Αγορά ακινήτων, πορεία κτηματαγοράς από τώρα και στο εξής

[Balrog]

 

Ξέχασα ότι τα 19εκ δεν είναι όλο κεφάλαιο, αλλά έχει μέσα και το κέρδος της τράπεζας, οπότε να πούμε ότι επειδή πήρες δάνειο σου στοίχισε 16εκ αντί 15εκ σε τιμές 1991; Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δικηγόρου στο spoiler, τα 16εκ δρχ του 1990 αντιστοιχούν σε 166,000€ το 2010 και αν λάβουμε υπόψη ότι ο ΔΤΚ είναι στα ~115 για το 2023 με τη χρυσή λίρα στα 510€, σήμερα θα ήταν 180,000€. Οπότε εάν το πουλήσετε 145,000€ όντως δεν έχασε και πολύ, χάρη στην τρέχουσα φούσκα ακινήτων. Βέβαια δώσατε για συντήρηση και φόρο (έβαλες ένα 20% χονδρικά απ' ό,τι κατάλαβα), αλλά κερδίσατε από ενοίκια που θα πληρώνατε αν δεν μένατε οι ίδιοι ή που (θα) εισπράττατε. Τα οποία επίσης πρέπει να τα αναγάγουμε σε σημερινές τιμές, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα βγει θετικότατο το ισοζύγιο. Όμως εδώ θα ήθελα να μου πει ένας που να ξέρει από αυτά, εάν πρέπει να συνυπολογίσουμε στην εξίσωση ότι τα 16εκ (=180Κ σημερινά, αν ισχύουν τα παραπάνω) θα μπορούσες να μην τα κάνεις σπίτι, αλλά να τα επενδύσεις κάπου αλλού, ακόμη και στην τράπεζα να τα άφηνες πόσα θα είχαν γίνει σήμερα και με αυτό να συγκρίνουμε αν χάσατε που αγοράσατε το σπίτι ή όχι.

Το άλλο ερώτημα είναι, εάν το αγοράσει κάποιος σήμερα προς 145,000€ θα κάνει καλή επένδυση ή θα σκάσει η φούσκα στα επόμενα χρόνια και θα του μείνει το ...σπίτι στο χέρι. Επιπλέον, με τα έξοδα συντήρησης που αναφέρεις προφανώς δεν έγινε εκτεταμένη ανακαίνιση. Όμως τα σπίτια θέλουν συντήρηση πολύ μεγαλύτερη από ένα βαψιματάκι μια στο τόσο. Απλά το σύνηθες είναι να γίνεται μαζεμένη ή να κρύβονται τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Για αυτό η έξυπνη επένδυση είναι να αγοράζει κανείς σπίτι αρκετά παλιό ώστε να μην είναι ιδιαίτερα ακριβό, αλλά όχι τόσο που να έχει βγάλει σοβαρά προβλήματα, με προοπτική να το πουλήσει πριν χρειαστεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ας πούμε κατασκευή γύρω στο 2000.

Επεξ/σία 12 Φεβρουαρίου από Balrog

[StavrosD]

13 ώρες πριν, nzeppos είπε

Αυτό. Το δικό μου στο τσακ το πρόλαβα, με την άδεια να βγαίνει ελάχιστες μέρες πριν αλλάξει ο κανονισμός και τη "σκαπουλάρισα" μόνο με Α/Θ και ηλιακό. Το Φ/Β έμεινε για αργότερα. Για κάποιον που χτίζει για ιδιοκατοίκηση έχουν νόημα όλα αυτά. Για κάποιον που χτίζει για να μείνουν ενοικιαστές και προσπαθεί να κόψει από όπου βρει, τότε είναι πιο δύσκολα τα πράγματα.

Παίζει μεγάλο ρόλο η αγορά που κινείσαι.

Κάποιος που θα φτιάξει ένα σπίτι στο χωριό, ιδιαίτερα αν έχει καλλιέργειες που του δίνουν δωρεάν άφθονα ξύλα, δεν έχει νόημα να επενδύσει σε ενεργειακά αποδοτικό σπίτι. Θα ρίχνει στο τζάκι και στην ξυλόσομπα άφθονα ξύλα και θα έχει δωρεάν ζέστη.

Κάποιος που είναι επενδύει σε ακίνητο σε ακριβή περιοχή θέλει να φτιάξει ενεργειακά οικονομικό σπίτι καθώς λόγω χαμηλότερου λειτουργικού κόστους θα μπορεί να το νοικιάσει με υψηλότερο ενοίκιο.

Ο ηλιακός θερμοσίφωνας και μόνο αυξάνει το ενοίκιο άνετα 50€, θα γλιτώνει ο ενοικιαστής πολύ περισσότερα από το ρεύμα.

13 ώρες πριν, Dark_Nightfall είπε

Οπότε η επιλογή "αντλία θερμότητας" τελικά έχει την καλύτερη απόδοση ; η είναι δική σου άποψη ;

Είναι η άποψη του κανονισμού αλλά και η δικιά μου. Είχα μπει στην διαδικασία να κάνω σεμινάρια σε πιστοποιημένο φορέα και να δώσω εξετάσεις στο ΤΕΕ, όταν ακόμα ήταν υποχρεωτικές, και είμαι από τους ελάχιστους πιστοποιημένους ενεργειακούς επιθεωρητές (άχρηστη πλέον η πιστοποίηση από το κράτος, δώσανε σε όλους τους μηχανικούς την δυνατότητα να γραφτούν στο μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών ανεξαρτήτως γνώσεων). Η αντλία θερμότητας σε συνδυασμό με καλή μόνωση και φωτοβολταϊκά κάνει θαύματα.

Φίλος έχει αντλία θερμότητας για να θερμάνει διώροφη μονοκατοικία (πηγαίνει διακοπές και αφήνει την θέρμανση ανοιχτή στους 21°C), ψύξη το καλοκαίρι,  χώρια το ρεύμα που καταναλώνει για μαγείρεμα, home cinema, φωτισμό, κλπ. Μετά τον συμψηφισμό της παραγωγής του Φ/Β πλήρωσε 330€ για ολόκληρο τον χρόνο για το ρεύμα . Άλλοι πληρώνουν τόσα μόνο μόνο για το πετρέλαιο του μήνα.

 

@Balrog Ο κόσμος επένδυε σε ακίνητα μέχρι πρόσφατα και επειδή φοβόταν κούρεμα καταθέσεων και ήθελε να τα βάλει κάπου πιο σταθερά ή επειδή ίσως είχε πολλά "μαύρα" και αγόραζε ακίνητα καθώς μέχρι τέλος του 2023 επιτρεπόταν η αγορά ακινήτου με μετρητά, δεν υπήρχε πιο γρήγορος τρόπος να τα "καθαρίσει". Σε λίγα χρόνια θα τα πουλήσει και θα έχει τα χρήματα "καθαρά" στον τραπεζικό λογαριασμό του.

[Joshua21]

1 hour ago, StavrosD said:

Ο κόσμος επένδυε σε ακίνητα μέχρι πρόσφατα και επειδή φοβόταν κούρεμα καταθέσεων και ήθελε να τα βάλει κάπου πιο σταθερά ή επειδή ίσως είχε πολλά "μαύρα" και αγόραζε ακίνητα καθώς μέχρι τέλος του 2023 επιτρεπόταν η αγορά ακινήτου με μετρητά, δεν υπήρχε πιο γρήγορος τρόπος να τα "καθαρίσει". Σε λίγα χρόνια θα τα πουλήσει και θα έχει τα χρήματα "καθαρά" στον τραπεζικό λογαριασμό του.

Στην πράξη δεν έχει αλλάξει τίποτα, και τώρα μια χαρά μπορεί η δηλωμένη αξία να δοθεί μέσω τραπεζικού συστήματος, και το υπόλοιπο ποσό δλδ τα μαύρα να δοθούν σε μετρητά όπως γινόταν πάντα.

Επίσης την εποχή που υπήρχε ο φόβος κουρέματος καταθέσεων (κάπου γύρω στο 2012-2014) κανένας δεν πλησίαζε ακίνητο γιατί οι τιμές τους ήταν σε ελεύθερη πτώση, όλοι κατέθεταν τα χρήματα τους στη stroma bank. Το 17-18 που ξανάρχισαν οι αγοραπωλησίες και οι τιμές άρχισαν να σταθεροποιούνται ή και να ανεβαίνουν, δεν υπήρχε τέτοιος φόβος.

[SB_1957]

9 hours ago, Balrog said:

 

Ξέχασα ότι τα 19εκ δεν είναι όλο κεφάλαιο, αλλά έχει μέσα και το κέρδος της τράπεζας, οπότε να πούμε ότι επειδή πήρες δάνειο σου στοίχισε 16εκ αντί 15εκ σε τιμές 1991; Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δικηγόρου στο spoiler, τα 16εκ δρχ του 1990 αντιστοιχούν σε 166,000€ το 2010 και αν λάβουμε υπόψη ότι ο ΔΤΚ είναι στα ~115 για το 2023 με τη χρυσή λίρα στα 510€, σήμερα θα ήταν 180,000€. Οπότε εάν το πουλήσετε 145,000€ όντως δεν έχασε και πολύ, χάρη στην τρέχουσα φούσκα ακινήτων. Βέβαια δώσατε για συντήρηση και φόρο (έβαλες ένα 20% χονδρικά απ' ό,τι κατάλαβα), αλλά κερδίσατε από ενοίκια που θα πληρώνατε αν δεν μένατε οι ίδιοι ή που (θα) εισπράττατε. Τα οποία επίσης πρέπει να τα αναγάγουμε σε σημερινές τιμές, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα βγει θετικότατο το ισοζύγιο. Όμως εδώ θα ήθελα να μου πει ένας που να ξέρει από αυτά, εάν πρέπει να συνυπολογίσουμε στην εξίσωση ότι τα 16εκ (=180Κ σημερινά, αν ισχύουν τα παραπάνω) θα μπορούσες να μην τα κάνεις σπίτι, αλλά να τα επενδύσεις κάπου αλλού, ακόμη και στην τράπεζα να τα άφηνες πόσα θα είχαν γίνει σήμερα και με αυτό να συγκρίνουμε αν χάσατε που αγοράσατε το σπίτι ή όχι.

Το άλλο ερώτημα είναι, εάν το αγοράσει κάποιος σήμερα προς 145,000€ θα κάνει καλή επένδυση ή θα σκάσει η φούσκα στα επόμενα χρόνια και θα του μείνει το ...σπίτι στο χέρι. Επιπλέον, με τα έξοδα συντήρησης που αναφέρεις προφανώς δεν έγινε εκτεταμένη ανακαίνιση. Όμως τα σπίτια θέλουν συντήρηση πολύ μεγαλύτερη από ένα βαψιματάκι μια στο τόσο. Απλά το σύνηθες είναι να γίνεται μαζεμένη ή να κρύβονται τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Για αυτό η έξυπνη επένδυση είναι να αγοράζει κανείς σπίτι αρκετά παλιό ώστε να μην είναι ιδιαίτερα ακριβό, αλλά όχι τόσο που να έχει βγάλει σοβαρά προβλήματα, με προοπτική να το πουλήσει πριν χρειαστεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ας πούμε κατασκευή γύρω στο 2000.

Δεν αγοράσαμε σπίτι για να κάνουμε επένδυση αλλά για να μην πετάμε τα λεφτά μας στα νοίκια με το άγχος της μετακόμισης και της αύξησης, και να έχουμε ένα σπίτι στα γεράματα.

Ευτυχώς, αν και ιδιωτικοί υπάλληλοι, οικονομικά πήγαμε πολύ καλά και καταφέραμε χωρίς δάνειο να κτίσουμε μονοκατοικία όπου μένουμε πλέον ως συνταξιούχοι.

Όσο για τη συντήρηση δεν ήταν μόνο ένα βάψιμο. Αλλάξαμε την ατομική θέρμανση από πετρέλαιο σε φ.α., βάλαμε πόρτα ασφαλείας και αιρκοντίσιον, αλλάξαμε απορροφητήρα, βρύσες σε μπάνιο και κουζίνα, αλλαγή μπανιέρας, συντήρηση στα ξύλινα και μαρμάρινα δάπεδα, αντικατάσταση της ξύλινης πέργολας στη βεράντα και τακτικός έλεγχος υδραυλικής και ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.

Αυτός που θα το πάρει αν το θέλει για εκμετάλλευση δεν θα χρειαστεί να ξοδέψει σχεδόν τίποτα.
Αν το θέλει για να μείνει ο ίδιος εξαρτάται από το τί αλλαγές θα θέλει να κάνει.

[StavrosD]

2 ώρες πριν, Joshua21 είπε

Στην πράξη δεν έχει αλλάξει τίποτα, και τώρα μια χαρά μπορεί η δηλωμένη αξία να δοθεί μέσω τραπεζικού συστήματος, και το υπόλοιπο ποσό δλδ τα μαύρα να δοθούν σε μετρητά όπως γινόταν πάντα.

Επίσης την εποχή που υπήρχε ο φόβος κουρέματος καταθέσεων (κάπου γύρω στο 2012-2014) κανένας δεν πλησίαζε ακίνητο γιατί οι τιμές τους ήταν σε ελεύθερη πτώση, όλοι κατέθεταν τα χρήματα τους στη stroma bank. Το 17-18 που ξανάρχισαν οι αγοραπωλησίες και οι τιμές άρχισαν να σταθεροποιούνται ή και να ανεβαίνουν, δεν υπήρχε τέτοιος φόβος.

Δεν διαφωνώ σε αυτό. Ήθελα να εστιάσω σε άλλο θέμα, στο "ξέπλυμα" χρήματος. Σε περιοχές με τιμή πιάτσας πολύ παραπάνω από την αγοραστική θα μπορούσα να αγοράσει κάποιος ακίνητα με συμβόλαιο στην αντικειμενική και με μαύρα τα υπόλοιπα.

Μετά από μερικά χρόνια θα πουλήσει σε τιμή πιάτσας την οποία θα την δηλώσει και στο συμβόλαιο οπότε θα έχει "καθαρίσει" τα χρήματά του.

Δεν είναι λίγοι που έχουν μαύρα, είτε από δουλειές της νύχτας είτε από δουλειές της μέρας.

Επεξ/σία 12 Φεβρουαρίου από StavrosD

[Joshua21]

13 minutes ago, StavrosD said:

Δεν διαφωνώ σε αυτό. Ήθελα να εστιάσω σε άλλο θέμα, στο "ξέπλυμα" χρήματος. Σε περιοχές με τιμή πιάτσας πολύ παραπάνω από την αγοραστική θα μπορούσα να αγοράσει κάποιος ακίνητα με συμβόλαιο στην αντικειμενική και με μαύρα τα υπόλοιπα.

Μετά από μερικά χρόνια θα πουλήσει σε τιμή πιάτσας την οποία θα την δηλώσει και στο συμβόλαιο οπότε θα έχει "καθαρίσει" τα χρήματά του.

Δεν είναι λίγοι που έχουν μαύρα, είτε από δουλειές της νύχτας είτε από δουλειές της μέρας.

Ο τρόπος που περιγράφεις δεν είναι και ο ιδανικότερος για ξέπλυμα χρήματος, κυρίως επειδή όπως λες και εσύ είναι διαδικασία που χρειάζεται χρόνια. 

Πάντως και να ισχύει σε κάποιες περιπτώσεις σίγουρα δεν είναι ο κανόνας, ο κόσμος επένδυε σε ακίνητα επειδή ήξερε πολύ καλά ότι είχαν τρελή απόδοση, επειδή όχι μόνο μπορούσε να τα εκμεταλλευτεί και να έχει σοβαρό εισόδημα, αλλά κυρίως επειδή η αξία τους ανέβαινε με τρελό ρυθμό, σε κάποιες περιπτώσεις η αξία τους διπλασιαζόταν κάθε 7 ή ακόμα και κάθε 4 χρόνια.

[Dark_Nightfall]

5 ώρες πριν, StavrosD είπε

Είναι η άποψη του κανονισμού αλλά και η δικιά μου. Είχα μπει στην διαδικασία να κάνω σεμινάρια σε πιστοποιημένο φορέα και να δώσω εξετάσεις στο ΤΕΕ, όταν ακόμα ήταν υποχρεωτικές, και είμαι από τους ελάχιστους πιστοποιημένους ενεργειακούς επιθεωρητές (άχρηστη πλέον η πιστοποίηση από το κράτος, δώσανε σε όλους τους μηχανικούς την δυνατότητα να γραφτούν στο μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών ανεξαρτήτως γνώσεων). Η αντλία θερμότητας σε συνδυασμό με καλή μόνωση και φωτοβολταϊκά κάνει θαύματα.

Φίλος έχει αντλία θερμότητας για να θερμάνει διώροφη μονοκατοικία (πηγαίνει διακοπές και αφήνει την θέρμανση ανοιχτή στους 21°C), ψύξη το καλοκαίρι,  χώρια το ρεύμα που καταναλώνει για μαγείρεμα, home cinema, φωτισμό, κλπ. Μετά τον συμψηφισμό της παραγωγής του Φ/Β πλήρωσε 330€ για ολόκληρο τον χρόνο για το ρεύμα . Άλλοι πληρώνουν τόσα μόνο μόνο για το πετρέλαιο του μήνα.

 

@Balrog

Διαμέρισμα 60τμ στον 6ο (ρετιρέ) ενεργειακής κλάσης Δ , πολυκατοικία του 1998 , δεν βάζουν πετρέλαιο αυτοί , οπότε πρέπει να δω τι θα βάλω , εσύ τι θα έβαζες ;  αξίζει αντλία θερμότητας για τόσο μικρό διαμέρισμα ; 

[Maurikycli]

Σημερινό  άρθρο

[Balrog]

1 ώρα πριν, Dark_Nightfall είπε

αξίζει αντλία θερμότητας για τόσο μικρό διαμέρισμα ; 

Βάλε δύο καλά σπλιτάκια, αντλίες είναι κι αυτά.

3 ώρες πριν, SB_1957 είπε

Δεν αγοράσαμε σπίτι για να κάνουμε επένδυση

Όσο για τη συντήρηση δεν ήταν μόνο ένα βάψιμο.

Το είχα υπόψη μου ότι το αγοράσατε για να μείνετε, αλλά αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε αν χάσατε ή κερδίσατε. Είπες "δεν θεωρούμε ότι χάσαμε" και μάλλον έχεις δίκιο, αλλά νομίζω ότι αυτό ισχύει επειδή οι τιμές είναι τσιμπημένες αυτή την περίοδο. Όταν έγραψα ότι η συντήρηση δεν είναι μόνο ένα βάψιμο, αυτό ήταν σχήμα λόγου και απευθυνόμουν κυρίως στα προηγούμενα σχόλια που θεώρησαν ότι είναι μικρό το κόστος της. Μια κατοικία είναι για 50 χρόνια, όσο παλιώνει τόσο χοντραίνουν τα έξοδα. Έγραψες 14700 για φόρους και συντήρηση, αυτό το έβγαλες όντως ως 20%x73350=14670; Εάν είναι έτσι θα πρέπει να το αυξήσεις ανάλογα, εφόσον έχω δίκιο παραπάνω και το κόστος αγοράς ήταν μεγαλύτερο σε σημερινές τιμές.

Ξέρω κόσμο που για να μην έχει ιδιαίτερη συντήρηση αγοράζει δεκάδες θέσεις στάθμευσης διάσπαρτες στο κέντρο και τις νοικιάζει. Έχει και το ρίσκο του μοιρασμένο. Το downside είναι ότι πρέπει να έχει το νου του να μαζεύει ενοίκια από πολύ κόσμο.

[Aurumnus]

2 hours ago, Maurikycli said:

Σημερινό  άρθρο

«Το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης από 84,6% που ήταν το 2005, το 2022 έπεσε στο 72,8%.»

Το 2030 σε τι ποσοστό θα έχει πέσει άραγε;
65%; 60%;
 

«Πάνω από 5,5 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι έχουν μπει στην αγορά ακινήτων μέσω του προγράμματος «Χρυσή Βίζα» από το 2014 έως σήμερα, ποσό που κάποιοι το ανεβάζουν στα 7 δισ. ευρώ»

Ούτε καν 1 δισ. ανά έτος.
Τρίχες.
 

«Ακόμη και ο διπλασιασμός στο όριο απόκτησης της «Χρυσής Βίζας» στις 500.000 ευρώ σε δημοφιλείς περιοχές επένδυσης για τους ξένους, δεν έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή τη διευκόλυνση των Ελλήνων να αποκτήσουν φθηνότερη στέγη. Αντίθετα «φούσκωσαν» τις τιμές σε άλλες περιοχές, όπως ο Πειραιάς, όπου το όριο επένδυσης δεν άλλαξε.

Συγκεκριμένα, η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης στον Πειραιά αγγίζει πλέον τα 2.175 ευρώ ανά τ.μ., από 1.765 ευρώ ανά τ.μ. πριν από έναν χρόνο σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη Spitogatos Property Index (SPI), ενώ στις περιοχές πέριξ του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας, η μέση ζητούμενη τιμή φθάνει τα 1.800 ευρώ ανά τ.μ., έναντι 1.433 ευρώ ανά τ.μ. κατά το δ’ τρίμηνο του 2022.»

Και σκέφτεται να το αυξήσει στις 800.000€.
Καλά θα πάει αυτό (για τον απλό κοσμάκη)...

Επεξ/σία 12 Φεβρουαρίου από Aurumnus

[Maurikycli]

Κι εδώ για τα ευρωπαϊκά ακίνητα από την ναυτεμπορική:

 

[gpapadakis]

Εμπορικα ακινητα, οχι κατοικιες...

[Maurikycli]

Λ

Δεκτό αλλά το θέμα εδώ είναι γενικά για τα ακίνητα

[Balrog]

Στις 11/2/2024 στις 10:25 ΜΜ, Locke_John είπε

Οι τιμές γραφείων στο κέντρο Αθήνας πιστεύετε θ ανέβουν, πέσουν, στάσιμες;

Επειδή και στην Ευρώπη έχουν σταματήσει να ανεβαίνουν (όχι απαραίτητα να πέφτουν), τα εμπορικά και τα γραφεία μάλλον θα την φάνε πρώτα (βλ. και το video από πάνω). Από την άλλη, διαβάζουμε για έλλειψη καλών χώρων, αυτό όμως αφορά σε γραφειακούς χώρους κατάλληλους για πολυεθνικές, όχι διαμερισματάκι 50τμ για ελεύθερο επαγγελματία.

Και δύο παραδείγματα τωρινά, αν μπορεί κανείς να εξαγάγει συμπέρασμα από αυτά. 1) Σε φτηνιάρικο, κακοφτιαγμένο, αλλά ψιλοκαινούργιο κτίριο επί κεντρικού δρόμου των ΒΑ προαστίων, όλο γιατρεία, εργαστήρια, γραφεία στους ορόφους με μαγαζιά στο ισόγειο, ο ιδιοκτήτης του κτιρίου μέσα στο εξάμηνο που έληξαν τα μισθωτήρια διπλασίασε τα ενοίκια σε όλους! 2) Σε δικό μου μικρό διαμερισματάκι σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας, απόλυτα κατάλληλο για γιατρούς, δικηγόρους κλπ, το οποίο έβγαλα σε πώληση πρόσφατα και το καταχώρησα και στα γραφεία και στις κατοικίες, έχω 7πλάσια views της αγγελίας για κατοικία, ενώ όλοι όσοι ήρθαν να το δουν το ήθελαν για κατοικία, για γραφείο κανείς. Αφού έλεγα μήπως αξίζει να το κρατήσω τελικά για επένδυση και ενώ είχα σκοπό να το ανακαινίσω ως γραφείο (δηλ. να καταργήσω την κουζίνα και να βάλω kitchenette σε καμιά ντουλάπα, να ενοποιήσω χώρους, να φροντίσω για ρεσεψιόν κλπ), τώρα έχω δεύτερες σκέψεις. Btw, δέχομαι συμβουλές

[Balrog]

Σας έγραψα χθες την ταπεινή μου γνώμη, κοντολογίς ότι δεν αρκεί μια απλή αφαίρεση για να πούμε αν αξίζει η αγορά ακινήτου. Σήμερα λοιπόν μου έβγαλε πρώτο-πρώτο στο YouTube την παρακάτω συνέντευξη, όπου τα ίδια με εμένα λέει και ένας πολυεκατομυριούχος γκουρού των οικονομικών, που παρουσιάζει και εκπομπή στο Netflix. Ούτε παραγγελία να τον είχα, είμαι πολύ μπροστά ο άτιμος 😄
Για οικονομία χρόνου, δείτε κατευθείαν στο 16:30 και αφού ακούσετε 1-2 λεπτά, μετά έχει λίγο ακόμη στο 22:48.

Για όσους δεν ξέρουν καλά αγγλικά, έχω παρακάτω την μετάφραση:

- RAMIT: Να πώς αγοράζουν σπίτι οι περισσότεροι: Έχουν την εντύπωση ότι επειδή η γιαγιά τους αγόρασε σπίτι το 1970 προς 100 χιλιάδες και το πούλησε 50 χρόνια μετά για 1 μύριο, η γιαγιά έβγαλε 900 χιλιάρικα! Σου λένε: "Είναι το πιο επικερδές πράγμα που μπορείς να κάνεις, το να αγοράσεις σπίτι!" Τους απαντάω: "Α, ωραία, αυτό ακούγεται πολύ καλό." Όμως έλαβε η γιαγιά υπόψη της πόσα ξόδεψε για συντήρηση τα τελευταία 50 χρόνια; Έλαβε υπόψη τον πληθωρισμό και πώς αυτός επηρέασε την απόδοση του κεφαλαίου της; Τα "κόστη ευκαιρίας", δηλ. πώς θα μπορούσε να αποδώσει το κεφάλαιό της αν είχε επενδυθεί διαφορετικά, πχ. στον S&P500; Μήπως υπολόγισε όλα αυτά τα αδιαφανή κόστη(*), όπως τόκους στο στεγαστικό της; ΟΧΙ!! Δεν είναι απλώς το μεγαλύτερο νούμερο μείον το μικρότερο, αυτό είναι λάθος, είναι απλουστευτικό. Πρέπει να πας πιο βαθιά, να κάνεις τους κατά περίπτωση υπολογισμούς. Εμένα για παράδειγμα, όταν ζούσα για κάποια χρόνια εδώ, μου βγήκε πολύ φθηνότερα να νοικιάσω σπίτι αντί να αγοράσω, επειδή επένδυσα τα λεφτά κάπου αλλού.
- STEVEN: Και αν κάποιος αγοράσει ακίνητο επενδυτικά, με σκοπό να εισπράττει τα ενοίκια;
- RAMIT: Αυτό μπορεί να δουλέψει, στα πλαίσια ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου, εφόσον σου βγαίνουν οι υπολογισμοί.
- STEVEN: Και πώς συγκρίνεται η απόδοση της αγοράς σπιτιού, σε σχέση με την επένδυση στο χρηματιστήριο;
- RAMIT: Για την ακρίβεια είναι αρκετά χαμηλή η απόδοση, υπάρχουν έρευνες(**) που δείχνουν ότι για τα τελευταία 100 χρόνια μετά βίας ισοφάρισε τον πληθωρισμό. Είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να το κατανοήσουν, καθότι όλοι νομίζουν ότι είναι συμφέρουσα η αγορά σπιτιού.

 

Προσωπικά μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η συζήτηση και την είδα μέχρι τέρμα. Το άλλο που αναφέρει είναι ότι ειδικά τους νεότερους τους δεσμεύει το σπίτι γεωγραφικά. Αυτό είναι απόλυτα σωστό, έτσι την έπαθα και εγώ και για αυτό γράφω τώρα στο insomnia 😈 (πιθανόν αυτός να το πηγαίνει και στην ανάγκη για amortization της επένδυσης). Τόσους και τόσους δεν ξέρουμε που την έχουν πατήσει έτσι με το εξοχικό; Ειδικά στις ακριβές μεγαλουπόλεις/ περιοχές, ισχυρίζεται ότι πάντα θα συμφέρει να νοικιάζεις. Είναι το άλλο το σχόλιο που έγραψα τις προάλλες, ότι π.χ. το Κολωνάκι έχει αυξημένο λόγο αξίας/ενοίκιο και άρα δεν συμφέρει ως επένδυση.

* Στα κρυμμένα κόστη βάζει ακόμη και τον προσωπικό μας χρόνο, πολύ σωστό!
** Αναφέρεται στη μελέτη ενός διάσημου οικονομολόγου του Yale.