Ζούμε το τέλος του ευρω;

[-nick-]

http://www.capital.g....asp?id=1516777

 

Λιγο μονομερης ο σχολιασμος αλλα το παραθετω για το γεγονος οχι για της αποψεις του αρθογραφου

[παπι]

http://www.capital.g....asp?id=1516777

 

Λιγο μονομερης ο σχολιασμος αλλα το παραθετω για το γεγονος οχι για της αποψεις του αρθογραφου

 

Αστα, εκτος απο αυτο, ειναι και 7 δις που χρωσταει το δημοσιο στο ΙΤ.

Ειναι και η μειωση του τουρισμου λογο την "ωραιας" εικονας που βγαζουμε στο εξωτερικο.

 

Θα περασουμε ασχημα

[-nick-]

Οντως, χρωσταει το δημοσιο σε εταιρειες και οι εταιρειες εχουν απληρωτους τους εργαζομενους μηνες... τι να πεις

[kostas_dr]

Ο τουρισμός είναι σε τεράστιο βαθμό μαύρο χρήμα που συντηρεί και τον πληθωρισμό.

Δεν αναφέρομαι σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που κόβουν αποδείξεις και πληρώνουν φόρους και εισφορές αλλά στον τουρισμό τύπου 70s που κυριαρχεί στα ελληνικά νησιά και όχι μόνο.

Όσο δε το άλλο θέμα των εταιρειών ασφαλίσεων πιστώσεων, να αναμένουμε μεγάλες ανατιμήσεις σε όλα σχεδόν τα προϊόντα. Να δω ποιος θα ψωνίζει στο τέλος.

[FarCry]

[LRoi]

οι γερμανοί αντί να προσπαθούν να μας βγάλουν σκάρτους ας μας πούνε γιατί βουλιάζει και η Ισπανία που τα έχει κάνει όλα σωστά.

 

Οι Γερμανοί να κάτσουν να διαβάσουν που σκατά πάνε τα λεφτά που δανειζόμαστε.

 

Πάντως στις τσέπες μας, σίγουρα όχι. Στις δικές τους τράπεζες επιστρέφουν.

[opera]

Αντε παλι ντοματες με αγγουρια.

 

Η Ισπανια εχει τραπεζικο προβλημα. Η λυση για την Ισπανια ειναι απλη, αμεση χρηματοδοτηση των τραπεζων τις απο την ΕΚΤ ή καποιο "μηχανισμο" το οποιο και συζητειται. Εμεις παλι, αγγουρι. Εδωσαν 50 δις στις τραπεζες για να εχουν ρευστοτητα, και το κρατος πουλαει γραμματια στις τραπεζες ωστε να παρει ρευστοτητα. Γελοια πραγματα...

 

αν έχει μόνο τραπεζικό πρόβλημα γιατί έχει έλλειμα άνω του 3% και γιατί εφαρμόζει πρόγραμμα λιτότητας;

[gtroza]

Το σπιράλ θανάτου της ευρωζώνης

 

 

«Το καλοκαίρι του 2012 προσφέρει μια απόκοσμη ηχώ του 2008. Οι αγορές σηματοδοτούν ανησυχία για μια σημαντική κατηγορία περιουσιακών στοιχείων,» γράφει στην Financial Times o πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και πρώην στέλεχος της Goldman Sachs, Ρόμπερτ Ζέλικ. Αναφέρεται στην κατάσταση του κρατικού χρέους που έχει ξεφύγει πια στην ευρωζώνη. Η πολιτικές υστερικής λιτότητας δεν αποδίδουν. Κι επομένως τίθεται όλο και πιο επιτακτικά το δίλλημα: (νέα) διάσωση των τραπεζών, ή διάσωση των λαών;

Η απάντηση βέβαια για τον Ζέλικ είναι περισσότερο από προφανής: Χρειάζεται μια νέα ακόμη πιο κοστοβόρα διάσωση των τραπεζών. Κι επειδή οι κρατικοί προϋπολογισμοί των χωρών της ευρωζώνης στενάζουν από τα κόστη της πρώτης διάσωσης που στοίχισε πάνω από 3 τρις ευρώ τα προηγούμενα δυο χρόνια, να τι προτείνει: «Οι χώρες πρέπει να είναι έτοιμες να προχωρήσουν σε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους με πόρους από τον μελλοντικό Σταθερό Μηχανισμό Στήριξης (ESM)».

Μα στις αρχές του 2012 η ΕΚΤ δεν διοχέτευσε σχεδόν άτοκα δάνεια της τάξης άνω του 1 τρις ευρώ στις τράπεζες; Τι απέγιναν και τώρα οι τράπεζες χρειάζονται νέα γενναία ενίσχυση; Πήγαν πρωτίστως και κυρίως σε αγορές κρατικών ομολόγων προκειμένου να συγκρατήσουν το κόστος δανεισμού για Ιταλία και Ισπανία ώστε να μην ξεπεράσει το 6,5-7%. Τζίφος η όλη υπόθεση. Ανώτερο στέλεχος της ΕΚΤ δηλώνει στην Financial Times ότι δεν αποκλείεται καθόλου ένας νέος γύρος δανειακής σχεδόν άτοκης ενίσχυσης της ρευστότητας των τραπεζών με πάνω από 1,7 τρις ευρώ. Αν γίνει κάτι τέτοιο, θα συμβεί μέσα στο καλοκαίρι του 2012.

Γιατί γίνεται αυτό; Διότι οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ στην αγορά κρατικών ομολόγων στην ευρωζώνη δεν επαρκούν για να συγκρατήσουν την κρίση δανεισμού και έτσι έχουν επιστρατευθεί οι τράπεζες. Όμως η χρηματοδότηση των τραπεζών προκειμένου να αγοράζουν κρατικά ομόλογα για να κρατούν χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες στις αγορές, δεν οδηγεί παρά σε περεταίρω δραματική επιδείνωση της κρίσης.

Η τακτική αυτή της ΕΚΤ να δανειοδοτεί τράπεζες για να αγοράζουν κρατικά ομόλογα έχει στοιχίζει μέχρι τώρα γύρω στο 10% του ετήσιου ΑΕΠ της ευρωζώνης. Επειδή όμως η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση να κόψει πρόσθετο νωπό χρήμα, όπως κάνει η Fed, τότε το ρευστό προς τις τράπεζες πρέπει να αφαιρεθεί από την νομισματική κυκλοφορία της πραγματικής οικονομίας. Αν προσθέσουμε σ’ αυτό την τροφοδότηση των τραπεζών της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας με ρευστό χρήμα του μηχανισμού ELA, τότε το πρόβλημα για την πραγματική οικονομία της ευρωζώνης είναι τεράστιο. Οι πρακτικές αυτές δεν έχουν μόνο ξεφύγει από κάθε όριο, αλλά δημιουργούν συνθήκες γενικευμένης ύφεσης για το 2012 σε ολόκληρη την ευρωζώνη, η οποία θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση των τραπεζών.

Δεν είναι παράξενο που όλοι, επίσημοι και μη, παράγοντες της ευρωζώνης τα έχουν βάψει μαύρα. Η γερμανική Bild (31/5) διακρίνει εφιαλτικές προοπτικές: «Η Ισπανία δεν κατορθώνει να ελέγξει την τραπεζική της κρίση. Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία, ενώ η Ιταλία μετά βίας μπορεί να δανεισθεί χρήματα. Τα καπέλα επικινδυνότητας σε ιταλικά και ισπανικά ομόλογα έφτασαν το επικίνδυνο όριο του 7% και οι αγορές αντιδρούν νευρικά στέλνοντας την ισοτιμία του ευρώ στα 1,24 δολάρια. Οι ειδικοί προειδοποιούν για ενδεχόμενο οικονομικής κατάρρευσης εντός του θέρους», παρατηρεί η εφημερίδα.

Την διαπίστωση ότι η κρίση του ευρώ βαθαίνει με αφορμή την τραπεζική κρίση στην Ισπανία συμμερίζεται και η ολλανδική εφημερίδα NRC Handelsblatt: «Ο Ισπανός πρωθυπουργός Ραχόι θα αναγκαστεί να κάνει το ταπεινωτικό βήμα προς τα έξω και αυτό αφορά και την υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι προφανές ότι η Ισπανία θα πρέπει να χτυπήσει την πόρτα του μόνιμου μηχανισμού στήριξης ESM, προκειμένου να διαδώσει τις τράπεζές της. Κάτι που δεν ανταποκρίνεται στους σκοπούς του εν λόγω ταμείου ανάγκης και μπορεί να λειτουργήσει μόνο εφόσον συναινέσει σε αυτό ο μπαμπούλας Γερμανία. Προτού λοιπόν τεθεί σε λειτουργία ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης δέχεται ήδη πιέσεις. Με τους ερασιτεχνισμούς του ο Ραχόι όξυνε τα υφιστάμενα προβλήματα στην Ευρώπη. Η ευρωκρίση βαθαίνει», καταλήγει το δημοσίευμα.

Βέβαια, η ουσία της νέας επιδείνωσης δεν οφείλεται στους τυχόν «ερασιτεχνισμούς» των πολιτικών, αλλά η επιμονή να διασωθεί ένα σύστημα το οποίο είναι αδύνατο να διασωθεί. Το τραπεζικό σύστημα του ευρώ. Οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα προκειμένου να διασωθούν οι τράπεζες και το νόμισμά τους, το ευρώ, έχουν επιδεινώσει την κατάσταση όσο ποτέ πριν.

Η κρίση του χρέους και των πολιτικών παρεμβάσεων από τις κεντρικές τράπεζες έχει υποβαθμίσει την ποιότητα και την αξία των αγορών χρέους και σηματοδοτούν ένα «δυνητικό σημείο θραύσης» στην παγκόσμια οικονομία, δήλωσε σε μηνιαία επιστολή του προς τους επενδυτές ο Μπιλ Γκρος της Pimco, διαχειριστής του μεγαλύτερου fund ομολόγων στον κόσμο. «Οι πολιτικές απαντήσεις από τις φορολογικές και νομισματικές αρχές κατάφεραν να αποτρέψουν το ουσιαστικό κούρεμα των περίπου 200 τρισεκατομμυρίων δολαρίων αξίας χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που συνθέτουν το παγκόσμιο πιστωτικό σύστημά μας, αλλά με την διαδικασία αύξησαν τον κίνδυνο και μείωσαν την απόδοση των κρατικών αξιών που αποτελούν τον πυρήνα τους,» δήλωσε ο Γκρος. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Προκείμενου οι τράπεζες να μην κουρέψουν τα ενεργητικά τους, οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις διοχέτευσαν δεκάδες τρισεκατομμύρια σ’ αυτές. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να χρειάζονται ακόμη περισσότερα χωρίς να ξέρει κανείς που θα σταματήσει όλο αυτό το πανηγύρι των τρισεκαττομυρίων σε ενέσεις προς τις τράπεζες.

Οι τράπεζες λοιπόν είναι το πρόβλημα και όχι τα κράτη. Η εκτίναξη του κρατικού χρέους είναι απόρροια αυτής της τραπεζικής τερατογέννεσης, η οποία ειδικά στην ευρωζώνη έχει ξεφύγει πέρα από κάθε έλεγχο γιατί έχει σχεδιαστεί εξαρχής με τέτοιο τρόπο ώστε οι τράπεζες να αποτελούν ένα ενιαίο σύστημα πέρα και πάνω από κάθε έλεγχο με την ΕΚΤ κεντρικό θεματοφύλακα των συμφερόντων τους. Γι’ αυτό και το ευρώ έχει μετατραπεί σε μηχανισμό χρεοκοπιών κρατών και οικονομιών. Η κατάρρευση του ευρώ και της ευρωζώνης δεν έχει να κάνει με την κατάσταση της Ελλάδας και των άλλων οικονομιών της ζώνης, αλλά με το βάθεμα της κρίσης του ίδιου του κοινού νομίσματος το οποίο από την φύση του δεν είναι βιώσιμο. Όπως δεν είναι βιώσιμο και το τερατώδες τραπεζικό σύστημα που αντιπροσωπεύει. Δυο είναι οι επιλογές που εξ αντικειμένου τίθενται στα επιτελεία της ευρωζώνης: είτε δραστικό κούρεμα των τραπεζών σε βαθμό που δεν μπορεί να αντέξει το ευρωσύστημα, ως υφίσταται, είτε διάσπαση και διάλυση της ευρωζώνης. Όσο περισσότερο επιμένουν οι διάφοροι παράγοντες της πολιτικής και της οικονομίας σε «ευρωπαϊκή λύση» του προβλήματος, τόσο περισσότερο προετοιμάζουν την κατάρρευση των οικονομιών της ευρωζώνης με τέτοιο πάταγο και θύματα που μόνο η πολεμική περίοδος έχει να επιδείξει.

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΖΑΚΗΣ

Παρασκευή, 1 Ιουνίου 2012

 

πηγή

 

.

 

Ο ματωμένος γάμος της Ευρωζώνης

ΑΘΗΝΑ 28/05/2012

Του Γιάννη Βαρουφάκη

Καλά εμείς. Έστω ότι είμαστε φοροφυγάδες, διεφθαρμένοι, τεμπέληδες, ελλειμματικοί από την κούνια, Ελληνάρες που απαιτούμε να ζούμε από τον ιδρώτα των λαών που παράγουν. Οι Ισπανοί όμως; Εκείνοι τι φταίνε;

 

- Η Ισπανία δεν είχε πλεονασματικό προϋπολογισμό λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση;

 

- Η Ισπανία δεν είχε χρέος κατά πολύ χαμηλότερο της Γερμανίας λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση;

 

- Η Ισπανία δεν ήταν εκείνη που πέτυχε να κάνει τους μόνους πλεονασματικούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Ιστορίας, αφήνοντας πίσω τους μια Μπαρτσελόνα χάρμα ιδέσθαι;

 

- Η Ισπανία δεν ήταν εκείνη που, με παράδειγμα τη Ζάρα, απέδειξε ότι η Ευρώπη μπορεί να παράγει προϊόντα υφαντουργίας χωρίς να χρειάζεται να μεταφέρει τις θέσεις εργασίας στην Άπω Ανατολή;

 

- Η Ισπανία δεν προσέφερε στη Volkswagen τα πιο επικερδή εργοστάσιά της στην Ευρώπη (εκείνα της Seat);

 

Κι όμως, η χώρα αυτή βρίσκεται σήμερα στην ίδια μαύρη τρύπα με εμάς. Πώς είναι κάτι τέτοιο δυνατόν, αν η κρίση οφείλεται σε κακοδαιμονίες που, δίχως αμφιβολία, χαρακτηρίζουν την Ελλάδα αλλά σε καμία των περιπτώσεων την Ισπανία;

 

Για μια στιγμή ας ξεχάσουμε τα δικά μας και ας αναλογιστούμε το δράμα που εκτυλίσσεται στην Ισπανία (όχι μόνο από αλληλεγγύη προς τον συμπαθή λαό της δυτικής Μεσογείου, αλλά γιατί έτσι θα καταλάβουμε καλύτερα τι μας συμβαίνει κι εμάς τώρα, αυτή τη στιγμή):

 

Από πέρσι το καλοκαίρι, οι ζημίες των ανόητων ισπανικών ιδιωτικών τραπεζών (που προκλήθηκαν από τζόγο στην αγορά ακινήτων) έχουν μεταφερθεί στους ώμους του ισπανικού δημοσίου, με αποτέλεσμα την ουσιαστική εκπαραθύρωση του τελευταίου από τις «αγορές».

 

Για να μην αναγκαστεί η EE να παραδεχθεί ότι η Ισπανία είναι η τέταρτη χώρα που «καταπίπτει», αποφασίστηκε η εξής παρανοϊκή «λύση»:

 

1: Η ΕΚΤ θα δέχεται ό,τι παλιόχαρτο της φέρνουν οι ισπανικές τράπεζες ως «εχέγγυο» και έτσι θα τις δανείσει πάνω από 300 δις με επιτόκιο 1%.

 

2: Επειδή αυτά τα χρήματα αποτελούν δανεικά, και με τα δανεικά δεν αποφεύγεται μια πτώχευση (παρά μόνο αναβάλλεται), το ισπανικό κράτος θα δανειστεί κι άλλα χρήματα (από το EFSF) με επιτόκιο περί το 4% για να τα χαρίσει στις τράπεζες (στο πλαίσιο της επανακεφαλαιοποίησης) - χωρίς βέβαια να λάβει κοινές μετοχές (κάτι που αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των κανόνων του... καπιταλισμού).

 

3: Λόγω όμως του 2, το ισπανικό κράτος σπρώχνεται βαθύτερα στην πτώχευση. Για να μην βουλιάξει άμεσα, σκέφτηκαν το εξής σοφό: Οι τράπεζες, την ίδια ώρα που θα παίρνουν δανεικά (κι αγύριστα) από το ισπανικό κράτος, θα του δανείζουν με επιτόκια 6% μέρος των δανεικών που παίρνουν από την ΕΚΤ με επιτόκιο 1%.

 

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό HOT DOC

 

 

Κατανοείτε τι σημαίνουν τα παραπάνω;

 

Οι πτωχευμένες τράπεζες πρώτα μετέφεραν τις ζημίες τους στο ισπανικό κράτος, οδηγώντας το στην πτώχευση, κατόπιν εξασφάλισαν τόνους δανείων από την ΕΚΤ (με επιτόκιο 1%), μετά δάνεισαν ένα μέρος αυτών των χρημάτων στο... ισπανικό δημόσιο (με επιτόκιο 6%) και, παράλληλα, δανείζονται από το ισπανικό δημόσιο κι άλλα χρήμα τα οποία ο Ισπανός φορολογούμενος δανείζεται από το EFSF.

 

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο απαράβατος όρος για να επιτραπεί στην Ισπανία αυτή η «λύση» είναι η επιβολή λιτότητας, που θα συρρικνώσει κι άλλο το εθνικό εισόδημα, από το οποίο το κράτος θα πρέπει να αντλήσει τους φόρους που απαιτούνται για την αποπληρωμή όλων αυτών των δανείων που έχει φορτωθεί ο ισπανικός λαός εκ μέρους των τραπεζιτών.

 

Όταν, λοιπόν, ευρωπαίοι συνάδελφοι, δημοσιογράφοι και πολιτικοί, δακτυλοδείχνουν την Ελλάδα επειδή τόλμησε να πει όχι στο ευρωπαϊκό «σχέδιο» καταπολέμησης της κρίσης, τους απαντώ χωρίς περιστροφές: Θα παραδεχθώ ό,τι θέλετε, αλλά μόνο όταν μου εξηγήσετε, στη βάση του Ορθού Λόγου, «τι στο διάβολο κάνετε στην Ισπανία;» .

 

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό HOT DOC

 

.

[Cossutius.]

Πάντως μάγκες η αλήθεια ειναι πως αυτή τη στιγμή ο κόσμος διώχνει με απίστευτους ρυθμούς τα χρήματά του απ την Ελλάδα.

Οσοι έχουν σχέσεις με τράπεζες, λένε το ίδιο πράγμα...

[opera]

Πάντως μάγκες η αλήθεια ειναι πως αυτή τη στιγμή ο κόσμος διώχνει με απίστευτους ρυθμούς τα χρήματά του απ την Ελλάδα.

Οσοι έχουν σχέσεις με τράπεζες, λένε το ίδιο πράγμα...

 

όπου και να τα πάνε την ίδια μοίρα θα έχουν,το σύστημα καταρρέει σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη,προσδεθείτε για ανώμαλη προσγείωση,τα κανόνια θα βαράνε απανωτά και ενώ όλοι περίμεναν από εμάς μάλλον θα το βρούνε από τους Ισπανούς που η οικονομία τους δε σώζετε λόγω μεγέθους

[LRoi]

Αντε παλι ντοματες με αγγουρια.

 

Η Ισπανια εχει τραπεζικο προβλημα. Η λυση για την Ισπανια ειναι απλη, αμεση χρηματοδοτηση των τραπεζων τις απο την ΕΚΤ ή καποιο "μηχανισμο" το οποιο και συζητειται. Εμεις παλι, αγγουρι. Εδωσαν 50 δις στις τραπεζες για να εχουν ρευστοτητα, και το κρατος πουλαει γραμματια στις τραπεζες ωστε να παρει ρευστοτητα. Γελοια πραγματα...

 

http://www.youtube.com/watch?v=XKYtesS0BYA

 

Ξύπνα ρε ντελιβερά οικονομολόγε λίγο, ξύπνα

 

4.17 και μετά

[FarCry]

Another day, another downgrade: Egan Jones cuts Italy to B+ from BB- Outlook negative

 

http://www.forexlive.com/blog/2012/06/01/another-day-another-downgrade-egan-jones-cuts-italy-to-b-from-bb-outlook-negative/

[παπι]

http://www.youtube.c...h?v=XKYtesS0BYA

 

Ξύπνα ρε ντελιβερά οικονομολόγε λίγο, ξύπνα

 

4.17 και μετά

 

Εγω να ξυπνησω; Οι μισθοι εδω και δυο χρονια πεφτουν. Ανεργια, μερικη απασχοληση, αυξηση δεκο, αυξηση φορολογιας κλπ. Κανουν τιποτα για αυτο; Οχι... ε θα συνεχισουν να πεφτουν.

 

 

Δεν χρειαζεται να εισαι οικονομολογος για να καταλαβεις οτι υφεση = μειωση μισθου.

[opera]

ναι και η υφεση μας προεκυψε στα καλα καθουμενα,το μνημονιο δεν χειροτερεψε τη κατασταση ;

εχεις καποιο παραδειγμα χωρας που η λιτοτητα να εφερε αποτελεσματα;

παρτε το χαμπαρι οτι αν δε κοπει χρημα-διαιωνιση και αυξηση χρεους εως το απειρο-το συστημα θα κλαταρει

[-nick-]

Paul Krugman

Η λιτότητα αποσκοπεί στην εκμετάλλευση της κρίσης, όχι στην επίλυσή της

 

Το Βήμα, The New York Times

 

«Η ανάπτυξη και όχι η ύφεση είναι η κατάλληλη στιγμή για λιτότητα». Αυτό διακήρυσσε πριν από 75 χρόνια ο Τζον Μέιναρντ Κέινς και είχε δίκαιο. Ακόμη και αν έχεις χρόνιο πρόβλημα ελλείμματος - και ποιος δεν έχει; - οι περικοπές των δαπανών την ώρα που η οικονομία βρίσκεται σε βαθιά ύφεση είναι μία αυτοκαταστροφική στρατηγική, επειδή απλά βαθαίνει ακόμη περισσότερο την ύφεση.

 

Γιατί η λοιπόν η Βρετανία κάνει ακριβώς αυτό που δεν θα έπρεπε; Σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις, για παράδειγμα της Ισπανίας ή της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ, η βρετανική κυβέρνηση σήμερα μπορεί να δανειστεί ελεύθερα, σε ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Γιατί λοιπόν η κυβέρνηση του Λονδίνου μειώνει δραστικά τις επενδύσεις και γιατί εξολοθρεύει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα, αντί να περιμένει η οικονομία της να γίνει πιο ισχυρή;

 

Τις τελευταίες ημέρες, έθεσα αυτό το ερώτημα σε μία σειρά υποστηρικτών της κυβέρνησης του Ντέιβιντ Κάμερον, κάποιες φορές ιδιωτικά, κάποιες φορές στη τηλεόραση. Και όλες οι συζητήσεις που ακολούθησαν ήταν ανάλογες: ξεκίνησαν με μία κακή παρομοίωση και κατέληξαν στην αποκάλυψη απώτερων κινήτρων. Η κακή παρομοίωση - την έχετε ακούσει σίγουρα κι εσείς πολλές φορές - εξισώνει το πρόβλημα χρέους μίας εθνικής οικονομίας με το πρόβλημα χρέους μίας οικογένειας.

 

Μία «οικογένεια» που έχει συσσωρεύσει πολύ μεγάλο χρέος, λέει η ιστορία, «πρέπει να σφίξει τα ζωνάρια». Έτσι λοιπόν, αφού η Βρετανία έχει συγκεντρώσει υπερβολικό χρέος - που έχει, αν και είναι κυρίως ιδιωτικό και όχι δημόσιο -, δεν θα πρέπει να κάνει το ίδιο;

 

Ποιo είναι το πρόβλημα σε αυτή τη σύγκριση; Η απάντηση είναι ότι μία οικονομία δεν είναι σαν μία χρεωμένη οικογένεια. Το χρέος μας είναι κυρίως χρέος που οφείλουμε ο ένας στον άλλον. Ακόμη πιο σημαντικό, το εισόδημά μας προέρχεται από αγαθά που πουλάμε ο ένας στον άλλον.

 

Τα έξοδά σου είναι το εισόδημά μου, και τα έξοδά μου είναι το εισόδημά σου. Τi θα συμβεί λοιπόν αν όλοι ξαφνικά περικόψουν τις δαπάνες τους ώστε να περιορίσουν το χρέος; Η απάντηση είναι ότι τα εισοδήματα όλων θα συρρικνωθούν: το εισόδημά μου μειώνεται επειδή ξοδεύεις λιγότερα και το εισόδημά σου μειώνεται επειδή ξοδεύω λιγότερα. Και καθώς τα εισοδήματά μας βυθίζονται, το πρόβλημα του χρέους μας, καθίσταται χειρότερο.

 

Δεν πρόκειται για τίποτα καινούργιο. Ο μεγάλος αμερικανός οικονομολόγος Ίρβινγκ Φίσερ, τα εξήγησε όλα το 1933, συνοψίζοντας αυτό που αποκαλούσε «αποπληθωρισμό χρέους» με το ζουμερό σλόγκαν: «όσα περισσότερα πληρώνουν οι οφειλέτες, τόσα περισσότερα χρωστούν».

 

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ευρώπη το αποδεικνύουν. Και υπάρχει ένα ηθικό δίδαγμα σε αυτή την ιστορία: Όταν ο ιδιωτικός τομέας με πανικό προσπαθεί να μειώσει το χρέος, ο δημόσιος τομέας πρέπει να κάνει το αντίθετο, να ξοδεύει όταν ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί ή δεν θέλει. Η ανάπτυξη και όχι η ύφεση είναι η κατάλληλη στιγμή για λιτότητα. Αλλά όπως είπα, δεν πρόκειται για κάτι νέο.

 

Γιατί λοιπόν τόσοι πολιτικοί επιμένουν στη λιτότητα σε περίοδο ύφεσης; Και γιατί δεν αλλάζουν πορεία, ακόμη και όταν η εμπειρία επιβεβαιώνει τα μαθήματα της θεωρίας και της Ιστορίας; Λοιπόν, εδώ το πράγμα γίνεται ενδιαφέρον. Επειδή όταν τονίζεις στους υπέρμαχους της λιτότητας τα κακώς κείμενα της παρομοίωσης περί οικογένειας που χρησιμοποιούν, σχεδόν πάντα καταφεύγουν σε φράσεις όπως: «Μα είναι απαραίτητο να μειώσουμε το μέγεθος του κράτους». Αυτές οι φράσεις συνοδεύονται από ισχυρισμούς ότι η οικονομική κρίση από μόνη της καταδεικνύει την ανάγκη συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα.

 

Ομως ούτε αυτό είναι αλήθεια. Δείτε τις χώρες της Ευρώπης που τα έχουν βγάλει πέρα καλύτερα στην κρίση και θα βρείτε κράτη με μεγάλους δημόσιους τομείς όπως η Σουηδία και η Αυστρία.

 

Το ερώτημα εδώ είναι το εάν η προφανής αποτυχία της λιτότητας να φέρει οικονομική ανάκαμψη θα οδηγήσει σε ένα «Σχέδιο Β». Ίσως. Αλλά πιθανολογώ ότι ακόμη και εάν ένα τέτοιο σχέδιο ανακοινωθεί, δεν θα έχει σπουδαία αποτελέσματα. Γιατί η οικονομική ανάκαμψη ποτέ δεν ήταν το ζητούμενο. Η λιτότητα αποσκοπούσε στην εκμετάλλευση της κρίσης, όχι στην επίλυσή της. Και ακόμη εκεί αποσκοπεί.

 

Νεοφιλελευθεροι, μαντηλακι...