UNDER CONSTRUCTION
Στο παρόν θα προσπαθήσουμε να διαλευκάνουμε κάποια απο τα σημαντικότερα ζητήματα που θα συναντήσει
ο νέος χρήστης GNU/Linux - ο χρήστης που έρχεται απο τον κόσμο των Windows.
__TOC__
Εισαγωγικά
Πριν ξεκινησω να αναλυω τα παραπανω , ας δωσω καποιες συμβουλες - κατευθυνσεις που ειναι ακρως
απαραιτητες για να μπορεσει καποιος να ξεκινησει οσο το δυνατον πιο ομαλα στον κοσμο του GNU/Linux.
Τα πάντα στο GNU/Linux είναι αρχεία
Οποιαδηποτε ρυθμιση για οποιoδηποτε προγραμμα παντα θα βρισκεται σε συγκεκριμενο αρχειο.
Τα περισσοτερα απο αυτα τα αρχεια ρυθμισεων προγραμματων βρισκονται στην διαδρομη
>/home/"ονομα χρηστη"
Aρχεια ρυθμίσεων συστήματος βρίσκονται σε άλλους φακέλους όπως
> /etc /etc/"όνομα προγράμματος"
Mην τρομαζετε!Σε "αυτοματοποιημενες" διανομες δεν προκειται
να ασχοληθειτε με αυτα , απλα καλο ειναι να ξερετε τι παιζει για καθε ενδεχομενο.
Ξεχνάμε οποιαδήποτε πρακτική/νοοτροπία/συνήθεια είχαμε στα Windows
- Δεν κατεβαζουμε/εγκαθιστουμε προγραμματα απο οπου να 'ναι και γενικοτερα απο το internet με το χερι.
Ολα τα αναλαμβανει ο Διαχειριστης Πακετων (Package Management System - aka PMS) της διανομης μας.
Παρακατω θα πουμε πως εγκαθιστουμε προγραμματα με καποιους απο τους βασικοτερους Package Managers. - Δεν ασχολουμαστε/κατεβαζουμε/εγκαθιστουμε drivers εκτος απο κλειστους (Propertiary) drivers
σημαντικης αξιας υλικου για τον υπολογιστη μας.
Κυριως για την καρτα γραφικων μας θα πρεπει παντα να εγκαθιστουμε τον κλειστο driver που προσφερει η
εταιρια αν θελουμε να την εκμεταλλευτουμε πληρως.Αν δεν εχουμε σοβαρες απαιτησεις απο το hardware μας
τοτε μπορουμε να μεινουμε με τον ανοιχτο.Το 90% των drivers για το υπολοιπο υλικο μας ειναι ενσωματωμενο
στον πυρηνα του λειτουργικου (Linux). - Ποτε μα ποτε δεν τρεχουμε script-ακια απο τριτους αν δεν κατανoουμε τι κανουν.
Επειδη το παρον απευθυνεται σε νεοεισερχομενους χρηστες που δεν εχουν εμπειρια στο λειτουργικο και
προφανως δεν γνωριζουν βασικες εντολες , η συμβουλη αυτη ισχυει μετα απο καποιο διαστημα χρησης και
εξοικειωσης με το λειτουργικο.Συνεπως αποφαινομεθα οτι μεχρι να αυξηθει η εμπειρια, απλα δεν τρεχουμε τα
εν λογω script-ακια. - Δεν παρακαμτουμε/αγνουμε βασικα αρχεια ρυθμισεων , και αν για οποιοδηποτε λογο η διανομη ή καποιο
προγραμμα τα παρακαμπτει , απλα φροντιζουμε να ξερουμε ποια και που ειναι ωστε σε ενδεχομενο
προβληματος να ξερουμε τι μας γινεται και να κανουμε τις αντιστοιχες διορθωσεις - επαναφορες.
Παρακατω θα αναφερω μερικα βασικα αρχεια.- Antivirus σε οποιαδηποτε μορφη το ξεχναμε.
- Δεν κανουμε format σε περιπτωση προβληματος.Ειναι εννοια παντελως αχρηστη εφοσον μπορουμε
να μπουμε απο ενα οποιδηποτε live cd στο partition που που βρισκεται η "χαλασμενη" εγκατασταση μας
και να διορθωσουμε οτι θελουμε.Επισης δεν χρειαζεται να κανουμε format σε περιπτωση σημαντικης
αναβαθμισης του υπολογιστη μας(μητρικη κλπ..) .Το Portability ειναι ενα απο τα βασικοτερα στοιχεια
του kernel linux. - Λεμε Τo Linux , To Ubuntu , To Arch , To Debian κλπ.Δεν ειναι πολλα.!Ενα ειναι ffs!
Αφου κατανοησουμε τα παραπανω, ας δωσουμε απαντησεις στα παρακάτω ζητήματα.
Τι παραπανω θα μου προσφερει σε σχεση με τα Windows που ειχα συνηθισει τοσο καιρο;
Καποια απο τα βασικοτερα πλεονεκτηματα που προσφερει στον πρωην χρηστη Windows το GNU/Linux ειναι:
- Ταχυτητα - ανεξαρτητα του ογκου προγραμματων στο περασμα χρονου
- Φορητοτητα - ευελιξια (πχ σε περιπτωση μεταφορας δισκου σε αλλο μηχανημα)
- Ασφαλεια - κυριως σε χρηστες με περιορισμενη γνωση - αντιληψη περι Η/Υ και Internet.
- Ατελειωτη παραμετροποιηση - μεχρι αηδιας ομως.
- Χαμηλες απαιτησεις σε hardware resources - συνεπαγεται το Α καθως και αξιοποιηση παλαιοτερων
μηχανηματων.
- Ειναι δωρεαν - λες και πληρωνει κανεις για Windows και software ..αλλα anyway..
Το GNU/Linux ΔΕΝ ειναι για τον χρηστη που:
- Θελει να παιζει παιχνιδια.
- Κανει σοβαρη Audio παραγωγη (για Video,Image,Animation authoring ας μας ενημερωσει καποιος που
ασχολειται με τον χωρο.Εγω ασχολουμαι μονο με Audio και για αυτο μπορω να μιλησω με σιγουρια.) - Νομιζει οτι ολα (πρεπει να) γινονται οπως στα Windows και περιμενει το ιδιο απο το GNU/Linux.Χρηστες οι
οποιοι διαβαζοντας τις παρακατω απλουστατες οδηγιες που θα δωσω εξακολουθουν να πιστευουν οτι
το GNU/Linux sucks επειδη δεν γινονται τα πραγματα οπως στα Windows , να προτιμησουν να παραμεινουν
στο λειτουργικο της MS.
Γιατι υπαρχουν τοσες πολλες διανομες;
Στην ουσια οι διανομες δεν ειναι και τοσες πολλες.Αν καποιος ριξει μια ματια στο "γενεαλογικο" δεντρο
(fragmentation tree) του GNU/Linux θα παρατηρησει οτι οι διανομες στις οποιες βασιστηκαν οι υπολοιπες
ειναι μετρημενες στα δαχτυλα του ενoς χεριου!Οι κυριοτερες απο αυτες ειναι (με αλφαβητικη σειρα):
- Debian (1993)
- Red Hat Linux (1994)
- Slackware (1993)
Οπως φαινεται και στην εικονα οι περισσοτερες βασιστηκαν στις παραπανω.Φυσικα αυτο δεν τις καθιστα
αχρηστες εφοσον καθε διανομη απευθυνεται - εξυπηρετει διαφορετικο κοινο - στοχους.
Ποια να επιλεξω?
Η διανομη η οποια απευθυνεται κυριως σε νεοεισερχομενους στον χωρο, ειναι το Ubuntu.
Αλλες ευρεως γνωστες διανομες που μπορει να φερει εις περας ενας νεοεισερχομενος ειναι:
- Mint (Βασιζεται στο Ubuntu)
- Linux Mint Debian Edition (LMDE)
- ΟpenSUSE
- Fedora
Πηγαινετε μια βολτα στο DistroWatch και επιλεξτε - κατεβαστε οποια θελετε.
Μπορειτε να κανετε και το τεστακι επιλογης διανομης εδω.
Σε καθε περιπτωση:
- Κατεβαζετε το iso της εκαστοτε διανομης.
- Το καιτε σε cd,ξεκινατε το pc σας απο αυτο και ειτε δοκιμαζετε σαν live cd (αν υποστηριζει) ειτε εγκαθιστατε
στο δισκο σας ή - Δοκιμαζετε σε καποιο εικονικο pc(vmware,virtual box, MS virtual pc) μεσα στα Windows.
Εγκατεστησα μια διανομη.Πως εγκαθιστω προγραμματα;
Οπως ειπαμε πιο πανω την διαχειρηση προγραμματων την αναλαμβανει ο Package Manager της εκαστοτε
διανομης.Ας πουμε οτι θελουμε να εγκαταστησουμε τον vlc.
Παραδειγματα:
- Σε οποιαδηποτε Debian-based διανομη - Debian και οποιαδηποτε διανομη βασιζεται σε αυτο
(U/K/X/Lubuntu,Mint,LMDE - αναλυτικοτερα εδω)
Ανοιγουμε μια κονσολα και δινουμε
>su
και πληκτρολογουμε το password το οποιο δεν θα φαινεται καθως το γραφουμε
και μετα
>apt-get install vlc
Πως το αφαιρουμε?
>apt-get remove vlc
ή
>apt-get purge vlc
και μετα
>apt-get autoremove
για να φυγουν και οι εξαρτησεις του vlc. - Σε οποιαδηποτε RPM-Based διανομη που χρησιμοποιει τον yum (Red Hat Linux,Fedora- ποιο αναλυτικα εδω)
su και password
και
>yum install vlc
Πως το αφαιρουμε?> yum remove vlc
- Σε RPM-Based διανομες που χρησιμοποιουν τον zypper(OpenSuse,SLED,SLES)
su & κωδικός
Για εγκατάσταση προγράμματος(πχ vlc) δίνουμε:
>zypper in vlc
Για απεγκατάσταση:
>zypper rm vlc
Για ενημέρωση του συστήματος:
>zypper up
- Σε Arch linux και παραγωγα(ArchBang ,Chakra κλπ - πιο αναλυτικα εδω)
su και password
και
>pacman -S vlc
Για αφαιρεση
>pacman -R vlc
ή καλυτερα
>pacman -Rs vlc
για να αφαιρεθουν και οι εξαρτησεις του.
Καθε διανομη (οφειλει να) εχει wiki που εξηγει λεπτομερως την λειτουργια της.
Εχω ηδη Windows στο σκληρο μου και θελω να βαλω μια διανομη.Πως γινεται dual boot...
Αυτο που θα χρειαστειτε ειναι ενα partition που θα (αντι)γραψει η καθε διανομη τα αρχεια της
(συστημα αρχειων ext2,3,4 με mount point /)και ενα swap partition
(το αντιστοιχο της εικονικης μνημης των Windows).
Κυριως το μονο που πρεπει να κανετε ειναι resize το partition των windows με καποιο προγραμμα
(πχ partition magic) , να αφησεσε λιγα gb ελευθερα(απο 10 - 15 και πανω) και τελος να πειτε στον installer
να εγκαταστησει στον ελευθερο χωρο που αφησατε.Αυτος θα φτιαξει τα partitions που χρειαζονται στον
χωρο αυτο.
Οταν και αν ερωτηθητε που να εγκατασταθει ο grub(boot loader-manager του linux) θα επιλεγετε στον MBR
(Master Boot Record) του σκληρου σας.Ο grub θα βρει το partition των Windows και θα το προσθεσει στις
εγγραφες του.Ετσι οταν ξεκινατε τον υπολογιστη θα μπορειτε να επιλεξετε ποιο λειτουργικο θελετε να εκκινησει.
...και πως η αφαιρεση χωρις να πειραχτουν τα Windows?
Δοκιμασατε,δεν σας αρεσε θελετε να το βγαλετε.
--Κανετε εκκινηση απτο cd-dvd των Windows και οταν ζητηθει πατηστε R για να μπειτε στην recovery κονσολα.
--Επιλεγετε την εγκατασταση που βρισκονται τα Windows
--Πληκτρολογειτε fixmbr και μετα fixboot
--Τελος μεσα στα Windows απλα διαγραφετε το partition που ειναι η διανομη καθως και το swap partition.
Σε καθε περιπτωση πριν προβειτε σε κανονικη εγκατασταση , καλο ειναι να δοκιμαζετε - πειραματιζεστε
σε καποιο εικονικο pc μεσα στα windows (vmware) ή σε καποιο παλιο μηχανημα που δεν χρειαζεστε
μεχρι να συνηθισετε - καταλαβετε τι και πως.
Ποια ειναι τα βασικα αρχεια ρυθμισεων?
Οπως ειπα και πιο πανω , σε "ετοιματζιδικες" διανομες , ειδικα για αρχη δεν θα χρειαστει να ανακατευτειτε
απλα καλο ειναι να εχετε μια ιδεα για καθε ενδεχομενο.
Μερικα απο αυτα τα αρχεια:
/etc/X11/xorg.conf : Περιλαμβανει ολες τις ρυθμισεις για την καρτα γραφικων,ποντικι,πληκτρολογιο κλπ.
/etc/network/interfaces : Δικτυο σε Debian based διανομες
/etc/sysconfig/network και /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-device : Δικτυο σε Fedora
/etc/rc.conf : Γενικο αρχειο ρυθμισης δικτυου,locales,modules,daemons σε Arch και παραγωγα
Οταν υπαρχουν ξεχωριστα προγραμματα που διαχειριζονται το δικτυο, τα Standard αρχεια ρυθμισεων παραπνω παρακαμπτονται - αγνοουνται.
/etc/fstab : Περιεχει ρυθμισεις για το που και πως θα γινονται mount τα partitions των αποθηκευτικων μεσων.
Που βρισκονται οι λιστες με τους servers απο'που συχρονιζεται - εγκαθιστα πακετα ο PMS :
/etc/apt/sources.list : Σε Debian based
/etc/yum.repos.d/ : Φακελος repositories σε RPM based (yum)
/etc/zypp/repos.d/ : Φακελος repositories σε RPM based (Zypper)
/etc/pacman.d/mirrorlist και /etc/pacman.conf : Σε Arch και παραγωγα
Αυτα γενικα και συνοπτικα.Για οτιδηποτε χρειαζεται να προστεθει - αλλαχτει - διορθωθει πειτε.
Special Thanks:
tritonas00 για την πρωτοβουλία του παρόντος άρθρου.
iliaskr για τις πληροφοριες για το OpenSuse.
jim_p για τις πληροφοριες περι rc.conf και network managers.
xouskarle για διορθωση σχετικα με το OpenSuse.
aztec για τα αρχεια δικτυου σε Fedora