Προς το περιεχόμενο

The [Old] Official Off Topic Thread V


Lucifer

Προτεινόμενες αναρτήσεις

  • Απαντ. 38,5k
  • Δημ.
  • Τελ. απάντηση

Συχνή συμμετοχή στο θέμα

  • nicoc89

    2558

  • viper2005

    2348

  • leftermann

    1563

  • athlios

    1526

ποιό απ ' όλα;

Αυτό:

 

Αρχικά να πω ότι κατάλαβα οτι το προηγούμενο κείμενο μου ήταν κάπως δυσνόητο για τον "μέσο" αναγνώστη που δεν θέλει να ξεσκονίσει 10 λεξικά για να καταλάβει ένα κείμενο σε ένα φόρουμ εν μέσω καλοκαιριού. Αλλά το θέμα που θα αναπτύξω παρακάτω είναι απολύτως ενδιαφέρον και όμορφο και προσπάθησα να είμαι όσο το δυνατόν πιο κατανοητός αλλά συγχρόνως και χρήσιμος.

 

Και πάλι θα ενδιαφερόμουνα για τις δικές σας σκέψεις για οποιοδήποτε μέρος του κειμένου θέλετε και θα παρακαλούσα ανούσιες παρεμβάσεις(είτε με παράθεση χιουμοριστικών εικονων-παρότι το γέλιο κάνει καλό-, είτε με «εξυπνοειδή» σχόλια) να αποφευχθούν και όποιος θεωρεί ανόητο-βαρετό-τεράστιο-κλπ το νήμα απλώς να μην παρεμβαίνει με εκτός θέματος μηνύματα που άλλωστε και αντιβαίνουν με τους κανονισμούς κάθε φόρουμ καθώς και του παρόντος.

 

 

 

Το παρακάτω κείμενο πραγματέυεται την δημιουργία του σύμπαντος απο μια επιστημοκεντρική σκοπία.

 Αρχίζουμε λοιπόν αγναντέυοντας μερικα απο τα αναπάντητα ερωτήματα. Είναι σαφές ότι η με οποιονδήποτε

τρόπο περιγραφή του φυσικού κόσμου πρέπει να περιλαμβάνει και την προέλευσή του. Το

μυστήριο για το πώς ξεκίνησε το σύμπαν, με ποιους νόμους και ποιες αρχικές συνθήκες το

οδήγησαν σε αυτό που καταμαρτυρούμε σήμερα, ερέθισε την φαντασία των φιλοσόφων και

των επιστημόνων όλων των εποχών. Ίσως τίποτε δεν προκαλεί περισσότερο τον στοχασμό

από το αίνιγμα της προέλευσης του κόσμου μας. Σχεδόν όλες οι θρησκείες, στην περιγραφή

της δημιουργίας του κόσμου, τοποθετούνται στο θέμα αυτό με κάποιον τρόπο, συνήθως ανθρωποκεντρικό.

 Παλαιότερα η φιλοσοφία και μετά η επιστήμη πρόβαλαν, όπως είναι γνωστό, ποικίλες θεωρίες

για την προέλευση του σύμπαντος. Η ιδέα ότι ο χρόνος μπορεί να έχει «αρχή» και ότι μπορεί

να έχει και «τέλος» κατανοείται πολύ δύσκολα: «Μήπως υπήρχε επ' άπειρον;». Η έννοια του απείρου

σαστίζει την σκέψη αυτών που προσπαθούν να την αναλογιστούν. «Μήπως εμφανίστηκε ξαφνικά; Από

το "τίποτε"; Τι ή ποιος προκάλεσε την Δημιουργία;»

Μήπως τέτοια ερωτήματα στερούνται νοήματος, είναι α-νόητα;

 

Μερικές ακόμα βασικές ερωτήσεις που αφορούν στην κοσμογονία είναι:

«Πώς, από το οποιοδήποτε μοναδικά παράξενο "μαθηματικό σημείο",

χωρίς διαστάσεις και ανυπολόγιστης πυκνότητας μάζας, ή από το ασύλλυπτο

"απέραντο άδειο", ή από το σκοτεινό και ασχημάτιστο "χάος", προέκυψε

το "κάτι", το "σχήμα", του σύμπαντος;», «Πώς, "μετά" την ανάδυση

του όποιου "πρώτου σχήματος", των όποιων αρχικών συνθηκών, προέκυψε

η απέραντη ποικιλία και πολυπλοκότητα των "μορφών" του φυσικού κόσμου μας;", «Γιατί

και πώς βρίσκουμε σήμερα μια, κατά τόπους, πολύ ανομοιογενή κατανομή γαλαξιών και σμηνών,

αντί για μια ομοιογενή κατανομή διαστημικής σκόνης ή ακτινοβολίας;», «Μπορούμε να εξηγήσουμε

την Δημιουργία και την εξελικτική μορφογένεση, τους γαλαξίες, τα άστρα, τους πλανήτες

και εμάς, χωρίς Δημιουργό ή χωρίς από μηχανής Θεό;». Αυτές και άλλες ανάλογες ερωτήσεις και

μεταφυσικές έννοιες, παραμένουν αναπάντητες.

 

Άπειρη ηλικία; Αν έχουμε την προδιάθεση να αποδεχθούμε άπειρη ηλικία

για το σύμπαν και να συναλλαχθούμε με την αντίστοιχη δυσνόητη έννοια

του «άπειρου χρόνου», τότε το θέμα της προέλευσης του σύμπαντος περιπλέκεται

νοητικά.

 Αν δεχθούμε άπειρη ηλικία, δηλαδή την παρέλευση άπειρου χρόνου, τότε

θα δεχθούμε πως, στον άπειρο χρόνο, ό,τι μπορούσε να συμβεί, θα έχει

ήδη συμβεί πριν από άπειρο χρόνο. Τέτοια είναι η παράξενη έννοια του

«απείρου». Αν το εξελισσόμενο σύμπαν είχε άπειρη ηλικία, θα πρέπει να

έχει ήδη εκφυλιστεί στο χάος της μέγιστης αταξίας, χωρίς μορφή ή σχήμα

(2ος νόμος της θερμοδυναμικής). Το σύμπαν θα είχε περιέλθει σε άμορφη

κατάσταση και εμείς δεν θα ήμαστε εδώ τώρα για να προβληματιζόμαστε.

 

 Εύτακτα σύμπαντα από τυχαίους διαστελλόμενους θύλακες θερμοδυναμικής

απόκλισης; Έτσι, δεν δικαιολογείται η «άπειρη ηλικία», εκτός αν υποθέσουμε

ότι ένα αέναο ανακάτεμα μιας χαοτικής κοσμικής «σκόνης» άπειρης

ηλικίας, που βρίσκεται σε ακατάλυτη θερμοδυναμική ισορροπία , μπορεί

να δημιουργεί κατά καιρούς, από καθαρή τύχη και σε απίθανα μεγάλα

χρονικά διαστήματα , σχετικά βραχύβιους -μερικών δισεκατομμυρίων γήινων

χρόνων- θύλακες «τάξης», οι οποίοι εξελίσσονται σε αντίστοιχα σύμπαντα

διαφόρων μορφών και διάρκειας. Ένας από αυτούς τους θύλακες,

ο οποίος επιβίωσε, διαστέλλεται και εξελίσσεται, είναι και το δικό μας σύμπαν. Βέβαια,

η υπόθεση ότι η αφάνταστη κοσμική πολυπλοκότητα και η τάξη του σύμπαντός μας

μπορεί να προέκυψαν αυτοδημιούργητα από την απλούστερη αρχέγονη κατάσταση

της «θερμοδυναμικής ισορροπίας» (της μεγίστης εντροπίας), φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να

είναι σε προφανή αντίθεση με τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής, ο οποίος αξιώνει ακριβώς το αντίθετο.

Σήμερα γνωρίζουμε πως, στο αναπόφευκτο βαρυτικό πεδίο της κοσμικής σκόνης (αφού

κανένα φυσικό σύστημα δεν μπορεί να ξεφύγει τουλάχιστον από την δική του βαρύτητα),

είναι δυνατή η «έξωθεν εισροή τάξης» σε διαστελλόμενους θύλακες θερμοδυναμικής

απόκλισης από την αθροιστική επίδραση της βαρύτητας του υπόλοιπου περιβάλλοντος.

Σήμερα αποδεικνύουμε και αποδεχόμαστε ότι σε ένα διαστελλόμενο φυσικό σύστημα (πχ, το σύμπαν),

είναι δυνατόν να εμφανιστεί αυτόματα οργανωμένη ενέργεια . Αυτό θα μπορούσε να συμβεί,

χωρίς την παρέμβαση «ανωτέρας δύναμης», είτε σε τυχαίους θύλακες θερμοδυναμικής

απόκλισης μιας «άπειρης"  αναδευόμενης κοσμικής σκόνης είτε στην άτακτη και χαοτική

κατάσταση που επακολούθησε την «Μεγάλη Έκρηξη».

 

Πρέπει να επισημάνουμε πως το θέμα της δημιουργίας τάξης από την

βαρυτική επίδραση κατά την διαστολή ενός φυσικού συστήματος (αναφέρεται

και ως ποσοτική μέτρηση της «βαρυτικής εντροπίας» - μιας αδιασαφήνιστης

έννοιας) παραμένει ακόμη ανοικτό. Η τελευταία λέξη σε ένα πρόβλημα

που έχει απασχολήσει επί αιώνες τους φιλοσόφους και τους θεολόγους,

θα ειπωθεί όταν με την πρόοδο της θεωρητικής φυσικής, διευκρινιστεί

αν το σύμπαν δημιουργήθηκε με ή χωρίς τάξη. Διαπιστώνεται εύκολα

ότι αλληλεπιδράσεις όπως οι βαρυτικές ή, ειδικότερα , «επικοινωνιακές σχέσεις»

ανταλλαγής πληροφοριών, μεταξύ μορφών (πχ, υλικών σωμάτων) μπορούν να

δημιουργούν νέες δομές και διαδικασίες.

«Προ»υπήρχε δημιουργός αιτία; Πρέπει να προηγείται το «αίτιο» του «αιτιατού

»; Αν δεχθούμε πως κάθε γεγονός προϋποθέτει κάποια αιτία, η οποία

να προηγείται πάντα του αιτιατού, τότε για ένα σύμπαν με πεπερασμένη

ηλικία, δηλαδή για ένα σύμπαν το οποίο προήλθε από «Δημιουργία», πρέπει

να «προ»υπήρχε μια αρχική αιτία για τα πάντα. Βέβαια, η έννοια του

«προ»υπάρχω με την σειρά της προϋποθέτει Δημιουργία στον χρόνο, ή «σε

άλλον χρόνο» , αφού ο χρόνος τον οποίο βιώνουμε στο σύμπαν, υποτίθεται

ότι γεννήθηκε με την πράξη της Δημιουργίας.

 

Η «Αρχική Αιτία»: το κοσμολογικό επιχείρημα για την ύπαρξη του Θεού.

Αυτή η «αρχική αιτία», δηλαδή η ύπαρξη του «πρώτου κινούντος», αποδίδεται

συνήθως στον «Δημιουργό», όπως νοείται ο Δημιουργός-Θεός στην χριστιανική

διδασκαλία. Η άποψη αυτή διατυπώθηκε πρώτα από τον Πλάτωνα

και τον Αριστοτέλη, αναπτύχθηκε αργότερα από τον Θωμά Ακινάτη και έλαβε

πιο πειστική μορφή τον 18ο αιώνα από τον W. Leibniz και τον S. Clarke. Η

συλλογιστική αυτή έγινε γνωστή ως το «κοσμολογικό επιχείρημα για την

ύπαρξη του Θεού". Το αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό ο David Hume και ο

Immanuel Kant και το πολέμησε έντονα ο Bertrand Russell.

 Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του κοσμολογικού επιχειρήματος

«του πρώτου κινούντος", μερικές με περίπλοκο ή και αποκρυφιστικό χαρακτήρα,

οι οποίες απασχόλησαν μερικούς από τους μεγαλύτερους διανοητές

της ιστορίας. Το κοσμολογικό επιχείρημα «του πρώτου κινούντος» βασίζεται

στην υπόθεση ότι το σύμπαν πρέπει να έχει ένα αρχικό αίτιο, έναν

Δημιουργό, τον Θεό. Φυσικά , όσον αφορά στο ερώτημα της προέλευσης

του Κόσμου μας , το πρόβλημα του «αρχικού αίτιου" της Δημιουργίας μετατοπίζεται: «Ποιο

είναι το αίτιο της ύπαρξης του Θεού;". Η συνήθης απάντηση, ότι ο Θεός δεν χρειάζεται

κανένα αίτιο και ότι αποτελεί αναγκαστική ύπαρξη που εμπεριέχει το αίτιό της , προκαλεί

κάποια δυσπιστία και είναι αντιφατική.

 

Οι περισσότερες από τις μεγάλες θρησκείες, όπως ο χριστιανισμός,

αντιμετωπίζουν το θέμα της Δημιουργίας με απλότητα και σαφήνεια, αποδίδοντας

την πράξη της «γένεσης" και την μορφή του Κόσμου στην βούληση

και στο έργο του παντοδύναμου και πάνσοφου Δημιουργού, του Θεού.

Αφελείς αλλά ακανθώδεις παιδικές απορίες, όπως «είχε ο Θεός μητέρα;" ή

«είχαν ομφαλό ο Αδάμ και η Εύα, αφού δεν ήσαν απόγονοι άλλων ανθρώπων;", έχουν

απασχολήσει πολλούς θεολόγους. Δεν θα επιχειρήσουμε να αξιολογήσουμε την αξιοπιστία ,

τα λογικά ολισθήματα ή τα φιλοσοφικά ατοπήματα των επιχειρημάτων σχετικά με την

συλλογιστική «του πρώτου κινούντος".

Θα περιοριστούμε μόνο σε μερικές παρατηρήσεις σχετικά με την

επιστημονική αντιμετώπιση του βασικού επιχειρήματος της αιτιοκρατικής

αλυσίδας, η οποία μάς οδηγεί στο αδιέξοδο του «πρώτου κινούντος".

 

Αιτιοκρατική αλυσίδα: το αίτιο πρέπει να υπάρχει πάντοτε και να προηγείται

του αιτιατού; Μπορεί το σύμπαν να προέκυψε χωρίς αιτία; Παραδεχόμαστε

συνήθως πως οτιδήποτε συμβαίνει προκαλείται από κάποια αιτία ή από

κάποιο άλλο συμβάν που προηγήθηκε. Ξέρουμε όμως, πως η κβαντική φυσική

επιτρέπει την χωρίς συγκεκριμένο αίτιο, δηλαδή την αναίτια, δημιουργία υλικών

σωματιδίων στον έντονα στρεβλωμένο ενεργειακό «κενό" χώρο. Έχουμε,

δηλαδή, εφικτή την δημιουργία ύλης, όχι ως το προβλεπόμενο αποτέλεσμα

κάποιας συγκεκριμένης φυσικής αιτίας. Αυτή η ερμηνευτική υπόθεση

για την προέλευση της ύλης από «στιγμιαίες δυναμικές αποκλίσεις από την

μηδενική τιμή μιας ασταθούς δυναμικής ισορροπίας των τεράστιων ενεργειακών αποθεμάτων

του "κενού"», δίνει έντονα την αίσθηση εναρμόνισης με το χριστιανικό δόγμα της "δημιουργίας από το τίποτε" (ex nihilo).

 Σημειώνουμε επίσης ότι η συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων

είναι, από την φύση τους, γενικά απρόβλεπτη. Η κβαντική θεωρία μάς

λέει πως τέτοια σωματίδια του μικρόκοσμου εμφανίζονται «κάπου» και κινούνται

προς «κάποια κατεύθυνση» εντελώς αναπάντεχα, απρόβλεπτα και

συχνά αναίτια. Αν η δημιουργία και η κίνηση ενός ηλεκτρονίου μπορεί να

συμβαίνει απρόβλεπτα και χωρίς προφανή αιτία, ίσως μπορούμε να συμπεράνουμε

ότι και ολόκληρο το σύμπαν, στην μικροσκοπική μορφή των κβαντικών

διαστάσεων, που θα πρέπει να είχε την στιγμή της Δημιουργίας, μπορεί

να «συνέβη», δηλαδή να δημιουργήθηκε, χωρίς φανερή και συγκεκριμένη αιτία.

Ακόμα, ίσως μάς επιτρέπεται να συνάγουμε ότι το σύμπαν εξελίσσεται

απρόβλεπτα, αβέβαια και πιθανοτικά, και με αδιαφανή αίτια και στόχους.

 

 Με άλλα λόγια, η δυνατότητα αυθόρμητης και αναίτιας δημιουργίας

ύλης και αντιύλης στο ταραχώδες κενό του χώρου, όπως υποστηρίζεται

από την κβαντική θεωρία, μάς ενθαρρύνει να υποθέσουμε ότι

μπορεί να υπήρξε και αυτόνομη, αναίτια και αυθόρμητη δημιουργία του σύμπαντος.

Ακόμη, και σύμφωνα με το μοντέλο της αναίτιας δημιουργίας

ύλης και αντιύλης, μάς ωθεί να πιστέψουμε σε διπλή δημιουργία «σύμπαντος

και αντισύμπαντος» και, επομένως, στην ύπαρξη και στην δράση ενός

«αντισύμπαντος», με ανάλογες φυσικές «αντι-ιδιότητες», το οποίο δρα «κάπου

αλλού», ή «συνυπάρχει, με έναν αλλόκοτο τρόπο , ανάμεσά μας» .

 

Γιατί αυτό το σύμπαν; Αν δεν αποτελούμε το τυχαίο προϊόν κάποιας στατιστικής

απόκλισης από το αρχέγονο ασχημάτιστο χάος, τότε το σύμπαν θα

πρέπει να είχε σκοπό και Δημιουργό. Αν το σύμπαν προέκυψε με την παρέμβαση

του υπερφυσικού Δημιουργού, τότε ένας παντοδύναμος Θεός θα

πρέπει να δύναται να δημιουργήσει τον Κόσμο με όποιον τρόπο επιλέγει ,

και το συγκεκριμένο σύμπαν να είναι η επιλογή που έκανε, για λόγους που

μας είναι άγνωστοι, ανάμεσα από άπειρα εναλλακτικά σύμπαντα. Αν έτσι

έχουν τα πράγματα και αν ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει ένα σύμπαν

που να υπακούει απολύτως, ή όχι, στην λογική, τότε η Δημιουργία δεν περιορίστηκε

για κανένα λόγο, ούτε ακόμη και από την λογική.

Αν όμως το σύμπαν πρέπει να είναι λογικά συνεπές, υπάρχουν επιχειρήματα

που διατείνονται ότι ακόμα και ο Θεός περιορίζεται από την λογική.

Βρόχοι λογικής αντίφασης χρησιμοποιούνται για να καταδείξουν ότι και ο

Θεός περιορίζεται από την λογική. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι αν ο παντοδύναμος

Θεός μπορεί να σηκώσει οποιοδήποτε βάρος, τότε και ο ίδιος

περιορίζεται, στο βαθμό που δεν είναι ικανός να δημιουργήσει ένα αντικείμενο

τόσο βαρύ που να μη δύναται να το σηκώσει. Έτσι, ο Θεός μπορεί να

κάνει οτιδήποτε που δεν εμπεριέχει μια λογική αντίφαση. Ο Θεός περιορίζεται

από την λογική.

 

 Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε μια βασική ερώτηση σχετικά με την

πράξη της Δημιουργίας είναι αν οι νόμοι της Φύσης, οι παγκόσμιες σταθερές

και οι αρχικές συνθήκες της Δημιουργίας ήταν αυθαίρετοι ή αναπόφευκτοι.

Είχε ο Θεός επιλογή για τον κόσμο που δημιούργησε; Αν οι παγκόσμιες

σταθερές και οι νόμοι της Φύσης είναι επιλεγμένοι αυθαίρετα, θα

μπορούσε κανείς να φανταστεί έναν κόσμο στον οποίο όλα αυτά να είναι

διαφορετικά; Θα μπορούσε να «υπάρχει» ένας άλλος κόσμος, διαφορετικός

από τον δικό μας;

 Μήπως, όμως, οι παγκόσμιες σταθερές, οι νόμοι της Φύσης και οι αρχικές

συνθήκες της Δημιουργίας βρίσκουν δικαίωση της ύπαρξής τους στην

καθαρή λογική; Τότε θα πρέπει τα σχήματα των γαλαξιών, η δομή και η εξέλιξη

του φυσικού κόσμου μας, να είναι όλα αναπόφευκτα αποτελέσματα

της απόλυτης αιτιοκρατικής λογικής, όπου ισχύει η πρόταση «αν Α τότε Β,

δεδομένου του Α, το Β είναι αναπόφευκτο». Μήπως η Μεγάλη Έκρηξη έπρεπε

να συμβεί όπως συνέβη; Μήπως επιβάλλεται οι γαλαξίες να έχουν σχηματιστεί

όπως έγινε; Μήπως και αυτό το κείμενο που αυτή την στιγμή διαβάζετε, δεν θα

μπορούσε να μην έχει γραφτεί, μόνο γιατί το επέβαλε κάποια απόκρυφη «λογική»

από την αρχή του σύμπαντος;

Τότε όμως ο Θεός δεν θα είχε καμία επιλογή στην Δημιουργία, ούτε κατά

την εξελικτική πορεία, του σύμπαντος! Ο κόσμος μας θα ήταν ο μόνος δυνατός

κόσμος. Μια τέτοια άποψη της παγκόσμιας υπακοής στην απόλυτη

αιτιοκρατική λογική, θα έθετε σε σοβαρή αμφιβολία την ελεύθερη βούληση

όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και του Θεού.

 

Αν αυτό το σύμπαν είναι το αποτέλεσμα μιας λογικής αναγκαιότητας, αν

είναι το μόνο δυνατό σύμπαν, τότε ποιο έργο θα είχε να επιτελέσει ο Δημιουργός,

εκτός από το να το θέσει σε λειτουργία με μια απλή πράξη, όπως

και μόνο «κλείνοντας τον διακόπτη»; Στην περίπτωση αυτήν η αποστολή του

Θεού θα περιοριζόταν στο έργο ενός απλού «μηχανισμού διέγερσης», ο

οποίος, όπως είδαμε στον αναίτιο κόσμο της κβαντικής φυσικής, δεν είναι

και απαραίτητος. Μερικοί θα έλεγαν ότι αυτή η μεταφυσική ερώτηση είναι

του τύπου των ερωτήσεων που μπορεί να συζητιούνται χωρίς τέλος και χωρίς

να οδηγούν κάπου. Μήπως δεν θα έπρεπε να θέτουμε το ερώτημα, αν

δεν έχουμε τρόπο να επικυρώσουμε, ή να απορρίψουμε, πειραματικά την

όποια υπόθεση;

 Πρέπει να σημειωθεί, εντούτοις, ότι ο λογικομαθηματικός επιστήμονας

είναι σε θέση, με συνέπεια και χωρίς λογική αντίφαση, να μην αρνείται την

ύπαρξη του Θεού. Μπορεί να δέχεται έναν παγκόσμιο νου, ο οποίος δεν εντοπίζεται

στον χώρο και τον χρόνο, έναν Θεό, ο οποίος εκφράζεται μέσα από το σύμπαν, όπως

ο άυλος ανθρώπινος νους εκφράζεται μέσα από τον φυσικό εγκέφαλο.

 Θα μπορούσε ο Θεός να είναι η υπέρτατη ολιστική έννοια του σύμπαντος,

με τον τρόπο που ο ανθρώπινος νους μπορεί να είναι η υψηλή ολιστική ιδιότητα

του φυσικού εγκεφάλου; Κάτι τέτοιο θα εξαρτούσε την ύπαρξη του Θεού

από την φυσική ύπαρξη και από την οργάνωση του σύμπαντος και θα την

εξέθετε στο ενδεχόμενο της εκμηδένισης υπό την απειλή του 2ου νόμου της

θερμοδυναμικής ή ακόμη και μιας επέρχόμενης Μεγάλης Σύνθλιψης.

 

Περιορίζεται η λειτουργία του φυσικού κόσμου από την ανθρώπινη λογική;

Ποιες μαρτυρίες όμως υπάρχουν που να υποδηλώνουν ότι και ο φυσικός κόσμος

περιορίζεται σε μια αυστηρά ορθολογική λειτουργία; Και ακόμα, τι μας

οδηγεί να πιστεύουμε πως το τολμηρό εγχείρημα για την ανακάλυψη μιας

θεωρίας των πάντων, επιδίωξη σχεδόν όλων των θεωρητικών φυσικών

των ημερών μας, θα οδηγήσει σε κάποια λογικά μοναδική ενοποιημένη

θεωρία των πάντων; Ιδιαίτερα όταν πολλοί φυσικοί συζητούν, εφευρίσκουν

και κατασκευάζουν «υποθετικά σύμπαντα», τα οποία είναι μαθηματικά και

λογικά συνεπή, που όμως δεν αντιστοιχούν στο δικό μας σύμπαν;

 

Είναι γνωστό, επιπλέον, ότι οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλλει το

«θεώρημα της μη τελειότητας» του Kurt Godel, το οποίο αποδεικνύει ότι κανένα

λογικό σύστημα δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί και συνεπές και πλήρες,

μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μια θεωρία των πάντων που θα βασίζεται

αποκλειστικά στην καθαρή λογική δεν θα είναι επαρκής όρος για να

διαλευκάνει όλες τις περίπλοκες λεπτομέρειες της λειτουργίας του φυσικού

κόσμου. Έτσι, παραμένουν αναπάντητα τα βασικά ερωτήματα: «Είναι οι

φυσικοί νόμοι μοναδικοί, λογικά αναγκαίοι και αναπόφευκτοι;», «Περιορίζεται

η Δημιουργία του κόσμου μας, ο Θεός, από την καθαρή λογική αναγκαιότητα;» .

Δεν επιθυμουμε, και δεν είναι και ο κατάλληλος χώρος, εδώ μέσα στα πλαίσια συζήτησης

ενός φορουμ, να εξετάσουμε και να αναλύσουμε τα ερωτήματα αυτά. Θα περιοριστούμε μόνο

σε ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με την λογική συνέπεια και την συμπερασματική αναγκαιότητα

του φυσικού κόσμου μας.

 

Κατά την αναζήτηση της ερμηνείας του φυσικού κόσμου η επιστήμη

ανακαλύπτει την θαυμαστή δύναμη των απλών νόμων της Φύσης να αυτοοργανώνουν

την ύλη και την ενέργεια σε εξελικτικές φυσικές καταστάσεις τεράστιας

πολυπλοκότητας και ποικιλίας, μέχρι, ίσως και πέρα από, την ανάδυση

της συνειδητής ύπαρξης, της μοναδικής αυτής ύπαρξης, η οποία έχει

την ικανότητα λογικής συμπερασματολογίας και κατανόησης, που της επιτρέπει

να ερευνά την κοσμική τάξη που την γέννησε, αλλά και να αναλογίζεται

τον ίδιο τον εαυτό της. Θα μπορέσει, όμως, η επιστημονική γνώση, αν

βασίζεται αποκλειστικά στον ανθρώπινο ορθολογισμό και την λογική συμπερασματολογία,

να συλλάβει στην ολότητά της την έννοια της ύπαρξης, της Δημιουργίας και του Θεού;

 Η εκπληκτική επιτυχία της συμπερασματικής επιστημονικής μεθόδου και

των μαθηματικών στην ανακάλυψη των μυστικών του φυσικού κόσμου έχει

ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της πεποίθησης ότι ζούμε σε έναν κόσμο αρμονικό

και ορθολογικό, ο οποίος λειτουργεί βάσει νόμων που καθορίζονται

επακριβώς μέσα στα όρια της ανθρώπινης λογικής επιχειρηματολογίας.

 Δεχόμαστε ότι ο φυσικός κόσμος λειτουργεί με ορθολογικό τρόπο, γιατί,

μελετώντας τα φυσικά φαινόμενα του κόσμου μας , αναπτύσσουμε την εμπειρική

αντίληψη της τάξης και της αιτιακής συσχέτισης. Στον νευτώνειο κόσμο

της κλασικής αντίληψης, το παρελθόν και το μέλλον εμπεριέχονται πλήρως

στην πληροφορία του παρόντος, κάτι που κάνει τον φυσικό κόσμο να μοιάζει

με μια τεράστια, καλοκουρδισμένη ωρολογιακή λογική μηχανή. Σήμερα αποτελεί

μεγάλο αίνιγμα το γιατί η κοινή ανθρώπινη συμπερασματική λογική

ισχύει σε τόσο μεγάλη ευρύτητα φαινομένων. Αποτελεί επισης μεγάλο αίνιγμα η

ανυπέρβλητη αποτελεσματικότητα των Μαθηματικών στον κόσμο μας. Μια εκπληκτική

θεώρηση του θέματος μπορεί κανείς να διαβάσει στο υπέροχο κείμενο του Eugene P. Wigner,

"The unreasonable effectiveness of mathematics in the natural sciences.", May 11, 1959.

Διαπιστώνουμε από τις λογικές και μαθηματικές περιγραφές των φυσικών φαινομένων ότι

σε μεγάλο βαθμό τα φαινόμενα των απρόσιτων κόσμων της υποατομικής φυσικής και

της γαλαξιακής φυσικής, επιδέχονται μια μαθηματική περιγραφή, η οποία μερικές φορές

είναι παράδοξη συγκρινόμενη με τα φαινόμενα της εμπειρίας μας.

 

 Γιατί, όμως, να είναι έτσι τα πράγματα; Γιατί ο κόσμος μας να υπακούσει

στην ανθρώπινη λογική; Αυτό είναι ένα άλυτο μυστήριο. Στον εικοστό αιώνα

η νέα φυσική της κβαντικής μηχανικής και των θεωριών της σχετικότητας

ανέτρεψε ριζικά πολλές εμπειρικές απόψεις μας για την έννοια του χρόνου,

για την ισχύ της εμπειρικής επίπεδης ευκλείδειας γεωμετρίας και για την

απόλυτη αιτιακή συσχέτιση των φυσικών φαινομένων. Γνωρίζουμε τώρα ότι

υπάρχουν φυσικά φαινόμενα που λειτουργούν στα όρια της αβεβαιότητας,

του μυστηρίου και του επιστημονικού μυστικισμού ή ακόμα και φυσικά φαινόμενα

που δεν έχουν καμία ορθολογική εξήγηση, τα οποία, ίσως, δεν θα

κατανοήσουμε ποτέ. Ήδη γνωρίζουμε ότι η αυστηρή ορθολογική ερμηνεία

της φυσικής θεωρίας προσκρούει σε παραδοξότητες, ακόμη και σε παραλογισμούς,

που δυσχεραίνουν την κατανόηση της λειτουργίας του φυσικού

κόσμου .

Τέτοιες παραδοξότητες εγείρουν τον σκεπτικισμό για το αν η συμβατική

λογική του homo sapiens, η οποία αντλείται κυρίως από τις εμπειρίες στις

πολύ περιορισμένες χωροχρονικές κλίμακες της ανθρώπινης δραστηριότητας,

μπορεί να στεγάσει όλη την αλήθεια του φυσικού κόσμου. Μήπως ο

άνθρωπος και η ανθρώπινη λογική αποτελούντο εξελικτικό αποτέλεσμα κάποιου «θεμελιώδους

κοσμικού ορθολογισμού» της Φύσης, ο οποίος χαρακτηρίζει

και περιορίζει την λειτουργία του φυσικού κόσμου, ίσως ακόμη και

τις επιλογές του Δημιουργού; Διερωτάται κανείς σήμερα αν η ορθολογική

λειτουργία, η οποία: χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου, προέρχεται

από μια θεμελιώδη ιδιότητα της Φύσης, ένα είδος «κοσμικής λογικής».

Μπορούμε πάντως να πούμε πως μια τέτοια θέση δεν θα έθετε σε αμφισβήτηση

την ιδιαιτερότητα της θέσης του ανθρώπου στο μεγαλοπρεπές

σχέδιο της κοσμικής Δημιουργίας, όπως αυτή η ιδιαιτερότητα υποστηρίζεται

από όλες σχεδόν τις μεγάλες θρησκείες. Απλώς, υποβάλλει την άποψη

ότι σε μια παγκόσμια κοινωνία αρμονικής ενότητας και αφάνταστου κάλλους

η ύπαρξη συνειδησιακών και ορθολογικών όντων μπορεί να είναι συνυφασμένη

με κάποια θεμελιώδη ιδιότητα «κοσμικής λογικής» του σύμπαντος.

 Ίσως δεν αποτελούμε κάποιο τυχαίο επεισόδιο της τυφλής εξελικτικής πορείας

του φυσικού κόσμου. Αυτό, νομίζω, δημιουργεί έναν βαθύ και πολύ

σημαντικό σύνδεσμο μεταξύ θρησκείας και επιστήμης!

Εκεί κάπου στα όρια της επιστημονικής αναζήτησης και κατανόησης, ίσως και

περισσότερο με την βοήθεια της αισθητικής παρά με την λογική δύναμη, ο άνθρωπος

θα έλθει σε ουσιαστική επικοινωνία με την Φύση, η επιστήμη θα εγγίξει την θρησκεία.

  • Like 1
Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

 

 

 

 Αρχικά να πω ότι κατάλαβα οτι το προηγούμενο κείμενο μου ήταν κάπως δυσνόητο για τον "μέσο" αναγνώστη που δεν θέλει να ξεσκονίσει 10 λεξικά για να καταλάβει ένα κείμενο σε ένα φόρουμ εν μέσω καλοκαιριού. Αλλά το θέμα που θα αναπτύξω παρακάτω είναι απολύτως ενδιαφέρον και όμορφο και προσπάθησα να είμαι όσο το δυνατόν πιο κατανοητός αλλά συγχρόνως και χρήσιμος.

 

Και πάλι θα ενδιαφερόμουνα για τις δικές σας σκέψεις για οποιοδήποτε μέρος του κειμένου θέλετε και θα παρακαλούσα ανούσιες παρεμβάσεις(είτε με παράθεση χιουμοριστικών εικονων-παρότι το γέλιο κάνει καλό-, είτε με «εξυπνοειδή» σχόλια) να αποφευχθούν και όποιος θεωρεί ανόητο-βαρετό-τεράστιο-κλπ το νήμα απλώς να μην παρεμβαίνει με εκτός θέματος μηνύματα που άλλωστε και αντιβαίνουν με τους κανονισμούς κάθε φόρουμ καθώς και του παρόντος.

 

 

 

Το παρακάτω κείμενο πραγματέυεται την δημιουργία του σύμπαντος απο μια επιστημοκεντρική σκοπία.

 Αρχίζουμε λοιπόν αγναντέυοντας μερικα απο τα αναπάντητα ερωτήματα. Είναι σαφές ότι η με οποιονδήποτε

τρόπο περιγραφή του φυσικού κόσμου πρέπει να περιλαμβάνει και την προέλευσή του. Το

μυστήριο για το πώς ξεκίνησε το σύμπαν, με ποιους νόμους και ποιες αρχικές συνθήκες το

οδήγησαν σε αυτό που καταμαρτυρούμε σήμερα, ερέθισε την φαντασία των φιλοσόφων και

των επιστημόνων όλων των εποχών. Ίσως τίποτε δεν προκαλεί περισσότερο τον στοχασμό

από το αίνιγμα της προέλευσης του κόσμου μας. Σχεδόν όλες οι θρησκείες, στην περιγραφή

της δημιουργίας του κόσμου, τοποθετούνται στο θέμα αυτό με κάποιον τρόπο, συνήθως ανθρωποκεντρικό.
 Παλαιότερα η φιλοσοφία και μετά η επιστήμη πρόβαλαν, όπως είναι γνωστό, ποικίλες θεωρίες

για την προέλευση του σύμπαντος. Η ιδέα ότι ο χρόνος μπορεί να έχει «αρχή» και ότι μπορεί

να έχει και «τέλος» κατανοείται πολύ δύσκολα: «Μήπως υπήρχε επ' άπειρον;». Η έννοια του απείρου

σαστίζει την σκέψη αυτών που προσπαθούν να την αναλογιστούν. «Μήπως εμφανίστηκε ξαφνικά; Από

το "τίποτε"; Τι ή ποιος προκάλεσε την Δημιουργία;»

Μήπως τέτοια ερωτήματα στερούνται νοήματος, είναι α-νόητα;

Μερικές ακόμα βασικές ερωτήσεις που αφορούν στην κοσμογονία είναι:
«Πώς, από το οποιοδήποτε μοναδικά παράξενο "μαθηματικό σημείο",
χωρίς διαστάσεις και ανυπολόγιστης πυκνότητας μάζας, ή από το ασύλλυπτο
"απέραντο άδειο", ή από το σκοτεινό και ασχημάτιστο "χάος", προέκυψε
το "κάτι", το "σχήμα", του σύμπαντος;», «Πώς, "μετά" την ανάδυση
του όποιου "πρώτου σχήματος", των όποιων αρχικών συνθηκών, προέκυψε
η απέραντη ποικιλία και πολυπλοκότητα των "μορφών" του φυσικού κόσμου μας;", «Γιατί

και πώς βρίσκουμε σήμερα μια, κατά τόπους, πολύ ανομοιογενή κατανομή γαλαξιών και σμηνών,

αντί για μια ομοιογενή κατανομή διαστημικής σκόνης ή ακτινοβολίας;», «Μπορούμε να εξηγήσουμε
την Δημιουργία και την εξελικτική μορφογένεση, τους γαλαξίες, τα άστρα, τους πλανήτες

και εμάς, χωρίς Δημιουργό ή χωρίς από μηχανής Θεό;». Αυτές και άλλες ανάλογες ερωτήσεις και

μεταφυσικές έννοιες, παραμένουν αναπάντητες.

Άπειρη ηλικία; Αν έχουμε την προδιάθεση να αποδεχθούμε άπειρη ηλικία
για το σύμπαν και να συναλλαχθούμε με την αντίστοιχη δυσνόητη έννοια
του «άπειρου χρόνου», τότε το θέμα της προέλευσης του σύμπαντος περιπλέκεται
νοητικά.
 Αν δεχθούμε άπειρη ηλικία, δηλαδή την παρέλευση άπειρου χρόνου, τότε
θα δεχθούμε πως, στον άπειρο χρόνο, ό,τι μπορούσε να συμβεί, θα έχει
ήδη συμβεί πριν από άπειρο χρόνο. Τέτοια είναι η παράξενη έννοια του
«απείρου». Αν το εξελισσόμενο σύμπαν είχε άπειρη ηλικία, θα πρέπει να
έχει ήδη εκφυλιστεί στο χάος της μέγιστης αταξίας, χωρίς μορφή ή σχήμα
(2ος νόμος της θερμοδυναμικής). Το σύμπαν θα είχε περιέλθει σε άμορφη
κατάσταση και εμείς δεν θα ήμαστε εδώ τώρα για να προβληματιζόμαστε.

 Εύτακτα σύμπαντα από τυχαίους διαστελλόμενους θύλακες θερμοδυναμικής
απόκλισης; Έτσι, δεν δικαιολογείται η «άπειρη ηλικία», εκτός αν υποθέσουμε
ότι ένα αέναο ανακάτεμα μιας χαοτικής κοσμικής «σκόνης» άπειρης
ηλικίας, που βρίσκεται σε ακατάλυτη θερμοδυναμική ισορροπία , μπορεί
να δημιουργεί κατά καιρούς, από καθαρή τύχη και σε απίθανα μεγάλα
χρονικά διαστήματα , σχετικά βραχύβιους -μερικών δισεκατομμυρίων γήινων
χρόνων- θύλακες «τάξης», οι οποίοι εξελίσσονται σε αντίστοιχα σύμπαντα
διαφόρων μορφών και διάρκειας. Ένας από αυτούς τους θύλακες,
ο οποίος επιβίωσε, διαστέλλεται και εξελίσσεται, είναι και το δικό μας σύμπαν. Βέβαια,

η υπόθεση ότι η αφάνταστη κοσμική πολυπλοκότητα και η τάξη του σύμπαντός μας

μπορεί να προέκυψαν αυτοδημιούργητα από την απλούστερη αρχέγονη κατάσταση

της «θερμοδυναμικής ισορροπίας» (της μεγίστης εντροπίας), φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να

είναι σε προφανή αντίθεση με τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής, ο οποίος αξιώνει ακριβώς το αντίθετο.
Σήμερα γνωρίζουμε πως, στο αναπόφευκτο βαρυτικό πεδίο της κοσμικής σκόνης (αφού

κανένα φυσικό σύστημα δεν μπορεί να ξεφύγει τουλάχιστον από την δική του βαρύτητα),

είναι δυνατή η «έξωθεν εισροή τάξης» σε διαστελλόμενους θύλακες θερμοδυναμικής

απόκλισης από την αθροιστική επίδραση της βαρύτητας του υπόλοιπου περιβάλλοντος.

Σήμερα αποδεικνύουμε και αποδεχόμαστε ότι σε ένα διαστελλόμενο φυσικό σύστημα (πχ, το σύμπαν),

είναι δυνατόν να εμφανιστεί αυτόματα οργανωμένη ενέργεια . Αυτό θα μπορούσε να συμβεί,

χωρίς την παρέμβαση «ανωτέρας δύναμης», είτε σε τυχαίους θύλακες θερμοδυναμικής

απόκλισης μιας «άπειρης"  αναδευόμενης κοσμικής σκόνης είτε στην άτακτη και χαοτική

κατάσταση που επακολούθησε την «Μεγάλη Έκρηξη».

Πρέπει να επισημάνουμε πως το θέμα της δημιουργίας τάξης από την
βαρυτική επίδραση κατά την διαστολή ενός φυσικού συστήματος (αναφέρεται
και ως ποσοτική μέτρηση της «βαρυτικής εντροπίας» - μιας αδιασαφήνιστης
έννοιας) παραμένει ακόμη ανοικτό. Η τελευταία λέξη σε ένα πρόβλημα
που έχει απασχολήσει επί αιώνες τους φιλοσόφους και τους θεολόγους,
θα ειπωθεί όταν με την πρόοδο της θεωρητικής φυσικής, διευκρινιστεί
αν το σύμπαν δημιουργήθηκε με ή χωρίς τάξη. Διαπιστώνεται εύκολα
ότι αλληλεπιδράσεις όπως οι βαρυτικές ή, ειδικότερα , «επικοινωνιακές σχέσεις»

ανταλλαγής πληροφοριών, μεταξύ μορφών (πχ, υλικών σωμάτων) μπορούν να

δημιουργούν νέες δομές και διαδικασίες.
«Προ»υπήρχε δημιουργός αιτία; Πρέπει να προηγείται το «αίτιο» του «αιτιατού
»; Αν δεχθούμε πως κάθε γεγονός προϋποθέτει κάποια αιτία, η οποία
να προηγείται πάντα του αιτιατού, τότε για ένα σύμπαν με πεπερασμένη
ηλικία, δηλαδή για ένα σύμπαν το οποίο προήλθε από «Δημιουργία», πρέπει
να «προ»υπήρχε μια αρχική αιτία για τα πάντα. Βέβαια, η έννοια του
«προ»υπάρχω με την σειρά της προϋποθέτει Δημιουργία στον χρόνο, ή «σε
άλλον χρόνο» , αφού ο χρόνος τον οποίο βιώνουμε στο σύμπαν, υποτίθεται
ότι γεννήθηκε με την πράξη της Δημιουργίας.

Η «Αρχική Αιτία»: το κοσμολογικό επιχείρημα για την ύπαρξη του Θεού.
Αυτή η «αρχική αιτία», δηλαδή η ύπαρξη του «πρώτου κινούντος», αποδίδεται
συνήθως στον «Δημιουργό», όπως νοείται ο Δημιουργός-Θεός στην χριστιανική
διδασκαλία. Η άποψη αυτή διατυπώθηκε πρώτα από τον Πλάτωνα
και τον Αριστοτέλη, αναπτύχθηκε αργότερα από τον Θωμά Ακινάτη και έλαβε
πιο πειστική μορφή τον 18ο αιώνα από τον W. Leibniz και τον S. Clarke. Η
συλλογιστική αυτή έγινε γνωστή ως το «κοσμολογικό επιχείρημα για την
ύπαρξη του Θεού". Το αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό ο David Hume και ο
Immanuel Kant και το πολέμησε έντονα ο Bertrand Russell.
 Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του κοσμολογικού επιχειρήματος
«του πρώτου κινούντος", μερικές με περίπλοκο ή και αποκρυφιστικό χαρακτήρα,
οι οποίες απασχόλησαν μερικούς από τους μεγαλύτερους διανοητές
της ιστορίας. Το κοσμολογικό επιχείρημα «του πρώτου κινούντος» βασίζεται
στην υπόθεση ότι το σύμπαν πρέπει να έχει ένα αρχικό αίτιο, έναν
Δημιουργό, τον Θεό. Φυσικά , όσον αφορά στο ερώτημα της προέλευσης
του Κόσμου μας , το πρόβλημα του «αρχικού αίτιου" της Δημιουργίας μετατοπίζεται: «Ποιο

είναι το αίτιο της ύπαρξης του Θεού;". Η συνήθης απάντηση, ότι ο Θεός δεν χρειάζεται

κανένα αίτιο και ότι αποτελεί αναγκαστική ύπαρξη που εμπεριέχει το αίτιό της , προκαλεί

κάποια δυσπιστία και είναι αντιφατική.

Οι περισσότερες από τις μεγάλες θρησκείες, όπως ο χριστιανισμός,
αντιμετωπίζουν το θέμα της Δημιουργίας με απλότητα και σαφήνεια, αποδίδοντας
την πράξη της «γένεσης" και την μορφή του Κόσμου στην βούληση
και στο έργο του παντοδύναμου και πάνσοφου Δημιουργού, του Θεού.
Αφελείς αλλά ακανθώδεις παιδικές απορίες, όπως «είχε ο Θεός μητέρα;" ή
«είχαν ομφαλό ο Αδάμ και η Εύα, αφού δεν ήσαν απόγονοι άλλων ανθρώπων;", έχουν

απασχολήσει πολλούς θεολόγους. Δεν θα επιχειρήσουμε να αξιολογήσουμε την αξιοπιστία ,

τα λογικά ολισθήματα ή τα φιλοσοφικά ατοπήματα των επιχειρημάτων σχετικά με την

συλλογιστική «του πρώτου κινούντος".

Θα περιοριστούμε μόνο σε μερικές παρατηρήσεις σχετικά με την
επιστημονική αντιμετώπιση του βασικού επιχειρήματος της αιτιοκρατικής
αλυσίδας, η οποία μάς οδηγεί στο αδιέξοδο του «πρώτου κινούντος".

Αιτιοκρατική αλυσίδα: το αίτιο πρέπει να υπάρχει πάντοτε και να προηγείται
του αιτιατού; Μπορεί το σύμπαν να προέκυψε χωρίς αιτία; Παραδεχόμαστε
συνήθως πως οτιδήποτε συμβαίνει προκαλείται από κάποια αιτία ή από
κάποιο άλλο συμβάν που προηγήθηκε. Ξέρουμε όμως, πως η κβαντική φυσική
επιτρέπει την χωρίς συγκεκριμένο αίτιο, δηλαδή την αναίτια, δημιουργία υλικών
σωματιδίων στον έντονα στρεβλωμένο ενεργειακό «κενό" χώρο. Έχουμε,
δηλαδή, εφικτή την δημιουργία ύλης, όχι ως το προβλεπόμενο αποτέλεσμα
κάποιας συγκεκριμένης φυσικής αιτίας. Αυτή η ερμηνευτική υπόθεση
για την προέλευση της ύλης από «στιγμιαίες δυναμικές αποκλίσεις από την
μηδενική τιμή μιας ασταθούς δυναμικής ισορροπίας των τεράστιων ενεργειακών αποθεμάτων

του "κενού"», δίνει έντονα την αίσθηση εναρμόνισης με το χριστιανικό δόγμα της "δημιουργίας από το τίποτε" (ex nihilo).
 Σημειώνουμε επίσης ότι η συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων
είναι, από την φύση τους, γενικά απρόβλεπτη. Η κβαντική θεωρία μάς
λέει πως τέτοια σωματίδια του μικρόκοσμου εμφανίζονται «κάπου» και κινούνται
προς «κάποια κατεύθυνση» εντελώς αναπάντεχα, απρόβλεπτα και
συχνά αναίτια. Αν η δημιουργία και η κίνηση ενός ηλεκτρονίου μπορεί να
συμβαίνει απρόβλεπτα και χωρίς προφανή αιτία, ίσως μπορούμε να συμπεράνουμε
ότι και ολόκληρο το σύμπαν, στην μικροσκοπική μορφή των κβαντικών
διαστάσεων, που θα πρέπει να είχε την στιγμή της Δημιουργίας, μπορεί
να «συνέβη», δηλαδή να δημιουργήθηκε, χωρίς φανερή και συγκεκριμένη αιτία.
Ακόμα, ίσως μάς επιτρέπεται να συνάγουμε ότι το σύμπαν εξελίσσεται
απρόβλεπτα, αβέβαια και πιθανοτικά, και με αδιαφανή αίτια και στόχους.

 Με άλλα λόγια, η δυνατότητα αυθόρμητης και αναίτιας δημιουργίας
ύλης και αντιύλης στο ταραχώδες κενό του χώρου, όπως υποστηρίζεται
από την κβαντική θεωρία, μάς ενθαρρύνει να υποθέσουμε ότι
μπορεί να υπήρξε και αυτόνομη, αναίτια και αυθόρμητη δημιουργία του σύμπαντος.

Ακόμη, και σύμφωνα με το μοντέλο της αναίτιας δημιουργίας
ύλης και αντιύλης, μάς ωθεί να πιστέψουμε σε διπλή δημιουργία «σύμπαντος
και αντισύμπαντος» και, επομένως, στην ύπαρξη και στην δράση ενός
«αντισύμπαντος», με ανάλογες φυσικές «αντι-ιδιότητες», το οποίο δρα «κάπου
αλλού», ή «συνυπάρχει, με έναν αλλόκοτο τρόπο , ανάμεσά μας» .

Γιατί αυτό το σύμπαν; Αν δεν αποτελούμε το τυχαίο προϊόν κάποιας στατιστικής
απόκλισης από το αρχέγονο ασχημάτιστο χάος, τότε το σύμπαν θα
πρέπει να είχε σκοπό και Δημιουργό. Αν το σύμπαν προέκυψε με την παρέμβαση
του υπερφυσικού Δημιουργού, τότε ένας παντοδύναμος Θεός θα
πρέπει να δύναται να δημιουργήσει τον Κόσμο με όποιον τρόπο επιλέγει ,
και το συγκεκριμένο σύμπαν να είναι η επιλογή που έκανε, για λόγους που
μας είναι άγνωστοι, ανάμεσα από άπειρα εναλλακτικά σύμπαντα. Αν έτσι
έχουν τα πράγματα και αν ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει ένα σύμπαν
που να υπακούει απολύτως, ή όχι, στην λογική, τότε η Δημιουργία δεν περιορίστηκε
για κανένα λόγο, ούτε ακόμη και από την λογική.
Αν όμως το σύμπαν πρέπει να είναι λογικά συνεπές, υπάρχουν επιχειρήματα
που διατείνονται ότι ακόμα και ο Θεός περιορίζεται από την λογική.
Βρόχοι λογικής αντίφασης χρησιμοποιούνται για να καταδείξουν ότι και ο
Θεός περιορίζεται από την λογική. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι αν ο παντοδύναμος
Θεός μπορεί να σηκώσει οποιοδήποτε βάρος, τότε και ο ίδιος
περιορίζεται, στο βαθμό που δεν είναι ικανός να δημιουργήσει ένα αντικείμενο
τόσο βαρύ που να μη δύναται να το σηκώσει. Έτσι, ο Θεός μπορεί να
κάνει οτιδήποτε που δεν εμπεριέχει μια λογική αντίφαση. Ο Θεός περιορίζεται
από την λογική.

 Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε μια βασική ερώτηση σχετικά με την
πράξη της Δημιουργίας είναι αν οι νόμοι της Φύσης, οι παγκόσμιες σταθερές
και οι αρχικές συνθήκες της Δημιουργίας ήταν αυθαίρετοι ή αναπόφευκτοι.
Είχε ο Θεός επιλογή για τον κόσμο που δημιούργησε; Αν οι παγκόσμιες
σταθερές και οι νόμοι της Φύσης είναι επιλεγμένοι αυθαίρετα, θα
μπορούσε κανείς να φανταστεί έναν κόσμο στον οποίο όλα αυτά να είναι
διαφορετικά; Θα μπορούσε να «υπάρχει» ένας άλλος κόσμος, διαφορετικός
από τον δικό μας;
 Μήπως, όμως, οι παγκόσμιες σταθερές, οι νόμοι της Φύσης και οι αρχικές
συνθήκες της Δημιουργίας βρίσκουν δικαίωση της ύπαρξής τους στην
καθαρή λογική; Τότε θα πρέπει τα σχήματα των γαλαξιών, η δομή και η εξέλιξη
του φυσικού κόσμου μας, να είναι όλα αναπόφευκτα αποτελέσματα
της απόλυτης αιτιοκρατικής λογικής, όπου ισχύει η πρόταση «αν Α τότε Β,
δεδομένου του Α, το Β είναι αναπόφευκτο». Μήπως η Μεγάλη Έκρηξη έπρεπε
να συμβεί όπως συνέβη; Μήπως επιβάλλεται οι γαλαξίες να έχουν σχηματιστεί
όπως έγινε; Μήπως και αυτό το κείμενο που αυτή την στιγμή διαβάζετε, δεν θα

μπορούσε να μην έχει γραφτεί, μόνο γιατί το επέβαλε κάποια απόκρυφη «λογική»

από την αρχή του σύμπαντος;
Τότε όμως ο Θεός δεν θα είχε καμία επιλογή στην Δημιουργία, ούτε κατά
την εξελικτική πορεία, του σύμπαντος! Ο κόσμος μας θα ήταν ο μόνος δυνατός
κόσμος. Μια τέτοια άποψη της παγκόσμιας υπακοής στην απόλυτη
αιτιοκρατική λογική, θα έθετε σε σοβαρή αμφιβολία την ελεύθερη βούληση
όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και του Θεού.

Αν αυτό το σύμπαν είναι το αποτέλεσμα μιας λογικής αναγκαιότητας, αν
είναι το μόνο δυνατό σύμπαν, τότε ποιο έργο θα είχε να επιτελέσει ο Δημιουργός,
εκτός από το να το θέσει σε λειτουργία με μια απλή πράξη, όπως
και μόνο «κλείνοντας τον διακόπτη»; Στην περίπτωση αυτήν η αποστολή του
Θεού θα περιοριζόταν στο έργο ενός απλού «μηχανισμού διέγερσης», ο
οποίος, όπως είδαμε στον αναίτιο κόσμο της κβαντικής φυσικής, δεν είναι
και απαραίτητος.
Μερικοί θα έλεγαν ότι αυτή η μεταφυσική ερώτηση είναι
του τύπου των ερωτήσεων που μπορεί να συζητιούνται χωρίς τέλος και χωρίς
να οδηγούν κάπου. Μήπως δεν θα έπρεπε να θέτουμε το ερώτημα, αν
δεν έχουμε τρόπο να επικυρώσουμε, ή να απορρίψουμε, πειραματικά την
όποια υπόθεση;
 Πρέπει να σημειωθεί, εντούτοις, ότι ο λογικομαθηματικός επιστήμονας
είναι σε θέση, με συνέπεια και χωρίς λογική αντίφαση, να μην αρνείται την
ύπαρξη του Θεού. Μπορεί να δέχεται έναν παγκόσμιο νου, ο οποίος δεν εντοπίζεται

στον χώρο και τον χρόνο, έναν Θεό, ο οποίος εκφράζεται μέσα από το σύμπαν, όπως

ο άυλος ανθρώπινος νους εκφράζεται μέσα από τον φυσικό εγκέφαλο.
 Θα μπορούσε ο Θεός να είναι η υπέρτατη ολιστική έννοια του σύμπαντος,
με τον τρόπο που ο ανθρώπινος νους μπορεί να είναι η υψηλή ολιστική ιδιότητα
του φυσικού εγκεφάλου; Κάτι τέτοιο θα εξαρτούσε την ύπαρξη του Θεού
από την φυσική ύπαρξη και από την οργάνωση του σύμπαντος και θα την
εξέθετε στο ενδεχόμενο της εκμηδένισης υπό την απειλή του 2ου νόμου της
θερμοδυναμικής ή ακόμη και μιας επέρχόμενης Μεγάλης Σύνθλιψης.

Περιορίζεται η λειτουργία του φυσικού κόσμου από την ανθρώπινη λογική;
Ποιες μαρτυρίες όμως υπάρχουν που να υποδηλώνουν ότι και ο φυσικός κόσμος
περιορίζεται σε μια αυστηρά ορθολογική λειτουργία; Και ακόμα, τι μας
οδηγεί να πιστεύουμε πως το τολμηρό εγχείρημα για την ανακάλυψη μιας
θεωρίας των πάντων, επιδίωξη σχεδόν όλων των θεωρητικών φυσικών
των ημερών μας, θα οδηγήσει σε κάποια λογικά μοναδική ενοποιημένη
θεωρία των πάντων; Ιδιαίτερα όταν πολλοί φυσικοί συζητούν, εφευρίσκουν
και κατασκευάζουν «υποθετικά σύμπαντα», τα οποία είναι μαθηματικά και
λογικά συνεπή, που όμως δεν αντιστοιχούν στο δικό μας σύμπαν;

Είναι γνωστό, επιπλέον, ότι οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλλει το
«θεώρημα της μη τελειότητας» του Kurt Godel, το οποίο αποδεικνύει ότι κανένα
λογικό σύστημα δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί και συνεπές και πλήρες,
μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μια θεωρία των πάντων που θα βασίζεται
αποκλειστικά στην καθαρή λογική δεν θα είναι επαρκής όρος για να
διαλευκάνει όλες τις περίπλοκες λεπτομέρειες της λειτουργίας του φυσικού
κόσμου
. Έτσι, παραμένουν αναπάντητα τα βασικά ερωτήματα: «Είναι οι
φυσικοί νόμοι μοναδικοί, λογικά αναγκαίοι και αναπόφευκτοι;», «Περιορίζεται
η Δημιουργία του κόσμου μας, ο Θεός, από την καθαρή λογική αναγκαιότητα;» .
Δεν επιθυμουμε, και δεν είναι και ο κατάλληλος χώρος, εδώ μέσα στα πλαίσια συζήτησης

ενός φορουμ, να εξετάσουμε και να αναλύσουμε τα ερωτήματα αυτά. Θα περιοριστούμε μόνο

σε ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με την λογική συνέπεια και την συμπερασματική αναγκαιότητα
του φυσικού κόσμου μας.

Κατά την αναζήτηση της ερμηνείας του φυσικού κόσμου η επιστήμη
ανακαλύπτει την θαυμαστή δύναμη των απλών νόμων της Φύσης να αυτοοργανώνουν
την ύλη και την ενέργεια σε εξελικτικές φυσικές καταστάσεις τεράστιας
πολυπλοκότητας και ποικιλίας, μέχρι, ίσως και πέρα από, την ανάδυση
της συνειδητής ύπαρξης, της μοναδικής αυτής ύπαρξης, η οποία έχει
την ικανότητα λογικής συμπερασματολογίας και κατανόησης, που της επιτρέπει

να ερευνά την κοσμική τάξη που την γέννησε, αλλά και να αναλογίζεται
τον ίδιο τον εαυτό της. Θα μπορέσει, όμως, η επιστημονική γνώση, αν
βασίζεται αποκλειστικά στον ανθρώπινο ορθολογισμό και την λογική συμπερασματολογία,

να συλλάβει στην ολότητά της την έννοια της ύπαρξης, της Δημιουργίας και του Θεού;
 Η εκπληκτική επιτυχία της συμπερασματικής επιστημονικής μεθόδου και
των μαθηματικών στην ανακάλυψη των μυστικών του φυσικού κόσμου έχει
ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της πεποίθησης ότι ζούμε σε έναν κόσμο αρμονικό
και ορθολογικό, ο οποίος λειτουργεί βάσει νόμων που καθορίζονται
επακριβώς μέσα στα όρια της ανθρώπινης λογικής επιχειρηματολογίας.
 Δεχόμαστε ότι ο φυσικός κόσμος λειτουργεί με ορθολογικό τρόπο, γιατί,
μελετώντας τα φυσικά φαινόμενα του κόσμου μας , αναπτύσσουμε την εμπειρική
αντίληψη της τάξης και της αιτιακής συσχέτισης. Στον νευτώνειο κόσμο
της κλασικής αντίληψης, το παρελθόν και το μέλλον εμπεριέχονται πλήρως
στην πληροφορία του παρόντος, κάτι που κάνει τον φυσικό κόσμο να μοιάζει
με μια τεράστια, καλοκουρδισμένη ωρολογιακή λογική μηχανή. Σήμερα αποτελεί
μεγάλο αίνιγμα το γιατί η κοινή ανθρώπινη συμπερασματική λογική
ισχύει σε τόσο μεγάλη ευρύτητα φαινομένων. Αποτελεί επισης μεγάλο αίνιγμα η

ανυπέρβλητη αποτελεσματικότητα των Μαθηματικών στον κόσμο μας. Μια εκπληκτική

θεώρηση του θέματος μπορεί κανείς να διαβάσει στο υπέροχο κείμενο του Eugene P. Wigner,

"The unreasonable effectiveness of mathematics in the natural sciences.", May 11, 1959.

Διαπιστώνουμε από τις λογικές και μαθηματικές περιγραφές των φυσικών φαινομένων ότι

σε μεγάλο βαθμό τα φαινόμενα των απρόσιτων κόσμων της υποατομικής φυσικής και

της γαλαξιακής φυσικής, επιδέχονται μια μαθηματική περιγραφή, η οποία μερικές φορές

είναι παράδοξη συγκρινόμενη με τα φαινόμενα της εμπειρίας μας.

 Γιατί, όμως, να είναι έτσι τα πράγματα; Γιατί ο κόσμος μας να υπακούσει
στην ανθρώπινη λογική; Αυτό είναι ένα άλυτο μυστήριο. Στον εικοστό αιώνα
η νέα φυσική της κβαντικής μηχανικής και των θεωριών της σχετικότητας
ανέτρεψε ριζικά πολλές εμπειρικές απόψεις μας για την έννοια του χρόνου,
για την ισχύ της εμπειρικής επίπεδης ευκλείδειας γεωμετρίας και για την
απόλυτη αιτιακή συσχέτιση των φυσικών φαινομένων. Γνωρίζουμε τώρα ότι
υπάρχουν φυσικά φαινόμενα που λειτουργούν στα όρια της αβεβαιότητας,
του μυστηρίου και του επιστημονικού μυστικισμού ή ακόμα και φυσικά φαινόμενα
που δεν έχουν καμία ορθολογική εξήγηση, τα οποία, ίσως, δεν θα
κατανοήσουμε ποτέ. Ήδη γνωρίζουμε ότι η αυστηρή ορθολογική ερμηνεία
της φυσικής θεωρίας προσκρούει σε παραδοξότητες, ακόμη και σε παραλογισμούς,
που δυσχεραίνουν την κατανόηση της λειτουργίας του φυσικού
κόσμου .
Τέτοιες παραδοξότητες εγείρουν τον σκεπτικισμό για το αν η συμβατική
λογική του homo sapiens, η οποία αντλείται κυρίως από τις εμπειρίες στις
πολύ περιορισμένες χωροχρονικές κλίμακες της ανθρώπινης δραστηριότητας,
μπορεί να στεγάσει όλη την αλήθεια του φυσικού κόσμου. Μήπως ο
άνθρωπος και η ανθρώπινη λογική αποτελούντο εξελικτικό αποτέλεσμα κάποιου «θεμελιώδους

κοσμικού ορθολογισμού» της Φύσης, ο οποίος χαρακτηρίζει
και περιορίζει την λειτουργία του φυσικού κόσμου, ίσως ακόμη και
τις επιλογές του Δημιουργού; Διερωτάται κανείς σήμερα αν η ορθολογική
λειτουργία, η οποία: χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου, προέρχεται
από μια θεμελιώδη ιδιότητα της Φύσης, ένα είδος «κοσμικής λογικής».
Μπορούμε πάντως να πούμε πως μια τέτοια θέση δεν θα έθετε σε αμφισβήτηση
την ιδιαιτερότητα της θέσης του ανθρώπου στο μεγαλοπρεπές
σχέδιο της κοσμικής Δημιουργίας, όπως αυτή η ιδιαιτερότητα υποστηρίζεται
από όλες σχεδόν τις μεγάλες θρησκείες. Απλώς, υποβάλλει την άποψη
ότι σε μια παγκόσμια κοινωνία αρμονικής ενότητας και αφάνταστου κάλλους
η ύπαρξη συνειδησιακών και ορθολογικών όντων μπορεί να είναι συνυφασμένη
με κάποια θεμελιώδη ιδιότητα «κοσμικής λογικής» του σύμπαντος.
 Ίσως δεν αποτελούμε κάποιο τυχαίο επεισόδιο της τυφλής εξελικτικής πορείας
του φυσικού κόσμου. Αυτό, νομίζω, δημιουργεί έναν βαθύ και πολύ
σημαντικό σύνδεσμο μεταξύ θρησκείας και επιστήμης!

Εκεί κάπου στα όρια της επιστημονικής αναζήτησης και κατανόησης, ίσως και

περισσότερο με την βοήθεια της αισθητικής παρά με την λογική δύναμη, ο άνθρωπος

θα έλθει σε ουσιαστική επικοινωνία με την Φύση, η επιστήμη θα εγγίξει την θρησκεία.
 

It's gonna take a while.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Επισκέπτης
Αυτό το θέμα είναι πλέον κλειστό για περαιτέρω απαντήσεις.

  • Δημιουργία νέου...