Project - Ελληνική Μετάφραση του The Secret of Monkey Island (Monkey Island1) - CD και Special Edition [Beta 2]

[Praetorian]

pieces of eight = eight reales = 1 Silver Peso = 1 Spanish dollar (peso=piece)

 

νομίζω πως το κομμάτια των οκτώ δεν είναι πολύ εύηχο μήπως να το κάναμε ασημένια νομίσματα; (αργύρια παραπέμπει αλλού

 

τα δουβλόνια που έχουν αναφερθεί είναι τα χρυσά νομίσματα, για τα ασημένια απ'όσο γνωρίζω δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στα ελληνικά

 

in Robert Louis Stevenson's Treasure Island, Long John Silver's parrot had apparently been trained to cry out, "Pieces of eight!" This use tied the coin (and parrots) to fictional depictions of pirates. It is unclear whether the English phrase "pieces of eight" was in usage before the publication of this work.

Απο όσο καταλαβαίνω, ο όρος ακούγεται περίεργα και στα Αγγλικά. Είναι η ιδιαίτερη ορολογία του παιχνιδιού. (δηλαδή αλλιώς θα μπορούσε και το original παιχνίδι να έχει gold coins, silver coins etc).

[Επισκέπτης]

Συμφωνώ σε όλα με Praetorian.

 

Επίσης ενημερώνω ότι τουλάχιστον μέχρι Δευτέρα δε θα μπορέσω ν' ασχοληθώ και βλέπουμε. Μου προέκυψαν κάποιες εξελίξεις και έχω δουλειά. Δεν ξέρω πότε θα λυθούν τα διάφορα προβλήματα.

[Snoob]

Νομίζω ότι το έχω αναφέρει σε προηγούμενο μήνυμα: τα poes (pieces of eight, poes είναι η κοινή ονομασία τους) ήταν πράγματι ασημένια νομίσματα.

 

Ο λόγος που πρότεινα τα δουβλόνια είναι διπλός: πρώτος και κύριος, είναι λέξη με "πειρατική" χροιά εύκολα αναγνωρίσιμη από το γενικό κοινό. Δεύτερον, συμφωνεί (από όσο θυμάμαι) με το χρώμα των νομισμάτων που εμφανίζεται στο inventory και είναι χρυσά (τα δουβλόνια ήταν πράγματι χρυσά).

 

Η λέξη mug μπορεί να αποδοθεί και ως κούπα, και ως κύπελλο. Ενδεχομένως σε κάποιους συνειρμικά το κύπελλο να φέρνει στο μυαλό σκεύος με πόδι (οπότε δεν ξέρω αν αντιστοιχεί με την εικόνα στην οθόνη) αλλά νομίζω ότι ελάχιστη σημασία έχει, και τα δύο χρησιμοποιούνται.

 

Το πλεονέκτημα που έχει η μετάφραση ενός βιβλίου απέναντι στον υποτιτλισμό (αυτό που κάνετε εσείς) είναι ότι στο βιβλίο μπορεί να προστεθεί άνετα μια υποσημείωση ή ένα προλογικό σχόλιο σχετικά με όρους που ξενίζουν. Ο υποτιτλισμός δεν έχει τέτοια περιθώρια. Πρέπει να είναι άμεσος και να μην αφήνει τον αναγνώστη να "σκαλώσει" ώστε να συνεχίσει να παρακολουθεί τη ροή του. Υπό την έννοια αυτή, το "κομμάτια των οκτώ" (μάλλον δεν άρεσε το "ρεάλια" ή "ριάλια" που είναι αυτό ακριβώς το νόμισμα) και μεγαλύτερος όρος είναι, και περισσότερο δυσνόητος, οπότε προτιμότερο είναι το "δουβλόνι".

[tarrasque]

οι γνώμες διίστανται για τα poes προσωπικά έχω την αίσθηση ότι είναι γνώριμο το 'pieces of eight' και έχει συνδυαστεί για τους αγγλόφωνους με πειρατές. για τους έλληνες κάτι αντίστοιχο θα ήταν σωστά τα δουβλόνια. τέσπα θα το δούμε.

 

για το fabulous idol τι γνώμη έχετε; πιο πολύ για μυθικό/θρυλικό αγαλματίδιο παρά για είδωλο μου κάνει...

 

επίσης καμιά ιδέα για το gopher?

πχ.

It says gophers won't come near you with this stuff on.

gopher repellent

[paulogiann]

+1 gia ta doublonia apo mena

[Praetorian]

για το fabulous idol τι γνώμη έχετε; πιο πολύ για μυθικό/θρυλικό αγαλματίδιο παρά για είδωλο μου κάνει...

μυθικό αγαλματίδιο. Mου ακούγεται ok.

επίσης καμιά ιδέα για το gopher?

τρωκτικό.

gopher repellent

απωθητικό τρωκτικών ή τρωκτικό-απωθητικό (κατα το εντομοαπωθητικό).

 

edit:

Και εγώ την ερχόμενη εβδομάδα θα λείπω, οπότε θα είμαι πιο δραστήριος από 28η και μετά.

 

edit 2:

Doubloon (δουβλόνι). Υπάρχει η λέξη στα αγγλικά. Δεν χρησιμοποιείται στο παιχνίδι. Το παιχνίδι επιλέγει τον περιφραστικό όρο που υπάρχει στο βιβλίο Treasure Island. (Δεν νομίζω ότι στο βιβλίο ο συγγραφέας μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει τι εννοεί).

 

Επίσης βρήκα ψάχνωντας για "κομμάτια των οκτώ" στο google το εξής ενδιαφέρον link: http://www.syros.aegean.gr/users/dpsd02018/History.html

[Snoob]

Το δουβλόνι είναι αναγνωρίσιμο και ταιριάζει οπτικά με αυτό που βλέπει ο παίκτης (αν υποθέσουμε ότι κάποιος θα ασχολούταν με αυτή τη λεπτομέρεια). Εφόσον δε βλέπω να προκρίνεται η χρήση του "ρεάλια" ή "ριάλια" (η ακριβής μετάφραση του poe), νομίζω ότι από έναν τελείως αδόκιμο όρο για τον Έλληνα αναγνώστη (άλλη επαφή έχει με τον όρο ένας Αγγλόφωνος αναγνώστης), καλύτερα να μπει ένας αναγνωρίσιμος.

 

Εκτός και αν θεωρήσουμε ότι διαβάζοντας "κομμάτια των οκτώ" ο παίκτης θα καταλάβει ότι εννοεί η μετάφραση το "pieces of eight" οπότε ο άνθρωπος αυτός ουσιαστικά δε χρειάζεται τη μετάφραση (άρα ξαναγυρνάμε στο για ποιον και γιατί γίνεται αυτή η μετάφραση).

 

Αυτό που πιστεύω ότι πρέπει να αποφύγετε πάσει θυσία είναι αυτό που έκανε ο μεταφραστής της σελίδας που μας παρέθεσε ο Praetorian. Στο λήμμα Bartholomew Roberts, στη δεύτερη παράγραφο, διαβάζουμε το εξής:

 

"Ήταν ένας popinjay μεταξύ των συντροφικών πειρατών του".

 

Αυτή η φράση, μπορεί να είναι γραμμένη με Ελληνικές λέξεις (και μία Αγγλική) αλλά Ελληνικά δεν είναι. Popinjay σημαίνει "δανδής", αλλά είναι όρος σπάνιος, απουσιάζει από τα γενικά λεξικά (για το Systran δεν το συζητάμε) οπότε ο μεταφραστής έκρινε ότι ήταν καλύτερο να τον αφήσει αμετάφραστο.

 

Θα έμπαινα στον πειρασμό να γράψω ότι το τι ακριβώς σημαίνει στα Ελληνικά "συντροφικός πειρατής" μόνο ο μεταφραστής της σελίδας θα μπορούσε να μας το πει. Όμως, αρκεί να υποψιαστεί κανείς (πράγμα μάλλον ολοφάνερο) ότι η Ελληνική σελίδα αποτελεί (φτωχή και κατά λέξη, άρε de facto ανεπαρκής) μετάφραση κάποιας ξένης, για να εισάγει στο google τη φράση He was a popinjay among his και, ω του θαύματος!, να βρει αυτή εδώ τη σελίδα, όπου στο λήμμα Bartholomew Roberts μαθαίνουμε ότι το "συντροφικοί πειρατές" είναι μετάφραση του όρου "fellow pirates". Οπότε, αν κάποιος ήθελε να μεταφράσει στα Ελληνικά και όχι με Ελληνικές λέξεις την παράγραφο αυτή, θα έπρεπε να γράψει κάτι τέτοιο:

 

"Ήταν ένας δανδής ανάμεσα στους συντρόφους του/ στους υπόλοιπους πειρατές".

 

Γενικά, η Ελληνική σελίδα είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα του τι ΔΕΝ πρέπει να κάνει κάποιος ερασιτέχνης μεταφραστής. Βρίθει λαθών και άστοχων αποδόσεων.

[Snoob]

Επειδή για κάποιο λόγο δε βλέπω ολόκληρο το προηγούμενο μήνυμά μου όταν επιχειρώ να το επεξεργαστώ, να προσθέσω το εξής:

 

Προσωπικά, το "He was a popinjay among his fellow pirates" θα προτιμούσα να το μεταφράσω ακόμη πιο ελεύθερα, κάπως έτσι:

 

"Ήταν ένας πραγματικός δανδής, ξεχώριζε αμέσως ανάμεσα στους άλλους πειρατές".

 

Η λογοτεχνική μετάφραση απαιτεί και λίγη τόλμη

 

edit: επειδή τώρα ξαναείδα το γλωσσάρι στην πρώτη σελίδα, μία παρατήρηση: pieces of eight δεν είναι "8 ρεάλια" αλλά σκέτο "ρεάλι" =1 ρεάλι ισοδυναμεί με 1 piece of eight.

 

Σύμφωνα με το λεξικό του Μπαμπινιώτη, "ρεάλι κ. ριάλι είναι 1. παλιό ασημένιο νόμισμα της Ισπανίας και της υπό ισπανική κυριαρχία Αμερικής, που η χρηματική του αξία αντιστοιχούσε στο ένα όγδοο του πέσο".

[Praetorian]

Διευκρινίζω ότι το παραπάνω link δεν το παρέθεσα σαν παράδειγμα του πως πρέπει να κάνουμε τη μετάφραση. Το παρέθεσα σαν πιθανώς ενδιαφέρον link (που δεν πρόλαβα να διαβάσω ακόμα), για όποιον θέλει να το διαβάσει.

[Επισκέπτης]

πρώτος και κύριος, είναι λέξη με "πειρατική" χροιά εύκολα αναγνωρίσιμη από το γενικό κοινό.

 

Ψάχνουμε περίπου το ανάποδο. Μια λέξη με πειρατική μεν χροιά, αλλά καθόλου ευκόλως αναγνωρίσιμη από το γενικό κοινό, όπως άλλωστε το "pieces of eight" δεν είναι αναγνωρίσιμο από το αγγλομαθές κοινό. Τουλάχιστον αυτήν την αίσθηση έχω. Υπάρχει κανείς που όταν έπαιξε το monkey island ήξερε τι είναι;

[Snoob]

Ειλικρινά το σκεπτικό σου με αφήνει άφωνο.

 

Μου λες ότι ψάχνετε συνειδητά μια λέξη που θα δυσκολέψει όσους εγκαταστήσουν τη μετάφρασή σας; Μια μετάφραση σκοπό έχει να διευκολύνει (ειδικά όταν υποτίθεται ότι γίνεται για πρακτικούς λόγους, δηλαδή να φέρει ένα κλασικό adventure πιο κοντά σε ανθρώπους που δεν μπορούν να το απολαύσουν στην αυθεντική του γλώσσα).

 

Για να αντιληφθεί κάποιος ότι μία λέξη έχει την άλφα "χροιά", θα πρέπει να μπορεί να την αναγνωρίσει ως κομμάτι του αντίστοιχου λεξιλογίου.

 

Πώς, λ.χ., θα αναγνωρίσω ότι η λέξη "πεσκέσι" έχει "Τουρκική" χροιά αν δε γνωρίζω ΗΔΗ ότι η ρίζα της είναι Τουρκική και έφτασε ως τις μέρες μας από την Τουρκοκρατία; Εκτός και αν θεωρήσουμε ότι το πλαίσιο του παιχνιδιού αρκεί για να βαφτιστεί όποια άγνωστη λέξη μπαίνει εκεί μέσα "πειρατική".

 

Μη συγχέεις την επαφή που έχει ο Έλληνας με κάποιους πειρατικούς όρους με εκείνη που έχει ο Αγγλόφωνος. Το "aye" που μπορεί σε κάποιους να φαίνεται "πειρατικό" (και είναι) αποτελλεί και σήμερα καθημερινό όρο σε πολλούς τομείς των Αγγλόφωνων κοινωνιών (ειδικά στις Κελτικές χώρες, αλλά και στο ναυτικό, εμπορικό και πολεμικό)

 

Παρεμπιπτόντως, όταν έπαιξα το ΜΙ ήξερα τι σήμαινε pieces of eight, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. Είμαι σίγουρος ότι υπήρχαν πολλοί που δεν ήξεραν τον όρο.

 

Σε κάθε περίπτωση, μιας και μιλάμε για τη μετάφραση του poes, δεν μπορώ να καταλάβω με ποιο σκεπτικό θα απέρριπτε κανείς το ρεάλι (ακριβής μετάφραση του poes) και θα προέκρινε το "κομμάτια των οκτώ" ή ό,τι άλλο, όπως βέβαια δεν μπορώ να αντιληφθώ με ποιο σκεπτικό το Guybrush Threepwood μένει έτσι και δεν αποδίδεται στα Ελληνικά. Έχεις διαβάσει κάποια μετάφραση όπου τα ονόματα των χαρακτήρων να παραμένουν γραμμένα με το Λατινικό αλφάβητο;

 

Σεβαστές οι επιλογές σας (δικά σας τα γένια, δικά σας και τα χτένια, για να χρησιμοποιήσω μια εν δυνάμει "πειρατική" παροιμία) αλλά επειδή μου αρέσει να παρακολουθώ το σκεπτικό όσων μεταφράζουν (πες το επαγγελματική διαστροφή) ρωτάω για να μαθαίνω.

[Praetorian]

Σε κάθε περίπτωση' date=' μιας και μιλάμε για τη μετάφραση του poes, δεν μπορώ να καταλάβω με ποιο σκεπτικό θα απέρριπτε κανείς το ρεάλι (ακριβής μετάφραση του poes) και θα προέκρινε το "κομμάτια των οκτώ" ή ό,τι άλλο,

[/quote']

 

Από wikipedia:

The Spanish dollar (also known as the "piece of eight" or the eight real coin) is the silver coin, worth eight reales, that was minted in the Spanish Empire after a Spanish currency reform in 1497.

Αυτο εμένα μου λέει 2 πράγματα.

1. Υπάρχει αγγλικός όρος για το ρεάλι (reales = τα ρεάλια -αγνοώ τον ενικό). To παιχνίδι δεν τον χρησιμοποιεί.

2. Υποστηρίζεται ότι ένα piece of eight είναι οκτώ ρεάλια (1 piece of eight = one 8 real).

 

Από το σχολιασμό της μετάφρασης του Treasure Island:

Τα κομμάτια των οχτώ ήταν νομίσματα που έφεραν ανάγλυφα οικόσημα ισπανικά και ολλανδικά: η μοναδική αξία αυτών των χοντροκομμένων νομισμάτων ήταν το βάρος τους. Η προέλευση τους πολύ λίγο μετρούσε

 

όπως βέβαια δεν μπορώ να αντιληφθώ με ποιο σκεπτικό το Guybrush Threepwood μένει έτσι και δεν αποδίδεται στα Ελληνικά. Έχεις διαβάσει κάποια μετάφραση όπου τα ονόματα των χαρακτήρων να παραμένουν γραμμένα με το Λατινικό αλφάβητο;

Πέρα από μια σύμβαση με την οποία συμφωνώ a priori χωρίς να το σκεφτώ πολύ, μπορείς να σκεφτείς και το εξής (απουστευμένο ομολογώ) ανάποδο παράδειγμα από... ένα αγώνα ποδοσφαίρου. Οι μισές σχεδόν ονομασίες ξένων σκοτώνονται για να αποδοθούν στη γηγενή γλώσσα.

[Επισκέπτης]

Προσωπικά, με ενοχλούν πάρα πολύ οι μεταφράσεις που φέρονται στον αναγνώστη, θεατή κλπ σαν να είναι χαζός και πρέπει να του εξηγήσουν τα πάντα. Χαλάνε όλο το κλίμα. Προτιμώ να "αναγκάσω" μερικούς να ψάξουν τι ακριβώς είναι το "κομμάτια των οχτώ", παρά να χαλάσω το κλίμα σ' όλους τους άλλους, όπως έκανε και ο αυθεντικός δημιουργός του παιχνιδιού. Μ' αρέσει βρε αδερφέ αυτός που έχει παίξει το παιχνίδι κ θα πάει σινεμά να δει τους πειρατές της Καραϊβικής, να δει "κομμάτια των οχτώ" και να σκεφτεί "α, όπως στο monkey island". Ή αντίστοιχα ν' ακούσει pieces of eight (με υπότιτλο ρεάλια) και με τα λίγα Αγγλικά που ξέρει να πιάσει το eight και να καταλάβει ότι ο υποτιτλισμός δεν είναι ακριβής. Το βρίσκω πιο έξυπνο.

 

Προσωπικά, έχω μεγάλο πρόβλημα με τη λογική που γίνονται οι μεταφράσεις στη χώρα μας. Βρίσκω σπανιότατα κάτι που να με ικανοποιεί και το λέω με τη λογική βλέπω ταινία υποτιτλισμένη με κάποιον και θέλω α) να καταλαβαίνει ότι και εγώ και β) να είναι στο ίδιο κλίμα με μένα.

 

Τέλος πάντων, εμένα η πρόταση μου είναι να συνεχίσουμε μέχρι να μας κάνουν παρατήρηση ότι δεν άρεσε το αποτέλεσμα

 

Όσον αφορά τους λατινικούς χαρακτήρες στα ονόματα, το εξήγησα νωρίτερα. Είναι γιατί οι ελληνικοί χαρακτήρες δημιουργούν και αντίστοιχη προφορά στο μυαλό κάποιου που το διαβάζει.

[Snoob]

Επειδή με τη wikipedia έχω μια περίεργη σχέση αγάπης-μίσους, παραθέτω κάτι που βρήκα στο λήμμα Pieces of eight (τα bold δικά μου):

 

The first real was introduced by King Pedro I of Castile at a value of 3 maravedíes. This rate of exchange increased until 1497, when the real was fixed at a value of 34 maravedíes. The famous Peso de a Ocho ("piece of eight" is referred to the value of 8 Reales = 1 Silver Peso) also known as Spanish dollar, was issued that same year, and it later became widespread in America and Asia. In 1566, the gold escudo was introduced, worth 16 reales. The "Peso de a ocho" or "Piece of eight" is a 1 ounce Silver coin, and have not to be confused with the minor coins: 4 Reales, 2 Reales, 1 Real and the little (half inch diameter) Half Real.

 

Από αυτό, εγώ συμπεραίνω ότι μιλάμε για ρεάλια. Το piece of eight, τελικά, είναι το 8αρι ρεάλι, αλλά δεν παύει να είναι ρεάλι. Είναι το peso (πέσο, piece, κομμάτι) των οκτώ. Θέλετε να το πείτε πέσος; (μήπως αυτό παραέχει "Μεξικανική" χροια Σε κάθε περίπτωση, και το δεκάρικο ισοδυναμούσε με δέκα δραχμές αλλά δεν έπαυε να ανήκει στο δραχμικό σύστημα. Δηλαδή, δραχμή ήταν κι αυτό.

 

Ο λόγος που ανέφερα το χρυσό χρώμα των νομισμάτων στο inventory είναι για να επισημάνω (εμμέσως και προφανώς όχι αποτελεσματικά) ότι ούτε το παιχνίδι ενδιαφερόταν να είναι ιστορικά αλάνθαστο. Αυτό που λέω, για να δώσω συνολικά τη θέση μου επί του ζητήματος, είναι ότι από τη στιγμή που έχετε τρεις περισσότερο ή λιγότερο δόκιμους όρους (ρεάλι, πέσο, δουβλόνι) για να βαφτίσετε τα νομίσματα, δυσκολεύομαι να παρακολουθήσω για ποιο λόγο θα επιλέγατε το σιδηρόδρομο "κομμάτια τω οκτώ".

 

Το σχόλιο της μετάφρασης δε θα ήθελα να το σχολιάσω, για πολλούς και διαφόρους λόγους. Όποιος δει τις φωτογραφίες στη wiki θα καταλάβει.

 

Από εκεί και πέρα, το ότι στις περιγραφές των αγώνων σκοτώνουν τα ονόματα των ποδοσφαιριστών, δε σημαίνει ότι σε έναν υποτιτλισμό ταιριάζει το : "Πες μου, Juanita, ο Don Pedro de los Trobas τι σου είπε;" "Α, Manolitto μου, δεν τον βρήκα, αλλά η Dona Maria Isabella Pepita de los Lobos επιμένει ότι το ρολόι το έκλεψε η καμαριέρα..."

 

Τα ονόματα μεταγράφονται στα Ελληνικά. Βασική αρχή μιας λογοτεχνικής μετάφρασης είναι ότι ο αναγνώστης ΔΕΝ ΞΕΡΕΙ τη γλώσσα από την οποία γίνεται η μετάφραση (και αν την ξέρει, καλό είναι η μετάφραση να μην την προδίδει, όπως συμβαίνει στην Ελληνική ιστοσελίδα με τους πειρατές). Αν, για κάποιο λόγο, είναι αδύνατη η αποφυγή ξένων λέξεων, αυτές είτε μεταφράζονται στη ροή του κειμένου, είτε αποδίδονται με υποσημειώσεις, όχι, όμως, στον υποτιτλισμό.

[Επισκέπτης]

Ρε συ Snoob, το ότι αυτός ο κανόνας περί ονομάτων δεν αρέσει σε κανέναν, δε θα έπρεπε να λέει κάτι στους μεταφραστές και να αλλάξει; Εμένα κανείς δε μου είπε ότι τον ενόχλησε.

 

Επίσης, ο λόγος που προτιμάται το "κομμάτια των οκτώ" είναι πολύ απλός κατ' εμέ. Γιατί έτσι είναι στο πρωτότυπο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το αλλάξουμε. Αν ήθελαν ρεάλια ή δουβλόνια ή οτιδήποτε τέτοιο, θα έγραφαν αυτό. Αφού έγραψαν κομμάτια των οκτώ, έτσι θα το κρατήσουμε και εμείς.