AMD Radeon RX 9070 και 9070 XT Review

Βασισμένη στην αρχιτεκτονική AMD RDNA 4, η νέα σειρά καρτών γραφικών AMD Radeon RX 9070 σχεδιάστηκε για να προσφέρει την ισχύ που χρειάζονται οι σημερινοί gamers για να απολαμβάνουν τα παιχνίδια τους με υψηλά framerates χωρίς ιδιαίτερους συμβιβασμούς στην ποιότητα απεικόνισης. Επιπλέον ενσωματώνει χαρακτηριστικά που την τοποθετούν σε θέση ετοιμότητας για το μέλλον καθώς είναι ενισχυμένα με Τεχνητή Νοημοσύνη.

Οι νέοι επεξεργαστές γραφικών της AMD ενσωματώνουν ισχυρούς επιταχυντές AI και Ray Tracing, «επικοινωνούν» μέσω διαύλου 256-bit με 16 GB μνήμης GDDR6 ενώ προσφέρουν καλύτερη ποιότητα εικόνας για τη μετάδοση/ροή και την επεξεργασία βίντεο χάρη σε βελτιστοποιήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στο AMD Software.

Γενικά χαρακτηριστικά και δυνατότητες

Η αρχιτεκτονική AMD RDNA 4 διαθέτει ισχυρές, ενοποιημένες υπολογιστικές μονάδες (Unified Compute Units) που προσφέρουν την απόδοση που χρειάζονται οι σημερινοί χρήστες για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις σημερινές υψηλής ανάλυσης και «γρήγορες» οθόνες για παιχνίδια. Το σύνολο χαρακτηριστικών AMD HYPR-RX σύμφωνα με την εταιρεία, ωθεί το παιχνίδι στα όρια του με τις τεχνολογίες για υψηλής ποιότητας upscaling στην ανάλυση, δημιουργίας καρέ (frame-generation) και μείωσης της υστέρησης (Anti-Lag). Οι αναβαθμισμένοι επίσης επιταχυντές ακτινανίχνευσης ή ιχνηλάτησης ακτίνας (Ray Tracing Accelerators) ενισχύουν τον ρεαλισμό στα παιχνίδια καθώς προσφέρουν φωτισμό, σκιές και αντανακλάσεις που μιμούνται την πραγματικότητα.

Οι προηγμένες τεχνολογίες αναβάθμισης/κλιμάκωσης της ανάλυσης (Resolution Upscaling) και της παραγωγής/δημιουργίας καρέ (Frame Generation) που ενισχύονται από Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική Εκμάθηση και αποτελούν βασικά στοιχεία του AMD FidelityFX Super Resolution 4 επιτρέπουν στους χρήστες να απολαμβάνουν υψηλότερες επιδόσεις (framerates) με ανώτερη ποιότητα εικόνας στα παιχνίδια που το υποστηρίζουν.

Οι βελτιωμένες Radiance Display Engine και Enhanced Media Engine προσφέρουν επόμενης γενιάς δυνατότητες καταγραφής και μετάδοσης/ροής βίντεο, με ομαλή, υψηλής ποιότητας αναπαραγωγή ενώ επιπλέον προσφέρουν βελτιστοποιημένη υποστήριξη AV1 για εξαιρετικά ευκρινή εικόνα που επιτρέπει στους χρήστες να παίζουν και να «στριμάρουν» όπως οι επαγγελματίες του χώρου. Οι τελευταίας γενιάς επιταχυντές Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Accelerators) επίσης, «τρέχουν» όλους τους φόρτους εργασίας AI με έως και οκταπλάσια (8x) ικανότητα ή απόδοση σε σύγκριση με τους περασμένης γενιάς. Και όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την υποστήριξη των προτύπων PCIe Gen 5.0 και DisplayPort v2.1 και HDMI 2.1b επιτρέπουν στους παίκτες να «ξεκλειδώσουν» νέα επίπεδα ποιότητας εικόνας και απόδοσης.

Αρχιτεκτονική AMD RDNA 4

Σύμφωνα με την AMD, η αρχιτεκτονική RDNA 4 αποτελεί μία καινοτομική σχεδιαστική προσέγγιση στην αρχιτεκτονική επεξεργαστών γραφικών και στοχεύει στο να καταστήσει τις εμπειρίες παιχνιδιού που απολαμβάνουν οι enthusiast χρήστες προσβάσιμες από τους περισσότερους από εμάς.

Κατά τη σχεδίαση της αρχιτεκτονικής, οι μηχανικοί της AMD εστίασαν σε δύο πυλώνες: να προσδιορίσουν τις εμπειρίες που επιθυμούν οι χρήστες του σήμερα αλλά και τις τεχνολογίες που θα χρειάζονται οι αυριανοί χρήστες για να απολαύσουν τις εμπειρίες «εμβύθισης» του μέλλοντος. Βασικός στόχος της λοιπόν ήταν να διατηρήσει και να επεκτείνει την ηγετική της θέση στην αντιστοιχία «απόδοσης προς ευρώ» και να φέρει τις πιο προηγμένες τεχνολογίες στους gamers που τις χρειάζονται περισσότερο.

Σηματοδοτώντας την ωριμότερη γενιά αρχιτεκτονικής AMD RDNA, η 4η γενιά φέρει πολλές βελτιστοποιήσεις στις υπολογιστικές μονάδες (Compute Units ή CUs), ενισχυμένη απόδοση ανά υπολογιστική μονάδα, μεγάλη βελτίωση από γενιά σε γενιά στην επιτάχυνση της τεχνικής ακτινανίχνευσης και των ροών εργασίας Τεχνητής Νοημοσύνης, ενισχυμένες συχνότητες λειτουργίας (Boost Clocks) που πλησιάζουν τα 3 GHz, βελτιωμένη ποιότητα καταγραφής και ροής βίντεο και όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες ώστε τα συστήματα με Radeon RX 9070 να παραμείνουν επίκαιρα και αποδοτικά για αρκετά χρόνια.

Ο επεξεργαστής γραφικών «Navi 48» που βρίσκεται στην καρδιά των νέων καρτών γραφικών της AMD κατασκευάζεται με μέθοδο N4C (EUV) στα 4 nm από την TSMC. Με επιφάνεια περίπου 356,5mm² ενσωματώνει 53,9 δισεκατομμύρια τρανζίστορ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επεξεργαστής «Navi 31» που τροφοδοτεί την Radeon RX 7900 XTX και κατασκευάζεται στα 5 nm/6 nm διαθέτει 57,8 δις τρανζίστορ, 96 υπολογιστικές μονάδες (CUs), μεγαλύτερη ποσότητα Infinity Cache και ευρύτερο δίαυλο 384-bit, τα νούμερα του «Navi 48» υποδηλώνουν, μία μικρότερου εμβαδού περιπλοκότερη κατασκευή.

Υπολογιστικές μονάδες (CUs)

Με την RDNA 4, οι μηχανικοί της AMD άδραξαν την ευκαιρία να βελτιώσουν γενικότερα τους raster και compute φόρτους εργασίας για να ενισχύσουν σημαντικά τις επιδόσεις και την αποδοτικότητα. Οι θεμελιώδεις αυτοί φόρτοι εργασίας εξακολουθούν να βρίσκονται σήμερα στην καρδιά των περισσότερων εμπειριών rendering πραγματικού χρόνου και αναμένεται να διατηρηθούν για αρκετό ακόμη καιρό επίκαιροι παρά την εμφάνιση νέων τεχνικών rendering.

Στην καρδιά της αρχιτεκτονικής γραφικών RDNA 4 βρίσκεται η νέα διπλή υπολογιστική μονάδα (Dual Compute Unit) που περιλαμβάνει ένα σημαντικά αναβαθμισμένο υποσύστημα μνήμης, βελτιώσεις στις μονάδες scalar, μια νέα τεχνολογία που ονομάζεται δυναμική διευθυνσιοδότηση/κατανομή καταχωρητών (Dynamic Register Allocation) και διάφορες άλλες βελτιώσεις στην απόδοση της υπολογιστικής μονάδας και στα ρολόγια. Στο hardware της AMD, ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της στοίβας ακτινανίχνευσης εξακολουθεί να εκτελείται στις μονάδες σκίασης (shaders). Παρόλα αυτά, η εταιρεία σημείωσε σημαντική πρόοδο στη μείωση του αντίκτυπου που έχει η ακτινανίχνευση στους πόρους σκίασης εισάγοντας τους δυναμικούς καταχωρητές (Dynamic Registers), ένα χαρακτηριστικό που βελτιώνει δραματικά τον παραλληλισμό. Σε αυτό βοηθά και ο AI-based denoiser της εταιρείας στον οποίο αναφερόμαστε παρακάτω.

Κάθε CU διαθέτει δύο μπλοκ χρονοδρομολογητών (schedulers), που οδηγούν έναν καταχωρητή γενικού σκοπού (GPR) μεγέθους 192 KB, έναν βαθμωτό (scalar) καταχωρητή γενικού σκοπού, μεγέθους 8 KB, 32 αριθμητικές και λογικές μονάδες FMA (Fused Multiply-Add) και 32 αριθμητικές και λογικές μονάδες FMA+INT. Υπάρχουν επίσης 8 λογικές μονάδες transcendental. Με την αρχιτεκτονική RDNA 4 εισάγεται επίσης και η έννοια των διπλών διανυσματικών μονάδων SIMD32 για ακόμη μεγαλύτερο παραλληλισμό. Η βαθμωτή μονάδα (scalar unit) έρχεται με υποστήριξη για τις νεότερες διεργασίες Float32 ενώ οι χρονοδρομολογητές (schedulers) αναβαθμίστηκαν με επιταχυνόμενες λειτουργίες spill/fill. Βελτιωμένο επίσης είναι και το prefetching εντολών.

Στο σύνολο τους, όλες αυτές οι βελτιώσεις φέρνουν σημαντική αύξηση στην απόδοση ανά υπολογιστική μονάδα επιτρέποντας στους νέους επεξεργαστές γραφικών Radeon RX 9070 και 9070 ΧΤ να προσφέρουν υψηλότερη απόδοση από τους προηγούμενης γενιάς επεξεργαστές γραφικών της σειράς Radeon RX 7900 διαθέτοντας συνολικά μικρότερο αριθμό υπολογιστικών μονάδων και επιδεικνύοντας παραπλήσια ή μικρότερη κατανάλωση ισχύος.

3ης γενιάς επιταχυντές RT

Καθώς η τεχνική της ακτινανίχνευσης (Ray Tracing) αξιοποιείται πλέον από τις περισσότερες εταιρείες ανάπτυξης παιχνιδιών -και κάποιες φορές αποτελεί προαπαιτούμενο για την αναπαραγωγή κάποιου τίτλου- οι περισσότεροι παίκτες με παλαιότερες κάρτες γραφικών αναζητούν μία λύση αναβάθμισης που να προσφέρει υψηλή απόδοση χωρίς ιδιαίτερα υψηλό αντίτιμο. Με την αρχιτεκτονική AMD RDNA 4, οι 3ης γενιάς επιταχυντές ακτινανίχνευσης (Ray Tracing ή RT Accelerators) έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά, προσφέροντας συνολικά διπλάσια (2x) απόδοση στην επιτάχυνση της ακτινανίχνευσης σε σύγκριση με την περασμένη γενιά. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, οι μηχανικοί της AMD πρόσθεσαν μία 2η Intersection Engine (μηχανή σημείων διασταύρωσης/τομής ακτίνων-αντικειμένων) ενώ προχώρησαν σε διάφορες βελτιστοποιήσεις για να μειώσουν τους πόρους που απαιτούνται για την εκτέλεση υπολογισμών ακτινανίχνευσης.

Μία σημαντική αναβάθμιση των νέων RT Accelerators αρχιτεκτονικής AMD RDNA 4 σύμφωνα με την εταιρεία, είναι η καινοτομική προσέγγιση της στη διαχείριση της δομής BVH την οποία έχει ονομάσει «Oriented Bounding Boxes» και η οποία φροντίζει για την μείωση του μεγέθους και της περιπλοκότητας των δεδομένων BVH (Bounding Volume Hierarchy). Οι συγκεκριμένες αλλαγές βοηθούν στον αποδοτικότερο προσδιορισμό της τομής ακτίνων-αντικειμένων στον γεωμετρικό χώρο και με τον μικρότερο εφικτό αντίκτυπο στη μνήμη, αξιοποιώντας αποδοτικότερα τους πόρους που σχετίζονται με την χωρητικότητα της μνήμης (VRAM) και το διαθέσιμο εύρος ζώνης. Οι Ray Accelerators στις κάρτες γραφικών RDNA 4 αναβαθμίστηκαν με περισσότερο αποδοτικές μονάδες BVH traversal (Bounding Volume Hierarchy) και βελτιστοποιημένες μηχανές διασταύρωσης/τομής ακτίνας-κουτιού (ray-box) και ακτίνας-τριγώνου (ray-triangle).

Ανοίγοντας εδώ μία παρένθεση, αξίζει να αναφέρουμε ότι βασικό στοιχείο των φόρτων εργασίας που σχετίζονται με την ακτινανίχνευση (ray tracing) αποτελεί η κατασκευή μίας ιεραρχικής δομής δεδομένων που μοιάζει με «δέντρο» για τον προσδιορισμό των γεωμετρικών ιδιοτήτων των δεδομένων μίας τρισδιάστατης σκηνής. Αυτή η ιεραρχική δομή δεδομένων που ονομάζεται Ιεραρχία Οριοθετημένου ή Περιοριστικού Όγκου (BVH, Bounding Volume Hierarchy) χρησιμοποιείται στα γραφικά υπολογιστών (ακτινανίχνευση) και στην υπολογιστική γεωμετρία για την επιτάχυνση της διαδικασίας ανίχνευσης συγκρούσεων (collision detection) και του προσδιορισμού των σημείων τομής ακτίνων και αντικειμένων (ray-object intersections). Αντί κάθε ακτίνα φωτός να ελέγχεται ξεχωριστά για τη σύγκρουση της με όλα τα τρίγωνα ενός τρισδιάστατου μοντέλου, με τον αλγόριθμο BVH όλα τα αντικείμενα οργανώνονται ιεραρχικά σε τρισδιάστατα «κουτιά» (bounding volumes ή boxes). Για παράδειγμα, ένα τρισδιάστατο μοντέλο χωρίζεται σε μεγάλες περιοχές που περικλείονται από απλά γεωμετρικά σχήματα (συνήθως ορθογώνια παραλληλεπίπεδα, πολύεδρα κ.λπ.). 

Τα μεγαλύτερα «κουτιά» στη συνέχεια χωρίζονται σε μικρότερα υποσύνολα και τα μικρότερα υποσύνολα σπάνε σε ακόμη μικρότερα, μέχρι να περιέχουν λίγα ή ένα μόνο τρίγωνο. Κατά την εφαρμογή της τεχνικής ακτινανίχνευσης (ray tracing) αν μια ακτίνα δεν τέμνει κάποιο μεγάλο «κουτί», τότε δεν χρειάζεται να δοκιμαστούν/ελεγχθούν και τα μικρότερα αντικείμενα που περικλείει. Και καθώς η ακτίνα δεν χρειάζεται να ελεγχθεί έναντι κάθε τριγώνου της σκηνής εξοικονομούνται σημαντικοί πόροι. Μετά τον υπολογισμό της αλληλεπίδρασης μεταξύ της δέσμης φωτός και του αντικειμένου της εν λόγω σκηνής, αποφασίζεται ποια επεξεργασία πρέπει να γίνει -η ακτίνα ενδέχεται να ανακλαστεί, να απορροφηθεί ή ακόμα και να αλληλοεπιδράσει με άλλα στοιχεία της σκηνής κατά τη διάρκεια της διαδρομής της. Σε δεύτερο χρόνο, και αφού χαρτογραφηθούν όλες οι αλληλεπιδράσεις που συνέβησαν, σχηματίζεται κατά κάποιον τρόπο μία κοκκώδη εικόνα που επισημαίνει χαρακτηριστικά όπως το βάθος και το χρώμα. 

Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας μία προηγμένη Τεχνητή Νοημοσύνη για τη μείωση του θορύβου (AI denoising, πραγματοποιείται με τη βοήθεια των hardware AI Accelerators), το συγκεκριμένο σύνολο σημείων μετατρέπεται πιστά σε εικόνα. Και όλα αυτά σε πραγματικό χρόνο.

Οι επιταχυντές ακτινανίχνευσης νέας γενιάς (Ray Accelerators) RDNA 4 διαθέτουν διπλάσιους πόρους (2η Intersection Engine) τομής/διασταύρωσης ακτίνων-κουτιών και ακτίνων-τριγώνων σε σχέση με τους επιταχυντές RDNA 3, υποστήριξη για hardware instance transforms, βελτιώσεις στη διαχείριση της στοίβας RT, συμπίεση κόμβων BVH8 και ένα επαναστατικό χαρακτηριστικό που ονομάζεται «Oriented Bounding Boxes». Για να περιοριστεί ο αριθμός των ακτίνων που χρειάζεται πραγματικά να ιχνηλατηθούν έναντι ενός αντικειμένου, οι σύγχρονες τεχνολογίες ακτινανίχνευσης χρησιμοποιούν κάτι που ονομάζεται «bounding box» και το οποίο ορίζει μια περιοχή, συνήθως ευθυγραμμισμένη με τον άξονα (AABB ή axis-aligned bounding boxes) στην οποία μια γεωμετρία πρέπει να δοκιμαστεί/ελεγχθεί έναντι των ακτίνων φωτός. Πολλές φορές, η γεωμετρία έχει πολύ διαφορετικό ή και μικρότερο σχήμα από εκείνο ενός «bounding box» με αποτέλεσμα να εισάγονται ψευδώς θετικά σημεία διασταύρωσης/τομής που έχουν ως συνέπεια την κατασπατάληση πόρων (ουσιαστικά υπάρχουν κενές περιοχές χωρίς αντικείμενα). Με την καινοτομία των «Oriented Bounding Boxes», η AMD εισήγαγε έναν τρόπο μετατροπής των «bounding boxes» σε τρισδιάστατα σχήματα με συνιστώσα τον άξονα Z που προσανατολίζονται πιο κοντά στο σχήμα του πραγματικών αντικειμένων μειώνοντας παράλληλα τον αριθμό των ακτίνων που απαιτούνται για να ιχνηλατηθούν/ελεγχθούν απέναντι τους.

Όπως αναφέραμε, εντός του επιταχυντή ακτινανίχνευσης προστέθηκε μία 2η μηχανή διασταύρωσης/τομής (Intersection Engine) που διπλασιάζει την απόδοση των μονάδων ακτίνας-κουτιού (ray-box) και ακτίνας-τριγώνου (ray-triangle) ενώ χάρη στη δημιουργία και την ενσωμάτωση μίας εξειδικευμένης μονάδας μετασχηματισμού ακτίνας (Ray Transform Block), η εταιρεία κατάφερε να αυξήσει σημαντικά την απόδοση του hardware καθώς οι ακτίνες περνούν προς τα χαμηλότερα επίπεδα της ιεραρχικής δομής δεδομένων BVH. Το αποτέλεσμα είναι η σημαντική ενίσχυση στην αποδοτικότητα του ray tracing για τα γραφικά Radeon που την καθιστά διαθέσιμη σε περισσότερους gamers (καθώς δεν χρειάζεται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους για να την αποκτήσουν).

Όπως αναφέραμε, εντός του επιταχυντή ακτινανίχνευσης προστέθηκε μία 2η μηχανή διασταύρωσης ακτίνων (Intersection Engine) που διπλασιάζει την απόδοση των μονάδων Ray Box και Ray Triangle ενώ χάρη στη δημιουργία και την ενσωμάτωση μία εξειδικευμένης μονάδας μετασχηματισμού ακτίνας (Ray Transform Block), η εταιρεία κατάφερε να αυξήσει σημαντικά την απόδοση του hardware καθώς οι ακτίνες περνούν προς τα χαμηλότερα επίπεδα του δέντρου BVH. Το αποτέλεσμα είναι μία μετασχηματιστική ενίσχυση στην αποδοτικότητα του ray tracing για τα γραφικά Radeon που την καθιστά διαθέσιμη σε περισσότερους gamers χωρίς να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους.

2ης γενιάς επιταχυντές AI

Με τους 2ης γενιάς επιταχυντές AI, η αρχιτεκτονική AMD RDNA 4 είναι έτοιμη να τροφοδοτήσει τις τελευταίας γενιάς εμπειρίες AI στο παιχνίδι, στη δημιουργία περιεχομένου και στις εφαρμογές της παραγωγικής ή δημιουργικής Τεχνητής Νοημοσύνης.

Οι βελτιστοποιήσεις σε επίπεδο επιτάχυνσης AI επιτρέπουν την αποδοτική επεξεργασία προηγμένων μοντέλων AI ταχύτερα από ότι στο παρελθόν χάρη σε ένα ορισμένο αριθμό ενισχύσεων που περιλαμβάνει την προσθήκη περισσότερων μαθηματικών pipelines για υπολογισμούς AI, την επέκταση των δυνατοτήτων του AI Accelerator ώστε να υποστηρίζει νέα σετ δεδομένων όπως τα FP8, E4M3, E5M2 (χαρακτηριστικό που ενισχύει την ευελιξία στη διαχείριση ποικιλόμορφων φόρτων εργασίας AI) και η υποστήριξη τεχνικών βελτιστοποίησης του συμπερασμού ή της εξαγωγής συμπερασμάτων (inference) όπως είναι η δομική ισχνότητα (Structural Sparsity).

Oι επιταχυντές Τεχνητής Νοημοσύνης νέας γενιάς διαθέτουν δύο 16-bit matrix compute rates και τέσσερις 8-bit/4-bit, υποστήριξη δομημένης ισχνότητας 4:2 για διπλασιασμό της απόδοσης, βελτιωμένο ως προς την απόδοση ή την ενεργειακή αποδοτικότητα WMMA (Wave Matrix Multiply-Accumulate) και matrix loads με αντιστροφή (transpose).

Οι νέοι επιταχυντές AI προσφέρουν έως 8 φορές υψηλότερη απόδοση INT8 ανά υπολογιστική μονάδα (CU) σε σύγκριση με την προηγούμενη γενιά σύμφωνα με την AMD. Η σχετική αναβάθμιση επιταχύνει την εκτέλεση περίπλοκων αλγορίθμων AI, βοηθώντας σημαντικά σε εργασίες Μηχανική Εκμάθησης και ανάλυσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Με το λανσάρισμα της αρχιτεκτονικής RDNA 4, η εταιρεία κατάφερε να επιτύχει το μεγαλύτερο άλμα στην απόδοση AI από γενιά σε γενιά καρτών γραφικών.

FidelityFX Super Resolution 4 (FSR 4)

Οι παραπάνω βελτιώσεις στους επιταχυντές AI ενισχύουν σημαντικά τα χαρακτηριστικά ΑΙ των επεξεργαστών γραφικών RDNA 4 όπως τη τεχνολογία FidelityFX Super Resolution 4 (FSR 4). Το FSR 4 βασίζεται στη μηχανική εκμάθηση για την αναβάθμιση της ανάλυσης και της ποιότητας εικόνας (AI ML-powered super resolution) και επιτρέπει στις κάρτες γραφικών της εταιρείας, όπως θα διαπιστώσετε και από ορισμένες από της μετρήσεις μας, να έχουν υψηλή απόδοση ακόμα και σε απαιτητικά σενάρια παιχνιδιού, όπως το παιχνίδι σε ανάλυση 4K με ενεργοποιημένο το ray tracing (ή και το path tracing).

Ο στόχος των τεχνολογιών FSR και DLSS είναι να προσφέρουν -με απλά λόγια- υψηλότερα framerates με αναβαθμισμένη, ευκρινέστερη ποιότητα εικόνας. Με το FSR 3, η AMD εισήγαγε την τεχνική δημιουργίας/παραγωγής τεχνητών καρέ που τοποθετούνταν εμβόλιμα μεταξύ δύο άλλων καρέ για την αύξηση του framerate. Η 4η γενιά του FSR συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε το FSR 3 και καταφέρνει να δημιουργήσει ακόμα περισσότερα τεχνητά καρέ για ακόμα υψηλότερα framerates. Επειδή ωστόσο αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει ζητήματα με την ευκρίνεια/ποιότητα της εικόνας και καθυστερήσεις, η AMD εισήγαγε το Anti-Lag 2, μία εξελιγμένη έκδοση του χαρακτηριστικού που ελαχιστοποιεί τις καθυστερήσεις για ακόμα πιο ομαλό παιχνίδι και ευκρινέστερη εικόνα.

Βελτιστοποιημένη Media Engine

Διάφορες αναβαθμίσεις επίσης που έχουν πραγματοποιηθεί στην Media Engine έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα κωδικοποίησης κατά την εγγραφή ή την μετάδοση/ροή εικόνας και βίντεο με τη χρήση σημαντικών codecs όπως οι H.264, HEVC και AV1. Κατά τη χρήση για παράδειγμα του κωδικοποιητή H.264 στα 6.000 Kbps, ένα ιδιαίτερα δημοφιλές φορμά μεταξύ των game streamers, οι αναβαθμίσεις στην Media Engine είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα εικόνας.  

Οι επεξεργαστές γραφικών (Navi 48) που βρίσκονται πίσω από τις νέες κάρτες γραφικών Radeon RX 9070 και 9070 XI διαθέτουν διπλή μηχανή πολυμέσων, με κάθε μία από αυτές να μπορεί να εκτελέσει ταυτόχρονα κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση. Η μηχανή πολυμέσων νέας γενιάς προσφέρει έως και 25% αύξηση στην ποιότητα κωδικοποίησης H.264 με χαμηλή υστέρηση και 11% βελτίωση στην ποιότητα κωδικοποίησης HEVC. Τόσο η κωδικοποίηση όσο και η αποκωδικοποίηση AV1 επίσης απόκτησαν υποστήριξη B-frames, χαρακτηριστικό που βελτιώνει σημαντικά τα bitrates. Ένα B-frame είναι ένα καρέ που δεν διαθέτει πληροφορίες εικόνας παρά τιμές διανύσματος-κίνησης, οι οποίες επιτρέπουν στον αποκωδικοποιητή να ανακατασκευάσει στοιχεία εικόνας με τη χρήση προηγούμενων ή επόμενων I-Frames (καρέ με δεδομένα εικόνας). Τα παραπάνω χαρακτηριστικά επιτρέπουν στη νέα μηχανή πολυμέσων να έχει κατά 50% αυξημένη απόδοση σε σύγκριση με την περασμένης γενιάς και με μικρότερη επιβάρυνση στη μνήμη.

Η νέα μηχανή Radiance 2 έχει αναβαθμιστεί σε επίπεδο hardware για χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας σε κατάσταση αδράνειας σε περιπτώσεις συστημάτων πολλαπλών οθονών. Επίσης υποστηρίζει το χαρακτηριστικό flip-metering στο hardware (μειώνεται η επιβάρυνση του επεξεργαστή κατά την αναπαραγωγή βίντεο ενώ βελτιώνεται ο ρυθμός των καρέ βίντεο στον επεξεργαστή γραφικών) ενώ υπάρχει και ένα χαρακτηριστικό βελτίωσης της ευκρίνειας της εικόνας επίσης σε επίπεδο hardware, και το οποίο βρίσκεται πίσω από το Radeon Image Sharpening.

Προδιαγραφές

Ο επεξεργαστής γραφικών Radeon RX 9070 XT διαθέτει 64 υπολογιστικές μονάδες με κάθε μία να διαθέτει 64 shaders (συνολικά 4.096). Υπάρχουν 256 μονάδες χαρτογράφησης υφών (TMUs), 128 μονάδες raster operation (ROPs), 128 επιταχυντές Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Accelerators)και 64 επιταχυντές ακτινανίχνευσης (Ray Accelerators).

Αν και μοιράζονται το ίδιο hardware, στην περίπτωση της Radeon RX 9070, οι 8 από τις 64 υπολογιστικές μονάδες είναι απενεργοποιημένες με αποτέλεσμα ο αριθμός των shaders να μειώνεται στους 3.584, των μονάδων texture mapping στους 224, των επιταχυντών AI σε 112 και των επιταχυντών RT σε 56. Το μόνο που δεν αλλάζει «εσωτερικά» είναι ο αριθμός των ROPs. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε 64MB Infinity Cache, εύρος διαύλου 256-bit και μνήμη 16GB τύπου GDDR6 (20Gbps).

Μερικές ακόμα διαφορές εντοπίζονται στα ρολόγια και στην κατανάλωση, με την Radeon RX 9070 XT να χρονίζεται στα 2,97 GHz και να καταναλώνει 304 W και την Radeon RX 9070 να διαθέτει συχνότητα λειτουργίας 2,52 GHz και να καταναλώνει 220 W.

Σύστημα μέτρησης

Για τις μετρήσεις των καρτών γραφικών, χρησιμοποιήσαμε το παρακάτω hardware:

• Mainboard: GIGABYTE X670E AORUS MASTER
• Μνήμη: G.SKILL Trident Z5 Neo 2 x 16GB DDR5-6000
• Σύστημα ψύξης: be quiet! Pure Loop 2 FX 360mm 
• SSD: Samsung NVMe M.2 SSD 980 Pro 1TB και 970 EVO Plus 500GB
• Τροφοδοτικό: be quiet! Dark Power 13 1000W
• Κουτί: be quiet! Silent Base 801
• Λογισμικό: Windows 11 Pro 64-bit

Στην περίπτωση των νέων καρτών γραφικών της AMD, είχαμε στη διάθεση μας τα μοντέλα Sapphire PURE AMD Radeon RX 9070 και Sapphire PURE AMD Radeon RX 9070 ΧΤ, οι οποίες έχουν ακριβώς όμοιο σύστημα ψύξης.

Μετρήσεις

Στον περιορισμένο χρόνο που είχαμε -οι κάρτες γραφικών έφτασαν στα χέρια μας μόλις πριν από λίγες ημέρες- προσπαθήσαμε να «τρέξουμε» όσο το δυνατόν περισσότερα παιχνίδια, ωστόσο για χάριν ευκολίας, καλύτερης διαχείρισης του χρόνου και αξιοπιστίας χρησιμοποιήθηκαν υποχρεωτικά τίτλοι παιχνιδιών με ενσωματωμένες ρουτίνες benchmark.   

Συνθετικά benchmarks

Όσον αφορά στα benchmarks, χρησιμοποιήθηκαν τα συνθετικά benchmarks UL Solutions 3D Mark (με τις ρουτίνες Speed Way, Port Royal και Time Spy Extreme) και Unigine Superposition. Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν οι εξ ορισμού ρουτίνες χωρίς να κάνουμε παρεμβάσεις στις ρυθμίσεις.

UL Solutions 3D Mark

Το 3DMark αποκαλύπτει την απόδοση του συστήματος στα τρισδιάστατα γραφικά. Αν και η συνεισφορά του επεξεργαστή δεν είναι αμελητέα, εντούτοις η κάρτα γραφικών είναι εκείνη που καθορίζει το αποτέλεσμα. Τρέξαμε τα benchmarks «Speed Way», «Port Royal» και «Time Spy Extreme» με τα δύο πρώτα -κυρίως το Speed Way- να εξαρτάται ιδιαίτερα από τις δυνατότητες ray tracing του hardware.

3D Mark Speed Way

Το 3D Mark Speed Way που βασίζεται στο DirectX 12 Ultimate είναι από τα πλέον σύγχρονα benchmarks αξιολόγησης καρτών γραφικών της UL Solutions και επικεντρώνεται στις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες όπως στο real-time ray tracing, στα reflections-global illumination με ray tracing, στους mesh shaders, στο variable rate shading κ.ά.

3D Mark Port Royal

Πρόκειται για το πρώτο benchmark αξιολόγησης της απόδοσης ray tracing που αναπτύχθηκε από την UL Solutions. Αξιολογεί τις δυνατότητες των καρτών γραφικών στο ray tracing για φωτισμό, αντανακλάσεις και σκιές, χρησιμοποιεί physically based rendering και διάφορα post processing εφέ για να προσομοιώσει AAA παιχνίδια.

3D Mark Time Spy Extreme

Το Time Spy Extreme είναι ένα αρκετά απαιτητικό DirectX 12 benchmark και χρησιμοποιεί multi-threaded rendering, ανάλυση 4K (3840 x 2160 pixels), physically based rendering και διάφορα post processing εφέ για να προσομοιώσει AAA τίτλους.

Superposition

Το απαιτητικό Superposition benchmark μας αποκαλύπτει την συνολική απόδοση του συστήματος κατά την επεξεργασία τρισδιάστατων γραφικών. Η κάρτα γραφικών, παίζει το σημαντικότερο ρόλο και ακριβώς για αυτόν τον λόγο παραθέτουμε frames per second. Χρησιμοποιεί τη μηχανή γραφικών Unigine 2 και χρησιμοποιεί physically based rendering, dynamic global illumination, screen space reflections, depth of field κ.ά.

Παιχνίδια

Για την αξιολόγηση χρησιμοποιήσαμε τα παιχνίδια: Assassin’s Creed Valhalla, Black Myth Wukong, ChernobyLite, Cyberpunk 2077, Dirt 5, F1 ‘24, Far Cry 6, Gears 5, Godfall, Metro Exodus και Shadow of the Tomb Raider. Λάβαμε μετρήσεις στις αναλύσεις 1920 x 1080 pixels, 2560 x 1440 pixels και 3840 x 2160 pixels χρησιμοποιώντας κυρίως τις υψηλότερες δυνατές προεπιλεγμένες ρυθμίσεις με μικρές παρεμβάσεις όπου κρίθηκε απαραίτητο (Very High, Ultra, Ultra High κ.ο.κ.). Χρησιμοποιήσαμε παιχνίδια με ενσωματωμένες ρουτίνες benchmarking για μεγαλύτερη ευκολία και αξιοπιστία.

Assassin’s Creed Valhalla

Το Assassin’s Creed Valhalla βασίζεται στην Ubisoft Anvil, μια ισχυρή μηχανή γραφικών που αποδίδει ρεαλιστικά περιβάλλοντα, φωτοσκιάσεις και καιρικά εφέ. Υποστηρίζει HDR, dynamic global illumination και screen-space reflections. Το παιχνίδι διαθέτει υψηλής ανάλυσης textures και προηγμένα physics-based animations.

Black Myth Wukong

Το Black Myth Wukong χρησιμοποιεί την Unreal Engine 5, προσφέροντας ρεαλιστικά μοντέλα χαρακτήρων, προηγμένο φωτισμό και υψηλής ποιότητας υφές. Υποστηρίζει ray tracing και τις τεχνολογίες DLSS και FSR για βελτιωμένη απόδοση και οπτική πιστότητα στις μάχες χρησιμοποιούνται advanced particle effects και destruction physics.

ChernobyLite

Το ChernobyLite χρησιμοποιεί την Unreal Engine 4, αποδίδοντας σκοτεινή ατμόσφαιρα με photogrammetry-based περιβάλλοντα. Το χαρακτηριστικό RTX global Illumination βελτιώνει τον φωτισμό ενώ τα Screen-Space Reflections και Volumetric Fog δημιουργούν έντονη αίσθηση ρεαλισμού. Υποστηρίζει ray tracing και DLSS.

 

Cyberpunk 2077

Το Cyberpunk 2077 χρησιμοποιεί τη REDengine 4 με πλήρη υποστήριξη ray tracing για αντανακλάσεις, σκιές και  global illumination. Η τεχνολογία Path Tracing παρέχει κινηματογραφικής αίσθησης φωτισμό ενώ οι υψηλής ανάλυσης υφές αυξάνουν τον ρεαλισμό. Υποστηρίζει DLSS, FSR και XeSS για υψηλότερη απόδοση όταν απαιτείται.

Dirt 5

Το Dirt 5 χρησιμοποιεί μία εξελιγμένη έκδοση της μηχανής γραφικών που αναπτύχθηκε για το παιχνίδι Onrush. Η υποστήριξη για Variable Rate Shading (VRS) βελτιώνει την απόδοση ενώ τα χαρακτηριστικά Screen-Space Reflections και HDR δίνουν φυσικό βάθος στις σκηνές. Υποστηρίζονται ray traced shadows και υψηλής ποιότητας υφές.

F1 ‘24

Το F1 ‘24 βασίζεται στη βελτιωμένη EGO Engine, προσφέροντας ρεαλιστική απεικόνιση πίστας και καιρικών φαινομένων. Το χαρακτηριστικό dynamic global illumination και τα υψηλής ακρίβειας μοντέλα αυτοκινήτων και υφές προσφέρουν κινηματογραφική ποιότητα. Υποστηρίζει ray tracing για αντανακλάσεις και σκιές καθώς και τις τεχνολογίες DLSS, FSR και XeSS.

 

Far Cry 6

Το Far Cry 6 χρησιμοποιεί τη Dunia 2 Engine και υποστηρίζει ray traced reflections και shadows, global illumination και volumetric clouds. Υποστηρίζει επίσης DXR ray tracing και FSR ενώ διαθέτει υψηλής ανάλυσης υφές μεγαλύτερο ρεαλισμό.

Gears 5

Το Gears 5 χρησιμοποιεί την Unreal Engine 4 και υποστηρίζει screen-space reflections, volumetric lighting, HDR και variable rate shading (VRS). Επίσης διαθέτει υψηλής ανάλυσης υφές και particle effects και υποστηρίζει raytraced global illumination.

Godfall

Το Godfall χρησιμοποιεί την Unreal Engine 4 και υποστηρίζει physically based rendering (PBR), screen-space reflections και HDR. Για ρεαλισμό χρησιμοποιεί επίσης raytraced shadows και ambient occlusion αλλά και FSR. 

Metro Exodus

Το Metro Exodus χρησιμοποιεί την 4A Engine και αρκετά ρεαλιστικό raytraced φωτισμό. Υποστηρίζει RTX global illumination για ρεαλιστικές σκιές και αντανακλάσεις ενώ διαθέτει υψηλής ποιότητας υφές και δυναμικά καιρικά φαινόμενα. Υποστηρίζει DLSS.

Shadow of the Tomb Raider

Το Shadow of the Tomb Raider χρησιμοποιεί τη Foundation Engine με υποστήριξη raytraced shadows και screen-space reflections για αυξημένο ρεαλισμό. 

Κατανάλωση

Η κατανάλωση του συστήματος μετρήθηκε κατά την αξιολόγηση/μέτρηση των καρτών γραφικών στο benchmark του Cyberpunk 2077.

Συμπέρασμα

Αν λάβουμε υπόψη μας και το κόστος, οι δύο νέες κάρτες γραφικών της AMD, Radeon RX 9070 και 9070 ΧΤ (εμείς όπως αναφέραμε είχαμε τις εκδόσεις Sapphire PURE) αποτελούν εξαιρετικές επιλογές για τον σημερινό gamer. Ακόμα και αν τα παιχνίδια είναι ιδιαίτερα απαιτητικά σε πόρους, η εφαρμογή του FSR αλλάζει τα δεδομένα αφού αυξάνει σημαντικά την απόδοση όταν θέλεις να παίζεις σε υψηλές αναλύσεις και με το ray tracing -ή και άλλες τεχνικές βελτιστοποίησης- ενεργοποιημένο.

Πραγματικά, δεν θέλει και πολύ σκέψη αν αυτό που βασικά σας ενδιαφέρει είναι η απόδοση σε συνάρτηση με το κόστος. Πρόκειται για δύο πολύ καλές περιπτώσεις, με την Radeon RX 9070 μάλιστα να ξεπερνά ή να προσφέρει εφάμιλλες επιδόσεις σε κάποια παιχνίδια με την GeForce RTX 4070 Ti που είχαμε στη διάθεση μας και μέχρι πριν από λίγο καιρό βρισκόταν στην κορυφή των προτιμήσεων των χρηστών -μαζί με τις SUPER εκδόσεις που κυκλοφόρησαν μετέπειτα.

Αν λοιπόν η σειρά Radeon RX 6000 εκδημοκράτισε κατά κάποιον τρόπο το 4K gaming στα 60 fps, η νέα σειρά Radeon RX 9070 προσφέρει ακόμα υψηλότερη απόδοση με ανώτερη ποιότητα εικόνας και πρόσθετα future-proof χαρακτηριστικά ΑΙ.

Οι νέες κάρτες γραφικών Radeon RX 9070 και 9070 XT από την AMD αποτελούν εξαιρετικές εναλλακτικές λύσεις στην προσφορά της NVIDIA. Αν σας ενδιαφέρει πρωτίστως να παίζετε τα αγαπημένα σας παιχνίδια με υψηλά framerates και με υψηλή ποιότητα απεικόνισης αλλά δεν θέλετε να επενδύσετε ένα σκασμό χρήματα -όχι ότι στη χώρα μας δεν θα στοιχίζουν αρκετά- μπορείτε να τις βάλετε στην κορυφή της λίστας σου αν σκοπεύετε να αγοράσετε νέο υπολογιστή. Και αν θέλετε να αναβαθμίσετε, ακόμα καλύτερα. Η Sapphire PURE AMD Radeon RX 9070 στοιχίζει κοντά στα €1.100 ενώ η Sapphire PURE AMD Radeon RX 9070 XT στοιχίζει περίπου €1.300.