Αξιολόγηση είναι η με οποιονδήποτε τρόπο έκφραση αξιολογικού χαρακτηρισμού. Άλλοτε είναι σοβαρή και άλλοτε όχι. Το κριτήριο είναι η επιστημονικότητα αυτής.
Φίλε Smirnov,
Η Αξιολόγηση είναι μια πολύ σοβαρή Επιστημονική διαδικασία για να μπορεί να έχει, με εύκολο τρόπο, θέση σε ένα forum. Ειδικά όταν πρόκειται για Αξιολόγηση Πανεπιστημίου και δει Τμήματος, δηλαδή αξιολόγηση του τρόπου μετάδοσης της επιστήμης. Μια προσπάθεια γίνεται από την ΑΔΙΠ (http://www.adip.gr).
Τα όσα έχεις γράψει είναι σεβαστά αλλά άκρως υποκειμενικά και φανερώς εμποτισμένα με ιδιοτέλεια. Παρουσιάζεις έναν αδικαιολόγητο πουριτανισμό σε κάτι καινούριο το οποίο ούτε έχεις δοκιμάσει, ούτε γνωρίζεις και αυτό φαίνεται. Καλώς ή κακώς επηρεάζεις ανυποψίαστους ανθρώπους με αδιάκριτο τρόπο βασισμένος μάλιστα στο φθηνό «τα γνωρίζω εκ των έσω» και αποδίδεις άνευ επιστημονικών αποδείξεων αξιολογικές κρίσεις (κατιναριό) του τύπου «είναι χαμηλότερου επιπέδου».
Φίλοι του insomnia,
Επειδή τον ρόλο του ειδήμονα σε αυτό το βήμα το έχουν λάβει άλλοι, αλλά και επειδή δεν είμαι ούτε Ειδικός στην Αξιολόγηση, ούτε έχω σοβαρές σπουδές στο Αντικείμενο της Αξιολόγησης (πέρα από μερικά πανεπιστημιακά προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου μαθήματα) θα αρκεστώ να πω την προσωπική μου άποψη σχετικά με τα Πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα θα αναφερθώ στο Μαθησιακό Αποτέλεσμα (και μόνο) που μπορεί να επιτυγχάνεται από Πανεπιστημιακές Δομές. Παράλληλα θα αναφερθώ σε κάποιες αστοχίες που ακούστηκαν αλλά και σε κάποιες επαγγελματικές παγίδες που υπάρχουν σε κάποια Τμήματα.
Πριν επιχειρήσω οτιδήποτε επιτρέψτε μου να θέσω μια παραδοχή και να συστηθώ καθώς είναι πρώτη φορά που γράφω σε αυτό το βήμα.
κάθε προσωπική άποψη δεν πρέπει να συνοδεύεται από χαρακτηρισμούς (αξιολογική κρίση). κάθε προσωπική άποψη που συνοδεύεται από χαρακτηρισμούς (αξιολογική κρίση) πρέπει να δικαιολογείται με τα ανάλογου επιπέδου επιχειρήματα. Άρα χαρακτηρισμοί για την Διάδοση της Επιστήμης (Πανεπιστήμια) πρέπει να συνοδεύεται από αντίστοιχα Επιστημονικά Επιχειρήματα. Έχω σπουδές στο ΕΜΠ (Πολ.Μηχ), ΑΠΘ (Φυσ) και ΕΑΠ(Πλη). Το ΕΑΠ ήταν η τελευταία σχολή η οποία τελείωσα σε προπτυχιακό επίπεδο και παρότι αρχικά ήμουν αρνητικά προκατειλημμένος εντούτοις ξαφνιάστηκα από το επίπεδο και την προσπάθεια που απαιτεί (μου πήρε 6 έτη και δεν έχω οικογενειακές ή άλλες υποχρεώσεις).
Το κάθε ένα από τα παραπάνω τμήματα έχει τα υπέρ και τα κατά του στα οποία, όπως προείπα, εσκεμμένα δεν θα αναφερθώ αποφεύγοντας έτσι την υποκειμενολογία, την αδιάκριτη αοριστολογία και την καβαλολογία. Το παράδοξο που συνάντησα σε κάθε ΑΕΙ είναι ότι οι φοιτητές της κάθε σχολής νομίζουν ότι είναι καλύτεροι από κάποια άλλη. Σε αυτό φταίνε κυρίως καθηγητές και γονείς οι οποίοι ποτίζουν την εντροπική τάση των φοιτητών για καβαλο-καλαμισμό. Λυπάμαι που μιλώ για συνανθρώπους μου έτσι, αλλά δυστυχώς τα φαινόμενα τα έζησα σε τρεις σχολές. Ας το ξεπεράσουμε. Καλοί επιστήμονες και «σαΐνια» που βρίσκουν τον τρόπο να πάρουν πτυχίο χωρίς να τους έχει αγγίξει η Επιστήμη υπάρχουν και στα τρία. Αποδείξεις για αυτόν τον ισχυρισμό υπάρχουν και μέσα σε αυτή τη συζήτηση.
Διδακτικές Ευκαιρίες και Μαθησιακά Αποτελέσματα
Γνώμη μου είναι πως διδακτικές ευκαιρίες υπάρχουν και στα τρία και επαγωγικά μάλλον σε όλα τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Όποιος θέλει να μάθει μπορεί να μάθει. Οι διαδρομές προς την μάθηση στο ΑΠΘ και το ΕΜΠ είναι θεωρητικά συγκεκριμένη (αλυσίδες κτλ) αλλά στην πράξη λίγο αόριστη και εξαρτάται από αστάθμητους παράγοντες (απεργίες, κόμματα, καταλήψεις, μέθοδοι βαθμολόγησης, θέματα, φίσκα αμφιθέατρα, πάρτυ, υπηρεσίες που δεν λειτουργούν κ.α) ενώ στο ΕΑΠ είναι λίγο πιο τυποποιημένη (υπάρχει και ISO για αυτό). Η παραπάνω παρατήρηση όμως δεν λέει απολύτως τίποτα και δεν πρέπει να μας μπερδεύει για το αν επιτυγχάνεται μαθησιακό αποτέλεσμα. Ξαναλέω: όποιος θέλει να μάθει μπορεί να μάθει και στα τρία. Άλλωστε και στα τρία διδάσκουν οι ίδιοι καθηγητές τους οποίους και συνάντησα και όπως θα δείτε παρακάτω με τα ίδια βιβλία.
Επαγγελματικά και Εκπαιδευτικά Δικαιώματα
Αν και τα τρία είναι ισότιμα (νομικά) ωστόσο υπάρχουν κωλύματα με τα επαγγελματικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα. Ο κάθε υποψήφιος φοιτητής ας προσέξει από πριν τι πρόκειται να διαλέξει.
Το «ΕΑΠ Φυσικών Επιστημών» δεν είναι Φυσικό (επαγγελματικό δικαίωμα). Υπάρχει σχετική απόφαση της Κοσμητείας που με ένα αντίστοιχο μεταπτυχιακό ένας Πτυχιούχος «ΕΑΠ Φυσικών Επιστημών» θα γίνεται Φυσικός ή Χημικός ή Βιολόγος. Μένει επομένως και η νομική κατοχύρωση (μέσω βουλής) για το παραπάνω για να ισχύει για την οποία βλέπω καθυστέρηση. Οι απόφοιτοι του «ΕΑΠ Φυσικών Επιστημών» παίρνουν μέρος στον ΑΣΕΠ Καθηγητών (εκπαιδευτικό δικαίωμα). Εν τέλει όμως το «ΕΑΠ Φυσικών Επιστημών» δεν είναι Φυσικό και άρα όχι άμεσα συγκρίσιμο με τα υπόλοιπα ΑΕΙ Φυσικού. Το «ΕΑΠ Πληροφορικής», «ΕΑΠ Διοίκηση Επιχειρήσεων» και «ΕΑΠ Ισπανικής Φιλολογίας» είναι τελείως ισότιμα με οποιοδήποτε συνονόματο πρόγραμμα σπουδών σε επίπεδο επαγγελματικών και εκπαιδευτικών δικαιωμάτων. Το κάθε προπτυχιακό του ΕΑΠ δίνει την δυνατότητα να γίνει κάποιος ΠΕ Διοικητικού στο Δημόσιο όπως ακριβώς συμβαίνει με το κάθε προπτυχιακό από συμβατικά πανεπιστήμια.
Μεταπτυχιακά Πληροφορικής για Πληροφορικούς και μη-Πληροφορικούς
Υπάρχουν τριών ειδών μεταπτυχιακά «Πληροφοριακών Συστημάτων» τα οποία διακρίνονται βάσει των πτυχιούχων που δέχονται:
Αυτά που απευθύνονται ΜΟΝΟ σε πτυχιούχους Πανεπιστημίων Πληροφορικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (κατεύθυνσης Πληροφορικής ή Μηχανικών Υπολογιστών). Αυτά βρίσκονται στο ΕΑΠ (συγκεκριμένα το «Διάχυτος Υπολογισμός»), στο Παν.Πατρών, Παν.Κρήτης και στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Αυτά που απευθύνονται σε μη πτυχιούχους της περίπτωσης 1. Κοινώς δέχονται πτυχιούχους συγγενών (όχι συναφών) τμημάτων όπως Μηχανικών (εκτός περίπτωσης 1) και Θετικών Επιστημών (Φυσικών, Μαθητικών κτλ) δηλ φοιτητικό κοινό ανομοιογενές και χωρίς το απαραίτητο προπτυχιακό υπόβαθρο. Στην Αγγλία τέτοιου τύπου μεταπτυχιακά ονομάζονται Conversion Masters και υπάρχουν για πληθώρα αντικειμένων.
Αυτά που δέχονται και την περίπτωση 1 και την περίπτωση 2. Σε αυτά τα μεταπτυχιακά οι καθηγητές επειδή δεν γνωρίζουν εκ των προτέρων τι φοιτητικό κοινό θα προσέλθει (πόσοι πληροφορικοί-ηλεκτρολόγοι και πόσοι «άσχετοι») και με τι σκοπούς, προσπαθούν να έχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ευελιξία από άποψης προγράμματος σπουδών. Έτσι υπάρχει ένα πρόγραμμα σπουδών «έξυπνα καταρτισμένο» το οποίο επιδέχεται με διάφορες μεθόδους εκπτώσεις ή προσθήκες πληροφορικής κατά το δοκούν. Οι μέθοδοι αυτοί είναι σύννομες με το δηλωμένο πρόγραμμα σπουδών πχ
μετατροπή περιεχομένου μαθήματος και εν τέλει ουσιαστική αφαίρεση του μαθήματα που δηλώνονται και δεν διδάσκονται ποτέ αλλά δίδεται μια ομαδική εργασία την οποία εκπονεί ένας και περνάει όλη η ομάδα εξετάσεις τυπικές στο γραφείο και όχι ουσιαστικές
Στις τρείς παραπάνω κατηγορίες να μην ξεχνάμε ότι υπάρχει σκοπός να μην μείνουν άδεια αυτά τα μεταπτυχιακά και αυτό για να μην χαθούν τα δίδακτρα (όλα σχεδόν τα μεταπτυχιακά πληροφοριακών συστημάτων έχουν σήμερα δίδακτρα). Επίσης μην μας μπερδεύουν οι fancy ονομασίες που επιλέγουν τα τμήματα (πχ προηγμένα πληροφοριακά συστήματα). Η διάκριση γίνεται βάσει των αποδεκτών φοιτητών (βλ παραπάνω τις τρεις κατηγορίες)
Το μεταπτυχιακό «ΕΑΠ Πληροφοριακά Συστήματα» όπως φαίνεται και από την επίσημη ιστοσελίδα του είναι της περίπτωσης 2 : δηλαδή για Επιστήμονες και Μηχανικούς που δεν έχουν Πτυχίο Πληροφορικής.
Οι διαφορές των τριών παραπάνω τύπων μεταπτυχιακών (για πληροφορικούς και για μη πληροφορικούς) πρέπει να παίρνεται υπόψη πριν την εκσφενδόνιση «αδιάκριτης» αξιολογικής κριτικής.
Πανελλήνιες, Κλήρωση, UCAS, Κατατακτήριες
Η διαδικασία των Πανελληνίων, των Κατατακτηρίων, της Κλήρωσης και του Application (UCAS) επίσης δεν λέει τίποτα και πρέπει να αφήνει παγερά αδιάφορους τους όσους ξέρουν τι θέλουν να σπουδάσουν. Το ζητούμενο είναι να αποδείξεις ότι μπορείς να γίνεις Επιστήμονας ή Μηχανικός (αυτό είναι το Μαθησιακό Αποτέλεσμα) εφόσον έχεις τελειώσει το Τμήμα στο οποίο μπήκες και όχι πριν μπεις σε αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Παν.Κρήτης και συγκεκριμένα το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών (χαμηλά μόρια, ικανότατοι απόφοιτοι επιστήμονες).
Το παρακάτω παράδειγμα δείχνει τα παράλογα της εκπαίδευσης. Έστω 2 φοιτητές
1ος ) φοιτητής που αγαπά την Βιολόγια αλλά έγραψε στις πανελλήνιες 10.000 μόρια. Μοιραία αποφασίζει να σπουδάσει σε κάποιο Αγγλικό Πανεπιστήμιο στον τομέα αυτόν
2ος) φοιτητής που ήθελε να γίνει Ιατρός (δεν αγαπά την Βιολογία), δεν έγραψε όμως τα ανάλογα και πήγε Βιολογικό ΑΠΘ
Απλή ερώτηση: ποιός θα είναι καλύτερα προετοιμασμένος για να γίνει καλύτερος επαγγελματίας;
Η παραπάνω ρητορική ερώτηση εισάγει μια παράμετρο που σχεδόν κανείς δεν παίρνει υπόψη του: αγάπη για το αντικείμενο που εκ των προτέρων έχουμε στοχεύσει. Αυτή τήν έχει η συντριπτική πλειοψηφία πτυχιούχων του ΕΑΠ Πληροφορικής: ήταν άνθρωποι που γνώριζαν ακριβώς τι ήθελαν πριν σπουδάσουν. Στο ΕΜΠ και στο ΑΠΘ δεν το συνάντησα σε τόσο μεγάλο βαθμό πέρα από κάποια αστέρια τους οποίους οι πολλοί τους ονόμαζαν «νέρντ» ή «κοράκια» ή «φοίτουλες».
Ειδικά Εγχειρίδια ΕΑΠ και βιβλία
Τα βιβλία του ΕΑΠ δεν είναι βιβλία. Είναι ειδικά εγχειρίδια εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης και ως τέτοια οφείλουν να κρίνονται (όχι ως βιβλία). Για να δημιουργηθεί κάθε ένα από αυτά απαιτούνται ειδικές ομάδες που απαρτίζονται από επιστήμονες του αντικειμένου, ειδικούς σχεδίασης εξ’ αποστάσεως μαθησιακών υλικών, επιτροπές κ.α. Δεν είναι απλό. Είναι, βάσει βιβλιογραφίας, η «αντικατάσταση» του καθηγητή του αμφιθέατρου με ένα αλληλεπιδραστικό υλικό το οποίο έχει ως στόχο τα ίδια μαθησιακά αποτελέσματα. Μπορεί να κριθεί αν πετυχαίνει τέτοιους σκοπούς από ειδικούς, όχι όμως από εμάς. Άλλα αλληλεπιδραστικά υλικά πέρα από τα εγχειρίδια αυτά του ΕΑΠ, είναι το (ΕΔΥ) εναλλακτικό διδακτικό υλικό, οι τηλεσυνεδρίες (centra), οι εικονικές τάξεις, οι τηλε-εκπαιδεύσεις (webcasts) κ.α τα οποία σιγά σιγά άρχισαν να χρησιμοποιούνται στην μετά-ΕΑΠ εποχή και από τα δικά μας Πανεπιστήμια (ενημερώθηκα από νεότερους).
Ο φοιτητής του συμβατικού πανεπιστημίου αφού παρακολουθήσει τον καθηγητή (αμφιθέατρο-παράδοση-εργαστήριο) οφείλει να διαβάσει τα βιβλία του. Αντίστοιχα ο φοιτητής του ΕΑΠ αφού διαβάσει το ειδικό-εγχειρίδιο-εξ-αποστάσεως-εκπαίδευσης και τα υπόλοιπα βοηθήματα οφείλει μετά να διαβάσει τα βιβλία που αναφέρονται στην βιβλιογραφία του, τα οποία και δανείζεται με ετερο-δανεισμό από όποια βιβλιοθήκη θέλει. Αξιοπρόσεχτο είναι το γεγονός ότι τα βιβλία που διαβάζουν τελικά και οι δύο είναι τα ίδια. Απλά στην μια περίπτωση ο φοιτητής τα κρατάει σπίτι του (γέμισα δυο βιβλιοθήκες και κάτι ντουλάπια) ενώ στην άλλη τα επιστρέφει στις βιβλιοθήκες.
Αγορά Εργασιών
Αγορά εργασιών, projects και διπλωματικών υπάρχει για όλες τις σχολές και λυπάμαι για αυτό. Λυπάμαι πολύ παραπάνω που τα φροντιστήρια αυτά αυξάνονται και πληθύνονται που σημαίνει ότι ευδοκιμούν οικονομικά. Εύλογα μου δημιουργούνται ερωτήματα:
ασχολούνται όλα αυτά με το ίδιο target group του ΕΑΠ και μπορούν και επιζούν οικονομικά στο βαθμό που βλέπουμε ότι ανοίγουν ολοένα και περισσότερα; οι επιτροπές διδακτορικών και μεταπτυχιακών διατριβών (σε όλα τα πανεπιστήμια) τι κάνουν και μπορούν οι απατεώνες με τις αγορασμένες διατριβές και περνούν την δημόσια υποστήριξη;
Επίλογος
Δυστυχώς ενώ τα πράγματα στις Πανεπιστημιακές Σπουδές είναι απλός και γλυκός μονόδρομος κάποιοι μέσα από τα κόμπλεξ τους δεν μπορούν να δουν την Αλήθεια. Η επιλογή Σχολής έπεται της επιθυμίας που έχει κάποιος για Σπουδές η οποία έπεται, με φυσικό τρόπο, της κλίσης (και της κλήσης) που έχει ο κάθε άνθρωπος προς κάποια αντικείμενα (τέχνες, επιστήμες κτλ). Μέσα από το παραπάνω πρίσμα δεν χρειάζονται σε όλους οι Πανεπιστημιακές Σπουδές και είμαι υπέρ του κλεισίματος πολλών σχολών που δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα: (αρκετά ΤΕΙ και ΑΕΙ).
Θα ήθελα κλείνοντας να ρωτήσω στους λογής-λογής ειδήμονες που έχουν άποψη (και εμπειρία) στην εκπαίδευση τα εξής: γνωρίζουν πως διασφαλίζεται μια εκπαιδευτική διαδικασία; Με ποιο επιστημονικό βάρος (πτυχία, σπουδές, εμπειρία και σε εξ αποστάσεως και σε συμβατική εκπαίδευση, έρευνα κτλ) αποφαίνονται για την ποιότητα και την πληρότητα των σπουδών; Μήπως απλά αρέσκονται στο να δημιουργούν εκπαιδευτικά κόμπλεξ και ταξικότητες για να καλύψουν δικές εκπαιδευτικές ή/και ψυχο-κοινωνικές αδυναμίες;
Αγαπητοί αναγνώστες του insomnia, κυρίες και κύριοι,
μετά από περίπου δυο δεκαετίες σπουδών και όντας ακόμα φοιτητής και με σκοπό να μην πάψω ποτέ να εκπαιδεύομαι (αν και μεσήλικας για τα καλά) ένα πράγμα μπορώ να πω ότι έμαθα: το τι πέρασε κάποιος για να τελειώσει την σχολή του αλλά και με τι μορφωτικές αλλαγές βγήκε από αυτή, το ξέρει αυτός και μόνο αυτός.
