιέσεις κλπ. Η εκδότρια εταιρεία Konami, που δραστηριοποιείται στο gaming, διέθεσε 14 NFT με εικόνες και σύντομα βίντεο από τη διάσημη σειρά Castlevania τα οποία πωλήθηκαν έναντι ~162,000$ συνολικά. Το ακριβότερο NFT που έχει πωληθεί έως σήμερα είναι μια εικόνα-κολάζ με όνομα “Everydays: The First 5000 Days” από τον καλλιτέχνη γνωστό ως “Beeple”, η οποία δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christie’s έναντι περίπου 69.3$ εκατομμυρίων. Τα παραδείγματα είναι πολλά όμως οι εικόνες είναι η δημοφιλέστερη μορφή NFT με διαφορά. Μετά, υπάρχουν τα voice clips, με γνωστό παράδειγμα την εταιρεία Voiceverse που υπόσχεται να συνδυάσει AI με τις φωνές διάσημων ηθοποιών ώστε αυτές να αξιοποιούνται π.χ. στο metaverse. Όποιος αγοράζει ένα τέτοιο NFT θα έχει τη φωνή του εκάστοτε ηθοποιού διαθέσιμη για χρήση σε όποια εφαρμογή υποστηρίζεται. Ο δημοφιλής ηθοποιός Troy Baker είναι ένα παράδειγμα τέτοιας συνεργασίας, η οποία όμως ματαιώθηκε μετά από αντιδράσεις του κοινού αλλά και συναδέλφων του. Με το metaverse στον ορίζοντα, δεν αποκλείεται να δούμε περισσότερο υλικό τέτοιας μορφής. Έπειτα υπάρχει η δυνατότητα το NFT να λειτουργεί ως ένα είδος εισιτηρίου, όπως δείχνει η τηλεοπτική σειρά “Stoner Cats” που «ζει» στο blockchain. Αγοράζοντας ένα σχετικό NFT, ο κάτοχός του μπορεί να παρακολουθήσει το πρώτο επεισόδιο της σειράς, ενώ παράλληλα θα λάβει μια εικόνα ενός (τυχαία επιλεγμένου) χαρακτήρα από το καστ της σειράς. Η επιλογή να λανσαριστεί κάτι τέτοιο στο blockchain, όπως αναφέρουν οι δημιουργοί (μεταξύ τους οι Mila Kunis, Jane Fonda και Chris Rock) είναι πως διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο του περιεχομένου και δεν κινδυνεύουν να λογοκριθούν από οποιαδήποτε πλατφόρμα. Επιστρέφοντας στο metaverse, ως NFT πωλούνται ακόμη και ψηφιακά οικόπεδα στο Decentraland, μια πλατφόρμα όπου οι χρήστες υπάρχουν ως τρισδιάστατα avatars σε έναν ψηφιακό κόσμο. Η πλατφόρμα διαθέτει περίπου 500,000 ενεργούς χρήστες σε μηνιαία βάση και είναι τόσο δημοφιλής ώστε η κυβέρνηση της Μπαρμπάντος απέκτησε χώρο και δημιούργησε επίσημη ψηφιακή πρεσβεία. NFT και περιβάλλον Γενικά μιλώντας, τα blockchain και όλες οι ενέργειες που συμβαίνουν μέσα από αυτά είναι βλαβερές για το περιβάλλον, κυρίως λόγω της τεράστιας κατανάλωσης ρεύματος και των συνεπειών αυτής. Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που ενώ αρχικά είχαν πρόθεση να εισέλθουν στην αγορά των NFT, έκαναν πίσω όταν έμαθαν για τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Δεν είναι σίγουρο αν η απλή ύπαρξη και χρήση των NFT συνεπάγεται μεγαλύτερη κατανάλωση και κατά συνέπεια ρύπανση, ωστόσο η αύξηση συναλλαγών στο blockchain λόγω NFT πιθανόν να σημαίνει κάτι τέτοιο. Γίνονται προσπάθειες ορισμένα blockchain (μεταξύ αυτών και το Ethereum ενόψη του ΕΤΗ 2.0) να γίνουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον όμως τέτοιες λύσεις απέχουν, αφού βασικός πυλώνας του blockchain είναι η αποκεντροποίηση και η λύση “proof of stake” προβλέπει μια πιο κεντρική διαχείριση τύπου “private blockchain”, αλλάζοντας όμως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί γενικότερα ένα blockchain. Τέτοιου είδους αλλαγές, που επηρεάζουν δηλαδή τους χρήστες, είναι δύσκολο να υλοποιηθούν και δη όταν οι χρήστες έχουν συνηθίσει την κατάσταση. Το παρόν και το μέλλον Στο κομμάτι των video games, η εφαρμογή των NFT ενδεχομένως να μην είναι η καλύτερη δυνατή έως τώρα, αν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος. Υπάρχουν blockchain games, όπως το Axie Infinity, που βασίζονται σε NFT για να λειτουργήσουν. Το συγκεκριμένο, για παράδειγμα, πρακτικά είναι η απάντηση στην ερώτηση «αν σε ένα παιχνίδι Pokemon, κάθε Pokemon ήταν NFT, ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα;» κι έτσι προκύπτει το Axie Infinity όπου ο παίκτης πρέπει να αγοράσει NFT για να ξεκινήσει να παίζει κι ύστερα να συνεχίσει τις αγορές ή να ανταλλάξει με άλλους – τίποτα δεν είναι δωρεάν. Ακόμη και το ζευγάρωμα των Axies κοστίζει χρήματα και τα Axies που ζευγαρώνουν μεταξύ τους χάνουν μεταπωλητική αξία. Μετά, υπάρχουν εταιρείες όπως η Ubisoft που δοκίμασε τα Digits, δηλαδή επιπλέον περιεχόμενο που μέχρι πρότινος ήταν απλά DLC αλλά πλέον πωλείται ως κάτι ξεχωριστό με την υπόσχεση πως οι παίκτες μπορούν ύστερα να το μεταπωλήσουν. Δέχτηκε σφοδρή κριτική για την κίνηση και λίγους μήνες μετά το λανσάρισμα, τα οικονομικά στοιχεία έδειξαν πως δεν απέφερε τα αναμενόμενα ενώ στέλεχος τής εταιρείας δήλωσε πως «οι παίκτες δεν καταλαβαίνουν την αξία τους» και για αυτό δεν τα προτίμησαν. Άλλα παιχνίδια, όπως το S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chernobyl, ανακοινώθηκε πως θα περιέχουν NFT και σε διάστημα λίγων ωρών ανακοινώθηκε πως τελικά δε θα το πράξουν μετά από κατακραυγή των παικτών. Βασικό πρόβλημα ορισμένων παικτών είναι πως ένα video game λειτουργεί με δικούς του κανόνες, οπότε έχει τη βάση να απαγορεύσει τη διπλή ύπαρξη ενός ψηφιακού αντικειμένου (όπως και συμβαίνει σε ορισμένα παιχνίδια, π.χ. MMO). Οπότε, η όλη ανάγκη για blockchain, περαιτέρω κατανάλωση ενέργειας και επιβάρυνση για το περιβάλλον είναι παντελώς αχρείαστη, ενώ τα εργαλεία για να υπάρξει κάτι σαν NFT εντός ενός παιχνιδιού σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ήδη – άρα γιατί να περιπλέκονται τα πράγματα; Γενικότερα, φαίνεται πως υπάρχει κοινό για τα NFT αν μη τι άλλο λόγω του κομματιού που αφορά στις επενδύσεις και την μεταπώληση. Όπως και με τα κρυπτονομίσματα, ούτε εδώ εμπλέκεται κάποιος κρατικός φορέας οπουδήποτε οπότε σε περιπτώσεις απάτης τα πράγματα είναι δύσκολα, ενώ η ανωνυμία των συναλλαγών οδηγεί σε απάτες ευκολότερα. Για παράδειγμα, ένας hacker κατάφερε να πουλήσει ένα NFT μέσα από το site του καλλιτέχνη Banksy, ισχυριζόμενος πως πρόκειται για το πρώτο NFT του. Το NFT αυτό πουλήθηκε έναντι ~336,000$ και έπειτα, τα links για τη δημοπρασία αφαιρέθηκαν από το site του Banksy. Αργότερα, ο hacker επέστρεψε το χρηματικό ποσό στον αγοραστή με εξαίρεση τα ~6,700$ που κόστισε η συναλλαγή, ίσως επειδή τρόμαξε ή επειδή ήθελε να αποδείξει πόσο εύκολο είναι να την «πατήσει» κανείς. Το OpenSea, για παράδειγμα, δεν προσφέρει δυνατότητα επιστροφής χρημάτων όταν ολοκληρωθεί μια συναλλαγή, οπότε οι εγγυήσεις για οποιαδήποτε συναλλαγή είναι πρακτικά ανύπαρκτες. Ενδεχομένως τα NFT να ωριμάσουν σε κάτι τελείως διαφορετικό και να βρουν το χώρο τους, όμως αυτή τη στιγμή φαίνεται να επικρατεί μια τουλάχιστον επιφυλακτική, αν όχι αρνητική, στάση απέναντί τους. Άλλοι τα βλέπουν ως έναν ακόμη τρόπο να συλλέγει κανείς πράγματα, άλλοι ως οικονομική και επενδυτική ευκαιρία, κι άλλοι ως μια αχρείαστη, πολύπλοκη κι ανούσια ύπαρξη. Όσο τα NFT αποκτούν έδαφος και ο μέσος χρήστης μαθαίνει για αυτά, κατανοεί πώς λειτουργούν και τι προσφέρουν, ενδεχομένως να αυξηθεί η αποδοχή τους – υπάρχει και η πιθανότητα όλα αυτά που προσφέρουν ή υπόσχονται απλώς να μην αρέσουν στο ευρύ κοινό και να τα δούμε να «σβήνουν». Μένει να δούμε τι επιφυλάσσει το μέλλον, τώρα που τα NFT έχουν μπει πιο δυναμικά από ποτέ στις ζωές πολλών.
  8. "Συντριπτικά στοιχεία" αποδεικνύουν ότι ο Κρεγκ Ράιτ, επιστήμονας υπολογιστών, δεν είναι ο Σατόσι Νακαμότο, ο δημιουργός του bitcoin, αποφάνθηκε Βρετανός δικαστής την Πέμπτη. Η απόφαση, που χαρακτηρίστηκε από ορισμένους παρατηρητές ως "απρόσμενη", ήρθε με την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας έξι εβδομάδων, με το δικαστή Τζέιμς Μέλορ να τερματίζει απότομα χρόνια εικασιών, λέγοντας: "Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο συντάκτης της λευκής βίβλου του Bitcoin. Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο άνθρωπος που ενεργούσε με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο. Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε το σύστημα του Bitcoin. Ούτε και είναι ο Δρ. Ράιτ ο δημιουργός του λογισμικού του Bitcoin". Ο Ράιτ δεν ήταν παρών στη δικαστική αίθουσα για αυτή την καθοριστική στιγμή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Wired. To 2016, o Ράιτ ισχυρίστηκε ότι δεν είχε το "σθένος" να αποδείξει ότι ήταν ο δημιουργός του bitcoin, λίγο καιρό αφότου ισχυρίστηκε ότι διέθετε "εξαιρετικές αποδείξεις". Καθώς ξεκινούσε ολόκληρη συζήτηση γύρω από τους ισχυρισμούς του, ο Ράιτ άρχισε να καταθέτει αγωγές, ισχυριζόμενος ότι πολλοί είχαν παραβιάσει τα πνευματικά του δικαιώματα. Αντιδρώντας στη στάση του Ράιτ, η ΜΚΟ Crypto Open Patent Alliance (COPA) κινήθηκε νομικά σε βάρος του Ράιτ, επιδιώκοντας να τον εμποδίσει να καταθέσει νέες αγωγές οι οποίες, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ΜΚΟ βασίζονταν σε κατασκευασμένα στοιχεία. Η COPA κατέθεσε στοιχεία για εκατοντάδες περιπτώσεις πλαστογράφησης ή αλλοίωσης στοιχείων, σύμφωνα με την ίδια, ζητώντας από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου να εκδώσει διαρκή απαγόρευση που θα εμπόδιζε το Ράιτ από το να επαναλάβει αυτούς τους ισχυρισμούς. Ως αποτέλεσμα της ετυμηγορίας του Μέλορ, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CoinDesk οι αγωγές του Ράιτ σε βάρος της Coinbase και του Τζακ Ντόρσεϊ, ιδρυτή του Twitter, επρόκειτο να τερματιστούν. Ο Τζόναθαν Χιού, δικηγόρος της COPA, δήλωσε στο CoinDesk ότι η στάση του Ράιτ θα έπρεπε να θεωρηθεί "τρομερά σοβαρή". "Βασιζόμενος στον ανειλικρινή ισχυρισμό του ότι είναι ο Σατόσι, προέβαλε διεκδικήσεις τις οποίες ο ίδιος αποτιμούσε σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, μεταξύ άλλων σε βάρος διαφόρων ιδιωτών", ανέφερε ο Χιού. Την Πέμπτη, ο Ντόρσεϊ ανάρτησε το γράμμα W (νίκη) στο Χ (τέως Twitter), σηματοδοτώντας τη δικαίωση του ίδιου και άλλων, ενώ παρέθετε το σκεπτικό του Μέλορ, με το οποίο απέρριπτε σαφώς τους ισχυρισμούς του Ράιτ ως ψευδείς. Αντίστοιχη ήταν και η αντίδραση της COPA. "Η [όλη υπόθεση] τερματίζεται σήμερα με την απόφαση του δικαστηρίου ότι ο Κρεγκ Ράιτ δεν είναι ο Σατόσι Νακαμότο", ανέφερε η ΜΚΟ σε ανακοίνωσή της. Ο λόρδος Άντονι Γκράμπινερ, δικηγόρος του Ράιτ, είχε ισχυριστεί ότι τυχόν έκδοση απαγόρευσης επανάληψης των ισχυρισμών του Ράιτ από το δικαστήριο θα παραβίαζε το δικαίωμα του πελάτη του να εκφράζεται ελεύθερα. Ο Γκράμπινερ επισήμαινε ότι "μια τέτοιου είδους απαγόρευση δεν έχει προηγούμενο στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα εμπόδιζε το Ράιτ ακόμη και από το να πάει σε ένα πάρκο και να δηλώσει ότι είναι ο Σατόσι, χωρίς να απειλείται με πρόστιμα ή φυλάκιση", σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CoinDesk. Η COPA, όμως, θεωρεί την απαγόρευση απαραίτητη. "Θέλουμε να εμποδίσουμε το Δρ. Ράιτ να ισχυριστεί ξανά ότι είναι ο Σατόσι Νακαμότο και με τον τρόπο αυτό να αποφύγουμε νέες δικονομικές εκστρατείες τρομοκράτησης", δήλωσε στο Wired εκπρόσωπος της COPA. Δεν θέλει μόνο αυτό η COPA, όμως. Η ΜΚΟ έχει ζητήσει τα έγγραφα που θεωρεί ότι έχει πλαστογραφήσει ο Ράιτ -ορισμένα από τα οποία, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, φέρονται να δημιουργήθηκαν με τη χρήση του ChatGPT- να ελεγχθούν από τα ποινικά δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου, εξέλιξη που θα έφερνε το Ράιτ αντιμέτωπο με πρόστιμα ή και φυλάκιση. Στη διάρκεια της δίκης, ο Χιού υποστήριξε ότι ο Ράιτ "έχει επιχειρήσει να εξαπατήσει το δικαστήριο", ζητώντας από τη Βασιλική Εισαγγελία της Βρετανίας να εξετάσει το ενδεχόμενο άσκησης δίωξης σε βάρος του Ράιτ "για ψευδορκία και παρεμπόδιση της δικαιοσύνης". Από την πλευρά του, ο δικηγόρος του Ράιτ υποστήριξε ότι η COPA θα χρειαζόταν επιπλέον στοιχεία, προκειμένου να στηρίξει έναν τέτοιο ισχυρισμό. Η οριστική ετυμηγορία του Μέλορ πρόκειται να εκδοθεί σε περίπου ένα μήνα, επομένως δεν είναι σαφές ακόμη αν ο Ράιτ θα υποχρεωθεί νομικά να πάψει να ισχυρίζεται ότι είναι ο δημιουργός του Bitcoin.
  9. Ο Τζακ Ντόρσεϊ χαρακτήρισε έμμεσα "νίκη" την απόφαση τερματισμού των αγωγών του Ράιτ. "Συντριπτικά στοιχεία" αποδεικνύουν ότι ο Κρεγκ Ράιτ, επιστήμονας υπολογιστών, δεν είναι ο Σατόσι Νακαμότο, ο δημιουργός του bitcoin, αποφάνθηκε Βρετανός δικαστής την Πέμπτη. Η απόφαση, που χαρακτηρίστηκε από ορισμένους παρατηρητές ως "απρόσμενη", ήρθε με την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας έξι εβδομάδων, με το δικαστή Τζέιμς Μέλορ να τερματίζει απότομα χρόνια εικασιών, λέγοντας: "Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο συντάκτης της λευκής βίβλου του Bitcoin. Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο άνθρωπος που ενεργούσε με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο. Ο Δρ. Ράιτ δεν είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε το σύστημα του Bitcoin. Ούτε και είναι ο Δρ. Ράιτ ο δημιουργός του λογισμικού του Bitcoin". Ο Ράιτ δεν ήταν παρών στη δικαστική αίθουσα για αυτή την καθοριστική στιγμή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Wired. To 2016, o Ράιτ ισχυρίστηκε ότι δεν είχε το "σθένος" να αποδείξει ότι ήταν ο δημιουργός του bitcoin, λίγο καιρό αφότου ισχυρίστηκε ότι διέθετε "εξαιρετικές αποδείξεις". Καθώς ξεκινούσε ολόκληρη συζήτηση γύρω από τους ισχυρισμούς του, ο Ράιτ άρχισε να καταθέτει αγωγές, ισχυριζόμενος ότι πολλοί είχαν παραβιάσει τα πνευματικά του δικαιώματα. Αντιδρώντας στη στάση του Ράιτ, η ΜΚΟ Crypto Open Patent Alliance (COPA) κινήθηκε νομικά σε βάρος του Ράιτ, επιδιώκοντας να τον εμποδίσει να καταθέσει νέες αγωγές οι οποίες, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ΜΚΟ βασίζονταν σε κατασκευασμένα στοιχεία. Η COPA κατέθεσε στοιχεία για εκατοντάδες περιπτώσεις πλαστογράφησης ή αλλοίωσης στοιχείων, σύμφωνα με την ίδια, ζητώντας από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου να εκδώσει διαρκή απαγόρευση που θα εμπόδιζε το Ράιτ από το να επαναλάβει αυτούς τους ισχυρισμούς. Ως αποτέλεσμα της ετυμηγορίας του Μέλορ, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CoinDesk οι αγωγές του Ράιτ σε βάρος της Coinbase και του Τζακ Ντόρσεϊ, ιδρυτή του Twitter, επρόκειτο να τερματιστούν. Ο Τζόναθαν Χιού, δικηγόρος της COPA, δήλωσε στο CoinDesk ότι η στάση του Ράιτ θα έπρεπε να θεωρηθεί "τρομερά σοβαρή". "Βασιζόμενος στον ανειλικρινή ισχυρισμό του ότι είναι ο Σατόσι, προέβαλε διεκδικήσεις τις οποίες ο ίδιος αποτιμούσε σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, μεταξύ άλλων σε βάρος διαφόρων ιδιωτών", ανέφερε ο Χιού. Την Πέμπτη, ο Ντόρσεϊ ανάρτησε το γράμμα W (νίκη) στο Χ (τέως Twitter), σηματοδοτώντας τη δικαίωση του ίδιου και άλλων, ενώ παρέθετε το σκεπτικό του Μέλορ, με το οποίο απέρριπτε σαφώς τους ισχυρισμούς του Ράιτ ως ψευδείς. Αντίστοιχη ήταν και η αντίδραση της COPA. "Η [όλη υπόθεση] τερματίζεται σήμερα με την απόφαση του δικαστηρίου ότι ο Κρεγκ Ράιτ δεν είναι ο Σατόσι Νακαμότο", ανέφερε η ΜΚΟ σε ανακοίνωσή της. Ο λόρδος Άντονι Γκράμπινερ, δικηγόρος του Ράιτ, είχε ισχυριστεί ότι τυχόν έκδοση απαγόρευσης επανάληψης των ισχυρισμών του Ράιτ από το δικαστήριο θα παραβίαζε το δικαίωμα του πελάτη του να εκφράζεται ελεύθερα. Ο Γκράμπινερ επισήμαινε ότι "μια τέτοιου είδους απαγόρευση δεν έχει προηγούμενο στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα εμπόδιζε το Ράιτ ακόμη και από το να πάει σε ένα πάρκο και να δηλώσει ότι είναι ο Σατόσι, χωρίς να απειλείται με πρόστιμα ή φυλάκιση", σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CoinDesk. Η COPA, όμως, θεωρεί την απαγόρευση απαραίτητη. "Θέλουμε να εμποδίσουμε το Δρ. Ράιτ να ισχυριστεί ξανά ότι είναι ο Σατόσι Νακαμότο και με τον τρόπο αυτό να αποφύγουμε νέες δικονομικές εκστρατείες τρομοκράτησης", δήλωσε στο Wired εκπρόσωπος της COPA. Δεν θέλει μόνο αυτό η COPA, όμως. Η ΜΚΟ έχει ζητήσει τα έγγραφα που θεωρεί ότι έχει πλαστογραφήσει ο Ράιτ -ορισμένα από τα οποία, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, φέρονται να δημιουργήθηκαν με τη χρήση του ChatGPT- να ελεγχθούν από τα ποινικά δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου, εξέλιξη που θα έφερνε το Ράιτ αντιμέτωπο με πρόστιμα ή και φυλάκιση. Στη διάρκεια της δίκης, ο Χιού υποστήριξε ότι ο Ράιτ "έχει επιχειρήσει να εξαπατήσει το δικαστήριο", ζητώντας από τη Βασιλική Εισαγγελία της Βρετανίας να εξετάσει το ενδεχόμενο άσκησης δίωξης σε βάρος του Ράιτ "για ψευδορκία και παρεμπόδιση της δικαιοσύνης". Από την πλευρά του, ο δικηγόρος του Ράιτ υποστήριξε ότι η COPA θα χρειαζόταν επιπλέον στοιχεία, προκειμένου να στηρίξει έναν τέτοιο ισχυρισμό. Η οριστική ετυμηγορία του Μέλορ πρόκειται να εκδοθεί σε περίπου ένα μήνα, επομένως δεν είναι σαφές ακόμη αν ο Ράιτ θα υποχρεωθεί νομικά να πάψει να ισχυρίζεται ότι είναι ο δημιουργός του Bitcoin. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  10. Παρ’ όλα αυτά, το Bitcoin συνεχίζει να βρίσκεται υπό έλεγχο. Η de facto απαγόρευση του Bitcoin και του Ethereum δεν υπάρχει πλέον στα σχέδια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αμφιλεγόμενη πρόταση επιχείρησε να μειώσει τη ρύπανση από τα ενεργοβόρα κρυπτονομίσματα. Ωστόσο, παρόλο που τα σχέδια ακυρώθηκαν, τα κρυπτονομίσματα είναι πιθανό να βρεθούν υπό έλεγχο από τους νομοθέτες, καθώς η ΕΕ προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κλιματική και ενεργειακή κρίση. Η επιτροπή οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε την προηγούμενη Δευτέρα την προώθηση ενός νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Κατά την ίδια συνεδρίαση, αποφάσισε να απορρίψει έναν προτεινόμενο κανόνα που θα απαγόρευε στους ανθρώπους εντός ΕΕ να χρησιμοποιούν μια διαδικασία που απαιτεί ενέργεια για τη δημιουργία κρυπτονομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Bitcoin. Κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με το πόση ηλεκτρική ενέργεια χρειάζονται με αποτέλεσμα τις υψηλές εκπομπές αερίων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει ήδη μια ενεργειακή κρίση που εκτόξευσε τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη τον περασμένο χρόνο και έχει γίνει ακόμη πιο περίπλοκη καθώς προσπαθεί να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Εάν το δίκτυο Bitcoin ήταν χώρα, θα κατατάσσονταν στην 27η θέση παγκοσμίως αναφορικά με την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιείται σε μια σκόπιμα αναποτελεσματική διαδικασία για την επαλήθευση συναλλαγών που ονομάζεται «Proof of work» (αποδείξεις εργασίας). Για να κερδίσουν επιπλέον tokens και να επαληθεύσουν τις συναλλαγές, οι «ανθρακωρύχοι» Bitcoin χρησιμοποιούν ειδικούς υπολογιστές για να λύσουν «πολύπλοκους γρίφους». Αυτοί οι γρίφοι, που είναι ολοένα και πιο δύσκολο να λυθούν, ουσιαστικά δημιουργούν την ενεργειακή αναποτελεσματικότητα στο blockchain. Βλέποντας τα παραπάνω η ΕΕ προσπάθησε να τα απαγορεύσει. Προηγούμενες εκδόσεις του ίδιου πλαισίου περιελάμβαναν διαδικασίες που θα είχαν καταργήσει σταδιακά τα λεγόμενα «Proof of Work» υπέρ άλλων μεθόδων επαλήθευσης, λιγότερο ενεργοβόρων. Η αγορά των crypto θεώρησε όμως ότι αυτή η κίνηση ουσιαστικά σηματοδοτούσε το τέλος του Bitcoin. Αντίθετα, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει χωριστά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης κρυπτονομισμάτων καθώς εργάζεται για να ορίσει τι μπορεί να χαρακτηριστεί ως «βιώσιμη επένδυση». Για χρόνια η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων προσπαθεί να λύσει το περιβαλλοντικό της πρόβλημα ενώ το δίκτυο Ethereum σχεδίαζε μια μετάβαση από το «Proof of work» στο «Proof of Stake», μια διαφορετική διαδικασία που καταναλώνει πολύ λιγότερη ενέργεια και θεωρείται πιο φιλική προς το περιβάλλον. Μια τέτοια κίνηση θα έλυνε το πρόβλημα ενεργειακής απόδοσης και για το Bitcoin. Κανείς όμως δεν περιμένει πραγματικά το Bitcoin να ακολουθήσει αυτό το παράδειγμα, καθώς θα έπρεπε όλοι οι «ανθρακωρύχοι» του δικτύου να συμφωνήσουν να δεχθούν απώλειες από το υλικό που ήδη έχουν αγοράσει και επενδύσει για την εξόρυξη Bitcoin. Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το «Proof of Work» είναι ο πιο ασφαλής μηχανισμός για τη διατήρηση της ακεραιότητας του blockchain. Η απαγόρευση των κρυπτονομισμάτων, ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των εκπομπών αερίων. Η Κίνα συνήθιζε να φιλοξενεί τη συντριπτική πλειονότητα των εξορύξεων κρυπτονομισμάτων, μέχρι που τους έδιωξε όλους πέρυσι. Από τότε, η ρύπανση του Bitcoin πιθανότατα να έχει αυξηθεί, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο μήνα. Οι «ανθρακωρύχοι» που είχαν πρόσβαση σε άφθονη υδροηλεκτρική ενέργεια στην Κίνα την αντικατέστησαν με περισσότερο φυσικό αέριο και άνθρακα στις ΗΠΑ και το Καζακστάν, τους νεότερους κόμβους στον κόσμο για την εξόρυξη Bitcoin. Η ΕΕ αγωνίζεται να μεταμορφώσει το ηλεκτρικό δίκτυο για να επιτύχει τους στόχους για το κλίμα και την ασφάλεια, και το blockchain που διψά για ενέργεια θα μπορούσε ενδεχομένως να κάνει το έργο της πιο δύσκολο. Η ΕΕ έθεσε στόχο πέρυσι να μειώσει τις εκπομπές αερίων κατά περισσότερο από το ήμισυ μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έκανε τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια ακόμη πιο επείγουσα, καθώς η Ρωσία προμηθεύει την ΕΕ με σχεδόν το ήμισυ των εισαγωγών φυσικού αερίου της. Νέα μέτρα που όρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση την περασμένη εβδομάδα θα μείωναν δραστικά την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο τα επόμενα χρόνια, ένα σχέδιο που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Πάντως, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει μεγάλος όγκος εξόρυξης κρυπτονομισμάτων στην ΕΕ, με την Ιρλανδία και τη Γερμανία να έχουν μερίδιο εξόρυξης 5% η κάθε μία, από όλες τις εξορύξεις που γίνονται παγκοσμίως, σύμφωνα με το Κέντρο Εναλλακτικών Χρηματοοικονομικών του Cambridge. Και μάλλον αυτοί οι αριθμοί είναι διογκωμένοι λόγω των VPN. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  11. Είναι σχεδόν παντού πλέον, τρία γράμματα που πολλοί δεν καταλαβαίνουν εκεί που άλλοι βλέπουν επενδύσεις εκατομμυρίων και μια νέα αγορά. Ο λόγος για τα NFT, το νέο «παιδί» του blockchain που σιγά-σιγά κερδίζει έδαφος με διάφορους τρόπους, όμως παράλληλα μπερδεύει και ενίοτε διχάζει καθώς δύσκολα εξηγείται (σε κάποιον μη μυημένο) τι ακριβώς σημαίνει, πώς λειτουργεί και ποια τα οφέλη του – αλλά και οι κίνδυνοι. Οπότε, ας κάνουμε μια «βουτιά» στις λεπτομέρειες σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι τα NFT και πώς επηρεάζουν τον κόσμο. Γνωρίζοντας τα NFT Το αρκτικόλεξο “NFT” προκύπτει από τις λέξεις “non-fungible token”, δηλαδή ένα μη αντικαταστατό τεκμήριο. Προτιμούμε τη λέξη «αντικαταστατό» αντί της «ανταλλάξιμο», που κάποιες φορές χρησιμοποιείται, γιατί ένα NFT μπορεί να ανταλλαχθεί (π.χ. έναντι χρημάτων) αλλά δεν μπορεί να αντικατασταθεί όντας μοναδικό. Επί της ουσίας, το NFT είναι ένα «συμβόλαιο» ή «απόδειξη», θα μπορούσε να πει κανείς, που αποδεικνύει ότι ο κάτοχός του είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης ενός ψηφιακού αντικειμένου. Επομένως, πρόκειται για κάτι μοναδικό αφού αποτελεί ψηφιακό τίτλο ιδιοκτησίας. Τα NFT βασίζονται σε blockchain για να μπορέσουν να υπάρξουν και να λειτουργήσουν. Παρότι πρωτοεμφανίστηκε ως ιδέα το 2014, από τους Kevin McCoy και Anil Dash, το πρώτο project αφιερωμένο στα NFT ξεκίνησε ένα χρόνο αργότερα με το όνομα “Etherea” και βασιζόταν στο Ethereum blockchain. Στην αρχή, δεν ήταν τόσο δημοφιλές και τα πρώτα NFT που προέκυψαν από το Etherea έμειναν σε σχετική αφάνεια (και απούλητα) για πάνω από μια πενταετία. Έκτοτε, έχουν δημιουργηθεί NFT σε διάφορα blockchains και αντίστοιχα, υπάρχουν marketplaces που διαχειρίζονται NFT με το γνωστότερο να είναι το OpenSea μεταξύ άλλων, όπως τα Axie Infinity, Rarible και άλλα. Μέσα σε αυτά τα marketplaces, η αγορά ενός NFT γίνεται συνήθως με τη χρήση cryptocurrency κι έτσι όλη η διαδικασία γίνεται στο blockchain, προσφέροντας ανωνυμία και προστασία. Το NFT διατηρείται στο blockchain κι ο χρήστης διατηρεί ένα token σε ψηφιακό πορτοφόλι, το οποίο χρησιμοποιεί όποτε θέλει να έχει πρόσβαση στο NFT. Περί μοναδικότητας και ιδιοκτησίας Ο δημιουργός ενός NFT έχει το δικαίωμα να ορίσει αν θα πρόκειται για κάτι μοναδικό ή για μια περιορισμένη κυκλοφορία. Βέβαια, μπορεί πάντοτε να επιστρέψει σε οποιοδήποτε χρόνο και να επανακυκλοφορήσει ένα NFT οπότε το μέγεθος μιας κυκλοφορίας είναι κάτι ρευστό. Ούτως ή άλλως, ο τίτλος ιδιοκτησίας που κατέχει ένας χρήστης δεν ανακαλείται ή αλλάζει με κάποιο τρόπο, απλώς ενδεχομένως να επηρεαστεί η αξία του στην αγορά (αν τον ενδιαφέρει η μεταπώληση). Σχετικά με τη μεταπώληση, ένα μεγάλο κομμάτι των NFT είναι η αγορά-επένδυση σε αυτά, με σκοπό την μεταπώλησή τους αργότερα. Ο αρχικός δημιουργός έχει την επιλογή να λαμβάνει ποσοστό από την όποια μεταπώληση. Όπως είναι φυσικό, ο τίτλος ιδιοκτησίας αλλάζει χέρια σε περίπτωση μεταπώλησης (ο λόγος που δεν προτιμούμε τη λέξη «ανταλλάξιμο») κι έτσι υπάρχει μια ολόκληρη αγορά για μεταπωλήσεις NFT. Εδώ να σημειωθεί πως η αγορά ενός NFT, που μπορεί να είναι συνδεδεμένη π.χ. με μια εικόνα σε ψηφιακή μορφή, δε σημαίνει αυτόματα ότι ο χρήστης αποκτά κυριότητα και των πνευματικών δικαιωμάτων. Με λίγα λόγια, ένας καλλιτέχνης μπορεί να δημιουργήσει μια εικόνα, να την πουλήσει ως NFT και ο αγοραστής του να μη μπορεί να το εκμεταλλευτεί εμπορικά ούτε να του ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα, αφού αυτά μένουν με τον δημιουργό. Μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις όπου ο αγοραστής του NFT αποκτά και τα δικαιώματα, όμως αυτό έχει να κάνει με την εκάστοτε συμφωνία μεταξύ πωλητή και αγοραστή. Όμως, η διαδικασία αγοράς δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση ενώ είναι κάπως κοστοβόρα, ειδικά για αρχάριους στον τομέα. Κάθε συναλλαγή στο blockchain απαιτεί κάποια έξοδα, οπότε αν κάποιος φτάσει κοντά στην αγορά ενός NFT αλλά το χάσει (για οποιοδήποτε λόγο) τότε αυτόματα έχει ζημία. Επιπλέον, πέρα από τους φανατικούς-επενδυτές, υπάρχουν bots που εκτελούν συναλλαγές σε πρακτικά μηδενικό χρόνο, συγκεντρώνοντας όλα τα NFT σε συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες με σκοπό την μεταπώληση. Επομένως, το ρίσκο δεν είναι αμελητέο και δη για εκείνους που θέλουν να επενδύσουν σε NFT κι όχι απλά να τα αποκτήσουν για προσωπική χρήση. Επίσης, πέρα από όλα αυτά, υπάρχει το θέμα πραγματικής ιδιοκτησίας ενός NFT. Μια από τις πιο συνηθισμένες μορφές που διατίθενται είναι εικόνες, για παράδειγμα ένα απλό JPEG. Μπορεί ο αγοραστής και κάτοχος του token να έχει το «πρωτότυπο» έργο, όμως οποιοσδήποτε θελήσει μπορεί απλά να κάνει δεξί κλικ σε μια εικόνα και να την κατεβάσει στον υπολογιστή του. Αυτό αποκαλείται “right-clicker mentality” κι είναι συχνά θέμα συζήτησης μεταξύ εκείνων που πιστεύουν στα NFT αλλά και όσων δεν πιστεύουν, αφού επί της ουσίας με δεξί κλικ και αποθήκευση μιας εικόνας, οποιοσδήποτε μπορεί να έχει το ακριβώς ίδιο αρχείο με έναν κάτοχο NFT. Εκεί διαφέρουν πραγματικά τα NFT από ένα φυσικό αντικείμενο, αφού πέραν του ότι μπορούν να αντιγραφούν και να πολλαπλασιαστούν επ’ άπειρον, δεν υπάρχει κάτι που να διαχωρίζει το «πρωτότυπο» έργο από εκείνο που αποθήκευσε κάποιος στον υπολογιστή του πέρα από τον τίτλο ιδιοκτησίας. Οι πολλές μορφές των NFT Καθώς πρόκειται για ψηφιακά αντικείμενα-δημιουργήματα, τα NFT μπορούν να έχουν πολλές μορφές. Η πιο συχνή είναι με τη μορφή εικόνας, είτε πρόκειται για μια ζωγραφιά είτε για μια «συλλεκτική κάρτα» που δε διαφέρει πολύ από τις παραδοσιακές πέραν του ότι διατίθεται αποκλειστικά ψηφιακά. Υπάρχουν μεγάλες σειρές NFT όπως η δημοφιλής Bored Ape Yacht Club, που αποτελείται από 10,000 μοναδικές εικόνες μαϊμούδων σε διάφορες πόζες, με διάφορες αμφιέσεις κλπ. Η εκδότρια εταιρεία Konami, που δραστηριοποιείται στο gaming, διέθεσε 14 NFT με εικόνες και σύντομα βίντεο από τη διάσημη σειρά Castlevania τα οποία πωλήθηκαν έναντι ~162,000$ συνολικά. Το ακριβότερο NFT που έχει πωληθεί έως σήμερα είναι μια εικόνα-κολάζ με όνομα “Everydays: The First 5000 Days” από τον καλλιτέχνη γνωστό ως “Beeple”, η οποία δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christie’s έναντι περίπου 69.3$ εκατομμυρίων. Τα παραδείγματα είναι πολλά όμως οι εικόνες είναι η δημοφιλέστερη μορφή NFT με διαφορά. Μετά, υπάρχουν τα voice clips, με γνωστό παράδειγμα την εταιρεία Voiceverse που υπόσχεται να συνδυάσει AI με τις φωνές διάσημων ηθοποιών ώστε αυτές να αξιοποιούνται π.χ. στο metaverse. Όποιος αγοράζει ένα τέτοιο NFT θα έχει τη φωνή του εκάστοτε ηθοποιού διαθέσιμη για χρήση σε όποια εφαρμογή υποστηρίζεται. Ο δημοφιλής ηθοποιός Troy Baker είναι ένα παράδειγμα τέτοιας συνεργασίας, η οποία όμως ματαιώθηκε μετά από αντιδράσεις του κοινού αλλά και συναδέλφων του. Με το metaverse στον ορίζοντα, δεν αποκλείεται να δούμε περισσότερο υλικό τέτοιας μορφής. Έπειτα υπάρχει η δυνατότητα το NFT να λειτουργεί ως ένα είδος εισιτηρίου, όπως δείχνει η τηλεοπτική σειρά “Stoner Cats” που «ζει» στο blockchain. Αγοράζοντας ένα σχετικό NFT, ο κάτοχός του μπορεί να παρακολουθήσει το πρώτο επεισόδιο της σειράς, ενώ παράλληλα θα λάβει μια εικόνα ενός (τυχαία επιλεγμένου) χαρακτήρα από το καστ της σειράς. Η επιλογή να λανσαριστεί κάτι τέτοιο στο blockchain, όπως αναφέρουν οι δημιουργοί (μεταξύ τους οι Mila Kunis, Jane Fonda και Chris Rock) είναι πως διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο του περιεχομένου και δεν κινδυνεύουν να λογοκριθούν από οποιαδήποτε πλατφόρμα. Επιστρέφοντας στο metaverse, ως NFT πωλούνται ακόμη και ψηφιακά οικόπεδα στο Decentraland, μια πλατφόρμα όπου οι χρήστες υπάρχουν ως τρισδιάστατα avatars σε έναν ψηφιακό κόσμο. Η πλατφόρμα διαθέτει περίπου 500,000 ενεργούς χρήστες σε μηνιαία βάση και είναι τόσο δημοφιλής ώστε η κυβέρνηση της Μπαρμπάντος απέκτησε χώρο και δημιούργησε επίσημη ψηφιακή πρεσβεία. NFT και περιβάλλον Γενικά μιλώντας, τα blockchain και όλες οι ενέργειες που συμβαίνουν μέσα από αυτά είναι βλαβερές για το περιβάλλον, κυρίως λόγω της τεράστιας κατανάλωσης ρεύματος και των συνεπειών αυτής. Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που ενώ αρχικά είχαν πρόθεση να εισέλθουν στην αγορά των NFT, έκαναν πίσω όταν έμαθαν για τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Δεν είναι σίγουρο αν η απλή ύπαρξη και χρήση των NFT συνεπάγεται μεγαλύτερη κατανάλωση και κατά συνέπεια ρύπανση, ωστόσο η αύξηση συναλλαγών στο blockchain λόγω NFT πιθανόν να σημαίνει κάτι τέτοιο. Γίνονται προσπάθειες ορισμένα blockchain (μεταξύ αυτών και το Ethereum ενόψη του ΕΤΗ 2.0) να γίνουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον όμως τέτοιες λύσεις απέχουν, αφού βασικός πυλώνας του blockchain είναι η αποκεντροποίηση και η λύση “proof of stake” προβλέπει μια πιο κεντρική διαχείριση τύπου “private blockchain”, αλλάζοντας όμως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί γενικότερα ένα blockchain. Τέτοιου είδους αλλαγές, που επηρεάζουν δηλαδή τους χρήστες, είναι δύσκολο να υλοποιηθούν και δη όταν οι χρήστες έχουν συνηθίσει την κατάσταση. Το παρόν και το μέλλον Στο κομμάτι των video games, η εφαρμογή των NFT ενδεχομένως να μην είναι η καλύτερη δυνατή έως τώρα, αν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος. Υπάρχουν blockchain games, όπως το Axie Infinity, που βασίζονται σε NFT για να λειτουργήσουν. Το συγκεκριμένο, για παράδειγμα, πρακτικά είναι η απάντηση στην ερώτηση «αν σε ένα παιχνίδι Pokemon, κάθε Pokemon ήταν NFT, ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα;» κι έτσι προκύπτει το Axie Infinity όπου ο παίκτης πρέπει να αγοράσει NFT για να ξεκινήσει να παίζει κι ύστερα να συνεχίσει τις αγορές ή να ανταλλάξει με άλλους – τίποτα δεν είναι δωρεάν. Ακόμη και το ζευγάρωμα των Axies κοστίζει χρήματα και τα Axies που ζευγαρώνουν μεταξύ τους χάνουν μεταπωλητική αξία. Μετά, υπάρχουν εταιρείες όπως η Ubisoft που δοκίμασε τα Digits, δηλαδή επιπλέον περιεχόμενο που μέχρι πρότινος ήταν απλά DLC αλλά πλέον πωλείται ως κάτι ξεχωριστό με την υπόσχεση πως οι παίκτες μπορούν ύστερα να το μεταπωλήσουν. Δέχτηκε σφοδρή κριτική για την κίνηση και λίγους μήνες μετά το λανσάρισμα, τα οικονομικά στοιχεία έδειξαν πως δεν απέφερε τα αναμενόμενα ενώ στέλεχος τής εταιρείας δήλωσε πως «οι παίκτες δεν καταλαβαίνουν την αξία τους» και για αυτό δεν τα προτίμησαν. Άλλα παιχνίδια, όπως το S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chernobyl, ανακοινώθηκε πως θα περιέχουν NFT και σε διάστημα λίγων ωρών ανακοινώθηκε πως τελικά δε θα το πράξουν μετά από κατακραυγή των παικτών. Βασικό πρόβλημα ορισμένων παικτών είναι πως ένα video game λειτουργεί με δικούς του κανόνες, οπότε έχει τη βάση να απαγορεύσει τη διπλή ύπαρξη ενός ψηφιακού αντικειμένου (όπως και συμβαίνει σε ορισμένα παιχνίδια, π.χ. MMO). Οπότε, η όλη ανάγκη για blockchain, περαιτέρω κατανάλωση ενέργειας και επιβάρυνση για το περιβάλλον είναι παντελώς αχρείαστη, ενώ τα εργαλεία για να υπάρξει κάτι σαν NFT εντός ενός παιχνιδιού σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ήδη – άρα γιατί να περιπλέκονται τα πράγματα; Γενικότερα, φαίνεται πως υπάρχει κοινό για τα NFT αν μη τι άλλο λόγω του κομματιού που αφορά στις επενδύσεις και την μεταπώληση. Όπως και με τα κρυπτονομίσματα, ούτε εδώ εμπλέκεται κάποιος κρατικός φορέας οπουδήποτε οπότε σε περιπτώσεις απάτης τα πράγματα είναι δύσκολα, ενώ η ανωνυμία των συναλλαγών οδηγεί σε απάτες ευκολότερα. Για παράδειγμα, ένας hacker κατάφερε να πουλήσει ένα NFT μέσα από το site του καλλιτέχνη Banksy, ισχυριζόμενος πως πρόκειται για το πρώτο NFT του. Το NFT αυτό πουλήθηκε έναντι ~336,000$ και έπειτα, τα links για τη δημοπρασία αφαιρέθηκαν από το site του Banksy. Αργότερα, ο hacker επέστρεψε το χρηματικό ποσό στον αγοραστή με εξαίρεση τα ~6,700$ που κόστισε η συναλλαγή, ίσως επειδή τρόμαξε ή επειδή ήθελε να αποδείξει πόσο εύκολο είναι να την «πατήσει» κανείς. Το OpenSea, για παράδειγμα, δεν προσφέρει δυνατότητα επιστροφής χρημάτων όταν ολοκληρωθεί μια συναλλαγή, οπότε οι εγγυήσεις για οποιαδήποτε συναλλαγή είναι πρακτικά ανύπαρκτες. Ενδεχομένως τα NFT να ωριμάσουν σε κάτι τελείως διαφορετικό και να βρουν το χώρο τους, όμως αυτή τη στιγμή φαίνεται να επικρατεί μια τουλάχιστον επιφυλακτική, αν όχι αρνητική, στάση απέναντί τους. Άλλοι τα βλέπουν ως έναν ακόμη τρόπο να συλλέγει κανείς πράγματα, άλλοι ως οικονομική και επενδυτική ευκαιρία, κι άλλοι ως μια αχρείαστη, πολύπλοκη κι ανούσια ύπαρξη. Όσο τα NFT αποκτούν έδαφος και ο μέσος χρήστης μαθαίνει για αυτά, κατανοεί πώς λειτουργούν και τι προσφέρουν, ενδεχομένως να αυξηθεί η αποδοχή τους – υπάρχει και η πιθανότητα όλα αυτά που προσφέρουν ή υπόσχονται απλώς να μην αρέσουν στο ευρύ κοινό και να τα δούμε να «σβήνουν». Μένει να δούμε τι επιφυλάσσει το μέλλον, τώρα που τα NFT έχουν μπει πιο δυναμικά από ποτέ στις ζωές πολλών. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  12. Η κατάσταση στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων δεν είναι καλή. Για την ακρίβεια είναι τραγική καθώς τα πράγματα από την αρχή του χρόνου, πάνε από το κακό στο χειρότερο. Με όλα τα κρυπτονομίσματα να έχουν κάνει «βουτιές» άνευ προηγουμένου, πολλοί επενδυτές έχουν δει περιουσίες να εξανεμίζονται ενώ οι πιο… hardcore, όσοι τόλμησαν δηλαδή να επενδύσουν σε εξοπλισμό εξόρυξης, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας, έχουν βρεθεί σε ακόμα πιο δύσκολη θέση. Κάπως έτσι λοιπόν, οι λεγόμενοι «cryptominers» ή κρυπτωρύχοι έχουν βρεθεί να ξεπουλάνε τις φθηνές κάρτες γραφικών τους μέσω livestreams. Ο λόγος πίσω από αυτή την κίνηση που γίνεται ολοένα και πιο συνηθισμένη, είναι πως ακόμα και τα δυνατότερα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum, έχουν γίνει πλέον ασύμφορα όσον αφορά στην εξόρυξή τους. Αν αποφασίσει δηλαδή κάποιος να ξεκινήσει το «mining», τότε τα έξοδά του (κατανάλωση ενέργειας, απόσβεση εξοπλισμού) θα είναι περισσότερα απ’ ό,τι η αξία των κρυπτονομισμάτων που θα έχει εξορύξει. Στην περίπτωση του Ethereum μάλιστα, ένας επιπλέον παράγοντας είναι και η μετάβαση από την απόδειξη εργασίας στην απόδειξη κυριότητας με στόχο τη χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας -κάτι που όμως θα καταστήσει την εξόρυξή του με χρήση gaming καρτών γραφικών απλησίαστη. Όπως αναφέρεται, σε κινεζικά online marketplaces μπορεί κανείς να βρει κάρτες RTX 3080 σε τιμές λίγο κάτω από τα €500, όταν παρόμοιες υλοποιήσεις ξεκινούν σχεδόν από τα €900! Για τους πιο ψαγμένους, σε ορισμένα livestreams γίνονται κανονικές δημοπρασίες με τις αρχικές τιμές των καρτών να είναι ακόμα πιο χαμηλές (οι RTX 3060 Ti για παράδειγμα ξεκινούν από τα €285). Παρόμοια φαινόμενα αρχίζουν και παρατηρούνται σε αντίστοιχες πλατφόρμες στη δύση, όπως φερ’ ειπείν το eBay και το Marketplace του Facebook, μια εξέλιξη που δείχνει ότι ενδεχομένως η «χρυσή» εποχή των κρυπτονομισμάτων να έφτασε στο τέλος της. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο
  • Δημιουργία νέου...