Το κομπολόι

[Επισκέπτης]

Για τη μελέτη του κομπολογιού ας γυρίσουμε πίσω στο χρόνο! Βρισκόμαστε στη Βόρεια Ινδία το 500 π.Χ. περίπου. Ο πνευματικός δάσκαλος έχει ένα μαθητή που δεν ξέρει να μετράει τις 108 προσευχές που έπρεπε να λέει. Τότε του δασκάλου του γεννήθηκε η ιδέα να τρυπήσει 108 κουκούτσια, να τα περάσει σε ένα σπάγκο και να δέσει τις δύο άκρες. Κρατώντας ο μαθητής αυτή τη γιρλάντα και ακουμπώντας το κάθε κουκούτσι της, έλεγε και μια προσευχή. Όταν είχε ακουμπήσει όλα τα κουκούτσια είχε κάνει τις 108 προσευχές χωρίς να τις μετρήσει. Έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο εργαλείο, η πρώτη γιρλάντα με την οποία ο άνθρωπος μετράει προσευχές. Αυτή η γιρλάντα είναι ο πρόδρομος του Ελληνικού κομπολογιού.

 

Σαν γιρλάντα προσευχής την έφεραν στην Ελλάδα οι χριστιανοί. Το περιβάλλον των θρησκευόμενων του ελλαδικού χώρου την είπε δεητικό στεφάνι της Παναγίας. Στην Κύπρο Πατερημί. Ο λαός, της έβγαλε το παρατσούκλι κομποσκοίνι επειδή αυτή η γιρλάντα είναι ένα σκοινί με κόμπους όπου ο θρησκευόμενος σε κάθε κόμπο λέγει μια προσευχή. Από το κόμπο λέγει προήλθε το όνομα κομπολόγι - κομπολόι.

 

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το όνομα προέκυψε από το κόμπος και όι. Αυτή η ερμηνεία είναι εκείνων που πιστεύουν ότι όλα σ' αυτό τον κόσμο ξεκίνησαν από την Αρχαία Ελλάδα! Είναι εκείνων που δεν έψαξαν από αγάπη το κομπολόι. Είναι εκείνων που υπάρχουν στο χώρο από οικονομικούς μόνο λόγους, από φιλοδοξία και ματαιοδοξία! Κύριοι η ερμηνεία σας δηλώνει ότι το κομπολόι, αυτή η γιρλάντα, με τη δομή, τη λειτουργία και τη χρήση που δημιούργησαν οι Έλληνες υπήρχε και στην αρχαιότητα! Όχι κύριοι, στην Αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε κομπολόι! Άλλες γιρλάντες ναι, κομπολόι όχι! Και είναι φυσικό και λογικό αφού οι δομές της κοινωνίας, η φιλοσοφία του «ευ ζην», το φυσικό περιβάλλον, η ελευθερία στον έρωτα και το ταπεραμέντο των ανθρώπων εκείνης της εποχής, δεν επέτρεπε την παρουσία κομπολογιού. Οι αρχαίοι με τους θεούς τους μάλωναν και συνευρίσκονταν σεξουαλικά. Οι θεοί τους ήταν «της πλάκας», ήταν όλο ελαττώματα, ζήλιες, κερατώματα και ίντριγκες! Σε τέτοιους θεούς δεν φτιάχνεις γιρλάντες να μετράς προσευχές για να σε σώσουν. Η ύπαρξη κομποσκοινιού (προδρόμου του κομπολογιού) προϋποθέτει άλλες συνθήκες, άλλους ανθρώπους, άλλες φιλοσοφίες! Χρειάζεται τις συνθήκες και τους ανθρώπους που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας.

 

Έτσι λοιπόν το όνομα κομπολόι σίγουρα προήλθε από το σε κάθε κόμπο λέγει. Αυτή η γιρλάντα προσευχής αποδείχθηκε ότι είναι κάτι σα ζωντανός οργανισμός που μπορεί και αλλάζει μορφές, ονόματα και ρόλους κατά το διάβα του μέσα στους χρόνους και τους τόπους που αυτή επισκέπτεται. Διαθέτει εσωτερική δυναμική και καλύπτει αρκετές ανάγκες των ανθρώπων.

 

Το κομπολόι είναι ένας υπερήλικας γίγαντας που περιδιαβαίνει τη γη επί 2.500 χρόνια μοιράζοντας απλόχερα δώρα στην ψυχή, στην καρδιά, στο πνεύμα, στο σώμα και στην αισθητική. Χαρίζει τα δώρα του στους ανθρώπους χωρίς να κάνει εθνικές, ταξικές ή προσωπικές διακρίσεις. Όταν ο άνθρωπος το προσεγγίσει χωρίς προκαταλήψεις τότε αυτό ανιδιοτελώς του προσφέρετε ολοκληρωτικά!

 

Στο πολύχρονο και πολύτοπο ταξίδι της η γιρλάντα προσευχής από κουκούτσια, διατηρήθηκε σαν τέτοια, αλλά και μεταλλάχθηκε. Τα κουκούτσια αντικαταστάθηκαν από κεχριμπάρι, φίλντισι, ελεφαντόδοντο, κοράλλι, γνήσιες πέτρες και άλλα υλικά. Προστέθηκαν δε σ' αυτή μέταλλα, φούντα, παπάς και θυρεός.

 

Η γιρλάντα προσευχής (ο πρόδρομος του κομπολογιού) η φτιαγμένη από κουκούτσια με το πέρασμα των αιώνων και το διάβα της από την Ινδία, την Κίνα όπου την χρησιμοποίησαν και ως εργαλείο που κάνει αριθμητικές πράξεις, έφτασε στις αραβικές χώρες όπου ο Μωάμεθ προέτρεψε τους πιστούς του να κρατούν προσευχητάρι με χάνδρες. Ιδίως από κεχριμπάρι.

 

 

Αυτή η προτροπή έγινε διότι ο Μωάμεθ ήξερε ότι η προσευχή χαλαρώνει, υποτάσσει, εξανθρωπίζει και η γιρλάντα από κεχριμπάρι χαλαρώνει το νευρικό μας σύστημα και βοηθά γενικά στην υγεία. Έτσι λοιπόν, η αρχική απλή γιρλάντα σιγά σιγά έγινε αξιοθαύμαστο κόσμημα, σύμβολο πλούτου, εξουσίας, κύρους και διάκρισης. Έγινε διακριτό σκήπτρο στα χέρια της εξουσίας. Σαν τέτοιο το κράτησαν Δαλάϊ Λάμα, Κινέζοι αυτοκράτορες, μαχαραγιάδες, εμίρηδες, σουλτάνοι, πασάδες και γενικά οι έχοντες και κατέχοντες. Σαν τέτοιο το έφεραν στην Ελλάδα οι Τούρκοι αξιωματούχοι οι οποίοι το χρησιμοποιούσαν για χαλάρωση, παρέα με τα σερμπέτια και τα χανουμάκια τους. Οι Έλληνες κοτζαμπάσηδες, προύχοντες, προεστοί και άρχοντες (συνεργάτες των Τούρκων) το κράτησαν μιμούμενοι τους αφέντες τους. Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε έθνος ηρώων, πατριωτών και προδοτών, πρωτοπόρων και ταυτόχρονα καθυστερημένων.

Οι πλούσιοι της περιόδου εκείνης το κράτησαν σαν μέσο επίδειξης και πλούτου.

 

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες αποδέχθηκαν το κομπολόι για «να χλευάσουν και να ειρωνευτούν» τους Τούρκους! Αυτή η εξήγηση προέρχεται από σοβινισμό απείρου κάλους. Και ανόητος να είναι κάποιος δεν μπορεί να δεχθεί ότι κάτι που χλευάζεις και ειρωνεύεσαι το κάνεις τρόπο ζωής επί αιώνες.

 

Επί Τουρκοκρατίας και μετά την επανάσταση του '21 μέχρι να συγκροτηθεί το κράτος και να πάρει στα χέρια του την εξουσία, το κομπολόι έπαιζε καθοριστικό ρόλο στα χέρια αυτών που ασκούσαν την εξουσία. Ο σοϊλής (άρχοντας) της Μάνης αρκούσε να στείλει την «κομπολόγα» του, το «τεσπίχι του» (τεσμπίχ το όνομα του κομπολογιού στα τούρκικα) στις οικογένειες που διατηρούσαν βεντέτα και ευθείς η βεντέτα τελείωνε. Η αποστολή της «κομπολόγας» ήταν και άδεια οικοδομής πύργου στη Μάνη. Σε όλη την Ελλάδα ήταν σαν συμβόλαιο, λόγος τιμής, όρκος, απόδειξη και έκφραση φιλίας αγάπης και έρωτα. Ήταν σύμβολο πλούτου, αισθητικής, ελευθερίας, κύρους, εξουσίας και διαφορετικότητας. Πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά ισχύουν και σήμερα για το κομπολόι. Ο καθένας κρατάει ή συλλέγει κομπολόγια για τους δικούς του συνειδητούς ή υποσυνείδητους λόγους.

 

Το κομπολόι επειδή διαθέτει ιδιαίτερη δυναμική η οποία θα καταδειχθεί παρακάτω, πέρασε στα χέρια όλων των κοινωνικών τάξεων αφού αυτό μπορεί και καλύπτει αρκετές ανάγκες του παλαιότερου και του σύγχρονου ανθρώπου!

Έτσι και οι απλοί άνθρωποι του μόχθου και της καταπίεσης το κράτησαν σαν παρηγοριά και οδηγό στα νοερά ταξίδια νόστου και ελπίδας. Μ' αυτό «σκότωναν» τον άδικο βασανιστικό καιρό που βίωναν, προσδοκώντας τη λύση των προβλημάτων τους ή αναπολούσαν τον παλιό καλό καιρό.

 

Στα χέρια των ανεξάρτητων, των φιλελεύθερων, των δυνατών, των μπεσαλήδων, των ηρώων και των ανυπάκουων στις εξουσίες, των ενταγμένων στη «μάγκα» (μάγκα = ένοπλη ανεξάρτητη ομάδα που πολέμησε τους Τούρκους, η οποία χαρακτηριζόταν από αντιεξουσιαστική φιλοσοφία και ουσιαστική ανεξαρτησία) κρατήθηκε σα σύμβολο δύναμης, αυτονομίας, ηρωϊσμού, μπέσας και ελευθερίας! Δηλαδή πραγματικής «μαγκιάς»!

 

Οι ψευτόμαγκες το κράτησαν για φιγούρα, προβολή, πρόκληση, αγένεια και βαρβαρότητα.

Σιγά σιγά όσο οι κοινωνικές συνθήκες άλλαζαν και το κράτος έπαιρνε στα χέρια του την εξουσία, όπου «τους μάγκες του πάτησε το τραίνο» και οι ψευτόμαγκες κάναν «τουμπεκί ψιλοκομμένο» , η δε εξουσία είχε άλλα μέσα και σύμβολα να δείχνει και να επιβάλλει τη δύναμή της, τόσο το κομπολόι αποτραβιόταν στα συρτάρια της λήθης. Μόνο οι ευαίσθητοι, οι ρομαντικοί, οι της βιοπάλης, της τιμιότητας και του συμβιβασμού άνθρωποι, κρατούσαν το κομπολόι τους για να «μετρούν τους καημούς και τους αναστεναγμούς»! Κι όταν ο ψευτόμαγκας έπαιζε κομπολόι προκαλώντας τους τριγύρω, ο κόσμος του μόχθου και της δημιουργίας του έλεγε: «μη βροντοχτυπάς τις χάνδρες η δουλειά κάνει του άνδρες»! Ο δε κουρασμένος και αγανακτισμένος κοσμάκης που έτρεχε και τρέχει για την «εξασφάλιση» οδηγήθηκε στο: «θα πουλήσω το ρολόι και θα πάρω κομπολόι»! Και τέλος όταν το χάνει, είναι σα να χάνει τον κόσμο και το μεράκι του και απεγνωσμένα αναρωτιέται με καημό «που θα βρώ να σ' αγοράσω για να μη σε ξαναχάσω - φτωχό κομπολογάκι μου που ήσουν το μεράκι μου»!

 

Ιδιαίτερα μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και το τέλος του εμφύλιου, όπου όλοι έτρεχαν για την ανοικοδόμηση, για το στήσιμο της επιχείρησης, για το μεροκάματο και τη θεσούλα στο δημόσιο, το κομπολόι σχεδόν ξεχνιέται. Οι τελευταίες μνήμες βασικά θύμιζαν το αξεσουάρ του ψευτόμαγκα, του ανένταχτου, του «αποβράσματος» και του «μιάσματος». Αυτή η αντίληψη υπάρχει ακόμα και σήμερα σε μερικούς ανθρώπους. Γι' αυτό όταν κάποιοι «αναγκάζονται» και αγοράζουν κομπολόι, καταφεύγουν ασυναίσθητα στο μικρό χωρίς φούντα, για να μην ταυτίζονται με τον ψευτόμαγκα και το μίασμα, οι οποίοι κρατούσαν κομπολόγια μεγάλα και με πλούσια φούντα.

Όταν η χώρα μας έγινε τουριστική, το κομπολόι επανέρχεται δυναμικά σαν στοιχείο της παράδοσης και της λαϊκής μας τέχνης. Τότε καταπιάστηκαν μ' αυτό αδαείς, καιροσκόποι και άσχετοι με τη λαϊκή κουλτούρα και την τέχνη. Έτσι το κατάντησαν ένα αισθητικό έκτρωμα που αποτελούνταν από πλαστικές χάνδρες και ευτελή μέταλλα. Ακόμα το έφτιαξαν από παφιλένιες ασημένιες χάνδρες, φτιαγμένες στη μηχανή. Τότε το κομπολόι έχασε το χρώμα του, τον ήχο, τη ζεστασιά, το άρωμά του, τη θετική ενέργεια, την καλλιτεχνία και γενικά την ψυχή του! Αφού απουσιάζε από αυτό η γνώση, ο ανθρώπινος μόχθος, η λειτουργικότητα και η αντίστοιχη δομή που θα του επέτρεπε να παίξει τους ρόλους για τους οποίους δημιουργήθηκε.

 

Επειδή η λαογραφία και η κοινωνιολογία δεν έχουν ακόμα κάνει τις επίσημες ανακοινώσεις τους για το κομπολόι, το οποίο εμένα με μαγνήτισε όταν το είδα και σαν κόσμημα, τελικά το ερωτεύθηκα όταν το έψαξα και κατάλαβα περί τίνος πρόκειται. Στη συνέχεια όταν απαλλάχθηκα από την προκατάληψη που λέει ότι το κομπολόι είναι το αξεσουάρ του αργόσχολου και του ψευτόμαγκα, αυτό μου έδωσε το κλειδί της καρδιάς του. Μπήκα μέσα της και ώ του θαύματος, με κέρασε το σπάνιο ποτό της γνώσης που αναγεννά. Μου έδωσε ποτό και για να κερνώ τους φίλους μου! Στη υγειάς σας λοιπόν και ας δούμε τι είναι στην ουσία του το κομπολόι:

 

 

- ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ και χαλαρώνουμε, παίρνουμε θετική ενέργεια, ταξιδεύουμε νοερά και ικανοποιούμε κάποιες αισθήσεις μας.

- ΔΙΩΚΤΗΣ ΚΑΚΩΝ ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ αφού μειώνει το τσιγάρο, το φάγωμα των νυχιών...

- ΚΟΣΜΗΜΑ όταν απαρτίζεται από περίτεχνα δουλεμένα ευγενή μέταλλα και ορυκτές πέτρες.

- ΦΑΡΜΑΚΟ όταν οι χάνδρες του φέρουν θετική ενέργεια.

- ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ όταν είναι ιδιαίτερης αισθητικής.

- ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ όταν είναι σπάνιο, καλαίσθητο φτιαγμένο με γνώση και τέχνη.

- ΣΥΜΒΟΛΟ ΚΥΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΟΥ όταν είναι περίτεχνο και ακριβό.

- ΦΥΛΑΧΤΟ όταν φέρει σύμβολα πίστης ή καλής τύχης.

- ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ αφού το μασάζ των ακροδαχτύλων μας με τις χάνδρες του, μας χαλαρώνει.

- ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΟ ΧΩΡΟΥ αφού στολίζει τραπέζια, βάζα, τοίχους.

- ΜΕΣΟ ΤΕΡΨΗΣ της ακοής, όρασης, όσφρησης, αφής και αισθητικής.

 

- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΕΠΙΔΕΞΙΟΤΗΤΑΣ αφού εξασκεί τα δάχτυλά μας.

- ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΚΕΙΜΗΛΙΟ εφόσον ήταν του παππού, του μπαμπά...

- ΜΕΣΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ αφού με αυτό μετράμε προσευχές.

- ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ αφού τα νοερά ταξίδια μαζί του δηλώνουν ότι διαθέτουμε ελεύθερο χρόνο.

- ΜΕΣΟ ΕΝΟΧΛΗΣΗΣ όταν προκαλούμε ήχους χωρίς να υπολογίζουμε του άλλους.

- ΜΕΣΟ ΔΙΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΝΕΥΡΙΣΜΟΥ ΜΑΣ όταν απασχολούμαστε μ' αυτό.

- ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ εφόσον δημιουργούμε αξιόλογα κομπολόγια.

- ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ αφού αντανακλά το εγώ μας, όπως το αυτοκίνητο που οδηγούμε, το σπίτι που μένουμε, κ.λ.π..

 

Τελικά σαν ορισμό μπορούμε να πούμε ότι σωστό και ολοκληρωμένο κομπολόι είναι: μια γιρλάντα από χάνδρες περασμένες σε σκοινάκι, η οποία είναι εύχρηστη και λειτουργική στο χέρι και την τσέπη μας. Στο σκοινάκι είναι προσαρμοσμένα: χάνδρες, παπάς, θυρεός και φούντα. Μ' αυτή τη γιρλάντα ο εραστής του κομπολογιού τέρπει την αφή, την όραση, την ακοή, την όσφρηση και την αισθητική. Μ΄αυτή στο χέρι ταξιδεύει στους μυστικούς κόσμους της καρδιάς του, της φαντασίας, του νόστου, της ελπίδας, των ονείρων και των καημών. Της ηρεμίας, της προσευχής, της γαλήνης, του παραμυθιού και της μεταφυσικής! Η γιρλάντα αυτή είναι ο φίλος, ο δάσκαλός, ο ερωτάς, η συνήθειά. Είναι το ναρκωτικό χωρίς παρενέργειες.

 

Αν αποδεχθούμε ως σωστά τα παραπάνω τότε μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε σαν κόσκινο που μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίζουμε τις διαφορές και να ξέρουμε πιο είναι κομπολόι, πιο είναι κομποσκοίνι, πιο είναι μπεγλέρι και πιο είναι διακοσμητικό κομπολόι. Το διακοσμητικό κομπολόι σωστό είναι να μην το λέμε κομπολόι αλλά διακοσμητική γιρλάντα. Διότι πράγματι αυτό δεν είναι κομπολόι! Τα ονομάζουν έτσι αυτοί που δεν κατάλαβαν τι είναι κομπολόι. Αυτοί οι οποίοι από μόδα και άλλους λόγους βρίσκονται στο χώρο του κομπολογιού.

 

Το κομπολόι επανεμφανίστηκε σήμερα δυναμικότερα από κάθε άλλη φορά, για να μάθουμε επιτέλους τι είναι αυτό στην ουσία του. Ο σάλος που αυτό δημιουργεί έχει στόχο να απαλλαχθεί από τις προκαταλήψεις και να μπορεί να παίζει ελεύθερα, σωστά και ολοκληρωμένα τον κοινωνικό του ρόλο. Να ξεφύγει από τις δαγκάνες των επιτήδειων, των ημιμαθών, των ματαιόδοξων, που το χρησιμοποιούν για να εκμεταλλεύονται τους εραστές του και να υπηρετούν τη ματαιοδοξία τους. Επανεμφανίστηκε για να μη μπορεί ο καθένας να δηλώνει ειδήμων, συγγραφέας, συλλέκτης, δημιουργός, ιδιοκτήτης μουσείου. Να μη μπορεί ο καθένας να διηγείται μύθους και να πουλά άλλα αντί άλλων σε τιμές απίθανα ακριβές. Να μη μπορεί να παραπλανά τους καταναλωτές και τα Μ.Μ.Ε που λόγω άγνοιας σκοτεινιάζουν το τοπίο, δημιουργούν «ειδήμονες» και το σκοτάδι και η εκμετάλλευση πάει συννέφο.

 

Σίγουρα δεν είναι εύκολο να κατανοήσουμε την εσωτερική δυναμική, την πολυπλοκότητα και το εύρος αυτού του παγκόσμιου λαϊκού δημιουργήματος, το οποίο μπορεί από τη στάχτη του να ξαναγεννιέται, που καταφέρνει να το ερωτεύονται κι αυτοί που ήταν πολέμιοί του. Χαρακτηριστικό περιστατικό συνέβει με εμένα και τη δημοσιογράφο Παναγιωταρέα στο MEGA. Ήμασταν καλεσμένοι του Φώτη και της Μαρίας. Ο σκηνοθέτης για να κερδίσει χρόνο με έβαλε δίπλα στην Παναγιωταρέα για να γίνει παράλληλα η κουβέντα μας. Εγώ θα μιλούσα για το κομπολόι. Όταν η Παναγιωταρέα με είδε δίπλα της είπε: «Ποιος είναι αυτός;» Της εξήγησαν ότι θα μιλήσω για το κομπολόι. Τότε με οργή και ασυναίσθητα, με έσπρωξε απαλά και είπε: «Αν αυτός σταθεί δίπλα μου εγώ φεύγω τώρα αμέσως! Ακούς εκεί για το κομπολόι;» Βέβαια έχουν περάσει χρόνια από τότε και ελπίζω να μην αντιμετωπίζει πια σαν μιάσματα όσους ασχολούμαστε με το κομπολόι.

 

Η ιστορία έχει δείξει ότι καθετί που δημιουργούν οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις για να εκφραστούν ή να καλύψουν ανάγκες τους, οι «ανώτερες» λεγόμενες τάξεις αρχικά το κατασυκοφαντούν! Μετά το διώκουν με όλα τα μέσα! Τελικά όμως αναγκάζονται να το αποδεχτούν αφού δεν μπορούν να το νικήσουν, επειδή το δημιούργημα διαθέτει εσωτερική δυναμική και τους είναι χρήσιμο. Βέβαια αρκετές φορές παθαίνουν σύγχυση για το τι είναι στην ουσία του αυτό που «αναγκάστηκαν» να χρησιμοποιούν και αυτοί, το οποίο δημιούργησαν οι άνθρωποι του μόχθου και της υπομονής. Άνθρωποι «κατωτέρων τάξεων».

Έτσι στις μέρες μας άνθρωποι των «ανώτερων» τάξεων ασχολούνται με το κομπολόι! Το βλέπουν όμως μέσα από τη μόδα, από την οικονομική τους κατάσταση, την κουλτούρα και τα χαρακτηριστικά της τάξης τους. Συνήθως γι' αυτούς το κομπολόι είναι μέσον επίδειξης και προβολής, συλλεκτικό έργο τέχνης και επένδυση. Έτσι φτάνουν μοιραία να μπερδεύουν το κομποσκοίνι, το κομπολόι με τη διακοσμητική γιρλάντα. Επιδείχνουν για κομπολόι κομποσκοίνια ή γιρλάντες που πάνω τους έχουν κρεμάσει αντί για φούντα ότι νόμιζε ο καθένας. Αγαπητοί μου μπορεί αυτά που αναρτάτε στις γιρλάντες σας να είναι αξιόλογα παλιά κομμάτια, μπορεί οι χάνδρες της γιρλάντας σας να είναι αξιόλογα υλικά, μπορεί η γιρλάντα σας να είναι έργο τέχνης, όμως αυτή η γιρλάντα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΟΜΠΟΛΟΙ!

 

Κομπολόι είναι το εύχρηστο και λειτουργικό στο χέρι και την τσέπη μας δημιούργημα, που απαρτίζεται από χάνδρες, από φούντα, παπά και θυρεό. Κάθε άλλο που δεν ανταποκρίνεται σ' αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά είναι απλά γιρλάντα που μοιάζει με κομπολόι. Και όπως δεν μπορούμε να πούμε το σκαμνί και την καρέκλα πολυθρόνα, επειδή σε όλα αυτά καθόμαστε, έτσι δεν μπορούμε να πούμε τη διακοσμητική γιρλάντα κομπολόι, επειδή και τα δύο είναι γιρλάντες.

Το μπέρδεμα είναι τόσο μεγάλο που σε μερικά αφιερώματα που μου έχουν κάνει, κάποιοι δημοσιογράφοι τα θαλάσσωναν. Έμπλεκαν το κομποσκοίνι με το κομπολόι, το μπεγλέρι και τη διακοσμητική γιρλάντα. Με το δίκιο τους βέβαια αφού η υπόθεση κομπολόι είναι ακόμα σκοτεινή.

 

Μετά από αυτή την παρένθεση ας γυρίσουμε πίσω στο χρόνο που είχαμε μείνει. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Οι Τούρκοι λοιπόν είχαν φέρει το κομπολόι στην Ελλάδα.

Η Ελληνική ιδιοσυγκρασία γενικά και ιδιαίτερα η αγάπη μας για την καλοζωία και την ελευθερία, διαφοροποιήσαν το κομπολόι που μας έφεραν οι Τούρκοι. Το τούρκικο δεν είχε ελεύθερο σκοινάκι για να μπορούν να ολισθαίνουν οι χάνδρες και να προσκρούουν η μία στην άλλη και έτσι να παράγεται ήχος! Το Τούρκικο δεν είχε ελεύθερο σκοινάκι, γιατί οι Τούρκοι το χρησιμοποιούσαν μόνο για να μετρούν προσευχές και να παίρνουν τη θετική ενέργεια με το χάδι στις κεχριμπαρένιες χάνδρες του. Εμείς οι Έλληνες με τη διαφορετικότητά μας του αλλάξαμε δομή και ρόλους. Βέβαια του «αλλάξαμε και τα φώτα» ευτελίζωντάς το.

Παλιότερα ρωτούσαν κρατάς κομπολόι; Σήμερα ρωτούν παίζεις κομπολόι; Η ερώτηση άλλαξε διότι παλιότερα ήξεραν ότι το κομπολόι είναι για να χαλαρώνει τον κάτοχο η θετική ενέργεια που διέθεταν οι χάνδρες των φυσικών υλικών. Έτσι λοιπόν δεν το στριφογυρνούσαν, δεν το χτυπούσαν, δεν ενοχλούσαν τους τριγύρω και δεν το κατέστρεφαν.

 

Όσο κυλούσε ο χρόνος και οι συνθήκες της ζωής άλλαζαν, άλλαζαν και οι απόψεις των ανθρώπων για το κομπολόι όπως και η στάση τους απέναντί του. Έτσι χάνονταν σιγά σιγά η γνώση γι' αυτό και κόβονταν οι κρίκοι αγάπης, θαυμασμού, σεβασμού που είχαν οι παλιότεροι. Μάλλον από τότε το χρησιμοποιούν κυρίως για επίδειξη, για πρόκληση και για οικονομικά και άλλα οφέλη. Από τότε το χτυπούσαν, το ευτέλιζαν και το κατέστρεφαν. Με τον ίδιο τρόπο φέρθηκαν στο κομπολόι και οι ψευτόμαγκες! Αυτή η συμπεριφορά συνεχίζεται και σήμερα από τους απληροφόρητους.

 

Η αλλοτριωμένη αντίληψη για το κομπολόι και ο ευτελισμός του, βασικά άρχισε προς το τέλος της τουρκοκρατίας όπου όλοι ήθελαν να έχουν ένα κομπολόι όπως της εξουσίας χωρίς όμως να έχουν νοιώσει τι θα πει κομπολόι. Τα κομπολόγια της εξουσίας ήταν ακριβά και από κεχριμπάρι ή άλλα αξιόλογα υλικά που δεν μπορούσαν όλοι να αποκτήσουν. Έτσι έκαναν την εμφάνισή τους οι απομιμήσεις. Ο Faturan ένας Αιγύπτιος χημικός πριν 220 περίπου χρόνια δημιούργησε μια σύνθεση με την οποία έφτιαχνε χάνδρες κομπολογιών. Η παράδοση λέει ότι η σύνθεση ήταν μίγμα από σκόνη κεχριμπαριού, λιβανιού, μαστίχας, βακελίτη τα οποία ανέμιξε με κολοφώνιο. Αυτή τη σύνθεση ( την πλάσαρε στην Ελλάδα για κεχριμπάρι. Ακόμα σήμερα αρκετοί είναι αυτοί που νομίζουν ότι το κομπολόι του προπάπου τους είναι κεχριμπάρι. Σε ποσοστό που πλησιάζει το 100% αυτά δεν είναι κεχριμπάρια. Για να το διαπιστώσετε βάλτε το παλιό σας κομπολόι σε δοχείο με θαλασσινό νερό. Εάν αυτό πάει στον πάτο του δοχείου, τότε άνθρακας ο θησαυρός.

 

Πολλοί ήταν αυτοί που μιμήθηκαν τον Faturan όπως Αιγύπτιοι, Τούρκοι, Σύριοι, Πέρσες, Αφγανοί και Έλληνες. Οι απομιμήσεις συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Και επειδή κοστίζει πάρα πολύ το τεστ για την εξακρίβωση της γνησιότητας των χανδρών, επειδή είναι αδύνατο να ξεχωρίζουμε αυτά που παρήγαγε ο Faturan από τα άλλα αυτών που τον μιμήθηκαν, επειδή μάλλον ο Faturan συνειδητά παραπληροφόρηση για τη συνταγή του, υπάρχει σκοτάδι και χάος. Έτσι από τότε δίνετε η ευκαιρία στους μυθομανείς, ψευδομανείς και ευκαιριακούς κερδοσκόπους, να εκμεταλλεύονται απαράδεκτα τους εραστές του κομπολογιού. Σήμερα οι ψεύτικες εγγυήσεις γνησιότητας δίνουν και παίρνουν, διότι όταν οι αγοραστές καταγγέλουν την απάτη, οι πωλητές ισχυρίζονται ότι το κομπολόι που δείχνει ο ενάγων στο δικαστήριο δεν είναι αυτό που τους πούλησαν και έτσι αυτοί......αθωώνονται.

 

Τέλος επειδή πολλοί καταναλωτές «ηδονίζονται» από τους μύθους που τους διηγείται ο έμπορας και επιπλέον αναζητούν το «μοναδικό» και το «σπάνιο» εύκολα παραμυθιάζοντε και ξεχνάνε ότι πρώτα γεννιέται ο μύθος, η ψευτιά και το παζάρι και μετά ο παλαιοπώλης. Ιδίως όταν πρόκειται σε αγορές της ανατολής, όπου εκεί δεν υπάρχει κανένας έλεγχος. Έτσι σήμερα η μυθομανία, η ψευδομανία, η ημιμάθεια και οι «ειδήμονες» μεσουρανούν. Για τα φατουράν, τα σούντουρουζ, τα σανταλούζ, τις μαστίχες, τα καταλίν, τα αλεμάνια και τα μπάγκα υπάρχει τέτοια μπουρδολογία που λυπάται κανείς και τους «ειδήμονες» και τους καταναλωτές.

 

Πάντα στην ιστορία του εμπορίου υπάρχουν κερδοσκόποι, απατεώνες και θύματα. Μπορούμε όμως σήμερα να φυλαγόμαστε από αυτούς με την υπομονή, τη γνώση, το «διάβασμα» των ματιών, των κινήσεών τους και την καχυποψία μας. Σήμερα που υπάρχει το διαδίκτυο φρόνιμο είναι να ενημερωνόμαστε πριν προβούμε σε αγορές. Είναι επιπόλαιο να αγοράζουμε από κερδοσκόπους αντιγραφείς, από αγνώστους, από αυτούς που ρίχνουν τις τιμές και τους ανειδίκευτους που ευκαιριακά παρουσιάζονται εκεί που «υπάρχει ψωμί».

 

Χαρακτηριστικό του σκότους και του χάους γύρω από το κομπολόι και τις χάνδρες του, είναι ότι εξέθετε ή εκθέτει ακόμα το Μουσείο Μπενάκη, το γιουσουρένιο κομπολόι του Μιαούλη, για μαύρο κεχριμπάρι! Το Αγγλικό Μουσείο εξέθετε επί 100 χρόνια κομμάτι κεχριμπαριού με εγκλωβισμένο έντομο το οποίο αποδείχθηκε απομίμηση. Ο καθένας λέει ότι του καπνίσει αυτόχρίζεται ειδήμων, πουλάει όσο θέλει, περιπαίζει, χρησιμοποιεί το κράτος, τα Μ.Μ.Ε., τους ρομαντικούς, τους πλούσιους και γενικώς ατιμώρητα δεσπόζει. Έλεος!

 

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε έκθεση κομπολογιών. Η έκθεση υποστηριζόταν από έντυπο που έγραφε ότι το όνομα κομπολόι προήλθε από το κόμπος και όι. Ότι οι Έλληνες κράτησαν και κρατούν κομπολόι για να χλευάσουν και να ειρωνευτούν τους Τούρκους. Ότι το χρώμα των Φατουράν δημιουργήθηκε από κόκκινο κρασί. Ότι τα Φατουράν περιέχουν «γιουσούρι»! Έλεος λυπηθείτε μας. Μη ρίχνετε κι άλλο σκοτάδι στην υπόθεση κομπολόι. Καταλάβετε ότι τα εκθέματά σας βασικά ήταν διακοσμητικές γιρλάντες και όχι κομπολόγια. Γιουσούρι δεν υπάρχει. Υπάρχει γιούσουρι. Η θέση σας δε για το όνομα κ.λ.π.. είναι αβάσιμες υποθέσεις.

 

Σήμερα που το κομπολόι είναι και μόδα έχει αναπτυχθεί μεγάλος ανταγωνισμός γύρω από το ποιος ξέρει πιο πολλά και πιο σωστά γι' αυτό. Ποιος έχει τη μεγαλύτερη και πιο αξιόλογη συλλογή. Τελικά αυτός ο ανταγωνισμός εξαναγκάζει τους κατόχους κομπολογιών να μεταφέρουν ανακρίβειες που διαδίδουν ανεύθυνοι και να μεγαλοποιούν τους μύθους που τους διηγήθηκαν οι παλαιοπώλες. Έτσι έχουμε σαν αποτέλεσμα το κομφούζιο να μεγαλώνει και το σκοτάδι γύρω από το κομπολόι να γίνεται πυκνότερο.

 

Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν τα ασύμμετρα, θολά, βρόμικα κομμάτια κεχριμπαριού σαν παλιά και πρώτης ποιότητας. Αν όμως πληροφορηθούν το παλιό πλακιώτικο τραγούδι που έλεγε: «και ρετσίνα κεχριμπάρι στο ποτήρι σου να πιεις»! Ακόμα, αν πληροφορηθούν ότι και μέχρι πρότινος τον άνθρωπο με καθαρό χαρακτήρα τον έλεγαν «κιμπάρη» - κεχριμπαρένιο, δηλαδή καθαρό διαυγή, τότε ίσως άλλαζαν γνώμη για το πιο κεχριμπάρι είναι η πρώτη ποιότητα. Πρώτης ποιότητας είναι τα καθαρά, τα διαυγή, τα λαξευμένα συμμετρικά, τα ομοιογενή!

 

Τις πλακέ και ασύμμετρες χάνδρες κάποιοι τις θεωρούν αξιόλογες και ακριβές. Λάθος! Αυτές είναι οι πιο φθηνές διότι δεν λαξεύτηκαν! Επομένως δεν περιέχουν ανθρώπινο μόχθο και καλλιτεχνία. Επιπλέον για τις πλακέ δεν χρειάστηκε ένα μεγάλο κομμάτι που απαιτείται προκειμένου να δώσουμε στη χάνδρα το σχήμα βαρελιού. Επίσης δεν πετάχτηκαν ρινίσματα από την επεξεργασία.

 

Βέβαια ο καθένας ανάλογα με τις γνώσεις που διαθέτει για το κομπολόι, λέει και υποστηρίζει αυτά που νομίζει. Και ανάλογα με την αισθητική του αντίληψη και την οικονομική του κατάσταση, προσθέτει ή αφαιρεί ότι θέλει. Τώρα αν αυτό που προκύπτει από την παρέμβαση του καθενός είναι κομπολόι ή όχι, αν αυτά που λέει είναι σωστά ή όχι, αυτό θα συζητείται όσο δεν έχουμε ερευνήσει υπεύθυνα και σε βάθος το θέμα. Βέβαια υπάρχουν κομπολόγια και κομπολόγια. Άλλα είναι άρτια, άλλα «ακρωτηριασμένα» (χωρίς παπά, φούντα, θυρεό), άλλα όμορφα, άλλα άσχημα, άλλα φτηνά, άλλα ακριβά. Όμως ένα λειτουργικό, πρακτικό, ολοκληρωμένο, όμορφο, θεραπευτικό, σωστό κομπολόι είναι η γιρλάντα που διαθέτει τη δομή, τη μορφή και τη λειτουργία, που της επιτρέπει να παρέχει στον κάτοχό της όλα τα ευεργετήματα που αυτό μπορεί να προσφέρει, τα οποία γνωρίσαμε όταν μπήκαμε στην καρδιά του. Το κομπολόι απαρτίζεται από χάνδρες φυσικών υλικών για να δίνει τη θετική ενέργεια, να τέρπει την όραση, την ακοή, την αφή και κάποιες φορές την όσφρηση. Διαθέτει φούντα για να προσφέρει το τελικό απαλό ηρεμιστικό χάδι όπως το χάδι από τα μεταξένια μαλλιά της καλής νεραϊδας. Διαθέτει θυρεό για να κρατά τις χάνδρες των δύο απέναντι σειρών σε απόσταση μεταξύ τους. Η απόσταση επιτρέπει την ελεύθερη ολίσθηση των χανδρών. Ακόμη ο θυρεός δίνει την ευκαιρία να φέρει πάνω του θρησκευτικά σύμβολα ή σύμβολα καλής τύχης. Διαθέτει παπά για να έχει ικανό μήκος για το κράτημα στη χούφτα μας. Βέβαια ο καθένας έχει το δικαίωμα να θεωρεί, να δημιουργεί ή να αγοράζει τα κομπολόγια που αυτός νομίζει. Αυτά που του αρέσουν κι αυτά που σηκώνει το βαλάντιό του. Όμως καλό είναι να γνωρίζουμε ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των κομπολογιών που είναι σωστά, όμορφα, ολοκληρωμένα και θεραπευτικά, από τα άλλα τα «ακρωτηριασμένα» και τα φτιαγμένα από ευτελή υλικά, που αρκετές φορές είναι ανθυγιεινά. Ας μην ξεχνάμε ότι το κομπολόι είναι αντανάκλαση της προσωπικότητάς μας, γι' αυτό καλό είναι να προσέχουμε πάρα πολύ τι κρατάμε και πως το κρατάμε.

 

Βέβαιο είναι ότι ένα κομπολόι με χάνδρες από μέταλλο, ιδίως όταν είναι με ανάγλυφα σχέδια, αυτές οι χάνδρες δεν δίνουν την ευκαιρία της ικανοποίησης που παίρνουμε από το χάδι λείων επιφανειών. Ασφαλώς άλλη αίσθηση δίνει το χάδι στο μέταλλο και άλλη στο «ζεστό υλικό», ιδίως όταν αυτό είναι κεχριμπάρι.

 

Όταν ανάμεσα στις χάνδρες του κομπολογιού μεσολαβούν μεταλλικές μπίλιες, τότε διακόπτετε η ροή της ενέργειας των χανδρών. Διακόπτετε το νοερό ταξίδι του κατόχου. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ανόμοιες χάνδρες ενός κομπολογιού.

Το κομπολόι που αντί για φούντα φέρει διάφορα ανόμοια «πραγματάκια» όσο εξαιρετικά κι αν είναι αυτά στερούν από τον κάτοχο το χαλάρωμα και το διώξιμο της κακής ενέργειας.

 

Το πόσο γνωρίζουμε από κομπολόι και πόσο ακριβό είναι αυτό, φαίνεται από το πώς το χρησιμοποιούμε. Οι άσχετοι είτε κρατούν φθηνό κομπολόι είτε ακριβό το κοπανάνε, το καταστρέφουν ή το χάνουν! Δεν το χαϊδεύουν. Όσοι έχουν «συνδεθεί» με το κομπολόι, αυθόρμητα το μεταφέρουν από την τσέπη στο χέρι τους και αντίστροφα. Δεν το παρατούν οπουδήποτε και έτσι δεν το χάνουμε ποτέ.

 

Τελικά τα κομπολόγια είναι σαν τα τραγούδια που χρειάζονται ειδικές συνθήκες και παθιασμένους εραστές για να γεννηθούν και να διατηρηθούν καλλιτεχνικά, λειτουργικά στο χέρι και χρήσιμα για συλλογές.

 

Οι σημερινές συνθήκες στον Ελλαδικό χώρο και οι σύγχρονοι Έλληνες ευνοούν την αναγέννηση και διάδοση του κομπολογιού. Ας μην ξεχνάμε ότι το σκοτάδι, η αλλοτρίωση και η σήψη, είναι οι μήτρες που κυοφορούν την αναγέννηση.

 

Το κομπολόι σήμερα που βοηθά να κοπεί το τσιγάρο, που λειτουργεί σαν φάρμακο και γενικά μπορεί και δίνει τόσα πολλά στον άνθρωπο είναι κρίμα να το οδηγήσει η κερδοσκοπία, η παραπληροφόρηση και η άγνοια σε αφανισμό. Το κομπολόι, αυτό το παγκόσμιο δημιούργημα εμένα με άγγιξε και με «ανάγκασε» να εγκαταλείψω τη δημιουργία κοσμημάτων που ήταν το προηγούμενο αγαπημένο μου ενδιαφέρον και τώρα με μανία προσπαθώ σαν δημιουργός κομπολογιών, σαν λαογράφος, σαν συγγραφέας να μεταφέρω τη δική μου αλήθεια γι' αυτό. Επιπλέον προσπαθώ να το διαδώσω και να το προστατέψω. Κυρίως όμως να το αναδείξω σαν κοσμήμα για άνδρες και γυναίκες αφού το κομπολόι διαθέτει άπειρες δυνατότητες αισθητικών παραλλαγών όπως το κόσμημα.

 

Τα κομπολόγια είναι αντανάκλαση της εποχής και των ανθρώπων. Είναι το κόσμημα του άνδρα και το σκήπτρο της χειραφετημένης γυναίκας. Η αξία, η ποιότητα και η αισθητική ενός κομπολογιού, καθώς και ο τρόπος που ο κάτοχος το κρατάει, προδίδουν αρκετές πλευρές τις προσωπικότητάς του. Προδίδουν πλούτο, καλαισθησία, ευγένεια και άλλα καλά. Ή προδίδουν φτώχια, κακογουστιά και βαρβαρότητα. Προσοχή λοιπόν τι κρατάμε και πως το κρατάμε!

 

Το κομπολόι είναι αυστηρά προσωπικό αντικείμενο φορτισμένο με την ενέργεια του κατόχου του. Για το λόγο αυτό δεν το δίνουμε εύκολα σε άλλα χέρια. Είναι κάτι σαν το αυτοκίνητο και τη γυναίκα που πάσες δεν τα κάνουμε. Εκτός βέβαια ..

Επειδή το κομπολόι παίζει πολλούς και διαφορετικούς ρόλους και αυτοί είναι σχετικοί με την προσωπικότητα του κατόχου του, ο καθένας αγοράζει ή φτιάχνει ό,τι του αρέσει, όσον αφορά το μέγεθος, το χρώμα, τον αριθμό των χανδρών, τον παπά, το θυρεό και τη φούντα. Όμως λειτουργικότητα στο παίξιμο παρουσιάζουν τα κομπολόγια που έχουν μονό αριθμό χανδρών και το άθροισμά τους είναι πολλαπλάσιο του τέσσερα συν ένα. Δηλαδή 4 Χ 4 = 16, + 1 = 17 ή 4 Χ 5 = 20, + 1 = 21 κ.ο.κ. Το σκοινάκι του κομπολογιού που δεν καλύπτεται από χάνδρες, είναι λειτουργικό όταν έχει μήκος όσο το πλάτος της παλάμης του κατόχου. Ο θυρεός είναι απαραίτητος όπως και η φούντα.

 

Το μουσουλμανικό κομπολόι έχει 33 χάνδρες. Ανά 11 χάνδρες υπάρχει κάτι σαν δισκάκι (κόφτης). Οι χάνδρες είναι δεμένες σφιχτά με το σκοινάκι, διότι χρησιμοποιείται μόνο για προσευχές, για θεραπεία και όχι για παίξιμο και ήχο.

 

 

 

 

 

 

ΠΗΓΗ: AΘΗΝΑΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΜΠΟΛΟΓΙΟΥ

 

ΜΠΕΓΛΕΡΙ

 

Παλιότερα, οι περιθωριακοί της κοινωνίας έφτιαξαν κάτι παρόμοιο με το κομπολόι. Ηταν μια γιρλάντα από 16 χάνδρες. Το σκοινάκι στο οποίο ήταν περασμένες οι χάνδρες ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο από το ολικό μήκος των χανδρών αν τις τοποθετούσαμε στη σειρά. Φούντα και θυρεό δεν είχε. Το ονόμασαν μπεγλέρι και το όνομα αυτό προήλθε από το μπεγλερίζω, που θα πει κουνώ τα ζάρια. Ίσως αυτό συνέβει στην εποχή των κουτσαβάκηδων.

 

Η νεολαία του '90 έπαιζε με μπεγλέρι που αποτελούνταν από 2 χάνδρες. Οι άκρες του σπάγκου στον οποίο αυτές ήταν περασμένες, δεν ήταν δεμένες μεταξύ τους. Δηλαδή δεν σχημάτιζαν γιρλάντα. Σήμερα φτιάχνουμε μπεγλέρια με όσες χάνδρες θέλουμε και πολλές φορές στις άκρες του σπάγκου, τοποθετούμε φούντες. Συνήθως οι χάνδρες είναι ημιπολύτιμοι λίθοι κι αυτό για να παίρνουμε τη θετική τους ενέργεια. Αγενείς πιτσιρικάδες και μεγάλοι, ενοχλούν με το κροτάλισμα των μπεγλεριών τους. Συνήθως αυτοί κρατούν πλαστικά ή σιδερένια

 

 

 

 

 

ΤΟ ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙ

 

Η υπόθεση κεχριμπάρι είναι ακόμα πολύ σκοτεινή για πάρα πολλούς. Όταν ανατρέξουμε στο σύγχρονο διαφωτιστικό και παράλληλα χαοτικό ευρετήριο το διαδίκτυο, θα δούμε ότι υπεύθυνοι σοβαροί μελετητές επιστήμονες καταθέτουν αλήθειες, όμως και αντιφάσκουν, υποθέτουν και αοριστολογούν. Για εμάς είναι σοβαρή η ανακοίνωση του καθηγητή Aftim Acra που υποστηρίζει ότι χώρες με κοιτάσματα κεχριμπαριού, εκτός άλλων πολλών, είναι και η Ιορδανία, ο Λίβανος και το Ισραήλ. Εμείς βεβαιωθήκαμε ότι ο ισχυρισμός κάποιων που λέει ότι το κεχριμπάρι των Αραβικών χωρών ήταν και είναι μόνο εισαγόμενο από τη Βαλτική είναι τελείως αβάσιμος και ιδιοτελής. Ο χρόνος σίγουρα θα φέρει την αλήθεια στο φως. Καλό είναι ο καθένας να ψάξει και να διαμορφώσει τη γνώμη του. Μελέτες υποστηρίζουν ότι ακόμα υπάρχουν κοιτάσματα στις αραβικές χώρες. Μένει να εντοπιστούν ακριβώς και να βγουν στην επιφάνεια.

 

Η δική μας πολύχρονη έρευνα, το ήθος και η ευθύνη, μας υποχρεώνουν να σας δώσουμε κάποια στοιχεία για το κεχριμπάρι για να μην είσαστε εύκολη λεία.

 

Αυτό είναι απολίθωμα ρετσινιών από κωνοφόρα δέντρα που η ηλικία του ποικίλει. Είναι ελαφρύ με ειδικό βάρος 1,2 περίπου, γι΄ αυτό στο θαλασσινό νερό επιπλέει. Η σκληρότητά του είναι 2,3 έως 2,5 δηλαδή μαλακό, γι΄ αυτό δεν πρέπει να περνάμε τις χάνδρες του σε αλυσίδα, δεν τις στριφογυρνάμε, δεν τις χτυπάμε.

 

Τα χρώματά του μπορεί να είναι: γαλακτώδες, κρεμ, ξανθό, κίντρινο, κροκύ, καφέ, κονιάκ, μπλεδίζον και σπάνια πράσινο, κόκκινο και πιο σπάνια μαύρο. Με τεχνικούς τρόπους μπορούμε να αλλάξουμε το χρώμα των κεχριμπαριών. Το φυσικό του χρώμα εξαρτάται από το δέντρο, από τις θερμοκρασίες και τις πιέσεις μέσα στις οποίες αυτό απολιθώνεται κατά τις γεωλογικές ανακατατάξεις που το φέρνουν σε επαφή με άλλα στοιχεία του εδάφους, καθώς και από την ηλικία του. Ο ατμοσφαιρικός αέρας το οξειδώνει και του αλλάζει χρώμα, όπως και η θερμοκρασία των χεριών μας.

 

Βρίσκουμε κεχριμπάρια διαφανή και αδιάφανα. Το συναντούσαμε σε πολλές χώρες του κόσμου. Σήμερα το συναντάμε στη Βαλτική, στη Ρωσσία, στον Άγιο Δομίνικο. Μικρότερες ποσότητες υπάρχουν και σε άλλες χώρες. Για του Αγίου Δομίνικου υπάρχουν ενστάσεις για το αν αυτό πληρεί τις προϋποθέσεις που ορίζουν οι επιστήμονες για να το κατατάξουν στο κεχριμπάρι.

Το αραβικό κεχριμπάρι που το λένε ΚΑΗRAMAN σήμερα κυκλοφορεί από χέρι σε χέρι. Το λιγοστό που βρέθηκε πρόσφατα στο Λίβανο, την Ιορδανία και το Ισραήλ δεν διατέθηκε στην αγορά. Κρατιέται για μελέτες.

 

Η τιμή του είναι πολύ ακριβή και σχετίζεται με το βάρος, την κανονικότητα του όγκου της χάνδρας, την παλαιότητά του και τον παλαιοπώλη. Οι πλακέ χάνδρες είναι οι πιο φθηνές. Το κεχριμπάρι λόγω της θετικής του ενέργειας, η οποία χαλαρώνει το νευρικό μας σύστημα και βοηθά στην θεραπεία του θυρεοειδούς (κατά την άποψη των κρυσταλλοθεραπευτών) λόγω του ηλεκτρικού φορτίου που διαθέτει, έπαιζε και παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων. Λόγω των προσόντων του, της σπανιότητας, της ακρίβειας, της αυξανόμενης ζήτησης (ιδίως όταν μέσα σ'αυτό έχουν εγκλωβιστεί έντομα και άλλοι μικροοργανισμοί), η αγορά οδηγήθηκε στη δημιουργία καταπληκτικών απομιμήσεων που είναι πάρα πολύ δύσκολο να τις ξεχωρίσουμε. Μόνο το τεστ Κ 14 του άνθρακα μπορεί να εντοπίσει τις απομιμήσεις. Γι΄ αυτό ΠΡΟΣΟΧΗ! Αγοράστε κεχριμπάρι από υπεύθυνα αξιόπιστα με ιστορία καταστήματα. Και αν ακόμη κάποιοι σας δίνουν γραπτή εγγύηση, πάλι έχετε λόγους να αμφιβάλετε διότι μπορεί ο

 

πωλών (έστω λόγω άγνοιας) να υποστηρίζει την ψευτιά που του είπε ο προμηθευτής του. Ή ακόμη, ο κακός έμπορος ξέρει ότι μπορεί να αποφύγει την καταδίκη του δικαστηρίου εάν υποστηρίξει ότι η εγγύηση που έδωσε δεν αφορά αυτό το κεχριμπάρι που ο πελάτης δείχνει στο δικαστήριο, αλλά κάποιο άλλο.

 

Η σύγχρονη χημεία παίρνει σημερινό ρετσίνι κωνοφόρων δένδρων και το μετατρέπει με θερμοκρασίες και πιέσεις σε «κεχριμπάρι». Είναι σχεδόν αδύνατο να το ξεχωρίσουμε από το φυσικό κεχριμπάρι όπως συμβαίνει με τα τεχνητά και φυσικά διαμάντια.

 

Ακόμα να προσέχουμε διότι λίγα ρινίσματα κεχριμπαριού τα ανακατεύουν με χημικές ρητίνες, βάζουν μέσα και ένα έντομο και το πουλάνε για σπάνιο κομμάτι. Για να έχετε μια ιδέα της σπανιότητας του εγκλωβισμού εντόμου μέσα στο κεχριμπάρι, σας λέμε ότι έχουμε εισάγει αρκετά κιλά κεχριμπαριού μέχρι σήμερα, όμως μόνο μια φορά βρήκαμε χάνδρα με έντομο μέσα.

Το κρακελάρισμα, αυτά τα κάτι σα ραγίσματα, που παρατηρούμε μέσα στο κεχριμπάρι συμβαίνει μόνο όταν στιγμιαία αυτό αλλάξει θερμοκρασία. Αυτό το περιστατικό στην φύση έχει συμβεί σπάνιες φορές. Επομένως το κρακελάρισμα κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έγινε τεχνητά.

Κεχριμπάρια σε σχήμα ανώμαλο, με ρογμές, με βρομιές, σε χρώματα γκριζοσταχτό-μαυρα είναι χαμηλής ποιότητας. Τα μαύρα κεχριμπάρια συνήθως είναι προϊόντα τεχνολογίας με υλικά από το εξωτερικό βρόμικο περίβλημα των φυσικών κεχριμπαριών. Από τα σκουπίδια δηλαδή. Θετική ενέργεια και θεραπευτικές ιδιότητες έχουν μόνο τα φυσικά κεχριμπάρια! . Το αραβικό KAHRAMAN είναι συνήθως χρώματος μελί - κροκύ και αδιάφανο. Του Ισραήλ, της Ιορδανίας, του Λιβάνου είναι και καφέ και κόκκινα.

 

 

 

 

ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙ ΒΑΛΤΙΚΗΣ

 

Η Βαλτική είναι περιοχή που έχει τα περισσότερα κοιτάσματα κεχριμπαριού. Το χρώμα του ποικίλει. Υπάρχει διάφανο και αδιάφανο. Η σκληρότητά του είναι μεγαλύτερη από αυτή του Αραβικού. Από την αρχαιότητα είναι γνωστό και το εκμεταλλεύονται. Λέγετε ότι η Αργοναυτική εκστρατεία έγινε για το κεχριμπάρι και ότι αυτό ήταν το χρυσόμαλλο δέρας. Μύθοι ανθρώπων που έχουν συμφέροντα είναι που λένε ότι της Βαλτικής δεν είναι κεχριμπάρι. Της Βαλτικής έχει όλες τις ιδιότητες του κεχριμπαριού όπως επιστημονικά αυτό καθορίζεται. Επίσης και αυτοί που λένε ότι είναι κατώτερης ποιότητας πορεύονται εκ του πονηρού. Εύκολα ο κόσμος δέχεται αυτούς τους μύθους διότι οτιδήποτε υπάρχει σε κάποια ποσότητα δεν το εκτιμούμε.

Το κεχριμπάρι Βαλτικής υπολογίζεται ότι είναι ηλικίας από 24 έως 65 εκατομμύρια χρόνια. Βέβαια υπάρχουν κεχριμπάρια που βρέθηκαν στην Αμερική και την Αγγλία με ηλικία μέχρι και 345 εκατομμύρια χρόνια. Το κεχριμπάρι ( του Αγίου Δομίνικου που το χρώμα του μπλεδίζει είναι νεαρής ηλικίας.

 

Κάποιοι επιστήμονες αρνούνται να το κατατάξουν στην κατηγορία των κεχριμπαριών.

Τα κεχριμπάρια Υεμένης είναι παραμύθια της Χαλιμάς που διηγούνται οι ανίδεοι και καιροσκόποι. Στη βιβλιογραφία δεν αναφέρεται η Υεμένη ως τόπος που εντοπίστηκε κεχριμπάρι. Σε όλες τις Μουσουλμανικές χώρες συναντάμε κεχριμπάρι κι αυτό επειδή το απαιτούσε η θρησκεία τους, και όχι διότι οι μουσουλμανικές χώρες στις οποίες συναντάμε κεχριμπάρι διαθέτουν ή διέθεσαν δικό τους.

 

 

 

 

ΣΚΟΝΗ ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙΟΥ - ΠΡΕΣΑΡΙΣΤΟ ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙ

 

Προκειμένου να φτιάξουμε χάντρες από κεχριμπάρι επεξεργαζόμαστε τα ακανόνιστα σε όγκο κομμάτια. Κατά την επεξεργασία προκύπτουν ρινίσματα. Όταν τα ρινίσματα αυτά τα αναμείξουμε με χημικές ρητίνες φτιάχνουμε νέες χάντρες οι οποίες λέμε ότι είναι από σκόνη κεχριμπαριού ή πρεσαριστό κεχριμπάρι. Εδώ όμως προκύπτει ένα βασικό θέμα! Πόση ποσότητα ρινισμάτων κεχριμπαριού και πόση ποσότητα χημικής ρητίνης περιέχει το νέο μίγμα

που φτιάχτηκε; Αρκετές φορές τα ρινίσματα είναι μόνο 5% οπότε.... Η χημική ανάλυση για να βρούμε τα ποσοστά περιεκτικότητας κοστίζει πάρα πολύ! Γι' αυτό έξυπνο είναι να αγοράζουμε μόνο ατόφιο φυσικό κεχριμπάρι!

 

 

 

 

ΦΑΤΟΥΡΑΝ - ΣΟΥΝΤΟΥΡΟΥΣ - ΣΑΝΤΑ ΛΟΥΖ - ΜΑΣΤΙΚΑ - ΑΛΕΜΑΝΙΑ- ΛΙΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ

 

Επειδή πάντα το κεχριμπάρι ήταν σπάνιο ακριβό και περιζήτητο, η αγορά από πολύ παλιά κατασκεύασε απομιμήσεις του. Όπως γνωρίζουμε από την παράδοση πρώτος ένας Αιγύπτιος χημικός πριν 220 περίπου χρόνια έφτιαξε απομίμησή του. Έκτοτε τον ακολούθησαν πολλοί και συνεχίζουν ακόμη. Στις μέρες μας, στην Συρία, στην Αίγυπτο, στην Τουρκία στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στην Περσία και στην Ελλάδα συνεχίζεται η παραγωγή απομιμήσεων τους. Γύρω από τα Φατουράν έχει δημιουργηθεί ένας μύθος που εκτόξευσε τις τιμές αυτών και των απομιμήσεων τους στα ύψη. Λέγεται ότι η σύνθεση που ο Faturan έφτιαξε, ήταν από σκόνη κεχριμπαριού, μαστίχας, λιβανιού και βακελίτη τα οποία ανέμειξε με κολοφώνιο. Κάποιοι επιπόλαιοι υποστηρίζουν ότι έβαζε και κόκκινο κρασί ή μούστο για να δώσει χρώμα και άλλες τέτοιες ανακρίβειες. Σ' αυτούς λέμε ότι στη Λέσχη Φίλων του Κομπολογιού μπορούμε σε λίγα λεπτά να μετατρέψουμε ένα κίτρινο παλιό κομπολόι, το λεγόμενο «Μαστίκα» σε κόκκινο Φατουράν χωρίς κρασί και άλλες φαντασιώσεις. Η πολύχρονη ερευνά μας στα πάμπολλα ταξίδια μας, μας οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το Φατουράν, η μαστίκα, το σούντουρουζ, το σάνταλουζ, το αλεμάνια, το καταλίν είναι απομιμήσεις κεχριμπαριού που δεν ξέρουμε ακριβώς ποιος τα έφτιαξε, πότε τα έφτιαξε, με τι τα έφτιαξε. Πάρα πολλά παλιά έχουν διαφορετικές συνθέσεις. Οι διαφορετικές ονομασίες αυτών των απομιμήσεων προέκυψαν από τις διαφορετικές γλώσσες των χωρών που έφτιαχναν τις απομιμήσεις. Αυτό το «μαστίκα» π.χ. σχεδόν πάντα δεν περιέχει ίχνος μαστίχας. Είναι τελείως λάθος η άποψη που λέει ότι μόνο τα μπορντό-κόκκινα κομπολόγια είναι Φατουράν. Απολύτως βέβαιο είναι ότι ο Faturan έκανε χάνδρες με πολλές αποχρώσεις. Τέλος πάντων η δική μας θέση είναι ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα για τις απομιμήσεις και δεν αξίζει να ξοδεύουμε για τα Φατουράν έστω και αν είναι γνήσια. Πέρα από το ότι η γνησιότητα είναι αδύνατον να εξακριβωθεί. Όμως ας νομίζει ο καθένας ότι θέλει για ότι θέλει. Ας χαίρεται αυτό που έχει και ας αρκείται σ΄ αυτό. Βέβαια φρόνιμο είναι να μην υποστηρίζουμε κάτι που δεν μπορούμε να αποδείξουμε. Συνετό και έξυπνο είναι να αποφεύγουμε τις απομιμήσεις και να αποκτούμε φυσικά κεχριμπάρια. Άλλωστε η απομίμηση δεν διαθέτει θετική ενέργεια όπως το κεχριμπάρι.

 

 

Σήμερα η ελληνική αγορά έχει κατακλυστεί από Άραβες που προσφέρουν δήθεν «παλιά» «Φατουράν», «Σούντουρουζ», «Μαστίκες» κ.τ.λ.. Πριν 30 χρόνια συνέλλεγα από Αραβικές χώρες παλιά κομπολόγια. Αυτά τα Φατουράν! Δύσκολα εύρισκα! Τώρα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες τέτοια «παλιά»! Που βρέθηκαν; Όσοι ασχολούνται ξέρουν ότι η Περσία στέλνει εκατοντάδες κιλά στην Τουρκία. Οι δε Τούρκοι έχουν κι αυτοί εξειδικευτεί τόσο πολύ σ' αυτές τις συνθέσεις οι οποίες έχουν βάση το βακελίτη. Έτσι πρέπει να είσαι πολλά χρόνια στο κουρμπέτι για να διακρίνεις την απομίμηση από το πραγματικό παλιό. Και βέβαια αυτό με πολλές επιφυλάξεις. Και εδώ που τα λέμε εγώ προσωπικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένας έστω παλιός βακελίτης φτιαγμένος είτε από τον Faturan, είτε από τη Γερμανία ή την Τσεχοσλοβακία θα πρέπει να αγοραστεί κάποιες εκατοντάδες euro; Και γιατί με τα λεφτά αυτά να μην αγοράσουμε κεχριμπάρι; Αφού έτσι κι αλλιώς το κεχριμπάρι είναι προϊόν εκατομμυρίων ετών!

Πολλοί έχουμε παλιά κομπολόγια και τα θεωρούμε κεχριμπάρια! Συνήθως δεν είναι! Αν είναι, θα πρέπει οι χάντρες να επιπλέουν σε θαλασσινό νερό. Κάντε το τέστ.

 

 

 

 

ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΜΠΟΛΟΓΙΟΥ

[glougr]

χμ..........μάλιστα

[we_will_rise]

Δεν αντέχω να το διαβάσω όλο αλλά αν το έγραψες μόνος σου και δεν το έκανες αντιγραφή-επικόλληση σε παραδέχομαι.....

[Επισκέπτης]

Δε το έγραψα μόνος μου αφού αναφέρω και την πηγή άλλωστε. Απλώς το βρήκα λίγο πιο διαφορετικό από τα καθιερωμένα και άξιξε τον κόπο της αντιγραφής.

 

Βαρέθηκα να διαβάζω για παπάδες, συστήματα διατροφής, αδερφές (κάθε είδους), ορθογραφίες αλά "γραμματική Μπαμπινιώτη" κλπ κλπ κλπ που είτε τα διαβάσεις είτε όχι, δεν αλλάζει και τίποτα. Άσε που έπαιξα τόση κρεμάλα στο γυμνάσιο που δεν θέλω ούτε να την βλέπω. Κάθε πράγμα στον καιρό του.

[Mijithroulis]

Ενδιαφερον...

[Puppet-Master]

το καλυτερο μπεγλερι ειναι το κλειδι στο χερι

[andreapaog328]

το κλειδι ε?

[giorkarapas]

ναι..ειδικα όταν βοηθά στο καθαρισμά κεριού από το αυτί και συνοδεύεται απο ελαφρύ παίξιμο του χεριού με το μικρό δαχτυλάκι τεντωμένο..

[Επισκέπτης]

To μπεγλέρισμα δημιουργεί εγκαύματα στον δείκτη και τον μέσο. Δηλαδή τα πιο χρήσιμα δάχτυλα.

[Physics_Rulez]

To μπεγλέρισμα δημιουργεί εγκαύματα στον δείκτη και τον μέσο.

 

Θα μπορούσε να είναι η άχρηστη πληροφορία της ημέρας.

 

Φιλικά

[Επισκέπτης]

Θα μπορούσε να είναι η άχρηστη πληροφορία της ημέρας.

 

Φιλικά

 

 

 

Aκολουθώ το ρεύμα βλέπεις.

 

Απαντώ στα άχρηστα κακοήθη σχόλια της ημέρας κατά τον ίδιο τρόπο. Για να ανεβαίνει το επίπεδο.

 

 

 

Υ.Γ

Για τα κομπολόγια είχες να πεις τίποτα;

[Mijithroulis]

Εχει παει κανεις στο μουσειο κομπολογιου στο Ναυπλιο??

[Physics_Rulez]

Aigeas, δεν ήθελα να σε θίξω. Απλά καθεαυτή η φράση μου θύμισε την "Άχριστη πληροφορία της ημέρας" γνωστής εφημερίδας.

 

Στο θέμα: Τι παίζει με τα κομπολόγια και την Κωνσταντινούπολη; Μπορείς να βρεις καλή ποιότητα σε πχ. μισή τιμή από την Ελλάδα; ή σου πουλάνε οτι να ναι;

[Επισκέπτης]

Kοίτα, αν κάνεις μια αναζήτηση στο google μόνο σε τούρκικα αποτελέσματα με την λέξη "tesbih", θα διαπιστώσεις ότι με 7 τρισεκατομμύρια λίρες (δηλαδή καμια 30αριά ευρώ) εκτός από Τούρκο μαζί με όλο του το σόι, μπορείς να αγοράσεις πραγματικές ευκαιρίες στα κομπολόγια, ημιπολύτιμους και πολύτιμους λίθους σε εξευτελιστικές τιμές. Με λίγο ψάξιμο στις τούρκικες δημοπρασίες και ένα ελληνοτουρκικό λεξικό, θα αγοράσεις ίσως σπάνια πράγματα.

Όμως το τούρκικο κομπολόι δεν είναι το ίδιο πράγμα, δεν "κυλάνε" οι χάντρες και έτσι θα πρέπει να κάνεις μετατροπές. Όσο για τα κομπολόγια της Κωνσταντινούπολης που μοιάζουν "ελληνικά" και "κεχριμπαρένια" καλύτερα άστα μακριά. Είναι ελλεεινές απομιμήσεις φτιαγμένες ειδικά για τους Έλληνες τουρίστες. Οι Τούρκοι ουδέποτε είχαν τέτοιο κομπολόι σαν το δικό μας, ούτε και χρησιμοποιούν.

Δηλαδή με λίγα λόγια είναι προτιμότερο να αγοράσεις ένα τούρκικο "tesbih", να αφαιρέσεις τις χάντρες και να το δώσεις σε κάποιον να στο φτιάξει με ότι θυραιό και ότι φούντα θες. Εκτός ότι μπορείς να το κάνεις και μόνος σου αγοράζοντας τα εξαρτήματα.

[vsls]

Το κομπολοι ειναι καθημερινη απολαυση, αναποσπαστο στοιχειο, ακρως απαραιτητο για ολες τις στιγμες...

Αν κ εχω μερικα στην κατοχη μου, παντα ειχα προβλημα με τις φουντες δυστυχως δεν κρατανε.

Κεχριμπαρι ειναι παντα στην ακρη του μυαλου μου για αγορα καποια στιγμη οταν ειναι εφικτο, ως τοτε παραμενο πιστος στους ημιπολυτιμους λιθους.

Απαγορευονται δια ροπαλου καθε ειδους πλαστικα