Moderna: To εμβόλιο κατά του Covid-19 καταγράφει ποσοστά προστασίας της τάξης του 95%

Tα αποτελέσματα αυτά παρουσιάζονται λίγες μόλις ημέρες μετά την ανακοίνωση αντίστοιχων στοιχείων από τη Pfizer και έρχονται να ενισχύσουν την αισιοδοξία πως τα νέα αυτά εμβόλια μπορούν να συμβάλουν στον τερματισμό της πανδημίας. Και οι δύο εταιρίες εφάρμοσαν μια άκρως καινοτόμα και πειραματική προσέγγιση για το σχεδιασμό των εμβολίων τους.

Η Moderna έκανε λόγο για μια «σπουδαία ημέρα», ενημερώνοντας πως η εταιρία σκοπεύει να υποβάλλει αίτημα έγκρισης του εμβολίου για γενική χρήση εντός των αμέσως επομένων εβδομάδων. Σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα δεν παύουν να είναι προκαταρκτικά, ενώ αναπάντητα παραμένουν καίρια ερωτήματα.

Πόσο αποτελεσματικό είναι;

Στις δοκιμές συμμετείχαν 30.000 άτομα στις ΗΠΑ, με τα μισά εξ αυτών να λαμβάνουν δύο δόσεις του εμβολίου, με διαφορά τεσσάρων εβδομάδων. Στα υπόλοιπα άτομα χορηγήθηκαν πλασματικά εμβόλια. Η ανάλυση βασίστηκε στα στοιχεία από τα πρώτα 95 άτομα που εμφάνισαν συμπτώματα του Covid-19.
Από αυτά τα περιστατικά, μόνο πέντε αφορούσαν άτομα στα οποία είχε χορηγηθεί το εμβόλιο, ενώ τα 90 αφορούσαν συμμετέχοντες στους οποίους δεν είχε χορηγηθεί το πραγματικό σκεύασμα. Η εταιρία αναφέρει πως το εμβόλιο προστάτεψε το 94,5% των ατόμων.

Από τα δεδομένα προκύπτει επίσης ότι καταγράφηκαν 11 περιπτώσεις οξείας μόλυνσης από τον ιό, όμως καμία από αυτές δεν αφορούσε εμβολιασμένο άτομο. «Η συνολική αποτελεσματικότητα αποδείχτηκε εκπληκτική… πρόκειται για μια σπουδαία ημέρα», δήλωσε στο BBC News ο Tal Zaks, επικεφαλής της ιατρικής ομάδας της Moderna. Ο δρ. Stephen Hoge, πρόεδρος της εταιρίας, ανέφερε χαρακτηριστικά πως, όταν έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα, χαμογελούσε «αμίλητος, επί ένα ολόκληρο λεπτό».

Μιλώντας στο BBC News, δήλωσε τα εξής: «Δεν νομίζω ότι κανείς μας ήλπιζε πως το εμβόλιο θα αποδεικνυόταν κατά 94% αποτελεσματικό στην προστασία από τον Covid-19, ήταν πραγματικά συγκλονιστικό μόλις το συνειδητοποιήσαμε».

Πότε θα έχω πρόσβαση σε αυτό;

Εξαρτάται από το πού κατοικείτε στον πλανήτη και πόσων ετών είστε.

Η Moderna ενημέρωσε πως θα υποβάλλει αίτημα έγκρισης στις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Εκτιμά πως θα έχει 20 εκατομμύρια δόσεις διαθέσιμες για τη συγκεκριμένη χώρα.

Μέσα στον επόμενο χρόνο η εταιρία ελπίζει πως θα έχει ένα δισεκατομμύριο δόσεις διαθέσεις για ολόκληρη τον κόσμο και σχεδιάζει να υποβάλει αιτήματα έγκρισης και σε άλλες χώρες. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου εξακολουθεί να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη Moderna, καθώς το εμβόλιό της δεν συμπεριλαμβάνεται στα έξι που έχουν ήδη παραγγελθεί. Εκτιμά πως το εμβόλιο της Moderna δεν θα είναι διαθέσιμο πριν την άνοιξη του επόμενου έτους. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει παρουσιάσει ήδη σχέδια τα οποία δίνουν προτεραιότητα στον εμβολιασμό κατά προτεραιότητα των ηλικιωμένων.

Τι δεν γνωρίζουμε;

Εξακολουθούμε να μη γνωρίζουμε για πόσο διάστημα διαρκεί η ανοσία, καθώς θα χρειαστεί η παρακολούθηση των εθελοντών για πολύ μεγαλύτερη χρονική περίοδο, προκειμένου να απαντηθεί το συγκεκριμένο ερώτημα.

Υπάρχουν ήδη ενδείξεις πως το εμβόλιο προσφέρει κάποια προστασία σε άτομα που ανήκουν στις ηλικιακά μεγαλύτερες ομάδες και κινδυνεύουν περισσότερο να καταλήξουν από τον ιό, όμως δεν υπάρχουν ακόμη πλήρη δεδομένα. Ο κύριος Zaks δήλωσε στο BBC πως τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της η εταιρία μέχρι στιγμής δείχνουν πως το εμβόλιο «δεν φαίνεται να χάνει την αποτελεσματικότητά του» στους πιο ηλικιωμένους.
Δεν είναι επίσης γνωστό κατά πόσο το εμβόλιο απλά εμποδίζει τους ανθρώπους από το να νοσήσουν βαριά ή αποτρέπει και την εξάπλωση του ιού από τα εμβολιασμένα άτομα.

Τα παραπάνω ερωτήματα θα καθορίσουν και το πώς θα χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο εμβόλιο.

Είναι ασφαλές;

Δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια του εμβολίου, όμως κανένα φαρμακευτικό σκεύασμα, ούτε καν η παρακεταμόλη, δεν είναι 100% ασφαλές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συμμετέχοντες ανέφεραν βραχυχρόνια κόπωση, πονοκεφάλους και άλγη, μετά τον εμβολιασμό.
«Οι παρενέργειες αυτές είναι αναμενόμενες μετά τη χορήγηση ενός εμβολίου που ενεργεί και προκαλεί τη σωστή αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος», διευκρίνισε ο καθηγητής Peter Openshaw, του Imperial College, στο Λονδίνο.

Μοιάζει με το εμβόλιο της Pfizer;

Και τα δύο εμβόλια ακολουθούν την ίδια προσέγγιση, που περιλαμβάνει την έγχυση τμήματος του γενετικού κώδικα του ιού, προκειμένου να προκληθεί η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα προκαταρκτικά δεδομένα που έχουμε δει μέχρι στιγμής είναι παρόμοια, με το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech να καταγράφει αποτελεσματικότητα γύρω στο 90% και της Moderna περίπου 95%.

Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο δοκιμές εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη, επομένως τα τελικά ποσοστά θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Το εμβόλιο της Moderna φαίνεται πως είναι ευκολότερο στην αποθήκευση, καθώς παραμένει δραστικό στους μείον 20 βαθμούς Κελσίου για διάστημα έως έξι μηνών και μπορεί να διατηρηθεί σε ένα οικιακό ψυγείο για διάστημα έως και ενός μήνα.

Το εμβόλιο της Pfizer απαιτεί υπέρψυχρη αποθήκευση, γύρω στους μείον 75 βαθμούς Κελσίου, ενώ σε ένα οικιακό ψυγείο διατηρείται για διάστημα πέντε ημερών. Το εμβόλιο Sputnik V, το οποίο αναπτύχθηκε στη Ρωσία, παρουσίασε επίσης προκαταρκτικά δεδομένα, τα οποία εμφανίζουν την αποτελεσματικότητά του να κυμαίνεται στο 92%. Όπως και στην περίπτωση του εμβολίου της Pfizer, έτσι στην περίπτωση της Moderna, το εμβόλιο αυτό ακολουθεί μια άκρως πειραματική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει την έγχυση τμήματος του γενετικού κώδικα του ιού στον εμβολιαζόμενο, προκειμένου να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό σύστημα στην αντιμετώπισή του. Στόχος του εμβολίου είναι να εκπαιδεύσει τον οργανισμό να παράγει αντισώματα και παράλληλα να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να δημιουργήσει τα επονομαζόμενα Τ-λεμφοκύτταρα, προκειμένου να καταπολεμήσει τον κορωνοϊό.

Πότε θα λήξει η πανδημία;

Μέσα σε διάστημα μίας εβδομάδας, τα θετικά αποτελέσματα από τα δύο αμερικανικά και το ρωσικό εμβόλιο έχουν εκτοξεύσει τις προοπτικές τερματισμού της πανδημίας. Πριν από αυτά τα πρώτα αποτελέσματα, γινόταν λόγος για ένα εμβόλιο το οποίο θα παρείχε προστασία γύρω στο 50%. Οι προβλέψεις αυτές καταρρίφθηκαν πανηγυρικά, καθώς όχι μόνο αποδεικνύεται πως είναι εφικτή η δημιουργία εμβολίων αλλά φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ισχυρά.

Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δημιουργούν κλίμα αισιοδοξίας πως και τα υπόλοιπα εμβόλια που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης θα αποδειχτούν επίσης επιτυχημένα, όμως καθώς η αρχική πρόκληση οδεύει προς το τέλος της, προκύπτει μια νέα. Η προσπάθεια που θα απαιτηθεί για τον εμβολιασμό, ενδεχομένως δισεκατομμυρίων ανθρώπων, σε ολόκληρο τον πλανήτη, προβλέπεται τιτάνια.

Ορισμένοι ειδικοί κάνουν λόγο για επιστροφή στην κανονικότητα ως την άνοιξη, άλλοι μεταθέτουν το στόχο αυτό για τον επόμενο χειμώνα, ενώ δεν λείπουν κι εκείνοι που θεωρούν πως μας περιμένει μακρύς δρόμος. Η απάντηση θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα μπορέσουν οι διάφορες χώρες να διαθέσουν αυτή την «εμφιαλωμένη ελπίδα» στους ανθρώπους.

Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις;

«Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Moderna είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και μας επιτρέπουν να είμαστε αισθητά πιο αισιόδοξοι πως θα έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ μιας σειράς αποτελεσματικών εμβολίων μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες», δήλωσε ο καθηγητής Peter Openshaw, του Imperial College, στο Λονδίνο. «Χρειαζόμαστε αναλυτικότερες πληροφορίες», συμπλήρωσε, «από αυτές που περιλαμβάνονται στο δελτίο τύπου, όμως η ανακοίνωση αυτή σαφώς ενισχύει το γενικότερο κλίμα αισιοδοξίας».

Η καθηγήτρια Trudie Lang, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, έκανε λόγο για μια «Πραγματικά ευχάριστη είδηση, καθώς βλέπουμε ένα ακόμη εμβόλιο με ανάλογα ποσοστά αποτελεσματικότητας σε σχέση με εκείνα που ανέφερε την περασμένη εβδομάδα η Pfizer. «Έχουμε μια πρώτη ανάλυση των δεδομένων, που σημαίνει πως υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις εμφάνισης συμπτωμάτων μεταξύ των εμβολιασμένων εθελοντών ώστε να προκύπτουν στατιστικά σημαντικά στοιχεία που επέτρεψαν στην ομάδα να άρει το πλαίσιο της τυφλής δοκιμής ώστε να διαπιστώσει ποιοι είχαν λάβει το δραστικό εμβόλιο και σε ποιους είχε χορηγηθεί πλασματικό».

Ο δρ. Richard Hatchett, επικεφαλής της Συμμαχίας Καινοτομιών Επιδημικής Προετοιμασίας, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα της Moderna είναι ό,τι καλύτερο θα μπορούσαμε να ελπίζουμε και είναι, πράγματι, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά».