Αναζήτηση στην κοινότητα

Ο πρώτος ξύλινος δορυφόρος στον κόσμο, κατασκευασμένος από Ιάπωνες ερευνητές, εκτοξεύτηκε στο διάστημα την Τρίτη, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην εξερεύνηση της Σελήνης και του Άρη. Το πρωτοποριακό διαστημικό σκάφος LignoSat, προϊόν συνεργασίας του Πανεπιστημίου του Κιότο και της εταιρείας Sumitomo Forestry, μεταφέρθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με αποστολή της SpaceX. Ο μικροσκοπικός δορυφόρος, που πήρε το όνομά του από τη λατινική λέξη για το ξύλο, θα τεθεί σε τροχιά 400 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε ένα φιλόδοξο 50ετές πρόγραμμα για τη δημιουργία ανθρώπινων οικισμών στη Σελήνη και τον Άρη. Ο Τακάο Ντόι, πρώην αστροναύτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο, υπογραμμίζει πως το ξύλο αποτελεί ένα υλικό που μπορούμε να παράγουμε οι ίδιοι, καθιστώντας εφικτή τη μακροχρόνια διαβίωση στο διάστημα. Η επιλογή του ξύλου honoki, ενός είδους μανόλιας που φύεται στην Ιαπωνία, έγινε μετά από εκτενείς δοκιμές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το συγκεκριμένο ξύλο, που παραδοσιακά χρησιμοποιείται για θήκες σπαθιών, αποδείχθηκε ιδανικό για διαστημικές εφαρμογές. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του LignoSat περιλαμβάνουν καινοτόμες μεθόδους κατασκευής χωρίς βίδες ή κόλλα, αξιοποιώντας παραδοσιακές ιαπωνικές τεχνικές. Ο δορυφόρος θα παραμείνει σε τροχιά για έξι μήνες, εκτεθειμένος σε ακραίες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις από -100 έως 100 βαθμούς Κελσίου. Οι ερευνητές επισημαίνουν πως το ξύλο παρουσιάζει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο διάστημα λόγω της απουσίας νερού και οξυγόνου. Επιπλέον, η χρήση ξύλινων δορυφόρων μειώνει σημαντικά την περιβαλλοντική επιβάρυνση κατά την επανείσοδό τους στην ατμόσφαιρα. Ο Κέντζι Καρίγια, διευθυντής στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Τσουκούμπα της Sumitomo Forestry, τονίζει τις δυνατότητες του ξύλου στη μείωση της επίδρασης της κοσμικής ακτινοβολίας στους ημιαγωγούς, γεγονός που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στην κατασκευή κέντρων δεδομένων. Η επιτυχία του προγράμματος αναμένεται να ανοίξει νέους ορίζοντες για τη βιομηχανία ξυλείας και να επηρεάσει μελλοντικές διαστημικές αποστολές. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η χρήση ξύλου στο διάστημα θα μπορούσε να μειώσει το κόστος κατασκευής διαστημικών σταθμών κατά 30% συγκριτικά με τα συμβατικά μεταλλικά υλικά. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Να διευρύνει το προβάδισμά της στην αγορά των διαστημικών υπηρεσιών επιδιώκει η εταιρία του Ίλον Μασκ. Η SpaceX θα επιχειρήσει μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες τον πρώτο διαστημικό περίπατο από ιδιωτική εταιρία στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, θα δοκιμάζει πρωτοποριακό νέο εξοπλισμό, μεταξύ των οποίων λεπτές διαστημικές στολές αλλά και μια καμπίνα που δεν θα διαθέτει αεροφράκτη, σηματοδοτώντας μία από τις πλέον ριψοκίνδυνες αποστολές που έχει επιχειρήσει μέχρι στιγμής η πρωτοπόρος εταιρία. Ένας δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ένας απόστρατος πιλότος μαχητικών και δύο υπάλληλοι της SpaceX πρόκειται να αναχωρήσουν την Τρίτη, επιβαίνοντας σε τροποποιημένη έκδοση του Crew Dragon, με στόχο να πραγματοποιήσουν διαστημικό περίπατο διάρκειας 20 λεπτών σε ύψος 700 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Γης, δύο ημέρες αργότερα. Μέχρι στιγμής, η κίνηση στο διάστημα αποτελεί εγχείρημα το οποίο έχουν αναλάβει αποκλειστικά αστροναύτες κρατικών διαστημικών υπηρεσιών, εκκινώντας από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), σε ύψος 400 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη. Η πενθήμερη αποστολή της SpaceX -με την ονομασία Polaris Dawn- θα κινηθεί σε οβάλ τροχιά, σε υψόμετρα από 190 έως και 1400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, απόσταση που είναι η μεγαλύτερη στην οποία θα έχει φτάσει άνθρωπος μετά το τέλος του προγράμματος Απόλλων των ΗΠΑ, το 1972. Τα μέλη του πληρώματος, μεταξύ των οποίων και ο δισεκατομμυριούχος Τζάρεντ Άιζακμαν, θα φορέσουν τις νέες, λεπτές διαστημικές στολές που ανέπτυξε η SpaceX, επιβαίνοντας σε εκδοχή του Crew Dragon ειδικά τροποποιημένη ώστε η εξωτερική θυρίδα του να ανοίγει απευθείας στο κενό του διαστήματος, με την ασυνήθιστη αυτή διαδικασία να αίρει την ανάγκη για ύπαρξη αεροφράκτη. Την αποστολή χρηματοδοτεί ο ίδιος ο Άιζακμαν, ο ιδρυτής της εταιρίας ηλεκτρονικών πληρωμών Shift4. Δεν έχει θελήσει να αποκαλύψει το ποσό που διέθεσε, πάντως αυτό εκτιμάται πως υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια. Μαζί με τον Άιζακμαν θα ταξιδέψει ο Σκοτ Ποτίτ, απόστρατος αντισμήναρχος της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ, καθώς και οι Σάρα Γκίλις και Άννα Μένον, μηχανικοί της SpaceX. Για τη SpaceX, που έχει πρωτοπορήσει με την κατασκευή οικονομικών, επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων, η αποστολή αυτή αποτελεί ευκαιρία να δοκιμάσει τεχνολογίες οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη Σελήνη και τον Άρη. Έχοντας φτάσει σε υψόμετρο πολύ πάνω από την προστασία που παρέχει η ατμόσφαιρα του πλανήτη, τα ηλεκτρονικά συστήματα και οι ασπίδες τόσο του Crew Dragon όσο και των στολών θα δοκιμαστούν, καθώς οι αστροναύτες θα κινούνται μέσα από σημεία της ζώνης Βαν Άλεν, περιοχή του διαστήματος όπου φορτισμένα σωματίδια, τα οποία εκπέμπονται κυρίως από την ήλιο, μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία των δορυφόρων αλλά και να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία. Ο διαστημικός περίπατος στο πλαίσιο της αποστολής Polaris θα πραγματοποιηθεί κατά την τρίτη ημέρα από την έναρξη της αποστολής, όμως η προετοιμασία θα ξεκινήσει περίπου 45 ώρες νωρίτερα. Ολόκληρη η καμπίνα του Crew Dragon θα αποσυμπιεστεί σταδιακά και θα εκτεθεί στο κενό του διαστήματος. Παρότι έξω από το σκάφος θα κινηθούν μόνο οι δύο από τους τέσσερις αστροναύτες, συνδεδεμένοι με ιμάντα οξυγόνου με το σκάφος, ολόκληρο το πλήρωμα θα εξαρτάται από τις διαστημικές στολές του. Ημέρες πριν το διαστημικό περίπατο, το πλήρωμα θα ξεκινήσει μια διαδικασία προετοιμασίας, στη διάρκεια της οποίας η καμπίνα θα γεμίσει με καθαρό οξυγόνο και το άζωτο θα απομακρυνθεί. Κι αυτό γιατί το άζωτο, εφόσον κυκλοφορεί στο σώμα των αστροναυτών στο διάστημα, θα μπορούσε να σχηματίσει φυσαλίδες, να φράξει τη ροή του αίματος και να προκαλέσει τη λεγόμενη "νόσο των δυτών", πρόβλημα που προκαλείται όταν οι δύτες επιστρέφουν στην επιφάνεια του νερού υπερβολικά γρήγορα. Το πλήρωμα θα χρησιμοποιήσει συσκευή υπερήχων ώστε να παρακολουθεί το σχηματισμό τυχόν φυσαλίδων, κι αυτό είναι ένα από τα πολλά εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν στην αποστολή, στο πλαίσιο δεκάδων επιστημονικών πειραμάτων, ώστε οι ερευνητές να έχουν μια σπάνια ευκαιρία να παρατηρήσουν το πώς θα τα πήγαιναν οι αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης ή και σε άλλα σημεία του απώτερου διαστήματος. Εντωμεταξύ, παρότι η ασφάλεια των αστροναυτών στις αποστολές της NASA ελέγχεται αυστηρά από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία, δεν υπάρχουν αντίστοιχα πρότυπα ή νόμοι για την ασφάλεια των ιδιωτικών αποστολών, όπως αυτή του Polaris. Αξιωματούχοι της SpaceX και το πλήρωμα της αποστολής δήλωσαν στη διάρκεια συνέντευξης τύπου τη Δευτέρα ότι έχουν σχεδιάσει μια σειρά σεναρίων σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στη διάρκεια της αποστολής, όπως για παράδειγμα αν εντοπιστεί διαρροή οξυγόνου ή αδυναμία ασφάλισης της εξωτερικής θυρίδας μετά το πέρας του διαστημικού περιπάτου, όμως δεν έδωσαν περαιτέρω πληροφορίες. Περιττό να επισημανθεί ότι, στο διάστημα, τα περιθώρια σφάλματος είναι ελάχιστα. View full article

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι το εντυπωσιακό σύστημα δακτυλίων του Κρόνου που περιβάλλει τον γίγαντα αερίων είναι το πιο συναρπαστικό και εμβληματικό ουράνιο χαρακτηριστικό του ηλιακού μας συστήματος. Κατά το 17ο αιώνα, ο Ιταλός αστρονόμος Γαλιλαίος Γαλιλέι διέκρινε για πρώτη φορά τον Κρόνο μέσα από το πρωτόγονο τηλεσκόπιό του. Περιγράφοντας την εμφάνιση του πλανήτη, έκανε λόγο για ένα ουράνιο σώμα με «αυτιά», καθώς ο εξοπλισμός του δεν του επέτρεπε κάποια λεπτομερέστερη παρατήρηση. Η συστηματική εργασία επιστημόνων όπως ο Γαλιλαίος Γαλιλέι έθεσε τα θεμέλια ώστε πλέον να είμαστε σε θέση να εξερευνούμε τα απίστευτα θαύματα του σύμπαντός μας. Με την πάροδο των ετών, η πρόοδος της τεχνολογίας και οι καινοτόμες τεχνικές έδωσαν τη δυνατότητα σε αστρονόμους, όπως η Δρ. Λούσι Τζόουνς, στέλεχος του φημισμένου Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν (CfA), να εμβαθύνουν στα αινίγματα τα οποία περιβάλουν τα ουράνια σώματα. Μέσα από σειρά παρατηρήσεων και καινοτόμες έρευνες, οι επιστήμονες έχουν κατορθώσει μεταξύ άλλων να διαλευκάνουν τα περίπλοκα μυστήρια των δακτυλίων του Κρόνου, αποκαλύπτοντας τη σύνθεσή τους και τις δυναμικές διεργασίες που τους διαμορφώνουν. Εντωμεταξύ, πολύ σύντομα πρόκειται να καταγραφεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κοσμικό γεγονός, το οποίο θα μεταβάλει θεαματικά την άποψή μας για αυτόν τον υπέροχο πλανήτη. Το Μάρτιο του 2025, οι μεγαλοπρεπείς δακτύλιοι του Κρόνου θα καταστούν σχεδόν αόρατοι στην παρατήρηση από τη Γη. Το φαινόμενο αυτό είναι αποτέλεσμα της ιδιαίτερης κλίσης που θα έχει τη δεδομένη περίοδο ο άξονας του Κρόνου, καθώς θα τους στρέψει τελείως οριζόντια σε σχέση με την οπτική μας γραμμή. Επομένως, αυτή θα είναι μια σπάνια ευκαιρία τόσο για τους απλούς φίλους του διαστήματος όσο και τους αστρονόμους να παρακολουθήσουν μια εκπληκτική ουράνια μεταμόρφωση, με το φαινόμενο να μας υπενθυμίζει παράλληλα τη διαρκώς μεταβαλλόμενη φύση του σύμπαντός μας. Ευτυχώς, αυτή δεν είναι μια μόνιμη αλλαγή. Πρόκειται για ένα παροδικό κοσμικό γεγονός, το οποίο επαναλαμβάνεται κάθε 29,5 χρόνια, όσο δηλαδή χρειάζεται ο Κρόνος προκειμένου να διαγράψει τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Μετά το Μάρτιο του 2025, η αξονική κλίση του Κρόνου θα επαναφέρει τους δακτυλίους στο προσκήνιο και στη συνέχεια θα εξαφανιστούν ξανά το Νοέμβριο του 2025. Προφανώς, οι δακτύλιοι δεν εξαφανίζονται πραγματικά, αλλά παίζουν μάλλον ένα διαστημικό κρυφτό. Κατά την επανεμφάνισή τους, μπορούμε επίσης να απολαύσουμε μια καθαρότερη εικόνα των δορυφόρων του Κρόνου. Τι είναι στην πραγματικότητα οι δακτύλιοι του Κρόνου; Ως επί το πλείστον, αποτελούνται από σωματίδια πάγου, βραχώδη συντρίμμια και κοσμική σκόνη, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα, ορατό από τη Γη με τηλεσκόπιο. Φανταστείτε μια πολυσύχναστη πόλη με κτίρια όλων των μεγεθών. Αντίστοιχα, τα σωματίδια των δακτυλίων ποικίλλουν σε μέγεθος, από μικροσκοπικούς κόκκους, περίπου σαν κόκκοι άμμου, μέχρι τεράστια κομμάτια μεγέθους σπιτιών ή ακόμη και σχολικών λεωφορείων. Αυτό το μείγμα δίνει στους δακτυλίους την ενδιαφέρουσα εμφάνισή τους. Οι δακτύλιοι του Κρόνου δεν είναι απλά μια συμπαγής δομή. Αποτελούνται από διάφορα διακριτά τμήματα, όπως οι δακτύλιοι Α, Β και C, μαζί με τους πιο αμυδρούς δακτυλίους D, E, F και G που είναι δυσκολότερο να παρατηρηθούν. Μεταξύ των τμημάτων αυτών σχηματίζονται κενά, όπως η γνωστή διαίρεση Κασίνι μεταξύ των δακτυλίων Α και Β, η οποία έχει πλάτος περίπου 4.800 χιλιόμετρα. Τα σχήματα και οι διατάξεις αυτών των δακτυλίων διαμορφώνονται κυρίως από τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με τους πολλούς δορυφόρους του Κρόνου. Ορισμένα από αυτά τα σώματα, που ονομάζονται «δορυφόροι ποιμένες», κρέμονται κοντά στις άκρες των δακτυλίων και βοηθούν να διατηρηθούν οι σχηματισμοί αυτοί, έλκοντας τα σωματίδια των δακτυλίων με τη βαρύτητά τους. Όσο για το πώς δημιουργήθηκαν οι δακτύλιοι του Κρόνου, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί θέμα αντιλογίας μεταξύ των αστρονόμων. Υπάρχουν πολλές θεωρίες, από το να είναι τα απομεινάρια ενός κατεστραμμένου φεγγαριού ή κομήτη που διαλύθηκε από την ισχυρή βαρύτητα του Κρόνου μέχρι υλικά που απέμειναν από την εποχή που σχηματίστηκε ο Κρόνος, πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Κάθε θεωρία προβάλει τις δικές της συναρπαστικές ιδέες και η συνεχής έρευνα αποκαλύπτει συνεχώς νέες γνώσεις σχετικά με αυτές τις εκπληκτικές δομές που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. H αποστολή Cassini-Huygens αποτέλεσε μια εκπληκτική συνεργασία μεταξύ της NASA, της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) και της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας (ASI). Αυτό το φιλόδοξο ταξίδι, με στόχο την αποκάλυψη των θεαματικών μυστηρίων του Κρόνου και των εντυπωσιακών δακτυλίων του ξεκίνησε όταν το διαστημικό σκάφος έφτασε στον Κρόνο το 2004, ξεκινώντας μια ενδελεχή εξερεύνηση, διάρκειας 13 ετών, η οποία ολοκληρώθηκε το 2017. Καθ' όλη τη διάρκεια της, η αποστολή Cassini-Huygens μας προσέφερε άφθονες πληροφορίες σχετικά με τον Κρόνο και το πολύπλοκο σύστημά του. Ένα από τα πιο ομορφότερα ευρήματα ήταν η ανακάλυψη κενών στους δακτυλίους, ειδικά στη διαίρεση Κασίνι, δηλαδή το εύκολα παρατηρούμενο κενό μεταξύ των δακτυλίων Α και Β. Αυτή η διαίρεση διαμορφώνεται από τη βαρυτική έλξη των δορυφόρων του Κρόνου, αναδεικνύοντας πόσο δυναμικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο είναι πραγματικά το σύστημα των δακτυλίων. Η αποστολή αποκάλυψε επίσης συνθετότερες πληροφορίες για τους πολλούς δορυφόρους του Κρόνου, αποκαλύπτοντας τις μοναδικές συνθέσεις και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά τους. Για παράδειγμα, ο Εγκέλαδος, ένας από τους παγωμένους δορυφόρους του Κρόνου, έχει θερμοπίδακες, οι οποίοι εκτοξεύουν υδρατμούς και οργανικά υλικά, γεγονός το οποίο υποδηλώνει την περίπτωση ύπαρξης ωκεανών κάτω από την επιφάνειά του. Χάρη στην αποστολή Cassini-Huygens, οι επιστήμονες απέκτησαν πολύτιμες γνώσεις για τον περίπλοκο χορό των δορυφόρων και των δακτυλίων γύρω από τον Κρόνο, μεταμορφώνοντας πλήρως τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον πλανήτη και τα μοναδικά χαρακτηριστικά του. Άλλωστε, οι ιδιαιτερότητες του Κρόνου δεν περιορίζονται στους θεαματικούς δακτυλίους του. Στην πραγματικότητα, ο Κρόνος διαθέτει τουλάχιστον 145 δορυφόρους, καθένας από τους οποίους διαθέτει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά και μυστήρια. Μεταξύ αυτών εξέχουσα θέση κατέχει ο Τιτάνας, ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος του ηλιακού συστήματος, καθώς κλέβει πραγματικά την παράσταση με την πυκνή ατμόσφαιρα και την ιδιαίτερη επιφάνειά του. Το εντυπωσιακό είναι ο Τιτάνας σχηματίζει δικό του μαγνητικό πεδίο το οποίο, παρότι είναι ασθενέστερο σε σχέση με εκείνο του κολοσσιαίου γείτονα του Κρόνου, του Δία, είναι ισχυρότερο από αυτό της Γης, υποδεικνύοντας πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις με το μαγνητικό περιβάλλον του Κρόνου. Ο Τιτάνας εκπέμπει ισχυρά ραδιοκύματα, ιδιαίτερα από το θεαματικό σέλας στους πόλους του, τα οποία μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες τόσο για την ατμόσφαιρα του Τιτάνα όσο και για τη συνολική δυναμική του μαγνητικού πεδίου του Κρόνου. Μάλιστα, η επερχόμενη αποστολή με την επωνυμία Dragonfly θα αναζητήσει ζωή στον Τιτάνα. Όσο εντυπωσιακά και αν ηχούν, όμως, τα μυστήρια του Τιτάνα ωχριούν μπροστά σε αυτά που ενδέχεται να κρύβει ο Εγκέλαδος. Η αποστολή Cassini-Huygens ανακάλυψε την παρουσία ζωτικών συστατικών, απαραίτητων για το σχηματισμό ζωής, τουλάχιστον στις μορφές που τη γνωρίζουμε, σε αυτό το παγωμένο φεγγάρι του Κρόνου. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι ειδικοί έχουν εντοπίσει κρίσιμες οργανικές ενώσεις και μια ισχυρή πηγή ενέργειας, στοιχεία τα οποία συντείνουν στο ότι ο συγκεκριμένος δορυφόρος θα μπορούσε να υποστηρίξει μορφές ζωής. «Ο Εγκέλαδος όχι μόνο φαίνεται να πληροί τις βασικές προϋποθέσεις ώστε να καταστεί κατοικήσιμος, αλλά πλέον έχουμε και μια πρώτη ιδέα σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να σχηματιστούν εκεί πολύπλοκα βιομόρια και τι είδους χημικές διαδρομές θα μπορούσαν να εμπλέκονται», εξηγεί ο Τζόνα Πίτερ, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο οποίος διεξήγαγε σχετική έρευνα ενώ εργαζόταν στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA. Συνοψίζοντας, καθώς οι δακτύλιοι του Κρόνου ετοιμάζονται να εξαφανιστούν από το οπτικό πεδίο μας μέσα στο Μάρτιο του 2025, οι παρατηρητές των άστρων, ερασιτέχνες και επαγγελματίες, έχουν μια μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουν αυτό το φευγαλέο κοσμικό γεγονός. Οι δακτύλιοι θα ευθυγραμμιστούν σε τελείως οριζόντια κλίση σε σχέση με τη Γη, καθιστώντας τους ουσιαστικά αόρατους και αναδεικνύοντας τη δυναμική φύση των ουράνιων αντικειμένων. Προς το παρόν, ο Κρόνος παραμένει ένας γοητευτικός στόχος για όσους διαθέτουν τηλεσκόπια ή κιάλια μεγάλης ισχύος. Οι εντυπωσιακοί δακτύλιοι του πλανήτη, που αποτελούνται από αμέτρητα σωματίδια πάγου και βραχώδη συντρίμμια, προσφέρουν μια ματιά στην πολύπλοκη όσο και εντυπωσιακή δομή του ηλιακού μας συστήματος. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Η Ελλάδα εισέρχεται δυναμικά στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας με την απόκτηση επτά μικροδορυφόρων παρατήρησης Γης εντός του 2026. Το έργο, με προϋπολογισμό 60 εκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 και στοχεύει στην υποστήριξη της χώρας σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα της Ελλάδας περιλαμβάνει τρεις βασικούς στόχους: την ενίσχυση των ελληνικών ικανοτήτων στις δορυφορικές τεχνολογίες, την παροχή δεδομένων με περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τους πολίτες, και τη σύναψη διεθνών συνεργασιών για την ανταλλαγή δορυφορικών δεδομένων. Οι επτά μικροδορυφόροι θα είναι εξοπλισμένοι με όργανα οπτικής παρατήρησης και θα παρέχουν δεδομένα και υπηρεσίες σε διάφορους φορείς του Δημοσίου, όπως τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, και Ναυτιλίας. Η ένταξή τους σε συνεργατικά σμήνη δορυφόρων θα επιτρέψει την αποκλειστική χρήση 20 έως 24 δορυφόρων κατά τη διέλευσή τους πάνω από την Ελλάδα, με επισκεψιμότητα περίπου ανά τρεις ώρες. Οι εικόνες που θα συλλέγονται θα έχουν ανάλυση από 1 έως 3 μέτρα, συμπληρώνοντας τις διαθέσιμες εικόνες του συστήματος Copernicus και της υπηρεσίας προγραμματισμού δορυφορικών λήψεων πολύ υψηλής ανάλυσης. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει στη χώρα να καλύψει ολόκληρο το φάσμα των αναγκών Τηλεπισκόπησης και Παρατήρησης Γης. Το πρόγραμμα αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας, μέσω της ανάπτυξης προγράμματος υποστήριξης και εμπορευματοποίησης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, αυτό αναμένεται να βοηθήσει τους ελληνικούς φορείς να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί στην παγκόσμια διαστημική βιομηχανία, δημιουργώντας σημαντικά οφέλη για την οικονομία και την κοινωνία. Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, τόνισε τη σημασία του προγράμματος για την αντιμετώπιση κρίσιμων εθνικών αναγκών. Τα δεδομένα που θα συλλέγονται θα συμβάλλουν στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων και τη χάραξη πολιτικών σε τομείς όπως η πολιτική προστασία και η παρακολούθηση των διαχρονικών μεταβολών του περιβάλλοντος. Ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, υπογράμμισε ότι οι δορυφόροι θα ενισχύσουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες της χώρας σε τομείς όπως η αντιμετώπιση πυρκαγιών, η καταγραφή παράνομων μεταναστευτικών ροών, και η αγροτική πολιτική. Υπενθυμίζουμε ότι νωρίτερα σήμερα ανακοινώθηκε και το Εθνικό Δορυφορικό Σύστημα Ανίχνευσης Πυρκαγιών. Ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Καράντζαλος, ανέφερε ότι το πρόγραμμα προέκυψε μέσα από μια ανταγωνιστική διαδικασία και θα συμβάλει στην ανάπτυξη καινοτομίας και δεξιοτήτων στο ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα. Το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα της Ελλάδας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη χώρα στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας, με στόχο την ενίσχυση των εθνικών ικανοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος, και την τόνωση της οικονομίας μέσω της ανάπτυξης της εγχώριας διαστημικής βιομηχανίας Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου θα μπορούσαν να προκαλούν διάβρωση των ακτών και όχθων στις θάλασσες και τις λίμνες που υπάρχουν εκεί. Επιστήμονες του ΜΙΤ μελέτησαν τα δεδομένα που υπάρχουν για τις ακτογραμμές του Τιτάνα, του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι μεγάλες θάλασσες που υπάρχουν εκεί πιθανότατα σχηματίστηκαν από τη δραστηριότητα κυμάτων. Ο Τιτάνας συνιστά ιδιαίτερη περίπτωση στο ηλιακό μας σύστημα, καθώς είναι το μόνο ουράνιο σώμα, πέρα από τη Γη, που διαθέτει ενεργούς ποταμούς, λίμνες και θάλασσες, αν και αυτές αποτελούνται από υγρό μεθάνιο και αιθάνιο, αντί για νερό. Η ομάδα των ερευνητών, με επικεφαλής τον Τέιλορ Πέρον και τη συμμετοχή της Ρόουζ Παλέρμο, αξιοποίησε μια σειρά προσομοιώσεων, προκειμένου να διαπιστώσει πώς θα επιδρούσαν στα σχήματα των ακτών οι διάφοροι μηχανισμοί διάβρωσης. Συνέκριναν τρία σενάρια: την παντελή απουσία διάβρωσης στις ακτές, τη διάβρωση λόγω των κυμάτων και τέλος την ομοιόμορφη διάβρωση, η οποία προκαλείται από τη σταδιακή υποχώρηση του εδάφους. Η προσέγγισή τους διέφερε σε σχέση με προηγούμενες μελέτες, οι οποίες αναζητούσαν απευθείας ενδείξεις κυματισμών, μέσα από το υλικό που έχει καταγράψει το ερευνητικό διαστημικό σκάφος Cassini. Σε αυτή την περίπτωση, οι επιστήμονες εστίασαν στο πώς θα διαμόρφωναν οι διάφορες διαβρωτικές διαδικασίες τη μορφή των ακτογραμμών με την πάροδο του χρόνου. Η επιστημονική ομάδα προσομοίωσε εκατοντάδες διαφορετικές αφετηρίες των ακτογραμμών και παρατήρησε το πώς εξελίσσονταν στο χρόνο, επηρεασμένες από τα διάφορα σενάρια διάβρωσης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κυματική διάβρωση και η ομοιόμορφη διάβρωση οδηγούσαν σε αισθητά διαφορετικά σχήματα ακτογραμμών. Η διάβρωση λόγω κυμάτων έτεινε στη λείανση των περιοχών που εκτίθονταν σε κύματα ικανά να κινούνται επί μεγάλο διάστημα, ενώ οι πλημμυρισμένες κοιλάδες των ποταμών κατέληγαν στενές και τραχιές. Αντίθετα, η ομοιόμορφη διάβρωση διεύρυνε τις ακτές και όχθες με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιπτώσεις. Προκειμένου να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα του μοντέλου που χρησιμοποίησαν, οι επιστήμονες συνέκριναν τις προσομοιώσεις τους με λίμνες στη Γη που είναι γνωστό ότι έχουν διαμορφωθεί από διαφορετικές διαδικασίες διάβρωσης. Στη συνέχεια, εφάρμοσαν το μοντέλο τους σε τέσσερις από τις μεγαλύτερες, διεξοδικότερα χαρτογραφημένες θάλασσες του Τιτάνα: τη Kraken Mare, τη Ligeia Mare, την Punga Mare και την Ontario Lacus. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα σχήματα των ακτογραμμών και στις τέσσερις θάλασσες του Τιτάνα πλησίαζαν περισσότερο σε εκείνα που προέκυπταν από το μοντέλο της διάβρωσης από κύματα. Αυτό συντείνει στυο ότι, εφόσον υπήρξε διάβρωση των συγκεκριμένων ακτογραμμών, κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στην επίδραση κυμάτων. Παρότι τα αποτελέσματα αυτά δεν συνιστούν οριστική απόδειξη της ύπαρξης κυμάτων στον Τιτάνα, συνιστούν μια ισχυρή ένδειξη της παρουσίας τους. Ο σχηματισμών κυμάτων θα βοηθούσε να γίνει καλύτερα αντιληπτό το κλίμα του Τιτάνα, όπως για παράδειγμα η ένταση των ανέμων, βοηθώντας τους επιστήμονες να προβλέψουν την αλλαγή του σχήματος των θαλασσών του, με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές πλέον επιχειρούν να καταλήξουν στο τι ένταση θα έπρεπε να έχουν οι άνεμοι προκειμένου να σχηματιστούν στον Τιτάνα κύματα ικανά να διαβρώσουν τις ακτές του. Παράλληλα, ευελπιστούν να αξιοποιήσουν τα σχήματα των ακτογραμμών ώστε να καταλήξουν στις κυριότερες διευθύνσεις των ανέμων που πνέουν στο δορυφόρο του Κρόνου. Η μελέτη των παράκτιων συστημάτων του Τιτάνα θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά στοιχεία σχετικά με τις θεμελιώδεις διαβρωτικές διαδικασίες που επηρεάζουν τις ακτογραμμές, χωρίς την παρέμβαση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι γνώσεις αυτές θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη διαχείριση των ακτογραμμών της Γης στο μέλλον. Η ερευνητική ομάδα υπογραμμίζει ότι η απευθείας παρατήρηση κυματικής δραστηριότητας στην επιφάνεια του Τιτάνα θα ήταν απαραίτητη προκειμένου να επιβεβαιωθούν οριστικά τα ευρήματα της μελέτης,. Σε κάθε περίπτωση, το έργο των επιστημόνων του ΜΙΤ προσφέρει μια νέα οπτική σχετικά με την πιθανή ύπαρξη κυμάτων σε αυτό το μακρινό δορυφόρο και ανοίγει νέες οδούς κατανόησης του μοναδικού περιβάλλοντος του Τιτάνα. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

H αποστολή εντάσσεται στο πλαίσιο των διεθνών προσπαθειών για τη χαρτογράφηση και την απομάκρυνση των χιλιάδων διαστημικών απορριμμάτων που βρίσκονται σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη. Η Astroscale, εταιρία η οποία αναλαμβάνει την απομάκρυνση διαστημικών απορριμμάτων έδωσε στη δημοσιότητα μια εκπληκτική εικόνα την οποία κατέγραψε ο δορυφόρος ADRAS-J. Τραβηγμένη από απόσταση μόλις 50 μέτρων, η φωτογραφία αποτυπώνει ένα ιδιαίτερα μεγάλο διαστημικό απόρριμμα και συγκεκριμένα το επάνω σκέλος ενός πυραύλου, μήκους περίπου 11 μέτρων που βρίσκεται σε χαμηλή τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας εδώ και μιάμιση δεκαετία, αφότου έθεσε σε τροχιά ιαπωνικό δορυφόρο με σκοπό την παρατήρηση της Γης, το 2009. Η Astroscale περιέγραψε την ελεγχόμενη προσέγγιση του στόχου ως πρωτοφανές επίτευγμα. Η JAXA, η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία, επέλεξε την Astroscale, η οποία εδρεύει στο Τόκιο, προκειμένου να αναλάβει την εκτέλεση του προγράμματος Επίδειξης Απομάκρυνσης Απορριμμάτων (CRD2), και ο δορυφόρος ADRAS-J είναι μέρος αυτής της πρωτοβουλίας. Παρατηρώντας το στόχο από μικρή απόσταση, η Astroscale έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει πλήρως την κατάσταση του αντικειμένου και τον τρόπο με τον οποίο κινείται, πριν επιχειρήσει να το απομακρύνει. Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται θα επιστρέψουν σε μια μελλοντική αποστολή να προσεγγίσει το στόχο με ασφάλεια, να τον πιάσει με ρομποτικούς βραχίονες και να τον αποσπάσει από την τροχιά του, παραδίδοντάς τον στην έλξη της Γης: το αποτέλεσμα θα είναι ο στόχος να αποτεφρωθεί κατά την επάνοδό του στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Τα διαστημικά απορρίμματα σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη αποτελούνται όχι μόνο από σκέλη παλιών πυραύλων, αλλά και από ανενεργούς δορυφόρους, καθώς και θραύσματα τα οποία έχουν προκύψει από τη σύγκρουση μεταξύ τέτοιων αντικειμένων. Η NASA αναφέρει πως υπάρχουν εκατομμύρια κομμάτια διαστημικών απορριμμάτων, τα οποία περιστρέφονται γύρω από τη Γη με ταχύτητα 29.000 χιλιομέτρων την ώρα, συνιστώντας κίνδυνο για τους εν ενεργεία δορυφόρους που παρέχουν ζωτικής σημασίας υπηρεσίες, αλλά και τους δύο επανδρωμένους διαστημικούς σταθμούς που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη, το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) και τον Τιανγκόνγκ, τον αντίστοιχο διαστημικό σταθμό της Κίνας. Εδώ και χρόνια καταβάλλονται διεθνώς προσπάθειες ανεύρεσης τρόπων ασφαλούς και αποτελεσματικής απομάκρυνσης των απορριμμάτων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της NASA, προσεγγίζουν σε βάρος τους 6.000 τόνους. Η αποστολή που έφερε σε πέρας η Astroscale ήταν η πρώτη απόπειρα ασφαλούς προσέγγισης, χαρακτηρισμού και παρατήρησης της κατάστασης ενός μεγάλου διαστημικού απορρίμματος, προκειμένου να αξιολογηθεί η κίνηση και η κατάστασή του. Οι προσπάθειες προσέγγισης του ADRAS-J στο στόχο ξεκίνησαν το Φεβρουάριο, με τη χρήση GPS καθώς και δεδομένων από επίγειες παρατηρήσεις. Ως τις 9 Απριλίου, ο ADRAS-J είχε χρησιμοποιήσει την κάμερα που διαθέτει ώστε να εντοπίσει με επιτυχία το στόχο του, ανοίγοντας το δρόμο για το σκέλος της προσέγγισης στο πλαίσιο της ευρύτερης αποστολής παρατήρησης. Καθώς ο ADRAS-J έφτανε σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το στόχο, η ομάδα που ελέγχει το σκάφος ενεργοποίησε μια υπέρυθρη κάμερα που βρίσκεται πάνω στο ADRAS-J, η οποία, χρησιμοποιώντας αλγορίθμους πλοήγησης, ανέλαβε το τελικό σκέλος της προσέγγισης. Το Μάιο, ο ADRAS-J έφτασε σε απόσταση 50 μέτρων από το στόχο, από όπου μπόρεσε να καταγράψει λεπτομερείς εικόνες, ανάμεσά τους και τη φωτογραφία στην αρχή του άρθρου. Πλέον, ο ADRAS-J θα επιχειρήσει να πλησιάσει ακόμη περισσότερο το στόχο, ώστε να καταγράψει ακόμη λεπτομερέστερες εικόνες. "Οι εικόνες και τα δεδομένα που συλλέγονται αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην καλύτερη κατανόηση των απορριμμάτων και την εξασφάλιση καίριων πληροφοριών για μελλοντικές προσπάθειες απομάκρυνσής τους", ανέφερε σε δήλωσή της η Astroscale. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Είναι η δεύτερη φορά που κατορθώνει η Κίνα να προσσεληνώσει μη επανδρωμένο σκάφος στην αθέατη από τη Γη πλευρά του φυσικού μας δορυφόρου. Το μη επανδρωμένο ερευνητικό σκάφος Τσανγκ'ε 6 προσσεληνώθηκε με επιτυχία στη Σελήνη το πρωί της Κυριακής ώρα Πεκίνου (00:23 ώρα Ελλάδας), καταγράφοντας ένα ορόσημο για τη φιλόδοξη αυτή αποστολή, η οποία θα μπορούσε να ενισχύσει τις φιλοδοξίες της ασιατικής χώρας να στείλει αστροναύτες στο φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας. Το σκάφος Τσανγκ'ε-6 προσσεληνώθηκε στη Λεκάνη Νοτίου Πόλου-Άιτκεν, από όπου θα αρχίσει να συλλέγει δείγματα της σεληνιακής επιφάνειας, όπως ανακοίνωσε η κινεζική Εθνική Διεύθυνση Διαστήματος. Η μη επανδρωμένη αποστολή, που αποτελεί το πλέον φιλόδοξο σεληνιακό εγχείρημα της Κίνας μέχρι στιγμής, στόχο έχει να επιστρέψει στη Γη δείγματα από τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης, για πρώτη φορά στην ιστορία. Η προσσελήνωση σηματοδοτεί τη δεύτερη φορά που μια αποστολή κατόρθωσε να φτάσει με επιτυχία στην αθέατη πλευρά της Σελήνης. Η Κίνα κατέγραψε για πρώτη φορά το ιστορικό αυτό επίτευγμα το 2019, με το ερευνητικό σκάφος Τσανγκ'ε-4. Εφόσον όλα εξελιχτούν ομαλά, η αποστολή -που ξεκίνησε στις 3 Μαΐου και αναμένετε να διαρκέσει 53 ημέρες- θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικότατο βήμα στην προσπάθεια της Κίνας να καταστεί κυρίαρχος παράγοντας στο διάστημα. Στα σχέδια της χώρας περιλαμβάνεται η προσεδάφιση αστροναυτών στη Σελήνη έως το 2030 και η κατασκευή ερευνητικής βάσης στο νότιο πόλο, περιοχή όπου εκτιμάται ότι υπάρχουν αποθέματα πάγων νερού. Η νέα επιτυχία της Κίνας καταγράφεται σε μια στιγμή κατά την οποία όλο και περισσότερες χώρες, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες, αξιολογούν τα στρατηγικά και επιστημονικά οφέλη μιας διευρυμένης σεληνιακής εξερεύνησης, σε ένα διαρκώς ανταγωνιστικότερο πεδίο. Τα δείγματα που θα συλλεχθούν από το σκάφος Τσανγκ'ε-6 θα μπορούσαν να προσφέρουν σημαντικά στοιχεία ως προς την προέλευση και εξέλιξη της Σελήνης, της Γης και του ηλιακού συστήματος, ενώ η ίδια η αποστολή προσφέρει σημαντικά δεδομένα και εφαρμοσμένες γνώσεις για την προώθηση των σεληνιακών φιλοδοξιών της Κίνας. Το ερευνητικό σκάφος προσσεληνώθηκε μέσα σε κρατήρα, γνωστό ως Λεκάνη Απόλλων, που εντάσσεται στην πελώρια, διαμέτρου σχεδόν 2.500 χιλιομέτρων, Λεκάνη Νοτίου Πόλου-Άιτκεν, σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Το σκάφος παρέμενε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη εδώ και περίπου 20 ημέρες, σε ένα σύστημα αποτελούμενο από τέσσερα μέρη: το τροχιακό, το σύστημα προσσελήνωσης, το σύστημα επιστροφής σε τροχιά και τέλος το σκάφος που θα επιστρέψει στη Γη. Πλέον, το Τσανγκ'ε-6 αναμένεται να χρησιμοποιήσει το τρυπάνι και το μηχανικό βραχίονα που διαθέτει, προκειμένου να συγκεντρώσει έως και 2 κιλά σεληνιακής σκόνης και πετρωμάτων από τη λεκάνη, έναν κρατήρα που σχηματίστηκε πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Θα περάσει δύο ημέρες στην αθέατη πλευρά της Σελήνης και 14 ώρες συλλέγοντας δείγματα από το σεληνιακό έδαφος. Προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποστολή, το σκάφος θα χρειαστεί να αποθηκεύσει αυτόματα τα δείγματα αυτά στο σκάφος επανόδου σε τροχιά, που προσσεληνώθηκε μαζί του. Κατόπιν, το σκάφος αυτό θα επιστρέψει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, όπου θα συναντήσει την κάψουλα επανόδου στη Γη, στην οποία και θα μεταφέρει τα δείγματα. Η κάψουλα, μαζί με το τροχιακό σύστημα θα επιστρέψουν σε τροχιά γύρω από τη Γη, όπου θα αποσυνδεθούν, επιτρέποντας στην κάψουλα να προσγειωθεί, αργότερα μέσα στο μήνα, σε διαστημική βάση της Κίνας, στην Εσωτερική Μογγολία. Η τεχνικά σύνθετη αποστολή καθίσταται ακόμη πολυπλοκότερη λόγω της περιοχής όπου εκτυλίσσεται. Η αθέατη πλευρά της Σελήνης βρίσκεται εκτός των σημείων που καλύπτονται από τα συνήθη συστήματα επικοινωνίας, πράγμα που σημαίνει ότι το Τσανγκ'ε-6 πρέπει να στηριχτεί και σε ένα δορυφόρο, ο οποίος τέθηκε σε σεληνιακή τροχιά το Μάρτιο. Η Κίνα σχεδιάζει άλλες δύο αποστολές, στο πλαίσιο της σειράς Τσανγκ'ε, ενώ παράλληλα προωθεί τα σχέδια αποστολής αστροναυτών στη Σελήνη, έως το 2030. Τον περασμένο μήνα, αποστολή της Intuitive Machines, ιδιωτικής εταιρίας με έδρα το Τέξας, χρηματοδοτούμενη από τη NASA, προσσεληνώθηκε κοντά στο νότιο πόλο. Εκείνη η αποστολή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προγραμματισμένων αποστολών από ιδιωτικές εταιρείες, με στόχο την εξερεύνηση της σεληνιακής επιφάνειας, πριν επιχειρήσει η NASA να στείλει και πάλι αστροναύτες στη Σελήνη, ενδεχομένως ακόμη και μέσα στο 2026, με απώτερο στόχο την κατασκευή επιστημονικής βάσης εκεί. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Οι μηχανικοί έλαβαν με ανακούφιση τη νέα επικοινωνία από το πλέον απομακρυσμένο διαστημικό σκάφος, έχοντας κατορθώσει να αντιμετωπίσουν την αιτία του προβλήματος που ταλαιπωρούσε από τα τέλη του 2023 το γερασμένο διαστημικό ταξιδιώτη. Η NASA ανακοίνωσε ότι το Voyager-1 εκπέμπει και πάλι αξιοποιήσιμες πληροφορίες στη Γη, καθώς επί μήνες έστελνε ακατανόητα μηνύματα. Το ερευνητικό σκάφος, ηλικίας 46 ετών, είναι το πλέον απομακρυσμένο αντικείμενο που έχει σταλεί από τον πλανήτη μας να εξερευνήσει το διάστημα. Το Voyager-1 εμφάνισε πρόβλημα στον υπολογιστή του, με αποτέλεσμα να στέλνει δεδομένα τα οποία ήταν αδύνατο να ερμηνευτούν, όμως φαίνεται πως οι μηχανικοί που μετέχουν στην ομάδα ελέγχου της αποστολής κατόρθωσαν να αποκαταστήσουν το πρόβλημα. Για την ώρα, το Voyager εκπέμπει μόνο δεδομένα για την κατάσταση των συστημάτων του, όμως εκτιμάται πως περαιτέρω παρεμβάσεις θα του επιτρέψουν να επαναφέρει σε λειτουργία τα επιστημονικά του όργανα. Αυτή τη στιγμή, το ερευνητικό σκάφος κινείται σε απόσταση μεγαλύτερη των 24 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, με την απόσταση να είναι τέτοια ώστε τα μηνύματα που εκπέμπει χρειάζονται 22,5 ώρες προκειμένου να φτάσουν σε εμάς. Το Voyager-1 εκτοξεύτηκε από τη Γη το 1977 και αρχικά η αποστολή του ήταν να περάσει από τους εξώτερους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, όμως το ερευνητικό σκάφος αφού ολοκλήρωσε τους βασικούς στόχους συνέχισε ακάθεκτο. Το 2012 άφησε πίσω του τη σφαίρα αερίων που εκπέμπει ο Ήλιος, το χώρο που περιγράφεται ως ηλιόσφαιρα, και πλέον κινείται στο διαστρικό διάστημα, το οποίο περιέχει αέρια, σκόνη και μαγνητικά πεδία άλλων αστέρων. Η NASA εκτιμά πως μια αστοχία σε ένα από τα chip που φέρει το διαστημικό σκάφος ήταν η αιτία των πολύμηνων προβλημάτων που το ταλαιπώρησαν. Η αστοχία αυτή δεν επέτρεπε στους υπολογιστές του Voyager να έχουν πρόσβαση σε ένα καίριας σημασίας στοιχείο του λογισμικού που χρησιμοποιείται ώστε να συγκεντρώσει τις πληροφορίες προς εκπομπή στη Γη. Για αρκετό διάστημα, οι μηχανικοί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ακριβώς συνέβαινε με το Voyager, παρότι ήταν σαφές ότι το διαστημικό σκάφος εξακολουθούσε να λαμβάνει τις εντολές τους και, κατά τα άλλα, λειτουργούσε κανονικά. Το ζήτημα επιλύθηκε μετακινώντας τον επηρεασμένο κώδικα σε διαφορετικές θέσεις της μνήμης των υπολογιστών του ερευνητικού σκάφους. Το Voyager-1 αναχώρησε από τη Γη στις 5 Σεπτεμβρίου του 1977, λίγες ημέρες μετά το δίδυμο ερευνητικό σκάφος, Voyager-2. Κύρια αποστολή και των δύο Voyager ήταν η παρατήρηση του Δία, του Κρόνου, του Ουρανού και του Ποσειδώνα, αποστολή την οποία ολοκλήρωσαν το 1989. Στη συνέχεια, τα ερευνητικά σκάφη στράφηκαν προς το βαθύ διάστημα, στη γενική κατεύθυνση του κέντρου του γαλαξία μας. Τροφοδοτούνται από θερμοηλεκτρικές γεννήτριες ραδιοϊσοτόπων (RTG), οι οποίες μετατρέπουν τη θερμότητα που εκλύουν ισότοπα πλουτωνίου σε ηλεκτρισμό. Τα ισότοπα αυτά βρίσκονται σε συνεχή διαδικασία αποσύνθεσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι γεννήτριες παράγουν ελαφρώς λιγότερη ενέργεια κάθε χρόνο. Το πόσο ακόμη θα κατορθώσουν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους τα δύο Voyager παραμένει αβέβαιο, πάντως μέχρι στιγμής οι μηχανικοί έχουν καταφέρει να βρουν τρόπους ώστε να αξιοποιήσουν τα δίδυμα ερευνητικά σκάφη για μερικά ακόμη χρόνια. Εντωμεταξύ, παρά το σχεδόν μισό αιώνα στην σκληρές συνθήκες του διαστήματος, και τα δύο Voyager αποδεικνύονται εξαιρετικά ανθεκτικά και τα συστήματα τους έχουν ξεπεράσει σε διάρκεια λειτουργίας κάθε προσδοκία. Το Voyager-2 βρίσκεται, παρότι εκτοξεύτηκε πρώτο, λίγο πιο πίσω από το δίδυμό του, λόγω της τροχιάς που ακολούθησε αρχικά και κινείται ελαφρώς αργότερα. Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη των 20 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Παρότι και τα δύο σκάφη κινούνται με ταχύτητα η οποία υπερβαίνει τα 15 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, θα χρειάζονταν δεκάδες χιλιάδες χρόνια μέχρι να φτάσουν στον επόμενο αστέρα. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Πρόκειται για το φωτεινότερο αντικείμενο από το απώτερο Σύμπαν που εντοπίστηκε ποτέ. Πρόκειται για ένα κβάζαρ, δηλαδή για το φωτεινό πυρήνα ενός γαλαξία, ο οποίος τροφοδοτείται από μια τιτάνια μαύρη τρύπα, με μάζα 17 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου. Η ισχύς του αντικειμένου, το οποίο έχει καταχωρηθεί ως J0529-4351, επιβεβαιώθηκε μέσα από παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) στη Χιλή. Επιστήμονες, σε άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στην περιοδική έκδοση Nature Astronomy, αναφέρουν ότι η μαύρη τρύπα εμφανίζει ακόρεστη όρεξη, καθώς απορροφά μάζα ίση με εκείνη ενός Ήλιου, σε καθημερινή βάση. Το J0529-4351, αρχικά καταγράφηκε πριν από πολλά χρόνια, όμως οι πραγματικές διαστάσεις αυτού του φαινομένου εξακριβώθηκαν πολύ πρόσφατα. "Ανακαλύψαμε ένα αντικείμενο το οποίο έως τώρα δεν είχε αναγνωριστεί ως αυτό που πραγματικά είναι· μας κοίταζε στα μάτια επί πολλά χρόνια, καθώς, κατά πάσα πιθανότητα, διατηρεί τη φωτεινότητα αυτή για διάστημα μεγαλύτερο από ό,τι υπάρχει η ανθρωπότητα. Πλέον, όμως, το έχουμε αναγνωρίσει, όχι σαν έναν από τους πολλούς αστέρες στο Γαλαξία μας, αλλά ως ένα πολύ μακρινό αντικείμενο", δήλωσε ο Κρίστιαν Γουλφ, του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, στο BBC. J0529-4351: H παρατήρηση του φωτός που εκπέμπει ο κβάζαρ επέτρεψε τους αστρονόμους να υπολογίσουν όχι μόνο τη φωτεινότητά του, αλλά και την απόσταση στην οποία βρίσκεται O όρος κβάζαρ χρησιμοποιείται από τους αστρονόμους προκειμένου να περιγράψει ένα συγκεκριμένο τύπο ΕΓΠ, ή αλλιώς Ενεργού Γαλαξιακού Πυρήνα. Πρόκειται, δηλαδή, για το ιδιαίτερα δραστήριο κέντρο ενός άλλου γαλαξία, τροφοδοτούμενο από μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα, η οποία έλκει ύλη προς αυτή, με ακατάπαυστους ρυθμούς. Καθώς η ύλη αυτή επιταχύνεται, όπως στροβιλίζεται γύρω από τη μαύρη τρύπα, διασπάται και εκπέμπει τεράστιες ποσότητες φωτός, σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμη κι ένα αντικείμενο τόσο μακρινό όσο το J0529-4351, παραμένει ορατό σε εμάς. Οι εκπομπές του συγκεκριμένου κβάζαρ χρειάστηκαν το ασύλληπτο χρονικό διάστημα των 12 δισεκατομμυρίων ετών, προκειμένου να φτάσουν στα όργανα του VLT. Συνολικά, το αντικείμενο αυτό, είναι κάτι το ασύλληπτο. Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στη σύνταξη της έρευνας αναφέρουν ότι η ενέργεια την οποία εκπέμπει καθιστά το συγκεκριμένο κβάζαρ 500 τρισεκατομμύρια φορές φωτεινότερο από ό,τι ο Ήλιος. "Όλο αυτό το φως πηγάζει από έναν υπέρθερμο συσσωρευτικό δίσκο, με διάμετρο επτά ετών φωτός. Εικάζουμε ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο συσσωρευτικό δίσκο στο Σύμπαν", δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σάμιουελ Λάι, διδακτορικός φοιτητής στο ANU, ο οποίος συμμετείχε στη συγγραφή της έρευνας. Επτά έτη φωτός είναι περίπου 15.000 φορές η απόσταση από τον Ήλιο μέχρι την τροχιά του Ποσειδώνα, του απώτατου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το VLT είναι ένα συγκρότημα τηλεσκοπίων, εγκατεστημένων στην Έρημο Ατακάμα της Χιλής Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες κατόρθωσαν να μετρήσουν τη διάταξη της πόλωσης της κολοσσιαίας μαύρης τρύπας που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία. Αστρονόμοι ανακοίνωσαν την Τετάρτη ότι εντόπισαν ένα ισχυρό, συγκροτημένο μαγνητικό πεδίο, το οποίο εκτείνεται σε σπειροειδή διάταξη γύρω από την κολοσσιαία μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί στο κέντρο του Γαλαξία, αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά άγνωστες ιδιότητες του ασύλληπτα ισχυρού αντικειμένου που φωλιάζει στο κέντρο της συμπαντικής μας "γειτονιάς". Η διάταξη του μαγνητικού πεδίου που αναδύεται από τα όρια της μαύρης τρύπας, με την ονομασία Sgr Α* (Sagittarius A*), προσεγγίζει πολύ εκείνη της μοναδικής άλλης μαύρης τρύπας που έχει καταγραφεί οπτικά, στο κέντρο ενός γειτονικού γαλαξία, με την ονομασία Μ87, όπως ανακοίνωσαν οι ερευνητές. Το γεγονός αυτό συντείνει στο ότι τα ισχυρά μαγνητικά πεδία ενδέχεται να αποτελούν σύνηθες στοιχείο των μαύρων τρυπών. Το M87*, δηλαδή το μαγνητικό πεδίο γύρω από τη μαύρη τρύπα M87, εξαπολύει ισχυρούς πίδακες ύλης προς το διάστημα, ανέφεραν οι ερευνητές. Αυτό τους οδηγεί στο να υποψιάζονται πως, παρότι δεν έχουν εντοπιστεί ακόμη αντίστοιχοι πίδακες γύρω από το Sgr A*, ενδέχεται να υπάρχουν και η παρατήρησή τους να καταστεί εφικτή στο προσεχές μέλλον. Οι ερευνητές έδωσαν στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα, όπου αποτυπώνεται το περιβάλλον γύρω από το Sgr A*, με πολωμένο φως για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τη δομή του μαγνητικού πεδίου. Το πολωμένο φως προέρχεται από υποατομικά σωματίδια, τα γνωστά ηλεκτρόνια, τα οποία περιστρέφονται γύρω από τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου. Το Sgr A* έχει μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και βρίσκεται σε απόσταση 26.000 ετών φωτός -δηλαδή την απόσταση που καλύπτει το φως μέσα σε ένα χρόνο, 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα- από τη Γη. "Εδώ και καιρό εκτιμούσαμε ότι τα μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που οι μαύρες τρύπες τρέφονται και εκλύουν ύλη μέσα από ισχυρούς πίδακες", ανέφερε η αστρονόμος Σάρα Ισαούν, του Κέντρου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν, εκ των επικεφαλής της έρευνας. "Η νέα αυτή εικόνα, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακά παρόμοια δομή της πόλωσης που εντοπίσαμε την πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη μαύρη τρύπα M87* δείχνει ότι τα ισχυρά και συντεταγμένα μαγνητικά πεδία είναι καθοριστικά στον τρόπο που οι μαύρες τρύπες αλληλλοεπιδρούν με τα αέρια και την ύλη που τα περιβάλει", σχολίασε η Ισαούν. Οι μαύρες τρύπες, είναι αντικείμενα ασύλληπτης μάζας, με βαρυτικά πεδία τόσο ισχυρά ώστε παγιδεύουν ακόμη και το φως, καθιστώντας την παρατήρησή τους εξαιρετικά περίπλοκη. "Το μαγνητικό πεδίο φαίνεται οργανωμένο σε σπείρα, παρόμοια με το M87*. Αυτή η γεωμετρία των μαγνητικών πεδίων συντείνει στο ότι η μαύρη τρύπα μπορεί να τροφοδοτεί ιδιαίτερα ισχυρούς πίδακες, οι οποίοι εξακοντίζονται προς το γαλαξία", επισήμανε ο Άντζελο Ρικάρτε, αστρονόμος που συμμετέχει στην ερευνητική ομάδα. Η νέα εικόνα, όπως και οι προηγούμενες του Sgr A* και της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Μ87, προέκυψαν μέσω του Τηλεσκοπίου Ορίζοντας Γεγονότων (ΕΗΤ), ενός διεθνούς συνεργατικού δικτύου τηλεσκοπίων, που συνδυάζουν τις δυνατότητές τους προκειμένου να παρατηρούν πηγές ραδιοκυμάτων που σχετίζονται με μαύρες τρύπες. Ως ορίζοντας γεγονότων, όταν αναφερόμαστε σε μια μαύρη τρύπα, περιγράφεται το σημείο δίχως επιστροφή, πέρα από το οποίο οτιδήποτε -είτε αστέρας, είτε πλανήτης, αέρια, σκόνη και κάθε μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας- παρασύρεται και εκμηδενίζεται από τη μαύρη τρύπα. Η μαύρη τρύπα του Μ87 έχει μάζα 6 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και βρίσκεται στο κέντρο ενός γιγάντιου, ελλειπτικού γαλαξία. Εξακοντίζει πανίσχυρους πίδακες πλάσματος, δηλαδή αερίου που θερμαίνεται τόσο ώστε ορισμένα από τα άτομά του διασπώνται σε υποατομικά σωματίδια, ηλεκτρόνια και ιόντα, τα οποία είναι ορατά σε όλα τα μήκη κύματος. Ήδη οι αστρονόμοι που παρατηρούν το Sgr A* συγκεντρώνουν όλο και περισσότερα στοιχεία πως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο κέντρο του δικού μας Γαλαξία. Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύονται στο Astrophysical Journal Letters. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο

Η Κίνα αποκάλυψε πρόσφατα νέες, εντυπωσιακές φωτογραφίες από τον εθνικό της διαστημικό σταθμό Tiangong, στο πλαίσιο επίσκεψης Κινέζων αστροναυτών και αξιωματούχων του διαστημικού τομέα στο Χονγκ Κονγκ για λόγους δημοσίων σχέσεων. Οι συγκεκριμένες εικόνες απαθανατίζουν τον πλήρως συναρμολογημένο σταθμό Tiangong με τα τρία επανδρωμένα τμήματά του, όπως φαίνεται από το διάστημα. Τις πανοραμικές αυτές όψεις τράβηξε στις 30 Οκτωβρίου το απερχόμενο τριμελές πλήρωμα του σταθμού, λίγο πριν την αναχώρησή του μετά από αποστολή έξι μηνών. Πρόκειται για τις πρώτες φωτογραφίες του διαστημικού σταθμού Tiangong μετά την περυσινή ολοκλήρωση συναρμολόγησης των τριών βασικών τμημάτων του από την Κίνα. Στο κέντρο βρίσκεται το κύριο τμήμα Tianhe, το οποίο εκτοξεύτηκε τον Απρίλιο του 2021 φιλοξενώντας καταλύματα για το πλήρωμα και συστήματα υποστήριξης ζωής. Τα δύο πειραματικά τμήματα Wentian και Mengtian εκτοξεύτηκαν το 2022. Ο Tiangong στελεχώνεται σε μόνιμη βάση από τριμελή πληρώματα που εναλλάσσονται από τον Ιούνιο του 2022. Ένα από αυτά τα πληρώματα μόλις ολοκλήρωσε πρόσφατα εξάμηνη αποστολή στον σταθμό. Το διαστημόπλοιο Shenzhou 16 που το μετέφερε αποσπάστηκε από τον Tiangong στις 30 Οκτωβρίου και στη συνέχεια πραγματοποίησε αυτόνομη τροχιά γύρω από τον σταθμό, ενώ οι αστροναύτες τράβηξαν με φωτογραφικές μηχανές πανοραμικές εικόνες του συναρμολογημένου σταθμού με φόντο τη Γη. Στις φωτογραφίες κυριαρχούν τα τεράστια ηλιακά πάνελ του Tiangong που παράγουν ενέργεια και καλύπτουν μήκος άνω του μισού γηπέδου ποδοσφαίρου. Ωστόσο, φαίνεται πως η Κίνα ίσως δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα την κατασκευή του σταθμού, καθώς σε πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχοι παρουσίασαν σχέδια προσθήκης 3 ακόμη επανδρωμένων τμημάτων τα επόμενα χρόνια. Ο Zhang Qiao, ερευνητής στην Κινεζική Ακαδημία Διαστημικής Τεχνολογίας, δήλωσε πως ο σταθμός “Ουράνιο Παλάτι”, θα γίνει κόμβος για πειράματα, τεχνολογικές επιδείξεις και συντήρηση δορυφόρων. Πρόσθεσε δε πως στο μέλλον η Κίνα σχεδιάζει να κατασκευάσει έναν σταθμό 180 τόνων με έξι συνδεδεμένα τμήματα, διπλάσιο σε μέγεθος από τον σημερινό Tiangong. Υπενθυμίζεται πως στην τρέχουσα διάταξή του ο Tiangong έχει μάζα περίπου 69 τόνους, δηλαδή περίπου το ένα έκτο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Ωστόσο, Κινέζοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται πως ο δικός τους διαστημικός σταθμός, αν και σημαντικά μικρότερος, έχει σχεδόν την ίδια χωρητικότητα με τον ΔΣΣ όσον αφορά τη φιλοξενία επιστημονικών πειραμάτων. Έτσι, η Κίνα δεσμεύεται μακροπρόθεσμα στην επέκταση και αναβάθμιση του σταθμού Tiangong, με σχέδια επιμήκυνσης της λειτουργίας του στα 15 χρόνια ή και περισσότερο. Αυτό σημαίνει πως ο Κινεζικός διαστημικός σταθμός θα συνεχίζει να λειτουργεί τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030, δηλαδή αρκετά χρόνια μετά την προγραμματισμένη απόσυρση του ΔΣΣ το 2030. Σε μια εποχή διαστημικού ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας, είναι πιθανό το διάστημα εγγύς της Γης να συνεχίσει να φιλοξενεί αποκλειστικά Κινέζους αστροναύτες. Εκτός από τα σχέδια επέκτασης του διαστημικού σταθμού, η Κίνα προγραμματίζει την εκτόξευση το 2025 ενός μεγάλου διαστημικού τηλεσκοπίου παρόμοιου σε μέγεθος με το Hubble, του Xuntian, το οποίο θα τεθεί σε τροχιά κοντά στον σταθμό Tiangong ώστε να μπορεί περιοδικά να συνδέεται μαζί του για συντήρηση και ανεφοδιασμό. Ο Zhang ανέφερε επίσης πως στο μέλλον αναμένεται να τεθούν σε τροχιά συνοδείας με τον Κινεζικό διαστημικό σταθμό και άλλα διαστημόπλοια. Τέλος, για την εκτόξευση τόσο του τηλεσκοπίου Xuntian όσο και των νέων τμημάτων επέκτασης του σταθμού Tiangong, η Κίνα θα πρέπει να πραγματοποιήσει περισσότερες αποστολές με τον πύραυλο Long March 5Β, ο οποίος έχει προκαλέσει εντονότατες αντιδράσεις από τις ΗΠΑ καθώς τα απομεινάρια του συχνά πέφτουν ανεξέλεγκτα στη Γη. Εκτός αν η Κίνα έχει τροποποιήσει τμήματα του πυραύλου Long March 5B, ενδέχεται σύντομα να παρακολουθούμε ξανά τον ουρανό καθώς τα τεράστια απομεινάριά του θα επανεισέρχονται ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα την ώρα που τα νέα τμήματα του διαστημικού σταθμού Tiangong θα τίθενται σε τροχιά. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο