AMD Ryzen 9 3900XT Review

Η πρώτη απάντηση της AMD στη 10η γενιά επεξεργαστών Intel Core «Comet Lake» είναι η οικογένεια επεξεργαστών «Ryzen XT» με κορυφαίο το μοντέλο Ryzen 9 3900XT, τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε. 

Οι επεξεργαστές «Ryzen XT» βασίζονται στη γνωστή αρχιτεκτονική Zen 2 που εδραίωσε την AMD στα μάτια των απανταχού χρηστών αποδεικνύοντας την τεχνολογική ανωτερότητα των προϊόντων της, έναντι των προϊόντων της Intel. 
Μην ξεχνάμε ότι η AMD πρώτη διέθεσε μοντέλα επεξεργαστών που κατασκευάζονται με μέθοδο 7nm, που προσφέρουν συμβατότητα με το πρότυπο PCI Express 4.0 και που είναι διαθέσιμα με έως και 16 πυρήνες, χρησιμοποιώντας ως βάση την υπάρχουσα πλατφόρμα AM4.  

Με την οικογένεια «Comet Lake», και για να ανταπεξέλθει στις πιέσεις της αγοράς από την αδιαμφισβήτητη άνοδο της AMD, ξεκίνησε να προσφέρει τη τεχνολογία “HyperThreading» σε όλο το εύρος της νέας προϊοντικής της γκάμας, και επομένως όλοι οι επεξεργαστές «Comet Lake» ακόμα και οι ταπεινοί Core i3 έρχονται με ενεργοποιημένο το HyperThreading, με μεγαλύτερη L3 cache καθώς και με βελτιωμένους αλγόριθμους ενίσχυσης της συχνότητας λειτουργίας (συμπεριλαμβανομένων των Turbo Boost Max 3.0 και Thermal Velocity Boost) ενώ αύξησε σημαντικά τα όρια ισχύος (power limits up to 125W). 

Σίγουρη για το χαρτί που έχει στα χέρια της, και μέχρι να είναι έτοιμη να ανακοινώσει τους νέους επεξεργαστές αρχιτεκτονικής Zen 3, η AMD αποφάσισε να προσφέρει τη σειρά «Ryzen XT» για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της Intel, τόσο στο τομέα της απόδοσης όσο και στο τομέα της τιμής (για παράδειγμα η τιμή του Ryzen 9 3900X μειώθηκε, και τη θέση του στο συγκεκριμένο επίπεδο τιμής πήρε ο ισχυρότερος Ryzen 9 3900XT που αποτελεί και το αντικείμενο της αξιολόγησης μας). 

Χαρακτηριστικά

Ο AMD Ryzen 9 3900XT είναι ένα μοντέλο με 12 πυρήνες και 24 threads που χρησιμοποιεί το γνωστό Socket AM4 και είναι συμβατός με όλα τα mainboards που υποστηρίζουν τους επεξεργαστές Ryzen 3000 series. 

Αν και η βασική συχνότητα λειτουργίας του είναι όμοια με αυτή του Ryzen 9 3900X, δηλαδή 3,8GHz, εντούτοις χάρη στο ανώτερο «binning» η συχνότητα λειτουργίας «boost» έρχεται κατά 100MHz αυξημένη, δηλαδή στα 4,7GHz από τα 4,6GHz του επεξεργαστή «3900Χ». Σύμφωνα ωστόσο με την AMD, οι νέοι επεξεργαστές Ryzen XT προσφέρουν περισσότερα από αυξημένη συχνότητα λειτουργίας «boost». Καταρχήν, μπορούν να διατηρούν αυτή την «ενισχυμένη συχνότητα λειτουργίας» για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Αν και κατασκευάζονται με τη γνωστή μέθοδο 7nm της TSMC (N7), έχουν γίνει ορισμένες βελτιώσεις, και επομένως υπάρχουν οφέλη σε μονοψήφιο ποσοστό στην απόδοση σε single-threaded όσο και σε multi-threaded εφαρμογές. 

Αν και ο επεξεργαστή AMD Ryzen 9 3900X περιλαμβάνει στη συσκευασία του μία ψύκτρα τύπου AMD Wraith Prism (RGB), ο νέος Ryzen 9 3900XT δεν διαθέτει ψύκτρα στη συσκευασία του, κάτι που είναι απογοητευτικό αλλά από την άλλη αναγκαίο για να διατηρηθεί το κόστος σε συγκεκριμένα επίπεδα.

Η AMD δικαιολόγησε την απόφαση της υποστηρίζοντας ότι οι περισσότεροι χρήστες που αποκτούν επεξεργαστές αυτού του τύπου προτιμούν να προμηθευτούν κάποια λύση «aftermarket» ή χρησιμοποιούν περισσότερο προηγμένα συστήματα υγρόψυξης (αξίζει να αναφέρουμε ότι το ίδιο κάνει και η Intel με τους «ξεκλείδωτους» επεξεργαστές Core Κ-series). Το TDP παραμένει ίδιο σε σχέση με τον «3900X» και έτσι είναι 105W.

AMD	Ryzen 9 3900XT
# πυρήνων	12
# threads	24
Base Clock	3.8GHz
Max Boost Clock	Έως 4.7GHz
Συνολική L1 Cache	768KB
Συνολική L2 Cache	6MB
Συνολική L3 Cache	64MB
Ξεκλείδωτος	Ναι
CMOS	TSMC 7nm FinFET
Συσκευασία	AM4
Έκδοση PCI Express	PCIe 4.0
Σύστημα ψύξης (PIB)	Όχι
TDP	105W

Στο «εσωτερικό» ο επεξεργαστής δεν διαφέρει από άποψη αρχιτεκτονικής σε σχέση με τους υπόλοιπους επεξεργαστές «Matisse» της εταιρείας όπως είναι η κωδική ονομασία των μοντέλων της σειράς Ryzen 3000 και επομένως δεν θα επεκταθούμε στο συγκεκριμένο άρθρο (περισσότερα πάντως μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ).

Πλατφόρμα

Παράλληλα με τους επεξεργαστές Ryzen 3 3100 και Ryzen 3 3300X, η AMD ανακοίνωσε και το απολύτως ταιριαστό, τόσο από άποψη χαρακτηριστικών, όσο και από άποψη κόστους chipset, το AMD B550, που μάλιστα θα είναι συμβατό με τους επερχόμενους επεξεργαστές Ryzen 4ης γενιάς, αρχιτεκτονικής Zen 3.

Τα mainboards που βασίζονται στο chipset AMD B550 υποστηρίζουν τη 4η γενιά του πρότυπου PCI Express. Η βασική υποδοχή PCI Express x16 και μία από τις υποδοχές M.2 NVMe που «συνδέονται» με τον επεξεργαστή είναι τύπου PCI Express Gen 4.0, παρόλα αυτά όλα τα downlink PCIe lanes που «βγάζει» το B550 chipset είναι 3ης γενιάς.

Σε σχέση με τα τωρινά chipsets AMD 400-series που περιορίζονται σε υποστήριξη στο πρότυπο PCI Express Gen 2.0, το AMD B550 «βγάζει» οκτώ συνολικά PCI Express Gen 3.0 lanes που συνδυάζονται με ακόμα 20 lanes από τον ίδιο τον επεξεργαστή για να προσφέρουν συνολικά στην πλατφόρμα 28 PCI Express lanes (x16 PCIe Gen 4.0 + x4 PCIe Gen 4.0 + x8 PCIe Gen 3.0). Το AMD B550 υποστηρίζει 6 x SATA 6Gbps υποδοχές με υποστήριξη AHCI και RAID, 2 x USB 3.2 Gen 2.0 10Gbps και 2 x USB 3.2 Gen 1.0 5Gbps υποδοχές καθώς και 6 x USB 2.0. Όσον αφορά στις δυνατότητες συνδεσιμότητας από τον ίδιο τον επεξεργαστή (Matisse) έχουμε υποστήριξη για 4 x USB 3.2 Gen 2.0 10Gbps και 2 x SATA 6Gbps θύρες. O επεξεργαστής «βγάζει» και έναν σύνδεσμο PCI-Express 4.0 x4 για την υποστήριξη μίας υποδοχής M.2 NVMe ή U.2 NVMe.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα motherboards που βασίζονται στο X570 είναι τα ακριβότερα, όσοι χρήστες επιλέγουν μία τέτοιου επιπέδου λύση, επιδιώκουν το «future-proof» στοιχείο και βεβαίως την υψηλότερη δυνατή απόδοση, καθώς το πρότυπο PCI Express 4.0 αξιοποιείται πλήρως. 

Όμως με την αμέσως επόμενη λύση, κάποιο οικονομικότερο mainboard με το B450, θα έπρεπε -μεταξύ άλλων- να συμβιβαστούν με την απουσία υποστήριξης PCI Express 4.0 και να ζήσουν με την 3η έκδοση του προτύπου, με ότι απώλειες σημαίνει αυτό για την απόδοση από τη πλευρά της κάρτας γραφικών ή και του NVMe M.2 SSD.   

Όμως με το B550, η AMD καλύπτει σε σημαντικό βαθμό το κενό που υπήρχε στην αγορά, καθώς τα mainboards που ολοκληρώνονται γύρω από αυτό όχι μόνο εκμεταλλεύονται τη συνδεσιμότητα PCI Express 4.0 που προσφέρουν οι 3ης γενιάς επεξεργαστές Ryzen «Matisse» για τη κάρτα γραφικών (PCIe 4.0 x16) αλλά έχουν στη διάθεση τους και μία υποδοχή M.2 NVMe με συνδεσιμότητα 4ης γενιάς PCIe. Και εδώ είναι μία βασική διαφορά μεταξύ των chipsets B550 και X570, καθώς το πρώτο διαθέτει την «υπόλοιπη συνδεσιμότητα» (π.χ. τις υπόλοιπες PCIe και M.2 υποδοχές) να περιορίζεται στην 3η γενιά του προτύπου PCI Express. 

Αυτό σημαίνει ότι το στοιχείο «future-proof» που αναζητούν αρκετοί χρήστες καλύπτεται σε σημαντικό βαθμό από ένα mainboard που βασίζεται στο AMD B550 chipset, και επομένως αποτελεί μία εξαιρετική λύση για τους επόμενης γενιάς επεξεργαστές Ryzen που θα βασίζονται στην αρχιτεκτονική Zen 3. Εξάλλου, η AMD ξεκαθάρισε ότι τα mainboards με AMD B550 chipset θα είναι συμβατά με τους μελλοντικούς επεξεργαστές Ryzen 4000-series αν και δεν υποστηρίζουν τους παλαιότερους Ryzen 2000 και 1000 series αλλά ούτε και τους «επιταχυνόμενους επεξεργαστές» (APU) 3200G ή 3400G που βασίζονται στην παλιότερη αρχιτεκτονική Zen+. Το chipset επίσης παρέχει υποστήριξη Multi-GPU για όσους ενδιαφέρονται. 

Δύο χαρακτηριστικά που το B550 υπερισχύει κατά την άποψη μας του X570 είναι η κατανάλωση (το TDP του chipset είναι ιδιαίτερα χαμηλό) και η απουσία ενεργού συστήματος ψύξης (με ανεμιστήρα). Με το πέρασμα του χρόνου, ένα ενεργό σύστημα ψύξης –ειδικά με τους πολύστροφους μικρούς σε διαστάσεις ανεμιστήρες σαν αυτούς που βρίσκονται στα mainboards- μπορεί να δυσλειτουργήσει ή να αστοχήσει, και τέτοιες ζημιές συνήθως στοιχίζουν ακριβά.

Δύο ωστόσο είναι οι βασικότεροι λόγοι για να επιλέξει κάποιος το AMD X570 έναντι του B550: α) το overclocking, επειδή κατά γενική ομολογία τα mainboards με το X570 διαθέτουν καλύτερο σύστημα τροφοδοσίας/ VRM και β) τα πολλά περισσότερα PCIe 4.0 lanes, που επιτρέπουν την εγκατάσταση στο σύστημα ενός 2ου NVMe M.2 PCIe 4.0 SSD (π.χ. σε συστοιχία RAID) ή περισσότερων.  

Σύστημα μέτρησης

Το σύστημα μέτρησης του Insomnia άλλαξε καθώς εκείνο που χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση των επεξεργαστών Ryzen 3 3100 και Ryzen 3 3300X δεν βρίσκεται πια στη κατοχή μας.  Έτσι, τη θέση του mainboard Gigabyte X570 Gaming X πήρε το mainboard της ASRock, B550 Taichi, το οποίο διαθέτει 16 Power Phase Design, Digi Power και στοιχεία Dr.MOS (ένα από τα καλύτερα πιστεύουμε στην κατηγορία) ενώ υποστηρίζει μνήμες DDR4 έως και 5200+MHz (OC).

Τη θέση της κάρτας γραφικών ASUS ROG Strix RTX 2070 SUPER OC 8GB πήρε η Gigabyte GeForce RTX 2070 Super 8GB. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης μνήμες HyperX Predator DDR4-3200 (2x 8GB) αντί για τις μνήμες G.Skill ενώ διατηρήσαμε το Samsung NVMe M.2 SSD 970 EVO Plus 500GB. 

Το τροφοδοτικό ήταν το αξιόπιστο Silent Pro Gold 1000W της Cooler Master προσωρινά, καθώς θα αντικατασταθεί από το Straight Power 11 850W Platinum της be quiet! Το σύστημα μας φιλοξενείται στο tower της be quiet! Silent Base 801 με Window.

Προσπαθήσαμε όσο το δυνατόν να περιορίσουμε τις διαφορές των υποσυστημάτων ανάμεσα στις δύο πλατφόρμες, δηλαδή ανάμεσα σε εκείνη που χρησιμοποιήθηκε για τις μετρήσεις των Ryzen 3 3100 και Ryzen 3 3300X και την τωρινή για τον επεξεργαστή Ryzen 9 3900XT ώστε να υπάρχει νόημα στη μεταξύ τους σύγκριση (από άποψη επιδόσεων επεξεργαστή). Παρόλα αυτά, οφείλουμε να επισημάνουμε, ότι πρόκειται για διαφορετικές πλατφόρμες, και επομένως οι διαφορές μεταξύ τους στα αποτελέσματα των benchmarks δεν περιορίζονται μόνο στη δυναμική των επεξεργαστών, κάτι που βεβαίως ήταν το ζητούμενο αλλά δεν κατέστη δυνατόν να επιτύχουμε. Σκοπεύουμε να διατηρήσουμε αναλλοίωτη τη πλατφόρμα μας για τις επόμενες δοκιμές πάντως, ώστε τα συμπεράσματα, τα δικά μας και τα δικά σας, να είναι ασφαλέστερα. 
 
Motherboard: ASRock B550 Taichi
Μνήμη: HyperX Predator 2 x 8GB DDR4-3200  
Κάρτα γραφικών: Gigabyte GeForce RTX 2070 SUPER 8GB
SSD: Samsung 970 EVO Plus 500GB NVMe M.2 
Τροφοδοτικό: Cooler Master Silent Pro Gold 1000W 
Ψύκτρα: Cooler Master Hyper 212 RGB Black Edition
Κουτί: Δεν χρησιμοποιήθηκε
Λογισμικό: Windows 10 Pro 64-bit (Performance Power Settings, Nvidia GeForce Game Ready Driver v432).

Μετρήσεις

Συνθετικά benchmarks

SPECWorkstation 3.0.4

Το SPECWorkstation 3.0.4 είναι ένα ολοκληρωμένο benchmark με τη βοήθεια του οποίου είναι δυνατή η αξιολόγηση πολλών παραμέτρων της απόδοσης ενός υπολογιστή με επαγγελματικές εφαρμογές. Το τεστ συνθέτει μία πλήρη γκάμα από εφαρμογές που διακρίνονται σε έξι διαφορετικές κατηγορίες, σενάρια χρήσης, τις Media and Entertainment, Product Development, Life Sciences, Financial Services, Energy και General Operations. 

PCMark 10

Το γνωστό συνθετικό benchmark PCMark 10 παρέχει μία ολοκληρωμένη εικόνα για την απόδοση ενός συστήματος σε σύγκριση με ένα άλλο χρησιμοποιώντας ένα σύνολο από ενέργειες και διεργασίες που πραγματοποιούνται σε ένα σύγχρονο περιβάλλον χρήσης. Οι ρουτίνες του ποικίλουν, από την εκκίνηση των εφαρμογών (app start-up), την πλοήγηση στο Internet (web browsing) ή το video conferencing μέχρι την επεξεργασία βίντεο (video editing) και εικόνας (image editing), το rendering ή και το visualization.

Super Pi mod1.5 XS

Το Super Pi είναι ένα από τα δημοφιλέστερα benchmarks για επεξεργαστές και χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια σε διάφορους διαγωνισμούς. Είναι ένα single-threaded benchmark που υπολογίζει το π (pi) έως ένα συγκεκριμένο αριθμό δεκαδικών ψηφίων και αποκαλύπτει τον χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ο υπολογισμός για να τελειώσει τον υπολογισμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπολογίζεται το πρώτο εκατομμύριο των δεκαδικών ψηφίων και στην δεύτερη περίπτωση τριάντα δύο εκατομμύρια δεκαδικά ψηφία του π (pi). Η εφαρμογή χρησιμοποιεί τον αλγόριθμο Gauss-Legendre.

Συμπίεση

WinRAR

Χρησιμοποιήσαμε τη δημοφιλή εφαρμογή συμπίεσης WinRAR για να συμπιέσουμε ένα φάκελο μεγέθους 2.5GB με εκατοντάδες αρχεία, από τραγούδια MP3 και διάφορους τύπους εικόνων (.jpeg, .png κ.α) μέχρι αρχεία .doc και .txt.  

Web Browsing

Chromium Octane 2.0

Το Octane 2.0 είναι ένα benchmark που υπολογίζει την απόδοση της μηχανής Javascript τρέχοντας ένα σύνολο από τεστ που αντιπροσωπεύουν διάφορα σενάρια χρήσης. 

Mozilla Kraken 1.1

Το Kraken 1.1 μοιάζει με το Octane 2.0 με την έννοια ότι μετράει την απόδοση της μηχανής Javascript, παρόλα αυτά χρησιμοποιεί διαφορετικά τεστ.

Rendering

Cinebench R20

Το Cinebench R20 είναι η τελευταία έκδοση του δημοφιλέστερου μετροπρογράμματος rendering για επεξεργαστές και βασίζεται στον renderer του λογισμικού Cinema 4D της Maxon. Με το Cinebench R20 είναι δυνατή η αξιολόγηση της single-threaded απόδοσης όσο και της multi-threaded.  

POV-Ray

H ray tracing μηχανή persistence of vision είναι ένα επίσης γνωστό εργαλείο benchmarking για επεξεργαστές, και είναι δυνατόν να ρυθμιστεί για την αξιολόγηση της single-threaded ή multi-threaded απόδοσης ενός επεξεργαστή.

Corona 1.3

Το συγκεκριμένο benchmark βασίζεται στον φωτορεαλιστικό renderer που βρίσκεται στα Cinema 4D και 3ds Max και δεν υποστηρίζει GPU rendering, οπότε και ο επεξεργαστής παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση του συστήματος. 

Video Encoding

Handbrake 1.3.1

Το Handbrake είναι ένας multi-threaded video transcoder, τον οποίο χρησιμοποιήσαμε για να μετατρέψουμε ένα βίντεο ανάλυσης 4K σε 1080p30 (διαθέτει συγκεκριμένη προεπιλογή Apple 1080p30). Αν και ολιγόλεπτης διάρκειας βίντεο, η διαφορά είναι αρκετή ανάμεσα στους δύο επεξεργαστές, οπότε και για έναν χρήστη που πραγματοποιεί συχνά τέτοιου είδους μετατροπές η εξοικονόμηση χρόνου σε μεγαλύτερης διάρκειας βίντεο θα είναι σημαντική. 

Gaming

Για να αξιολογήσουμε την απόδοση του συστήματος με τον Ryzen 3 3300X και τον Ryzen 3 3100 στα παιχνίδια, χρησιμοποιήσαμε τo γνωστό benchmark 3D Mark (στις ρουτίνες Time Spy και Time Spy Extreme) καθώς και τα παιχνίδια Chernobylite, F1 2018, Gears 5, Shadow of the Tomb Raider και Final Fantasy XIV (Shadowbringers benchmark). Στα παιχνίδια χρησιμοποιήσαμε τις αναλύσεις 1280 x 720 pixels, 1920 x 1080 pixels και 3840 x 2160 pixels χρησιμοποιώντας τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις Low, High ή Very High (Ultra) στα ενσωματωμένα benchmark τους. 

Από τα παρακάτω αποτελέσματα, ένα είναι το σίγουρο συμπέρασμα, το οποίο βεβαίως είναι γνωστό στους περισσότερους : Δεν είναι απολύτως απαραίτητη η αγορά ενός ιδιαίτερα γρήγορου και ακριβού επεξεργαστή για να απολαύσει κάποιος το gaming. Αντιθέτως, μία καλή κάρτα γραφικών κάνει τη διαφορά. Προτιμήστε λοιπόν να επενδύσετε περισσότερα χρήματα στην αγορά μίας καλής κάρτας γραφικών παρά σε έναν ακριβό επεξεργαστή αν είστε gamer αλλά από την άλλη δεν διαθέτετε πολλά χρήματα να επενδύσετε για gaming PC.

3DMark

Chernobylite 

F1 2018

Gears 5

Shadow of the Tomb Raider

Κατανάλωση και θερμοκρασία

Χάρη στην αρχιτεκτονική Zen 2 και την κατασκευαστική μέθοδο των 7nm, ο επεξεργαστή Ryzen 9 3900XT «τρέχει» με θερμοκρασίες μεταξύ 64 και 74 βαθμών Κελσίου (100% CPU usage) ενώ η κατανάλωση του συστήματος (όταν η κάρτα γραφικών βρίσκεται σε ηρεμία) δεν ξεπέρασε 140W αντίστοιχα (π.χ στο Cinebench R20).

Overclocking

Όπως όλοι οι επεξεργαστές Ryzen, έτσι και ο Ryzen 9 3900XT έχει ξεκλείδωτο πολλαπλασιαστή (multiplier) και επομένως ο υπερχρονισμός δεν πονοκεφαλιάζει. Αν και απλή διαδικασία στη πλατφόρμα της AMD, ακόμα και έναν όχι ιδιαίτερα έμπειρο χρήστη, ο υπερχρονισμός θα απαιτήσει αρκετή προσπάθεια για να «πιάσεις» την υψηλότερη δυνατή και σταθερή συχνότητα λειτουργίας με την χαμηλότερη δυνατή τάση λειτουργίας (για ασφάλεια και μακροζωία). Με το συγκεκριμένο δείγμα καταφέραμε να φτάσουμε τα 4,1GHz με τάση λειτουργίας 1,4V.

Συμπέρασμα

Αν και αρκετά ακριβός, ο Ryzen 9 3900XT είναι ένα 12-core «τερατάκι» που θα σας κρατήσει στην κορυφή της τεχνολογίας για αρκετά μεγάλο διάστημα. Αν και δεν είχαμε στη διάθεση μας κάποιον επεξεργαστή Ryzen 9 3900X, εντούτοις το υψηλότερο κόστος του «XT» δεν φαίνεται να δικαιολογεί τη διαφορά, και θα προτείναμε εφόσον επιθυμείτε να αγοράσετε ένα επεξεργαστή γύρω από αυτό το επίπεδο τιμής, να προτιμήσετε τον Ryzen 9 3900X (έχει και την ψύκτρα στην συσκευασία).

Σε κάθε περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με μία «future-proof» πλατφόρμα και έναν επεξεργαστή που θα σας βγάλει «ασπροπρόσωπους» σε οποιαδήποτε εργασία ή παιχνίδι, όσο απαιτητικό και να είναι. Ο Ryzen 9 3900XT είναι αναμφισβήτητα ένας εκπληκτικός «performer». Αν είχε καταργηθεί μάλιστα ο Ryzen 9 3900X και το κόστος του ήταν λίγο πιο χαμηλό, θα μιλούσαμε για το… «θαύμα της AMD».