Ο πολυαναμενόμενος 16-πύρηνος Ryzen 9 3950X, της τρίτης γενιάς των ομώνυμων επεξεργαστών, είναι επιτέλους εδώ για να επισφραγίσει την κυριαρχία της AMD στους desktop επεξεργαστές, σε όλα σχεδόν τα πεδία. Πριν από μερικά χρόνια οι επεξεργαστές της εν λόγω εταιρίας δεν μπορούσαν να σταθούν δίπλα στους αντίστοιχους Intel σε ότι αφορούσε το IPC (instructions per cycle – εντολές ανά κύκλο), αλλά με την έλευση των Zen 2 αυτό άλλαξε και πλέον η AMD μπορεί και κοιτά στα μάτια την Intel.
Eυχαριστούμε το Πλαίσιο για την παροχή των AMD CPU Ryzen 9 3950X και Turbo-X Nemesis N3950X για τους σκοπούς της δοκιμής
Το πλεονέκτημα που έχουν ακόμη οι επεξεργαστές της Intel είναι οι υψηλότερες συχνότητες λειτουργίας, ειδικά σε Turbo Mode, κάτι που βοηθά σε εφαρμογές που δεν απαιτούν υψηλό αριθμό πυρήνων και threads, συμπεριλαμβανόμενων και των παιχνιδιών. Απεναντίας, σε εφαρμογές όπου οι πολλοί πυρήνες αποτελούν πλεονέκτημα, οι “μεγάλοι” Zen 2 δεν έχουν αντίπαλο, μιας και ακόμη και οι πανίσχυροι Intel Core i9 δεν μπορούν να τους κοντράρουν.
O Ryxen 9 3950X έχει μια προτεινόμενη τιμή που αγγίζει τα 750 δολάρια, οπότε μόνο φθηνό δεν μπορεί να τον χαρακτηρίσει κανείς. Από την άλλη όμως διαθέτει 16 πυρήνες και 32 threads, και όπως και οι υπόλοιποι Zen 2, ο πυρήνας του κατασκευάζεται από την TSMC χρησιμοποιώντας 7nm μέθοδο λιθογραφίας, τη στιγμή που η Intel παραμένει κολλημένη στα 14nm. Η βασική συχνότητα λειτουργίας είναι 3.5 GHz και με την turbo λειτουργία ανεβαίνει στα 4.7 GHz σε ένα πυρήνα μόνο, όμως. Το TDP είναι ιδιαίτερα χαμηλό για επεξεργαστή με τόσους πολλούς πυρήνες, στα 105 W, αλλά με το turbo ενεργό να υπολογίζεται περισσότερα από 150 W. Τέλος, υπάρχουν 24 PCIe 4.0 δίοδοι καθώς και διπλά κανάλια μνήμης, με την μέγιστη μνήμη να φτάνει τα 128 GB (DDR4-3200).
Model |
Cores |
Threads |
Base Freq. |
Turbo Freq. |
L2 Cache |
L3 Cache |
PCIe 4.0 |
IO Chiplet & CPU Packages |
TDP |
MSRP |
3950X |
16C |
32T |
3.5 |
4.7 |
8 MB |
64 MB |
16+4+4 |
1+2 |
105W |
$749 |
3900X |
12C |
24T |
3.8 |
4.6 |
6 MB |
64 MB |
16+4+4 |
1+2 |
105W |
|
3900 |
12C |
24T |
3.1 |
4.3 |
6 MB |
64 MB |
16+4+4 |
1+2 |
65W |
Only OEM |
3800X |
8C |
16T |
3.9 |
4.5 |
4 MB |
32 MB |
16+4+4 |
1+1 |
105W |
|
3700X |
8C |
16T |
3.6 |
4.4 |
4 MB |
32 MB |
16+4+4 |
1+1 |
65W |
|
3600X |
6C |
12T |
3.8 |
4.4 |
3 MB |
32 MB |
16+4+4 |
1+1 |
95W |
|
3600 |
6C |
12T |
3.6 |
4.2 |
3 MB |
32 MB |
16+4+4 |
1+1 |
65W |
|
3500X |
6C |
6T |
3.6 |
4.1 |
3 MB |
32 MB |
16+4+4 |
1+1 |
65W |
Only OEM |
Υποστήριξη Μητρικών και Ψύξη
To socket παραμένει το ίδιο, AM4, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όλες οι ΑΜ4 μητρικές είναι σε θέση να υποστηρίξουν το συγκεκριμένο CPU. Αν θέλετε να εκμεταλλευτείτε το έξτρα εύρος ζώνης (bandwidth) που προσφέρουν οι Zen 2 θα χρειαστείτε μια μητρική με το X570 chipset. Επίσης η ποιότητα των Voltage Regulator Modules, των κυκλωμάτων δηλαδή που λαμβάνουν τα +12V από το τροφοδοτικό και τα μετατρέπουν σε χαμηλότερες τάσεις για την τροφοδοσία του επεξεργαστή, των μνημών αλλά και άλλων συσκευών, πρέπει να μπορούν να διαχειριστούν το ενεργειακό φορτίο του 3950X. Ειδάλλως θα είναι σα να προσπαθείτε να τροφοδοτήσετε μια ενεργοβόρα κάρτα γραφικών (π.χ. VEGA 56/64) με ένα μικρό τροφοδοτικό των 450W. Επιπλέον, η ποιότητα και η ισχύς που μπορούν να αποδώσουν τα VRMs της μητρικής κάρτας θα επηρεάζουν και τις turbo συχνότητες λειτουργίας του επεξεργαστή, μιας και οι σχετικοί αλγόριθμοι που χρησιμοποιεί η AMD λαμβάνουν υπόψη την ποιότητα του ρεύματος που λαμβάνει ο επεξεργαστής, για να τον υπερχρονίσουν ανάλογα. Με λίγα λόγια, αν σκοπεύετε να αγοράσετε τον 3950X ή τον 3900x, ετοιμαστείτε να βάλετε βαθιά το χέρι στην τσέπη, για μια καλή μητρική.
Όσον αφορά τώρα την ψύξη του 3950X, στο πακέτο δε θα βρείτε ένα από τα γνωστά air coolers της AMD, μιας και προτείνετε η χρήση υδρόψυξης με τουλάχιστον 280mm ψυγείο. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι μια καλή αερόψυξη δε θα κάνει καλή δουλειά, απλά με μια δυνατή υδρόψυξη οι χρονισμοί των πυρήνων θα είναι ακόμη υψηλότεροι.
Το αντίπαλο στρατόπεδο
Αυτή τη στιγμή ο κορυφαίος desktop επεξεργαστής της Intel είναι ο Core i9-9900KS (αρχιτεκτονική Coffee Lake) ο οποίος έχει 8 μόλις πυρήνες και 16 threads, τα μισά δηλαδή ακριβώς σε σχέση με την 3950X. Ο i9-9900KS είναι όμως αρκετά πιο προσιτός μιας και η επίσημη τιμή του είναι λίγο παραπάνω από 500 δολάρια και επιπλέον μπορεί σε turbo λειτουργία να χρονίσει όλους τους πυρήνες του στα 5 GHZ, κάτι που του δίνει το πλεονέκτημα σε ότι αφορά τα παιχνίδια κυρίως και γενικά σε εφαρμογές που δεν ωφελούνται από τους πολλούς πυρήνες. Βέβαια ο χρόνος παραμονής στα 5 GHz δεν είναι απεριόριστος αλλά εξαρτάται από τις θερμοκρασίες λειτουργίας και κατ' επέκταση το σύστημα ψύξης. Εν συντομία, ο i9-9900KS είναι ένας πουσαρισμένος i9-9900K με υψηλότερες συχνότητες λειτουργίας, 127W TDP (έναντι 95W) και 5 GHz turbo ταχύτητα σε όλους τους πυρήνες.
Σύστημα Δοκιμής
Η εταιρία Πλαίσιο πρόσφερε ένα ολοκληρωμένο υπερ-υψηλής απόδοσης σύστημα, το οποίο ονομάζει Nemesis, με τον 3950X, για να πραγματοποιήσω τις δοκιμές μου. Τα χαρακτηριστικά του θα τα βρείτε πιο κάτω.
• CPU: AMD Ryzen 9 3950X
• GPU: Gigabyte Aorus RTX 2080 Ti Extreme
• RAM: 2x Corsair 16 GB DDR4 3466 MHz (1T, 16-18-18-36-54)
Corsair Vengeance RGB Pro 32 GB DDR4-3466MHz (CMW32GX4M2C3466C16)
• Mainboard: Gigabyte X570 Aorus Ultra
• BIOS: F10a (11/01/2019)
• CPU Cooler: Corsair H150i Pro RGB
• NVME: Samsung 970 EVO Plus 500GB (NVME)
• HDD: WDC WD4005FZBX-00K5WB0 4 TB
• PSU: Corsair HX1000i
• GPU Drivers: Nvidia 441.20
• Power Profile: Ryzen High Power
• OS: Microsoft Windows Pro (x64) Build 18363.476
Λόγω του ότι είχα στη διάθεση μου το σύστημα για μερικές μέρες μόνο, με τη ρητή εντολή να μην το διαλύσω για να χρησιμοποιήσω κομμάτια του για συγκριτικές δοκιμές, δεν μπορώ να προβώ σε άμεσες συγκρίσεις με τον Intel i-9 9900K, ο οποίος είναι και ο κορυφαίος αυτή τη στιγμή consumer επεξεργαστής της Intel. Επιπλέον, και να είχα περισσότερες μέρες στη διάθεση μου καθώς και την άδεια από το Πλαίσιο να διαλύσω το σύστημα, δε διαθέτω τον παραπάνω επεξεργαστή και δυστυχώς δεν υπάρχει καμιά υποστήριξη από την Intel.
TurboX Nemesis
Μερικές ακόμη φωτογραφίες από το PC του Πλαισίου. Η ποιότητα συναρμολόγησης είναι καλή και τα περισσότερα υλικά/κομμάτια που χρησιμοποιήθηκαν είναι ακριβά. Το μόνα που δε μου άρεσαν είναι το κουτί καθώς και ο επάνω sleeve bearing ανεμιστήρας, που δεν έχει καμία θέση σε ένα τόσο ακριβό σύστημα. Ακόμη ένα μειονέκτημα είναι ότι το I/O πάνελ δε διαθέτει USB Type-C θύρα. Έχει όμως δύο διακόπτες για την επιλογή ταχύτητας των ανεμιστήρων του κουτιού. Διαθέτει επίσης και ένα μεγάλο κουμπί επανεκκίνησης, το οποίο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όμως (υπάρχει λόγος που είναι μικρότερα τα κουμπιά του reset).
PCMark 10
AIDA64 CPU Benchmarks
wPrime
Compression – Encryption
Corona 1.3 Benchmark (Rendering)
3D Benchmarks (Games & 3DMark 13)
RAM Benchmarks
GeekBench
Power Consumption
Δυστυχώς δεν μπορούσα να «ξηλώσω» τoν 3950Χ και να τον εγκαταστήσω στο σύστημα Powenetics της εταιρίας Cybenetics, που έχω στη διάθεση μου, για μετρήσεις CPUs, GPUs και μητρικών. Οπότε έχω στοιχεία μόνο για τους 3900X και τον i9-9900K, τα οποία είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά όπως θα δείτε.
Για τον επεξεργαστή της Intel μέτρησα την υψηλότερη κατανάλωση με το Prime95 και την επιλογή Blend, ενώ με την 3900Χ η χειρότερη επιλογή ήταν η Smallest FFTs.
Μετά από περίπου έξι λεπτά και 7000000 Lucas-Lehmer, η κατανάλωση του Intel CPU εκτοξεύεται από τα 116-117W στα 225W! Ενώ αντίθετα ο 3900Χ ξεκινά με 90W και τερματίζει στα 142W περίπου. Ο 3950Χ λογικά θα είναι πάνω από τα 150W. Περιμένω τους φίλους μου από το TecLab να δοκιμάσουν έναν 16-πύρηνο Ryzen 9 με το δικό τους σύστημα Powenetics και να μοιραστούν μαζί μου τα αποτελέσματα.
Clock Frequencies και Boost Clock
Επίσημα η AMD δηλώνει ότι το boost clock μπορεί να φτάσει τα 4700 MHz, αλλά αυτό έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες με τους πιο σημαντικούς να αποτελούν την ψύξη του επεξεργαστή και το σύστημα τροφοδοσίας τους, ή με άλλα λόγια την ψύκτρα και τη μητρική κάρτα. Με την Corsair H150, μια κορυφαία AIO υδρόψυξη και μια Gigabyte Aorus Ulta Χ570 η μέγιστη συχνότητα σε ένα πυρήνα άγγιξε τα 4615,64 MHz κατά την εκτέλεση του wPrime, οπότε υπολείπονται ακόμη 74 και κάτι MHz για να φτάσουμε σε αυτό που δηλώνει η AMD. Με το Prime95 και τις αντίστοιχες επιλογές affinity μέσω του λειτουργικού συστήματος για να ρυθμίσουμε το πόσοι πυρήνες θα δεσμεύονται, οι συχνότητες λειτουργίες ήταν ακόμη πιο χαμηλές.
Το συμπέρασμα είναι ότι για να αποδώσει τα μέγιστα ο 3950X θέλει μια πολύ καλή υδρόψυξη, την οποία καλό θα είναι να φτιάξετε από επιμέρους κομμάτια και όχι να αγοράσετε απλά μια All In One (AIO), έτσι ώστε να έχετε τις χαμηλότερες δυνατόν θερμοκρασίες λειτουργίας. Μόνο έτσι ο αλγόριθμος της AMD θα ανεβάσει υψηλά τις συχνότητες λειτουργίας (και θα τις κρατήσει ψηλά) και αυτός είναι επίσης και ο λόγος που ο 3950X δε συνοδεύεται από ψύκτρα, όπως ο 3900x.
Θερμοκρασίες (AIDA64 Stability Test & Prime95)
Με την πολύ καλή AIO Corsair H150i Pro RGB, οι θερμοκρασίες δεν ξεπέρασαν τους 81 βαθμούς κελσίου (βάση του GPU-Z και όχι του Ryzen Master), ακόμη και σε παρατεταμένες περιόδους με τον επεξεργαστή σε πλήρη φορτίο. Από την άλλη όμως, σχεδόν σε καμιά εφαρμογή δεν είδα τιμές κοντά στα υψηλά ρολόγια (4700 MHz) που ανακοινώνει η AMD. Ειδικά με το Prime95, που μπορεί να είναι βαριά εφαρμογή αλλά όχι power virus όπως το αντίστοιχο Furmark για τις κάρτες γραφικών, ενώ στην αρχή τα ρολόγια ήταν στα 4195 MHz, μετά από μόλις τρία λεπτά κατρακύλησαν σε κάτω από τα 3700 MHz.
Συμπέρασμα
Τελικά η τεχνολογία και ειδικότερα η αγορά των επεξεργαστών είναι σαν την μπάλα, τα πράγματα γυρίζουν εκεί που δεν το περιμένει κανείς. Εκεί που η AMD αγκομαχούσε να ακολουθήσει και η Intel έδειχνε να βαριέται πλέον στην κορυφή και να μην αφιερώνει αρκετούς πόρους στο κομμάτι της ανάπτυξης (R&D) αλλά και σε μελλοντικά σχέδια γενικά, η κατάσταση αναστρέφεται τελείως. H Intel είναι αυτή που βρίσκεται τώρα με την πλάτη στον τοίχο, όσον αφορά τουλάχιστον τους consumer επεξεργαστές και τρέχει να προλάβει για να βελτιώσει τη μέθοδο λιθογραφίας, σε μια προσπάθεια να σχεδιάσει καινούρια και πιο ανταγωνιστικά προϊόντα. Το καλό της όλης υπόθεσης είναι ότι επιτέλους υπάρχει δυνατός ανταγωνισμός και οι τιμές αρχίζουν και πέφτουν σημαντικά, ενώ από την άλλη ο αριθμός των πυρήνων όλο και ανεβαίνει.
Σίγουρα τα 750 δολάρια του 3950X δεν είναι λίγα, αλλά αποτελεί την αιχμή του δόρατος της AMD και καταφέρνει και κοντράρει παντού τον κορυφαίο Core i9-9900K, ακόμη και σε εφαρμογές όπου οι περισσότεροι πυρήνες δεν αποτελούν πλεονέκτημα, όπως τα παιχνίδια. Τώρα το αν αξίζει να επενδύσετε σε αυτόν, είναι κάτι που μόνο εσείς μπορείτε να απαντήσετε αν αναλογιστείτε τη χρήση που σας ενδιαφέρει. Αν χρησιμοποιείτε εφαρμογές που εκμεταλλεύονται τους πολλούς πυρήνες και δεν έχετε πρόβλημα, οικονομικό, στο να επενδύσετε σε μια καλή μητρική με δυνατά VRMs και σε ένα καλό σύστημα ψύξης, τότε η απάντηση είναι θετική. Αν από την άλλη θέλετε απλά ένα καλό σύστημα γενικής χρήσης με έμφαση στα παιχνίδια, τότε και ένας ταπεινός 3600x παρέα με μια οικονομική μητρική (π.χ. με το B450 chipset) και μια καλή ψύκτρα, αν θέλετε κάτι παραπάνω από αυτό που δίνει η μαμά της AMD και με λιγότερο θόρυβο, είναι αρκετά.
Για μένα είναι εντυπωσιακό το πόσο έχει ανέβει ο πήχης, ειδικά στον αριθμό των πυρήνων, και αναμένω την επιστροφή της Intel στο ρινγκ. H AMD πάντως δείχνει έτοιμη για την αντεπίθεση (της αυτοκρατορίας) και ελπίζω να διατηρηθεί αυτός ο έντονος ανταγωνισμός ο οποίος μόνο σε καλό αποβαίνει, για όλους εμάς τους καταναλωτές. Άντε τώρα να δούμε και τους καινούριους Threadripper!
Η δοκιμή έγινε από τους Hardware Busters
- 2