AMD Ryzen 7 7700X και Ryzen 9 7950X Review

Ολοκληρώνοντας την αξιολόγηση των νέων επεξεργαστών της AMD, ήρθε η σειρά των άλλων δύο μοντέλων που ανακοινώθηκαν  στην εκδήλωση «together we advance_PCs», στα τέλη του Αυγούστου που μας πέρασε. Πρόκειται για τα μοντέλα Ryzen 7 7700X και Ryzen 9 7950X, που ανήκουν στην οικογένεια επεξεργαστών Ryzen 7000, οι οποίοι βασίζονται στην 4η γενιά της αρχιτεκτονικής Zen.

Όπως και οι Ryzen 5 7600X και Ryzen 9 7900X που έχουμε ήδη δοκιμάσει, έτσι και τα μοντέλα Ryzen 7 7700X και Ryzen 9 7950X διαθέτουν νέα συσκευασία Land-Grid Array και κατασκευάζονται με μέθοδο FinFET 5nm (TSMC Ν5), με τους επεξεργαστές, και τη νέα πλατφόρμα της AMD να παρέχουν υποστήριξη στο νέο πρότυπο διασύνδεσης PCIe 5.0 (τόσο για κάρτες γραφικών και μονάδες αποθήκευσης) όσο και στη μνήμη DDR5 SDRAM.

Αυτή τη φορά δεν πρόκειται να επεκταθούμε στην ολοκαίνουρια πλατφόρμα AM5 της AMD (όσοι θέλετε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά μπορείτε να επισκεφτείτε το σχετικό review που έχει ήδη αναρτηθεί στη σχετική ενότητα). Να αναφέρουμε απλώς, ότι οι νέοι επεξεργαστές τοποθετούνται στη νέα βάση ΑΜ5, με τους ακροδέκτες πλέον να βρίσκονται στο 1718-pin LGA socket. Να επαναλάβουμε ότι η νέα πλατφόρμα AM5 προσφέρει υποστήριξη στον νέο τύπο μνήμης DDR5 SDRAM, αλλά υποστηρίζει και το πρότυπο PCI Express Gen.5 παρέχοντας έως και 24 PCIe 5.0 lanes.

Οι νέοι επεξεργαστές AMD Ryzen 7000-series έρχονται με τα νέα chipsets AMD X670E, X670, B650 και B650E (όπου «E» είναι Extreme). Το X670 Extreme προσφέρει τις καλύτερες δυνατότητες overclocking και παρέχει υποστήριξη στη μνήμη DDR5 SDRAM και στο πρότυπο PCIe 5.0 για NVMe M.2 PCIe SSDs και κάρτες γραφικών. Το X670 παρέχει τα παραπάνω αλλά η υποστήριξη για κάρτες γραφικών PCIe 5.0 είναι προαιρετική. Η διαφορά μεταξύ των B650 και B650E είναι ότι ενώ το B650E υποστηρίζει τόσο το PCIe Gen5 για κάρτες γραφικών (προαιρετικά) και μέσα αποθήκευσης, το απλό B650 υποστηρίζει μνήμη DDR5 αλλά η υποστήριξη στο PCIe 5.0 τόσο για τα νέα SSDs όσο και για τις κάρτες γραφικών είναι προαιρετικά.

Μία ακόμα νέα τεχνολογία που έρχεται με τη νέα πλατφόρμα της εταιρείας είναι η AMD EXPO. Πρόκειται για μία τεχνολογία που θυμίζει αρκετά την Intel XMP (eXtreme Memory Profiles) και έχει παρόμοιο στόχο: να βοηθήσει τους χρήστες να αυξήσουν την απόδοση του συστήματος τους ωθώντας τη μνήμη στα όρια της, αλλά με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Η πλατφόρμα της AMD, θα υποστηρίζει επίσης και Intel XMP-συμβατές μνήμες.

Μοντέλα

Ο AMD Ryzen 9 7950X, είναι το κορυφαίο μοντέλο της νέας πλατφόρμας της εταιρείας και διαθέτει 16 πυρήνες, 32 threads και 80MB Cache (L2 και L3 Cache συνολικά) με τη βασική συχνότητα λειτουργίας (Base Clock) να είναι 4,5GHz και την «ενισχυμένη» (Max. Boost Clock) να αγγίζει τα 5,7GHz. Το TDP του κορυφαίου επεξεργαστή της AMD είναι 170W.

Ο AMD Ryzen 7 7700X διαθέτει 8 πυρήνες και 16 threads, συχνότητα λειτουργίας από 4,5GHz έως 5,4GHz, 40MB L2 και L3 cache συνολικά και 105W TDP. Μαζί με τα παραπάνω βεβαίως μοντέλα, η εταιρεία ανακοίνωσε και τους Ryzen 5 7600X (6 πυρήνες, 12 threads) και Ryzen 9 7900X (12 πυρήνες, 24 threads).

Σύστημα μέτρησης

Το σύστημα μέτρησης του Insomnia αποτελείται από το mainboard της ASRock, B550 Taichi, το οποίο διαθέτει 16 Power Phase Design, Digi Power και στοιχεία Dr.MOS (ένα από τα καλύτερα πιστεύουμε στην κατηγορία) ενώ υποστηρίζει μνήμες DDR4 έως και 5200+MHz (OC).

Οι επεξεργαστές Ryzen 3 και Ryzen 9 3000 και 5000-Series (π.χ. Ryzen 9 5900X) συνοδεύονται από μνήμες HyperX Predator DDR4-3200 (2x 8GB) και από το Samsung NVMe M.2 SSD 970 EVO Plus 500GB ενώ η κάρτα γραφικών είναι η AMD Radeon RX 6800. Το τροφοδοτικό Straight Power 11 850W Platinum της εταιρείας be quiet! και το tower Silent Base 801 με Window επίσης της be quiet! συμπληρώνουν τον εξοπλισμό μας.

Στην περίπτωση των νέων επεξεργαστών Ryzen 5, Ryzen 7 και Ryzen 7000-Series της AMD, χρησιμοποιήσαμε το mainboard GIGABYTE X670E AORUS MASTER με το ίδιο SSD (Samsung 970 EVO Plus 500GB) και με το κιτ μνήμης G.SKILL Trident Z5 Neo DDR5-6000 (EXPO) 2x16GB (CL30-38-38-96 1.35V). Η κάρτα γραφικών παρέμεινε επίσης όμοια (Radeon RX 6800).

Σύστημα AM4

• Mainboard: ASRock B550 Taichi
• Μνήμη: HyperX Predator 2 x 8GB DDR4-3200 
• Σύστημα ψύξης: be quiet! Pure Loop 2 FX 360mm
• Κάρτα γραφικών: AMD Radeon RX 6800
• SSD: Samsung NVMe M.2 SSD 970 EVO Plus 500GB
• Τροφοδοτικό: be quiet! Straight Power 11 850W Platinum
• Κουτί: be quiet! Silent Base 801
• Λογισμικό: Windows 10 Pro 64-bit

Σύστημα AM5

• Mainboard: GIGABYTE X670E AORUS MASTER
• Μνήμη: G.SKILL Trident Z5 Neo 2 x 16GB DDR5-6000
• Σύστημα ψύξης: be quiet! Pure Loop 2 FX 360mm 
• Κάρτα γραφικών: AMD Radeon RX 6800
• SSD: Samsung NVMe M.2 SSD 970 EVO Plus 500GB
• Τροφοδοτικό: be quiet! Straight Power 11 850W Platinum
• Κουτί: be quiet! Silent Base 801
• Λογισμικό: Windows 10 Pro 64-bit

Στην περίπτωση του συστήματος της Intel -το οποίο είχαμε για ελάχιστο χρόνο στην κατοχή μας, καθώς δεν μας ανήκε με αποτέλεσμα να «τρέξουμε» επιλεκτικά ορισμένα benchmarks- ο επεξεργαστής Intel Core i9-12900K βρισκόταν εγκατεστημένος στο mainboard Gigabyte Z690 AORUS MASTER σε συνδυασμό με ένα kit μνήμης CORSAIR Vengeance DDR5 5200 2x 8GB (16GB) και με ένα WD SN850 NVMe SSD 1TB. Για τις μετρήσεις τοποθετήσαμε στο σύστημα την κάρτα γραφικών AMD Radeon RX 6800 επίσης. 

Μετρήσεις

Προσπαθήσαμε να «τρέξουμε» όσο το δυνατόν περισσότερα benchmarks και παιχνίδια, ωστόσο για χάριν ευκολίας, καλύτερης διαχείρισης του χρόνου και αξιοπιστίας χρησιμοποιήθηκαν κυρίως τίτλοι παιχνιδιών που είχαμε στην κατοχή μας με ενσωματωμένες ρουτίνες benchmark με ελάχιστες εξαιρέσεις. 

SPECWorkstation 3.0.4

Το SPECWorkstation 3.0.4 είναι ένα ολοκληρωμένο benchmark με τη βοήθεια του οποίου είναι δυνατή η αξιολόγηση πολλών παραμέτρων της απόδοσης ενός υπολογιστή με επαγγελματικές εφαρμογές. Το τεστ συνθέτει μία πλήρη γκάμα από εφαρμογές που διακρίνονται σε έξι διαφορετικές κατηγορίες, σενάρια χρήσης, τις Media and Entertainment, Product Development, Life Sciences, Financial Services, Energy και General Operations.

PCMark 10

Το γνωστό συνθετικό benchmark PCMark 10 παρέχει μία ολοκληρωμένη εικόνα για την απόδοση ενός συστήματος σε σύγκριση με ένα άλλο χρησιμοποιώντας ένα σύνολο από ενέργειες και διεργασίες που πραγματοποιούνται σε ένα σύγχρονο περιβάλλον χρήσης. Οι ρουτίνες του ποικίλουν, από την εκκίνηση των εφαρμογών (app start-up), την πλοήγηση στο Internet (web browsing) ή το video conferencing μέχρι την επεξεργασία βίντεο (video editing) και εικόνας (image editing), το rendering ή και το visualization.

 

3DMark

Το 3DMark αποκαλύπτει την απόδοση του συστήματος στα τρισδιάστατα γραφικά. Αν και η συνεισφορά του επεξεργαστή δεν είναι αμελητέα, εντούτοις η κάρτα γραφικών είναι εκείνη που καθορίζει το αποτέλεσμα. Τρέξαμε τη ρουτίνα «Time Spy Extreme».

Superposition

Το απαιτητικό Superposition benchmark μας αποκαλύπτει την συνολική απόδοση του συστήματος κατά την επεξεργασία τρισδιάστατων γραφικών. Η κάρτα γραφικών, παίζει το σημαντικότερο ρόλο.

Super Pi mod1.5 XS

Το Super Pi είναι ένα από τα δημοφιλέστερα benchmarks για επεξεργαστές και χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια σε διάφορους διαγωνισμούς. Είναι ένα single-threaded benchmark που υπολογίζει το π (pi) έως ένα συγκεκριμένο αριθμό δεκαδικών ψηφίων και αποκαλύπτει τον χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ο υπολογισμός για να τελειώσει τον υπολογισμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπολογίζεται το πρώτο εκατομμύριο των δεκαδικών ψηφίων και στην δεύτερη περίπτωση τριάντα δύο εκατομμύρια δεκαδικά ψηφία του π (pi). Η εφαρμογή χρησιμοποιεί τον αλγόριθμο Gauss-Legendre.

WinRAR

Χρησιμοποιήσαμε τη δημοφιλή εφαρμογή συμπίεσης WinRAR για να συμπιέσουμε ένα φάκελο μεγέθους 2.5GB με εκατοντάδες αρχεία, από τραγούδια MP3 και διάφορους τύπους εικόνων (.jpeg, .png κ.α) μέχρι αρχεία .doc και .txt.

Chromium Octane 2.0

Το Octane 2.0 είναι ένα benchmark που υπολογίζει την απόδοση της μηχανής Javascript τρέχοντας ένα σύνολο από τεστ που αντιπροσωπεύουν διάφορα σενάρια χρήσης.

Mozilla Kraken 1.1

Το Kraken 1.1 μοιάζει με το Octane 2.0 με την έννοια ότι μετράει την απόδοση της μηχανής Javascript, παρόλα αυτά χρησιμοποιεί διαφορετικά τεστ.

Cinebench R20

Το Cinebench R20 είναι η τελευταία έκδοση του δημοφιλέστερου μετροπρογράμματος rendering για επεξεργαστές και βασίζεται στον renderer του λογισμικού Cinema 4D της Maxon. Με το Cinebench R20 είναι δυνατή η αξιολόγηση της single-threaded απόδοσης όσο και της multi-threaded. 

POV-Ray

H ray tracing μηχανή persistence of vision είναι ένα επίσης γνωστό εργαλείο benchmarking για επεξεργαστές, και είναι δυνατόν να ρυθμιστεί για την αξιολόγηση της single-threaded ή multi-threaded απόδοσης ενός επεξεργαστή.

Corona 1.3

Το συγκεκριμένο benchmark βασίζεται στον φωτορεαλιστικό renderer που βρίσκεται στα Cinema 4D και 3ds Max και δεν υποστηρίζει GPU rendering, οπότε και ο επεξεργαστής παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση του συστήματος.

Handbrake 1.3.1

Το Handbrake είναι ένας multi-threaded video transcoder, τον οποίο χρησιμοποιήσαμε για να μετατρέψουμε ένα βίντεο ανάλυσης 4K σε 1080p30 (διαθέτει συγκεκριμένη προεπιλογή Apple 1080p30). Αν και ολιγόλεπτης διάρκειας βίντεο, η διαφορά είναι αρκετή ανάμεσα στους τελευταίας γενιάς επεξεργαστές της AMD και τους υπόλοιπους, οπότε και για έναν χρήστη που πραγματοποιεί συχνά τέτοιου είδους μετατροπές η εξοικονόμηση χρόνου σε μεγαλύτερης διάρκειας βίντεο θα είναι σημαντική.

Gaming

Για να αξιολογήσουμε την απόδοση του συστήματος στα παιχνίδια, χρησιμοποιήσαμε τo γνωστό benchmark 3D Mark (Time Spy Extreme) καθώς και τα παιχνίδια Chernobylite, F1 2018, Gears 5, Shadow of the Tomb Raider, Apex Legends, Cyberpunk 2077, Dirt 5 κ.ά. Στα παιχνίδια χρησιμοποιήσαμε ως επί το πλείστον τις αναλύσεις 1920 x 1080 pixels, 2560 x 1440 pixels και 3840 x 2160 pixels χρησιμοποιώντας αντίστοιχα τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις High ή Very High (Ultra ή Ultimate) στα ενσωματωμένα benchmark τους.

Chernobylite

F1 2018

Gears 5

Shadow of the Tomb Raider

Metro Exodus

Apex Legends

Cyberpunk 2077

Dirt 5

Ενσωματωμένα γραφικά

Όλοι οι νέοι επεξεργαστές Ryzen 7000-series ενσωματώνουν ένα RDNA 2 σύστημα γραφικών AMD Radeon Graphics, του οποίου σκοπός είναι κατά κύριο λόγο να προσφέρει «εικόνα» στην περίπτωση που δεν υπάρχει διακριτή κάρτα γραφικών (π.χ. για αποσφαλμάτωση) και όχι να προσφέρει υψηλά frame rates στα παιχνίδια. Το σύστημα γραφικών AMD Radeon Graphics ενσωματώνει δύο πυρήνες με συχνότητα λειτουργίας που κυμαίνεται μεταξύ 400MHz (Base) και 2.200MHz.

Όπως μπορείτε να δείτε, το παιχνίδι είναι δυνατό με επιπέδου mobile παιχνίδια ή σε ανάλυση 720p με τις ρυθμίσεις σε χαμηλό επίπεδο όσον αφορά την ποιότητα των γραφικών. Από την ανάλυση 1080p και άνω ωστόσο, το παιχνίδι με περισσότερο απαιτητικούς σε επεξεργαστική ισχύ τίτλους είναι ανέφικτο.

Κατανάλωση, θερμοκρασία και overclocking

Χάρη στην αρχιτεκτονική Zen 4 και τις βελτιστοποιήσεις στην κατασκευαστική μέθοδο των 5nm, οι νέοι επεξεργαστές της AMD «εργάζονται» με σημαντικά χαμηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με το παρελθόν, όταν δεν… πιέζονται. Στο Cinebench R20, με όλους τους πυρήνες να «εργάζονται», η κατανάλωση ξεκινά από το 280W περίπου με τον εξαπύρηνο Ryzen 5 7600X και φτάνουν στα 503W στην περίπτωση του Ryzen 9 7950X (φανταστείτε τώρα, η κάρτα γραφικών απλώς… υπάρχει σε αυτή τη μέτρηση)!  

Όπως όλοι οι επεξεργαστές Ryzen, έτσι και οι νέοι Ryzen 7000 Series έχουν ξεκλείδωτο πολλαπλασιαστή (multiplier) και επομένως ο υπερχρονισμός δεν πρόκειται να σας προβληματίσει (υπό φυσιολογικές συνθήκες). Στη περίπτωση του Ryzen 5 7600X και χωρίς να ρισκάρουμε ιδιαίτερα, καταφέραμε να τον υπερχρονίσουμε σχετικά εύκολα στα 5,5GHz με τάση 1,22-1,23V περίπου. Η θερμοκρασία του δεν ξεπέρασε τους 73-74°C όταν τρέξαμε το Cinebench R20 (All-Cores) σε «loop». Το μοντέλο Ryzen 7 7700X «έφτασε» στα 5,4GHz με την τάση αρκετά υψηλά δυστυχώς (1,33V), αλλά όταν τρέξαμε το Cinebench R20 (All-Cores) μας περίμενε μία δυσάρεστη έκπληξη καθώς η θερμοκρασία ξεπέρασε τους… 105°C.

Δυστυχώς, δεν καταφέραμε να υπερχρονίσουμε τους Ryzen 9 7900X και 7950X σταθερά σε όλους τους πυρήνες. Τους υπερχρονίσαμε αντίστοιχα στα 5.2GHz και 5,0GHz με τάσεις από 1,32V έως 1,42V αλλά οι θερμοκρασίες ξεπερνούσαν τους 95-105°C και όταν δοκιμάζαμε να τρέξουμε το Cinebench R20 (All-Cores), ανεξάρτητα από την εφαρμογή που χρησιμοποιήσαμε (Ryzen Master, Gigabyte Control Center κ.λπ) το σύστημα «κρεμούσε». Δοκιμάσαμε επίσης να κάνουμε την διαδικασία μέσα από το BIOS αλλά καταλήξαμε σε δύο περιπτώσεις με «corrupted» εγκατάσταση.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι δύο επεξεργαστές δεν υπερχρονίζονται. Απλώς τα πάντα είναι ακόμη… καινούρια, από τις εκδόσεις BIOS έως το λογισμικό. Για παράδειγμα η εφαρμογή της Gigabyte δεν είναι ακόμα πλήρως συμβατή με τη νέα πλατφόρμα και το Ryzen Master δεν είναι ακόμα βελτιστοποιημένο για τη σειρά Ryzen 7000 Series. Τουλάχιστον, η εφαρμογή της AMD λειτούργησε όταν επιχειρήσαμε να πάρουμε μετρήσεις σε «ECO Mode» (δυστυχώς στο BIOS της μητρικής, v.808, δεν εντοπίσαμε κάποια ρύθμιση για TDP, ECO Mode ή κάτι αντίστοιχο για να προχωρήσουμε σε μία ασφαλέστερη αξιολόγηση του χαρακτηριστικού).

Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα αποτελέσματα του Ryzen 9 7950X σε λειτουργία ECO.

Εκτός και αν χρειάζεστε όλους τους πυρήνες για διάφορες εργασίες (π.χ. video transcoding, compiling κ.ά.), η ρύθμιση ECO είναι… σωτήρια αν είστε gamer, καθώς μειώνει σημαντικά την κατανάλωση και τις θερμοκρασίες χωρίς να διαπιστώνονται σημαντικές απώλειες στα παιχνίδια! Αν από την άλλη χρειάζεστε όλους τους πυρήνες, τότε θα διαπιστώσετε ότι η λειτουργία ECO μειώνει σημαντικά την απόδοση.

Συμπέρασμα

Η άποψη μας για τους νέους επεξεργαστές της AMD δεν έχει αλλάξει, και επομένως θα επαναλάβουμε όσα γράψαμε και στο review των άλλων δύο μοντέλων Ryzen 7000-Series. Οι νέοι επεξεργαστές της AMD προσφέρουν πολύ μεγάλα οφέλη στην απόδοση σε σύγκριση με την περασμένη γενιά. Αν και το σύστημα μέτρησης στην περίπτωση της νέας γενιάς της AMD είχε διπλάσια μνήμη σε σχέση με το «bench» που χρησιμοποιούσαμε με τη γενιά Ryzen 5000-Series, εντούτοις δεν πιστεύουμε ότι θα άλλαζαν και πολύ τα πράγματα. Τα οφέλη στην απόδοση που φέρνει η νέα γενιά επεξεργαστών Ryzen είναι μεγάλα και αδιαμφισβήτητα.

Στην πράξη ωστόσο, εφόσον πιεστούν στα όρια τους, τα οφέλη έρχονται μαζί με αυξημένη κατανάλωση και θερμοκρασίες (από ότι φαίνεται, η νέα κανονικότητα είναι οι 95°C) λόγω των ιδιαίτερα υψηλών κυρίως συχνοτήτων λειτουργίας. Βεβαίως, η AMD υποστηρίζει ότι τέτοια επίπεδα θερμοκρασιών είναι φυσιολογικά με τα νέα της chips, ωστόσο πως μπορεί να πειστεί ο power user και overclocker που είχε συνηθίσει, max, τους… 70°C under load; Οι περισσότεροι θα πρέπει να το συνηθίσουμε.  

Ο επεξεργαστής Ryzen 7 7700X είναι ένα εξαιρετικό δείγμα της νέας πλατφόρμας της AMD. Είναι εξίσου ισχυρός στα παιχνίδια (ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και τους Ryzen 9) όσο και στις multi-threaded εφαρμογές. Επιπλέον, η τιμή του τον καθιστά αρκετά ελκυστικό σε σχέση με την απόδοση του. 

Το απολύτως κορυφαίο μοντέλο της νέας σειράς της AMD, Ryzen 9 7950X είναι «beast» τόσο από άποψη απόδοσης όσο και από άποψη… κατανάλωσης και θερμοκρασιών. Μέχρι να δούμε τους νέους επεξεργαστές 13ης γενιάς Core της Intel είναι ο καλύτερος επεξεργαστής σήμερα και είναι τέλειος για multitasking, για rendering, για επεξεργασία βίντεο ή ακόμα και για παιχνίδια (σε λειτουργία ECO είναι ότι καλύτερο).