Εκτεταμένη απάτη στην έρευνα για το Αλτσχάιμερ φανερώνει σοβαρά κενά στον επιστημονικό έλεγχο

Έξι κορυφαίοι ερευνητές βρίσκονται στο επίκεντρο του σκανδάλου, με περισσότερες από 200 επιστημονικές δημοσιεύσεις να περιέχουν ύποπτα δεδομένα και παραποιημένες εικόνες. Ο Berislav Zlokovic, κορυφαίος ερευνητής παγκοσμίως στον τομέα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, έχει δεκάδες δημοσιεύσεις με προβληματικά στοιχεία σε έγκριτα περιοδικά όπως το Nature Medicine και το Journal of Neuroscience. Οι έρευνές του οδήγησαν στη χορήγηση 30 εκατομμυρίων δολαρίων στην εταιρεία ZZ Biotech για την ανάπτυξη ενός φαρμάκου που τελικά απέτυχε στις κλινικές δοκιμές.

Ο Eliezer Masliah, πρώην Διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Γήρανσης των ΗΠΑ, εμπλέκεται σε 132 ύποπτες δημοσιεύσεις. Η έρευνά του επηρέασε σημαντικά την ανάπτυξη των φαρμάκων prasinezumab από τη Roche Pharmaceuticals και Minzasolmin για τη νόσο Πάρκινσον, με 238 ενεργές πατέντες να βασίζονται στο αμφισβητούμενο έργο του.

Ο Marc Tessier-Lavigne, πρώην πρόεδρος του Stanford, βρέθηκε στο επίκεντρο της έρευνας με 12 δημοσιεύσεις υπό αμφισβήτηση, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών άρθρων στα περιοδικά Cell, Science και Nature. Η Genentech, όπου εργάστηκε μεταξύ 2001-2008, έχασε εκατομμύρια βασίζοντας την έρευνά της στα αποτελέσματά του.

Ο Sylvain Lesné, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, έχει 20 δημοσιεύσεις με ύποπτες εικόνες, συμπεριλαμβανομένου ενός πολύ σημαντικού άρθρου στο Nature του 2006 με πάνω από 3.500 αναφορές. Η έρευνά του επηρέασε σημαντικά την κατεύθυνση του πεδίου και τις κλινικές δοκιμές της Cassava Biosciences.

Ο Hoau-Yan Wang, καθηγητής στο CUNY, κατηγορείται για απάτη σε 20 δημοσιεύσεις και σε αιτήσεις χρηματοδότησης που οδήγησαν σε επιχορηγήσεις 16 εκατομμυρίων δολαρίων από το NIH. Σύμφωνα με κατηγορίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης τον Ιούνιο του 2024, διέπραξε απάτη σε αιτήσεις επιχορηγήσεων μεταξύ 2017-2021.

Ο Domenico Praticò έχει 36 δημοσιεύσεις με ύποπτα δεδομένα και εικόνες. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από ειδικούς όπως η Elizabeth Bik για διερεύνηση, το Πανεπιστήμιο Temple αρνείται να προχωρήσει σε έρευνα.

"Η άμεση ζημιά είναι προφανής: σπατάλη χρηματοδότησης και χαμένος χρόνος στον τομέα, καθώς οι ερευνητές χρησιμοποιούν αυτά τα αποτελέσματα ως αφετηρία για τα δικά τους πειράματα", δηλώνει ο καθηγητής Thomas Südhof του Stanford.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η καθυστέρηση στον εντοπισμό της απάτης. Χαρακτηριστικά, χρειάστηκαν 16 χρόνια για να αποκαλυφθεί η απάτη στη σημαντική δημοσίευση του Lesné στο Nature το 2006. Ο Derek Lowe, ειδικός στον τομέα, επισημαίνει: "Το έργο του Lesné φαίνεται πλέον ύποπτο σε όλο το εύρος των δημοσιεύσεών του. Η πρωτεΐνη Aβ*56 που περιέγραψε δεν φαίνεται καν να υπάρχει, παρόλο που η έρευνα επιτάχυνε σημαντικά το πεδίο της β-αμυλοειδούς."

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα των ειδικών στη δικανική επιστήμη, το πραγματικό ποσοστό σκόπιμης απάτης σε επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους εκτιμάται στο 14%, πολύ υψηλότερο από το 2% που αναφερόταν παλαιότερα.

• Επιστήμη