Η κομπίνα με το bug στο software του Κτηματολογίου

[kiriak]

Καταπατούν οικόπεδα με ηλεκτρονική κομπίνα!

Υπάλληλοι κτηματολογικού γραφείου οικειοποιήθηκαν εκτάσεις «αγνώστου ιδιοκτήτη»

 

Του Γιωργου Λιαλιου

 

Ανυπολόγιστες διαστάσεις έχει πάρει απάτη που πρόσφατα αποκαλύφθηκε σε περιοχή της νησιωτικής Ελλάδας: οικόπεδα τα οποία δεν κατοχύρωσε κανείς κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης «άλλαξαν χέρια» και μεταπωλήθηκαν. Ολα αυτά εξαιτίας ενός κενού στο γράμμα του νόμου, και αντιστοίχως σε μια ηλεκτρονική εφαρμογή, που δίνει στον υπάλληλο του κτηματολογικού γραφείου την ευχέρεια να συμπληρώσει υπό προϋποθέσεις στοιχεία του ιδιοκτήτη σʼ ένα φάκελο. Με τη διαδικασία αυτή, που κανονικά χρησιμοποιείται για τη διόρθωση μικρών σφαλμάτων, οι επιτήδειοι μπορούν να καρπωθούν τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» οικόπεδα και να τα μεταπωλήσουν άμεσα, δυσκολεύοντας τη διεκδίκηση των οικοπέδων είτε από το Δημόσιο, στο οποίο περιέρχονται εφόσον δεν αναζητηθούν για επτά έτη, είτε από τον πραγματικό τους ιδιοκτήτη, εφόσον στη συνέχεια παρουσιαστεί.

 

Μεταβίβαση και άμεση πώληση

 

Οι αλλαγές στον φάκελο μιας ιδιοκτησίας γίνονται μέσα από ένα νομικό «κενό» στη διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων. Πρόκειται για μια διαδικασία (η οποία προβλέπεται τόσο από τους προηγούμενους νόμους για το Κτηματολόγιο όσο και από τον ν. 3481/2006), η οποία χρησιμεύει για τη διόρθωση απλών λαθών που μπορεί να γίνουν κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης. Το σφάλμα αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα απλό, όπως για παράδειγμα ένα ορθογραφικό λάθος στο επίθετο του ιδιοκτήτη ή ένας λάθος αριθμός στη διεύθυνση κατοικίας. Μπορεί βέβαια να είναι και πιο σύνθετο, όπως για παράδειγμα ένα κτήμα που ανήκει εξ ημισείας σε ένα ζεύγος να δηλωθεί μόνο από τον ένα/μία σύζυγο, με αποτέλεσμα το άλλο μισό του κτήματος να καταγραφεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

 

Ελλειψη ελέγχου

 

Το «παραθυράκι» στη διαδικασία διόρθωσης ενός πρόδηλου σφάλματος βρίσκεται στην απουσία πρόβλεψης διαδικασίας ελέγχου, καθώς η ύπαρξη ενός λάθους δεν θεωρείται ιδιωτική διαφορά μεταξύ συγκεκριμένων προσώπων (όπως λ.χ. η διεκδίκηση του ίδιου οικοπέδου από δύο άτομα). Από τη μια πλευρά, το ηλεκτρονικό πρόγραμμα στο οποίο αρχειοθετούνται τα στοιχεία της κάθε ιδιοκτησίας «ανοίγει» στον χειριστή του (υπάλληλο του κτηματολογικού γραφείου) την πρόσβαση στον πλήρη φάκελο και όχι μόνο σε μέρος των στοιχείων του, εφόσον επιλεγεί η διαδικασία προδήλου σφάλματος. Από την άλλη πλευρά, ο νομοθέτης δεν προέβλεψε διαδικασία ελέγχου (από τον υποθηκοφύλακα ή κάποια επιτροπή) για την ορθότητα των διορθώσεων, προκειμένου να υπάρχει οικονομία χρόνου. Ετσι το εύρος των διορθώσεων δεν γίνεται αντιληπτό.

 

Το «παραθυράκι» δεν άργησε να γίνει γνωστό σε επιτήδειους, οι οποίοι ανακάλυψαν έναν νέο τρόπο καταπάτησης ξένων ιδιοκτησιών. Οπως αποκαλύφθηκε, σε κτηματολογικό γραφείο νησιωτικής περιοχής ο υπάλληλος στον οποίο είχε ανατεθεί η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, χρησιμοποίησε τη διαδικασία του προδήλου σφάλματος προκειμένου να κατοχυρώσει σε φιλικό του πρόσωπο οικόπεδα που είχαν καταγραφεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» (αφού δεν τα είχε κατοχυρώσει κανείς κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης). Ο αριθμός των οικοπέδων που «άλλαξε χέρια» δεν είναι ακόμα γνωστός. Μετά την παράνομη μεταβίβαση των οικοπέδων, ο νέος «ιδιοκτήτης» ζήτησε την έκδοση πιστοποιητικού από το κτηματολογικό γραφείο, έγγραφο με το οποίο πιστοποίησε ουσιαστικά τα δικαιώματά του στα συγκεκριμένα οικόπεδα. Τα πιστοποιητικά έφεραν την υπογραφή του υπευθύνου του γραφείου.

 

Ανώνυμη καταγγελία

 

Η απίστευτη απάτη αποκαλύφθηκε έπειτα από ανώνυμη καταγγελία και κανείς μέχρι στιγμής δεν μπορεί να γνωρίζει τι διαστάσεις έχει λάβει. Σύμφωνα με την καταγγελία, τα οικόπεδα που από «αγνώστου ιδιοκτήτη» έγιναν... γνωστού έχουν ήδη πωληθεί, προκειμένου να καταστεί δύσκολη (αν όχι αδύνατη) η μελλοντική διεκδίκησή τους. Σημειώνεται ότι τα οικόπεδα αγνώστου ιδιοκτήτη περιέρχονται στην ιδιοκτησία του Δημοσίου επτά χρόνια μετά την πρώτη λειτουργία κτηματολογικού γραφείου στην περιοχή. Για παράδειγμα, στη Σαλαμίνα, στην οποία ιδρύθηκε κτηματολογικό γραφείο το 2005, τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη περιέρχονται στο Δημόσιο το 2012.

 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η απάτη είναι γνωστή σε υψηλόβαθμα στελέχη της Κτηματολόγιο Α.Ε., αλλά γίνεται προσπάθεια να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι, ενώ άγνωστος είναι προς το παρόν ο βαθμός εμπλοκής της Δικαιοσύνης. Το ανησυχητικό είναι πως η εν λόγω υπόθεση μπορεί να μην είναι η μόνη στην οποία έγινε απάτη με τη συγκεκριμένη μέθοδο, θέμα για το οποίο απαιτείται να διεξαχθεί ευρύτερη έρευνα. Οταν μάλιστα εκτιμάται ότι τα αγνώστου ιδιοκτήτη οικόπεδα ανέρχονται σήμερα σε 110.000...

 

Σε τέλμα είναι πάλι το Εθνικό Κτηματολόγιο

 

Η κατάρτιση Εθνικού Κτηματολογίου βρίσκεται τους τελευταίους μήνες σε τέλμα. Νέα προγράμματα κτηματογράφησης δεν έχουν προκηρυχθεί, η είσπραξη των τελών από το 5% της χώρας που έχει κτηματογραφηθεί δεν έχει ξεκινήσει, ενώ τα οκτώ εναπομείναντα γραφεία από τις πιλοτικές φάσεις κτηματογράφησης έχουν «κολλήσει» οριστικά. Την ίδια στιγμή τα οκτώ υποστηρικτικά στη δημιουργία σύγχρονης βάσης δεδομένων προγράμματα δεν έχουν όλα ανατεθεί, με τον κίνδυνο απένταξής τους από το Γ΄ ΚΠΣ να παραμένει ορατός. Χαρακτηριστικό είναι πως στην πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή, με αφορμή την πρόταση δυσπιστίας του ΠΑΣΟΚ, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ απέφυγε διακριτικά οποιαδήποτε αναφορά στο Κτηματολόγιο. Ολα δείχνουν πως για ακόμα μια φορά η «υπόθεση Κτηματολόγιο» παραπέμπεται στην επόμενη τετραετία...

 

Χωρίς αποτέλεσμα

 

Εντεκα χρόνια έχουν περάσει από την πρώτη προσπάθεια κατάρτισης Εθνικού Κτηματολόγιου και η υπόθεση βρίσκεται πολύ κοντά στο σημείο απʼ όπου ξεκίνησε. Επτά νόμοι, πέντε υπουργικές αποφάσεις και πολλά εκατομμύρια ευρώ χρειάστηκαν για να κτηματογραφηθεί... μόλις το 5% της ελληνικής επικράτειας και να ιδρυθούν τα 86 από τα 94 κτηματολογικά γραφεία που αντιστοιχούν στην έκταση αυτή. Μάλιστα τα εναπομείναντα οκτώ γραφεία είναι πολύ πιθανό να μην ιδρυθούν ποτέ, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν «κολλήσει» είτε λόγω κακών μελετών είτε εξαιτίας σημαντικών προβλημάτων που προέκυψαν κατά τη διαδικασία (όπως στα Φαρακλάτα Κεφαλονιάς ή στη Σιθωνία Χαλκιδικής).

 

Την ίδια στιγμή, τα οκτώ προγράμματα (του έργου «Υποδομή Δεδομένων και Τεχνολογίας Πληροφοριών για ένα Σύγχρονο Κτηματολόγιο», προϋπολογισμού 79,6 εκατ. ευρώ) που πριν από χρόνια ανακοίνωσε το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, καθώς δεν έχουν ακόμα όλα ανατεθεί.

 

Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε η ανάδειξη δύο ακόμα αναδόχων, ωστόσο το «αγκάθι» παραμένει: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει έντονες αντιρρήσεις για δύο από τις δράσεις που συγχρηματοδοτεί. Από την πλευρά της η Κτηματολόγιο Α.Ε. σπεύδει να διαβεβαιώσει πως το θέμα έχει λυθεί· ωστόσο με έγγραφό του προς τον πρόεδρο της Κτηματολόγιο Α.Ε. κ. Χρ. Γούλα, ο διευθυντής Περιφερειακής Πολιτικής για την περιοχή κ. Αlejandro Checchi Lang επιβεβαιώνει «ακόμα μια φορά την έντονη διαφωνία που έχουμε εκφράσει σε σειρά επιστολών μας αναφορικά με τον τρόπο δημοπράτησης της δράσης «Ψηφιακή Βάση Δεδομένων των “ενεργών” τίτλων των υποθηκοφυλακείων των αστικών κέντρων» καθώς και με την πρόθεση τροποποίησης της δράσης «οριοθέτηση δασών και δασικών εκτάσεων».

 

Και καταλήγοντας καλεί την ελληνική πλευρά να υλοποιήσει το σύνολο του έργου όπως συμφωνήθηκε», διαφορετικά «η Επιτροπή δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να ακυρώσει την προβλεπόμενη κοινοτική συνδρομή στο έργο». Τα οκτώ προγράμματα θα έπρεπε να έχουν συμβασιοποιηθεί προ ετών· χάρη στη πρόβλεψη του ν+2, τα προγράμματα έχουν ορίζοντα υλοποίησης το τέλος του 2008, γεγονός που δίνει ακόμα ελπίδες στο ΥΠΕΧΩΔΕ ότι τελικά τα προγράμματα δεν θα απενταχθούν από το Γ΄ ΚΠΣ.

 

Φαύλος κύκλος

 

Εφόσον βέβαια δεν υλοποιηθεί το πρόγραμμα ψηφιοποίησης των υποθηκοφυλακείων, δεν μπορεί να προχωρήσει η κτηματογράφηση των αστικών κέντρων, η οποία, σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά, θα χρηματοδοτήσει τη συνέχιση του έργου. Και εφόσον δεν προκηρυχθούν νέα προγράμματα, δεν προχωράει η κτηματογράφηση.

 

Η μόνη εξέλιξη που αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες δεν αφορά το μέλλον του Κτηματολογίου, αλλά το παρελθόν του: πρόκειται για την εκδίκαση στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών των κατηγοριών που έχουν απαγγελθεί κατά του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της Κτηματολόγιο Α.Ε. Νικ. Γαλιδάκη και του πρώην μέλους του διοικητικού συμβουλίου Γ. Ρέγκα, που παραπέμφθηκαν σε δίκη για το αδίκημα της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος.

 

Σκοπιμότητες

 

Tου Γιαννη Αλαβανου*

 

Με πάνω από 10 χρόνια εμπειρίας σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου και πάνω από τρία χρόνια λειτουργίας των μεταβατικών κτηματολογικών γραφείων, τόσο η διοίκηση όσο και οι παραγωγοί του έργου γνωρίζουν τι και πώς πρέπει να γίνει για να συνεχιστεί η σύνταξή του στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, αλλά και για να βελτιωθεί αποφασιστικά η εξυπηρέτηση των συναλλασσομένων από τα κτηματολογικά γραφεία. Το Κτηματολόγιο αποτελεί έναν ισχυρό εκσυγχρονιστικό θεσμό και όχι μια ακόμα «εκσυγχρονισμένη» γραφειοκρατία .

 

Επιπρόσθετα, το θεσμικό πλαίσιο συνέχειας, χρηματοδότησης και λειτουργίας του έργου υπάρχει. Ολοκληρώθηκε με τον νόμο του 2006. Συνεπώς δεν κατανοούμε γιατί, ενώ υπάρχει συμφωνία, οδηγούμαστε σε νέους πειραματισμούς, άσκοπες καθυστερήσεις. Ο διαμελισμός του προγράμματος στα δύο που επιβάλλει η Ε.Ε. θα μπορούσε να είναι τυπικός. Γίνεται ουσιαστικός και ενώ συμφωνούμε στο όλον, διχαζόμαστε στα μέρη. Μήπως τελικά δεν βρισκόμαστε πίσω από μια νέα τραυματική λογική, αλλά από μια μη ανακοινώσιμη σκοπιμότητα;

 

* O κ. Γιάννης Αλαβάνος είναι πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

 

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_11/02/2007_215425