Τα soundtracks της ζωής μας - Μέρος Ι

[paschalia]

Η σχέση της Μουσικής με την Εικόνα είναι μια σχέση που συνεχώς επανακαθορίζεται.

 

Η κινηματογραφική μουσική, είναι γνωστό ότι δεν είναι εφεύρεση του ομιλούντος κινηματογράφου.

Οι βουβές ταινίες συχνά συνοδεύονταν από διασκευές κλασικών και μοντέρνων κομματιών που προσαρμόζονταν στις σκηνές και παίζονταν είτε από ορχήστρες (στις μεγάλες αίθουσες) είτε από μικρά ορχηστρικά σχήματα, αρμόνιο ή πιάνο.

Υπήρχαν ειδικά κινηματογραφικά αρχεία και συλλογές με κομμάτια κατάλληλα για συγκεκριμένα είδη σκηνών.

Στις μεγαλύτερες αίθουσες υπήρχε συνήθως κι ένα κινηματογραφικό όργανο με ήχους καμπάνας, γκονγκ , κουδουνισμάτων τηλεφώνου, κελαϊδίσματος πουλιών…

 

Το πρώτο κομμάτι που γράφτηκε ειδικά για τον κινηματογράφο είναι του Camille Saint-Sans (op. 128 ), για την ταινία του Henri Lavadan (σε σκηνοθεσία Charles Le Bargy και André Calmettes) L’Assassinat du duc de Guise , το 1908.

 

Φιλόδοξη για την εποχή της, υπήρξε η ταινία του Hugo von Hofmannsthal, Der Rosenkavalier (1924), όπου ο Richard Strauss διασκεύασε ειδικά τη μουσική του για την ομώνυμη όπερα του 1911, προσθέτοντας νέα μουσικά μέρη. Το φιλμ αντανακλά τις αντιθέσεις, αλλά και τη συνέχεια των πολιτιστικών παραδόσεων του 20ου και του 19ου αιώνα.

 

Από το 1925 θα τεθεί το ερώτημα αν το νέο μέσο, ο κινηματογράφος, θα έπρεπε να εξυπηρετεί -να εξυψώσει, ίσως- την αισθητική της «μάζας», ή αν θα έπρεπε να έρθει σε σύγκρουση με τις πρακτικές του 19ου αιώνα.

 

Για κάποιους συνθέτες –ήδη από την εποχή του βωβού κινηματογράφου- ιδανική θα ήταν μια ενορχήστρωση βασισμένη στην ταυτόχρονη χρήση θορύβου και εικόνας. Ο κινηματογράφος είναι ουσιαστικά μουσική. Ο λόγος μπορεί να γίνει μια τέλεια νότα όταν βρεθεί στην κατάλληλη θέση [βιβλ: Germaine Dulac, Cinea Cine pour tous, 15 Αυγούστου 1929 (όπως αναφέρεται από τον Pierre Lerminier στο L’ Art du Cinema, 1960]

 

Η μουσική στον κινηματογράφο μπορεί απλά να λειτουργήσει σαν υποστηρικτικό, «βελτιωτικό» μέσο, δημιουργώντας μια background ατμόσφαιρα.

Όμως, σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί μια άρρηκτη σχέση με την εικόνα, τη δράση, τον διάλογο. Αποτελεί ουσιαστικό μέρος του έργου, λειτουργικό στοιχείο της αφήγησης.

 

Ο Maurice Jaubert, πίστευε ότι η μουσική πρέπει να κάνει κατανοητό το ρυθμό της εικόνας, χωρίς να προσπαθεί μανιωδώς να δώσει μια μετάφραση του περιεχομένου της, είτε αυτό είναι συγκινησιακής, δραματικής ή ποιητικής τάξης [βιβλ: Maurice Jaubert, από διάλεξη στη γαλλική Οθόνη, 3 Ιουλίου 1946]

 

Η σχέση θα πρέπει να είναι αμφίδρομη.

Ο Ζακ Πρεβέρ, έγραφε ότι η μουσική του Jaubert για το αριστούργημα του Jean Vigo, L'Atalante, «συνόδευε ακούραστα και αδιάλλακτα τις εικόνες στην οθόνη. Εκείνες πάλι, μαγεμένες από την τόσο ωραία και τόσο πιστή μουσική, τη συνόδευαν με τη σειρά τους» [βιβλ: Jacques Prevert, απόσπασμα από ανέκδοτο κείμενό του, 1944]

 

Ο Arthur Honegger, συμβουλεύει κάθε συνθέτη που γράφει μουσική για κάποιο φιλμ, να αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο στις παρορμήσεις του, παράλληλα όμως να επαγρυπνεί ώστε η μουσική του να συμπίπτει στενά με την οπτική γωνία και τη ψυχική κατάσταση του κινηματογραφιστή [βιβλ: Arthur Honegger, Incantation aux fossils, Ed. d’ Ouchy, Lausanne 1949]

 

O Prokofiev, με τη σειρά του, συνιστά στους συνθέτες να εμβαθύνουν, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της κινηματογραφικής γραφής [βιβλ: Serge Prokofiev, Το ιστορικό σοβιετικό φιλμ, Μάρτιος 1940]

 

Η μουσική για τον κινηματογράφο είναι από τη φύση της προγραμματική.

Περιθώρια για αυτοσχεδιασμό είχαν μόνο οι μουσικοί στις αίθουσες του βωβού.

Όμως τι συμβαίνει όταν το soundtrack της ταινίας υπογράφει κάποιος μεγάλος της jazz, μιας μουσικής που «βασίζεται» στον αυτοσχεδιασμό; Ο σκηνοθέτης Louis Malle συναντήθηκε με τον Miles Davis στο …ασανσέρ και κατέληξαν στην ιδέα ενός απόλυτου αυτοσχεδιασμού.

 

Στην ταινία Ασανσέρ για το Ικρίωμα, έχουμε κάτι το μοναδικό στα χρονικά.

Έχουμε να κάνουμε με καθαρά αυτοσχεδιαστική μουσική: Οι μουσικοί του Miles Davis έπαιζαν και την ίδια στιγμή έβλεπαν για πρώτη φορά την αντίστοιχη σεκάνς.

Ο Miles, βέβαια, είχε κάνει κάποια "προσχέδια".

Αυτοσχεδίαζαν, λοιπόν, πολλές φορές πάνω σε κάθε σεκάνς, ενώ ο Louis Malle, σε ρόλο παραγωγού επέλεξε πώς και πού θα ταίριαζε η μουσική που ηχογραφήθηκε.

Επιδίωξε, η μουσική να είναι συγχρόνως το συμπλήρωμα, το αντίθετο και ο σχολιασμός της εικόνας. [βιβλ: Louis Malle, Jazz – Hot, τεύχος 155]

 

Η μουσική του Miles είναι σημαντική για το αισθητικό της αποτέλεσμα, τόσο «αυτόνομα» σαν μουσική jazz, όσο και σε σχέση με τις εικόνες. Και ήταν αρκετή μια τετράωρη ηχογράφηση, μια νύκτα του Δεκέμβρη, το 1957.

 

Κάτι ανάλογο συνέβη και στην περίπτωση του Γιάννη Σπάρτακου. Ο Γιάννης Σπάρτακος ήταν ένας από τους πρώτους μεγάλους πιανίστες -που πρωτο ανακάλυψε και την Ρένα Βλαχοπούλου στα πρώτα της βήματα- που μπροστά σε κινηματογραφικό πανί με ένα πιάνο δημιουργούσε μουσική επιτόπου. Είναι λίγο περίεργο να εντάξει κάποιος το τί είδους μουσική θα βάλει σε κάποια εικόνα γιατί η μουσική από μόνη της νομίζω περιέχει εικόνες και εκεί θέλει προσοχή. Εξυπηρετεί την εικόνα αλλά και άλλες φορές την υπερβαίνει. Νομίζω έχει κάποια σχέση το οτι στις βουβές ταινίες η μουσική που επιλέχθηκε ήταν κλασσική, καθώς, κατά κάποιο τρόπο, η μεγάλη πληθωρικότητα της μουσικής αυτού του στύλ αντικαθιστά τον λόγο.

 

Στη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ, δηλαδή τις τρεις δεκαετίες του 1930-40-50, η μουσική στις ταινίες ήταν κάτι το αναντικατάστατο και αποφασιστικό. Αυτή ήταν που καθοδήγησηε τα εκατομμύρια των θεατών μέσα από τον δαίδαλο των συναισθημάτων. Η μουσική αυτή ανακαλύπτεται και πάλι σαν ένα είδος ιδιαίτερης αμερικάνικης τέχνης τώρα που η χρυσή εποχή έχει περάσει. Η τέχνη αυτή αποκαλείται μουσική υπόκρουση. Συχνά όμως κατόρθωσε να φτάνει σε πρώτο πλάνο και ν’ αποκτήσει την ίδια σημασία με τ’ άλλα πρωτεύοντα στοιχεία της ταινίας την οποία υπηρετούσε.

 

Η μουσική υπόκρουση έκανε τα κυνηγητά πιο συναρπαστικά, τις ερωτικές σκηνές πιο λυρικές, την αγωνία πιο έντονη και το μεγαλοπρεπές ακόμα πιο πομπώδες. Ανήκει στην εποχή που ο κινηματογράφος ήταν ωραιότερος από την ζωή και η μουσική υπόκρουση τον βοηθούσε να είναι τέτοιος. [βιβλ: Γιάννης Φλέσσας, «Μουσική στα 55mm» εκδ. Αιγόκερως]

 

Πέρα από όλα αυτά, ας μη ξεχνάμε ότι ο κινηματογράφος παραμένει, για το ευρύ κοινό, ο κύριος φορέας της συμφωνικής μουσικής. Σε αρκετές περιπτώσεις, μουσική που δεν γράφτηκε ειδικά για κάποια ταινία, χρησιμοποιήθηκε με τρόπο εξαιρετικό.

Συνθέτες όπως ο Ραχμάνινοφ, ο Μότσαρτ, ο Μάλερ «δάνεισαν» συχνά τη μουσική τους σε αριστουργήματα της 7ης Τέχνης.

 

Βέβαια, ας μην ξεχνάμε πως σήμερα πια η κινηματογραφική μουσική γράφεται με έναν σκοπό: να εξυπηρετεί την ταινία για την οποία γράφτηκε. Το αν θα μπορεί να «σταθεί» μόνη της σαν μουσικό άκουσμα δεν ενδιαφέρει τόσο πολύ όσο να βοηθάει την δράση της κάθε ταινίας. Αν θα μπορεί να ακούγεται ξεχωριστά από την ταινία σαν ένα αυτόνομο μουσικό έργο θα είναι ευτύχημα και εδώ ταιριάζει κάτι που είχε πει ο συνθέτης John Williams: «"If you can take a film score out of the film and it stands on its own as listenable music, it's more or less a lucky accident, because you're asking it to fulfill a purpose for which it wasn't conceived.»

 

001. 1000 airplanes on the roof [Philip Glass]

002. 17 Mgnovenij Vesny [Mikael Tariverdiev]

003. 2046 [Various]

004. 24 hour party people [Various]

005. A bout de souffle [Martial Solal]

006. A very long engagement [Angelo Badalamenti]

007. A world apart [Hans Zimmer]

008. Aberdin [Zbigniew Preisner]

009. All that Jazz [Various]

010. Alys Robi [isabbell Boulai]

011. American Beauty [Tomas Newman]

012. Avalon [Kawai Kenji]

013. Baraka [Michael Stearns]

014. Before sunset and before sunrise [Various]

015. Big Fish [Danny Elfman]

016. Black hawk down [Hans Zimmer]

017. Boccaccio 70 [Nino Rota & A. Trovajoli & P. Umiliani]

018. Cadjo dilo [Various]

019. California in blue [Jan Kaczmarek]

020. Catch me if you can [John Williams]

021. Choses de la vie [Philippe Sarde]

022. Cinema du monde [Various]

023. Coffee and cigarettes [Various]

024. Come back charleston blue [Donny Hathaway]

025. Comedy Italian Style [Various]

026. Cry freedom [F. George & J. Gwangwa]

027. Cuba Feliz [Various]

028. Damage [Zbigniew Preisner]

029. Dead man walking [Various]

030. Death on the Nile [Nino Rota]

031. Diva [Vladimir Cosma]

032. Donnie Darko [Michael Andrews]

033. Edward Scissorhands [Danny Elfman]

034. Extraits de Gabriel Yared [Gabriel Yared]

035. Eyes wide shut [Various]

036. Fahrenheit 451 [bernard Herrmann]

037. Fateless [Ennio Morricone]

038. Finding Neverland [Jan Kaczmarek]

039. Genesis [bruno Coulais]

040. Gladiator [Hans Zimmer & Lisa Gerrard]

041. Grace of my heart [Various]

042. Hamlet [Dimitri Sostakovich]

043. Hana Bi [Joe Hisaishi]

044. Havana [Dave Grusin]

045. His name was King [Luis Bacalov]

046. House of flying daggers [shigeru Umebayashi]

047. Il cinema de Ettore Scola [Armando Trovajoli]

048. Jackie Brown [Various]

049. Joe Hisaishi meets Kitaro films [Joe Hisaishi]

050. Judjment night [Various]

051. Kaos [Nicola Piovani]

052. Last tango in Paris [Gato Barbieri]

053. Le mur [O. Sahin & S. Bakirel]

054. Les choristes [bruno Coulais]

055. Lieberstraum [Mike Figgis]

056. Live flesh [Alberto Iglesias]

057. Midnight in the garder of Good and Evil [Various]

058. Mona Lisa smile [Various]

059. Movie masterpieces [Ennio Morricone]

060. Musica de film erotici [Various]

061. Musiques de films di Nicola Piovani [Various]

062. Mystic river [Clint Eastwood]

063. Nenette et Boni [Tindersticks]

064. Ocean's twelve [David Holmes]

065. Once upon a time in America [Ennio Morricone]

066. One from the heart [Tom Waits]

067. One night stand [Mike Figgis]

068. Orlando [David Motion & Sally Potter]

069. Out of Africa [John Barry]

070. Princess Mononoke Symphonic suite [Joe Hisaishi]

071. Ray [Ray Charles]

072. Red violin [John Corigliano]

073. Rushmore [Various]

074. Sacco e Vanzetti [Ennio Morricone]

075. Shakespeare in love [stephen Warbeck]

076. Six feet under [Various]

077. Sommersby [Danny Elfman]

078. Summer of '42 [Michel Legrand]

079. The barber of Siberia [Eduard Artemyev]

080. The bone collector [Craig Armstrong]

081. The cider house rules [Rachel Portman]

082. The claim [Michael Nyman]

083. The fifth element [Eric Serra]

084. The hours [Philip Glass]

085. The killing fields [Mike Oldfield]

086. The last emperor [Ryuichi Sakamoto & David Byrne]

087. The last September [Zbigniew Preisner]

088. The last temptation of Christ / Passion [Peter Gabriel]

089. The long riders [Ry Cooder]

090. The longest yard [Various]

091. The man without a past [Various]

092. The nightmare before Christmas [Danny Elfman]

093. The omen [Jerry Goldsmith]

094. The prince and the pauper [Erich Wolfgang Korngold]

095. The saddest musin in the world [Christopher Dedrick]

096. The third miracle [Jan Kaczmarek]

097. Todo sobre mi madre [Alberto Iglesias]

098. Trouble every day [Tindersticks]

099. What dreams may come [E. Morricone & M. Kamen]

100. Wings of desire [Jurgen Knieper]

 

Προτείνω λοιπόν να ακούσετε όσα από τα παραπάνω soundtracks θέλετε, ιδιαίτερα εκείνα που έχετε δει τις ταινίες που συνοδεύουν. Και ίσως επιβεβαιώσετε κι εσείς ότι η Μουσική έχει όντως τη δύναμη να δημιουργεί και να πλάθει εικόνες είτε έχει γραφτεί για να τις συνοδεύει είτε όχι...

 

---

 

Το κειμενο - δουλεια-εξαιρετικη εργασια οφειλεται σε 4 γυναικες απο αλλο φορουμ . Τα ευσημα δικα τους .

[paredwse]

[i']Το κειμενο - δουλεια-εξαιρετικη εργασια οφειλεται σε 4 γυναικες απο αλλο φορουμ . Τα ευσημα δικα τους .[/i]

 

Για να τους αποδώσουμε τα οφειλόμενα εύσημα, καλό θα ήταν να αναγράφεται η πλήρης πηγή. Αλλιώς μάλλον αίρεται η χρησιμότητα της υποσημείωσης.

[paschalia]

Το ''αλλο φορουμ'' ειναι το http://www.rapanaki.gr/forum .

Και επειδη ειναι κλειστο φορουμ για τους επισκεπτες - σαν το insomnia site forum- εγινε απλα η αναφορα χωρις λεπτομερειες + oτι δεν ηθελα να κανω διαφημιση .

[paredwse]

Το ''αλλο φορουμ'' ειναι το http://www.rapanaki.gr/forum .

Και επειδη ειναι κλειστο φορουμ για τους επισκεπτες - σαν το insomnia site forum- εγινε απλα η αναφορα χωρις λεπτομερειες + oτι δεν ηθελα να κανω διαφημιση .

 

1. Ένας λόγος παραπάνω να αναφερθεί το συγκεκριμένο forum. Κάποια μέλη από εδώ μπορεί να θέλουν να γίνουν μέλη και εκεί.

 

2. Η διαφήμιση είναι θεμιτή όταν γίνεται με θεμιτά μέσα (δηλ. χωρίς spamming).

[paschalia]

Whatever .

Η οποιαδηποτε μορφης διαφημιση δεν μ'αρεσει γι'αυτο και δεν το ανεφερα .

 

Ενιγουει , υποθετω οτι κλεινει το -σχετικο- οφτοπικ εδω ?

[marios1957]

Όχι ακόμα...

 

[off_topic]Όμορφη παρεϊτσα έχετε φτιάξει.[/off_topic].

[DimAslan]

Star Wars (Episodes IV - V - VI) - Composed by John Williams.

 

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές και αναγνωρίσιμες - νομίζω - μουσικές επενδύσεις που υπάρχουν...