Thermal pad στο M.2 slot του motherboard όπου θα τοποθετηθεί NVMe SSD - Θα βοηθήσει;

[9-11]

TL;DR
Να προσθέσω thermal pad στην κάτω πλευρά (single-sided) NVMe πριν τον τοποθετήσω στο M.2 slot της μητρικής;

Full story:
Έχω έναν 500άρη WD_Black SN750 ο οποίος παρά την ενσωματωμένη ψύκτρα, έχει idle temp που πλησιάζει τους 50ºC!
Διευκρινίζω πως οι μετρήσεις έγιναν με τον NVMe συνδεδεμένο εξωτερικά, σε case της RaidSonic (το IB-180MC-C31), το οποίο εκτός από βαριά μεταλλική κατασκευή (=καλύτερη απαγωγή σε σχέση με τις πλαστικούρες που κυκλοφορούν) είναι και ανοικτού τύπου.



Η θερμοκρασία δωματίου ενώ βρισκόταν σε λειτουργία ο NVMe ήταν 18ºC και ως πρόγραμμα monitoring χρησιμοποιήθηκε το CrystalDiskInfo.
(ΣΗΜ: το AIDA64 που έχω ως default, συχνά αποτυγχάνει να διαβάσει τα S.M.A.R.T. M.2 enclosures)

Ξεκινά λοιπόν γύρω στους 23ºC και όσο περνάει η ώρα αγγίζει τους 50ºC όπου και σταθεροποιείται. Μιλάμε δηλαδή για μια διαφορά 30 ολόκληρων βαθμών χωρίς καν να γίνονται εγγραφές.
Το νούμερο φαντάζει -και είναι- υψηλό.
Από την άλλη μεριά βέβαια, όταν στη συνέχεια έτρεξα το CrystalDiskMark (που stressάρει το drive γράφοντας και διαβάζοντας δεδομένα) παρατήρησα πως η θερμοκρασία αυξήθηκε ελάχιστα. Δυσανάλογα σε σχέση με αυτό που περίμενα: δεν υπερέβη τους 51ºC ~ 52ºC.
Δεν ξέρω που οφείλεται αυτό, αν είναι θέμα firmware (δεν έχω κοιτάξει αν υπάρχει update - θα το τσεκάρω) ή απλά τα thermals αυτά βρίσκονται εντός των προδιαγραφών για το συγκεκριμένο μοντέλο (το οποίο ως γνωστόν, πριν την έλευση των Gen4 NVMe θεωρούνταν ένα από τα ταχύτερα)
Ένας Kioxia 1TB πάντως που επίσης χρησιμοποιώ ως εξωτερικό με το ίδιο enclosure, είναι (με την ψύκτρα της RaidSonic) σαφώς δροσερότερος.

Όλα αυτά με έχουν προβληματίσει. Αν ο SN750 έχει τέτοιες θερμοκρασίες υπό αυτές τις συνθήκες (σε case με καλή απαγωγή θερμότητας και σε κατάσταση αδράνειας), τι θα συμβεί όταν τοποθετηθεί στο motherboard και αρχίσει να δουλεύει ως OS drive;
Και επειδή τυχαίνει να έχω ένα "Heatsink Silicon Thermal Pad" της Gembird εύκαιρο, σκέφτηκα να αυξήσω όσο γίνεται την αγωγιμότητα προσθέτοντας το.
Ακόμα και 2-3ºC να μειώσει τη θερμοκρασία, κέρδος θα είναι.
Είναι ανορθόδοξο αυτό που σκέφτομαι να κάνω;
Μήπως έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα για το motherboard προϊόντος του χρόνου;
π.χ. να στερεοποιηθεί το pad σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην ξεκολλάει από το PCB ή, το ακριβώς αντίθετο, να ρευστοποιηθεί καταλήγοντας σε σημεία που δεν πρέπει (μου έρχονται στο μυαλό εικόνες από users που έβαλαν υπερβολική ποσότητα CPU πάστας που απλώθηκε εκτός ορίων του socket)
Κατά κανόνα όλα αυτά ξεραίνονται, έτσι δεν είναι; Άρα πιο πιθανό είναι το 1ο σενάριο.

Μπορεί πάλι NVMe και PCB να έχουν τέλεια επαφή και να είναι εντελώς περιττό - προσπαθώ να εξαντλήσω τις πιθανότητες/μειώσω το ρίσκο στο ελάχιστο.
Τι με συμβουλεύετε να κάνω;

[PC_Science_Lefkada]

4 ώρες πριν, 9-11 είπε

Από την άλλη μεριά βέβαια, όταν στη συνέχεια έτρεξα το CrystalDiskMark (που stressάρει το drive γράφοντας και διαβάζοντας δεδομένα) παρατήρησα πως η θερμοκρασία αυξήθηκε ελάχιστα. Δυσανάλογα σε σχέση με αυτό που περίμενα: δεν υπερέβη τους 51ºC ~ 52ºC.

Δεν είναι άσχημες θερμοκρασίες αυτές. (Σκέτα) καλές θα τις έλεγα.

4 ώρες πριν, 9-11 είπε

Όλα αυτά με έχουν προβληματίσει. Αν ο SN750 έχει τέτοιες θερμοκρασίες υπό αυτές τις συνθήκες (σε case με καλή απαγωγή θερμότητας και σε κατάσταση αδράνειας), τι θα συμβεί όταν τοποθετηθεί στο motherboard και αρχίσει να δουλεύει ως OS drive;

Αν μπει σε κουτί με δύο ανεμιστήρες και πάνω, θα έχει χαμηλότερες θερμοκρασίες ως εσωτερικός.

4 ώρες πριν, 9-11 είπε

Είναι ανορθόδοξο αυτό που σκέφτομαι να κάνω;

Είναι πρωτίστως αχρείαστο, όπως θα εξηγήσω παρακάτω.Δευτερευόντως, ναι, είναι ανορθόδοξο από τη στιγμή που δε συνιστά ο κατασκευαστής της μητρικής thermal pad στο συγκεκριμμένο σημείο. Τριτευόντως, αμφιβόλου αποτελεσματικότητας καθότι τα thermal pads σου είναι τελευταίας διαλογής από άποψη απόδοσης. 2 W / m*K είναι baseline, δε βγαίνουν μικρότερης απόδοσης από αυτά. Φυλαξέ τα. Θα σου χρειαστούν κάπου αλλού.

4 ώρες πριν, 9-11 είπε

Τι με συμβουλεύετε να κάνω;

Απλά βίδωσέ τον στη μητρική σου. Η ψύκτρα του "υπολειτουργεί" όταν είναι εκτεθημένη στον στάσιμο αέρα ενός δωματίου.

Η διαμορφωμένη ροή αέρα του κουτιού σου θα εκμεταλλευτεί την ψύκτρα του SN750 πολύ καλύτερα και θα πετύχει τουλάχιστον όσο καλές θερμοκρασίες έχει ο Kioxia.

Αν οι θερμοκρασίες με το δίσκο πάνω στη μητρική, δεν είναι καλύτερες από αυτές που μέτρησες με το RaidSonic IB-180MC-C31, απλά πρόσθεσε έναν ανεμιστήρα κουτιού ή αν έχει θέση για μόνο έναν, άλλαξέ τον με δυνατότερον.

[9-11]

1 ώρα πριν, PC_Science_Lefkada είπε

Απλά βίδωσέ τον στη μητρική σου. Η ψύκτρα του "υπολειτουργεί" όταν είναι εκτεθημένη στον στάσιμο αέρα ενός δωματίου.

Η διαμορφωμένη ροή αέρα του κουτιού σου θα εκμεταλλευτεί την ψύκτρα του SN750 πολύ καλύτερα και θα πετύχει τουλάχιστον όσο καλές θερμοκρασίες έχει ο Kioxia.
Αν οι θερμοκρασίες με το δίσκο πάνω στη μητρική, δεν είναι καλύτερες από αυτές που μέτρησες με το RaidSonic IB-180MC-C31, απλά πρόσθεσε έναν ανεμιστήρα κουτιού ή αν έχει θέση για μόνο έναν, άλλαξέ τον με δυνατότερον.

Σε αυτό το σημείο υπάρχει θέμα. Κανονικά στο κουτί (Phanteks Enthoo Pro PH-ES614PC - όχι το μοντέλο με tempered glass) θα έπρεπε να λειτουργούν 3 ανεμιστήρες:
2 Phanteks μπρος/πίσω + τον Noctua NH-U12S για τον CPU.
Επειδή όμως ο μπροστινός δεν είχε ρύθμιση στροφών και περιστρεφόταν μονίμως στις 800 rpm δημιουργώντας θόρυβο (που εμένα -κάποιον άλλον ίσως όχι- με ενοχλούσε) τον αποσύνδεσα.
Συνεπώς intake fan ΔΕΝ υπάρχει.
Μέχρι τώρα δεν με απασχολούσε αφού στο κουτί -που ούτως ή άλλως είναι ευρύχωρο- είχα μόνο 2 SATA SSDs που ακόμα και σε full load δεν χρειάζονται ψύξη. Παρομοίως και για τον i5-6500 ο οποίος σε συνδυασμό με την Noctua δεν χαμπαριάζει. Πρόκειται για 100% silent build, αυτό ήταν εξαρχής το ζητούμενο.



Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό για τις πιέσεις που δημιουργούνται εντός. Είχα μείνει στο συμπέρασμα (διατυπωμένο μπακαλίστικα) πως για βέλτιστα αποτελέσματα η «εξάτμιση» του κουτιού καλό θα είναι να βγάζει περισσότερο (θερμό) αέρα από αυτόν που εισέρχεται.
Με τις τρέχουσες ρυθμίσεις, ρεύμα αέρα προς το M.2 slot δεν υπάρχει.

Επεξ/σία 21 Μαρτίου 2023 από 9-11

[PC_Science_Lefkada]

8 ώρες πριν, 9-11 είπε

Επειδή όμως ο μπροστινός δεν είχε ρύθμιση στροφών και περιστρεφόταν μονίμως στις 800 rpm δημιουργώντας θόρυβο (που εμένα -κάποιον άλλον ίσως όχι- με ενοχλούσε) τον αποσύνδεσα.
Συνεπώς intake fan ΔΕΝ υπάρχει.

9 ώρες πριν, 9-11 είπε

Πρόκειται για 100% silent build, αυτό ήταν εξαρχής το ζητούμενο.

Τα 100% silent build απαιτούν ειδική μελέτη. Οι 800rpm, είναι αλήθεια, σε περιβάλλον απόλυτης ησυχίας ακούγονται ακόμα. Λίγο χαμηλότερα όμως οι ανεμιστήρες δεν ακούγονται καθόλου. Γύρω στις 600rpm γίνονται απόλυτα αθόρυβοι. Σε ποιές ακριβώς στροφές συμβαίνει αυτό, εξαρτάται περισσότερο από τις διαστάσεις του δωματίου και τη διάμετρο του ανεμιστήρα, παρά από τα ακριβή χαρακτηριστικά του ανεμιστήρα ή τα αυτιά του καθε ενός.

Αυτό που είμαι σίγουρος ότι πρέπει να κάνεις στην περίπτωσή σου, είναι να ξανατοποθετήσεις τον μπροστινό διακοσάρη ανεμιστήρα σου και να του μειώσεις τις στροφές αν χρειάζεται (ξαναδοκίμασε τον μπορεί να μην τον βρεις ενοχλητικό αυτή τη φορά). Από τη στιγμή που συζητάμε για ανεμιστήρα με 2-pin, αυτό μπορείς να το κάνεις μόνο παρεμβάλοντας μια αντίσταση σε σειρά με τον ανεμιστήρα. Η αντίσταση αυτή προκαλεί μια πτώση τάσης και ο διακοσάρης ανεμιστήρας σου αντί να δέχεται 12V, θα δέχεται λιγότερα, με αποτέλεσμα τη μείωση των στροφών του.

Οι αντιστάσεις αυτές έρχονται έτοιμες στο εμπόριο και είναι αυτού του στυλ: https://www.e-shop.gr/akasa-ak-cbfa05-05-3-pin-fan-speed-reduction-cable-p-PER.805862 Το e-shop.gr τις είχε σε stock μέχρι πριν από μερικούς μήνες, αλλά πλέον είναι εξαντλημένες από ότι βλέπω στην πανάθεμά μας για online ελληνική αγορά. Δες μήπως μπορείς να ξετρυπώσεις καμία από συνοικιακό μαγαζί ή από εξωτερικό.

Εναλλακτικά, μπορείς να επιτύχεις το ίδιο και καλύτερο αποτελέσμα είτε μόνος είτε με βοήθεια ενός φίλου που κατέχει τα τελείως στοιχειώδη ηλεκτρολογικά (γύμνωμα καλωδίου, πλέξιμο "κοτσιδάκια" και πέρασμα μονωτικής ταινίας), κόβωντας το ένα από τα δύο καλώδια του ανεμιστήρα και παρεμβάλωντας μια τέτοια αντίσταση: https://www.skroutz.gr/s/16783347/ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-82Ω-2W-CARBON-FILM-5-ΤΑΙΝΙΑ-UNR.html. Θα ψώνιζα δύο τέτοιες για να μην ξαναπαραγγέλνω και για μεγαλύτερη ευελιξία (δύο ίδιες σε σειρά θα φρενάρουν τις στροφές διπλά σε σχέση με μόνο μία, 2 ίδιες αντιστάσεις, μεταξύ τους παράλληλα θα τις μειώσουν λιγότερο, στο μισό της μίας) και επειδή δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς ohm είναι ο ανεμιστήρας, αλλά μόνο στο περίπου.

[9-11]

11 ώρες πριν, PC_Science_Lefkada είπε

Τα 100% silent build απαιτούν ειδική μελέτη. Οι 800rpm, είναι αλήθεια, σε περιβάλλον απόλυτης ησυχίας ακούγονται ακόμα. Λίγο χαμηλότερα όμως οι ανεμιστήρες δεν ακούγονται καθόλου. Γύρω στις 600rpm γίνονται απόλυτα αθόρυβοι. Σε ποιές ακριβώς στροφές συμβαίνει αυτό, εξαρτάται περισσότερο από τις διαστάσεις του δωματίου και τη διάμετρο του ανεμιστήρα, παρά από τα ακριβή χαρακτηριστικά του ανεμιστήρα ή τα αυτιά του κάθε ενός.

Συμφωνώ απόλυτα.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει για ήχους ίσης έντασης σε dB. Ανάλογα με το φάσμα που βρίσκονται μπορεί να περνούν απαρατήρητοι ή να γίνονται τρομερά ενοχλητικοί.
 

11 ώρες πριν, PC_Science_Lefkada είπε

Αυτό που είμαι σίγουρος ότι πρέπει να κάνεις στην περίπτωσή σου, είναι να ξανατοποθετήσεις τον μπροστινό διακοσάρη ανεμιστήρα σου και να του μειώσεις τις στροφές αν χρειάζεται (ξαναδοκίμασε τον μπορεί να μην τον βρεις ενοχλητικό αυτή τη φορά). Από τη στιγμή που συζητάμε για ανεμιστήρα με 2-pin, αυτό μπορείς να το κάνεις μόνο παρεμβάλλοντας μια αντίσταση σε σειρά με τον ανεμιστήρα. Η αντίσταση αυτή προκαλεί μια πτώση τάσης και ο διακοσάρης ανεμιστήρας σου αντί να δέχεται 12V, θα δέχεται λιγότερα, με αποτέλεσμα τη μείωση των στροφών του.

Οι αντιστάσεις αυτές έρχονται έτοιμες στο εμπόριο και είναι αυτού του στυλ: https://www.e-shop.gr/akasa-ak-cbfa05-05-3-pin-fan-speed-reduction-cable-p-PER.805862 Το e-shop.gr τις είχε σε stock μέχρι πριν από μερικούς μήνες, αλλά πλέον είναι εξαντλημένες από ότι βλέπω στην πανάθεμά μας για online ελληνική αγορά. Δες μήπως μπορείς να ξετρυπώσεις καμία από συνοικιακό μαγαζί ή από εξωτερικό.

Εναλλακτικά, μπορείς να επιτύχεις το ίδιο και καλύτερο αποτέλεσμα είτε μόνος είτε με βοήθεια ενός φίλου που κατέχει τα τελείως στοιχειώδη ηλεκτρολογικά (γύμνωμα καλωδίου, πλέξιμο "κοτσιδάκια" και πέρασμα μονωτικής ταινίας), κόβοντας το ένα από τα δύο καλώδια του ανεμιστήρα και παρεμβάλλοντας μια τέτοια αντίσταση: https://www.skroutz.gr/s/16783347/ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-82Ω-2W-CARBON-FILM-5-ΤΑΙΝΙΑ-UNR.html. Θα ψώνιζα δύο τέτοιες για να μην ξαναπαραγγέλνω και για μεγαλύτερη ευελιξία (δύο ίδιες σε σειρά θα φρενάρουν τις στροφές διπλά σε σχέση με μόνο μία, 2 ίδιες αντιστάσεις, μεταξύ τους παράλληλα θα τις μειώσουν λιγότερο, στο μισό της μίας) και επειδή δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς ohm είναι ο ανεμιστήρας, αλλά μόνο στο περίπου.

Ο 200άρης ανεμιστήρας δεν έχει αφαιρεθεί. Το καλώδιο τράβηξα μόνο, αφού προηγουμένως δοκίμασα να το συνδέσω και σε άλλα headers (απευθείας στο motherboard, στο hub της Phanteks, όπου υπήρχε θέση τέλος πάντων) μπας και δουλέψει. Αλλά δεν... 🙁

Ευχαριστώ για τις προτάσεις αλλά μάλλον θα προτιμήσω άλλη λύση.
Αφενός δεν το έχω πολύ με τις μόντες και αφετέρου έχω έναν 12άρη Noctua NF-S12-1200 που μου έμεινε από το παλιό rig. Είναι βέβαια αρχαίος (discontinued product) αλλά, στο παλιό PC τουλάχιστον, οι στροφές του αυξομειώνονταν κανονικά.
Εκεί τον είχα ως exhaust fan και μάλιστα σε full speed χωρίς να με ενοχλεί. Από την άλλη μεριά βέβαια, εκείνο το build περιελάμβανε 3 HDD + μια XFX GeForce 8800 GT (η οποία ακουγόταν σαν τουρμπίνα αεροπλάνου!) που υπερκάλυπταν τα πάντα.
Απ’ ότι βλέπω στα specs, δεν πέφτει κάτω από 600rpm. Τον 140άρη της Phanteks που εκτελεί αυτό το ρόλο τώρα, τον έχω ρυθμισμένο στις ~450 στροφές κλιμακωτά - ανάλογα με τη θερμοκρασία που αναπτύσσουν Motherboard & CPU.