Φλόριντα: 750 εκατομμύρια γενετικά τροποποιημένα κουνούπια πρόκειται να απελευθερωθούν

Στόχος είναι η μείωση του αριθμού των κουνουπιών που είναι φορείς ασθενειών που προκαλούνται από ιούς όπως ο δάγκειος και ο Ζίκα.

Το πράσινο φως για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος, το οποίο δόθηκε μετά από χρόνια διαβουλεύσεων, προκάλεσε την άμεση αντίδραση περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες προειδοποιούν για απρόβλεπτες επιπτώσεις. Μία από τις ομάδες αυτές καταδίκασε το πρόγραμμα, χαρακτηρίζοντάς το σαν ένα δημόσιο «πείραμα στη λογική του Jurassic Park». Ακτιβιστές προειδοποιούν για ενδεχόμενες βλάβες στα οικοσυστήματα, καθώς και την πιθανή εμφάνιση υβριδικών κουνουπιών, τα οποία θα είναι ανθεκτικά στα εντομοκτόνα.

Όμως, η εταιρία που θα τρέξει το πρόγραμμα διαβεβαιώνει πως δεν πρόκειται να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις για τους ανθρώπους και ευρύτερα το περιβάλλον, παραπέμποντας σε μια σειρά ερευνών που πραγματοποιήθηκαν με τη στήριξη του κράτους.

Το σχέδιο, που προβλέπει την απελευθέρωση των κουνουπιών μέσα στο 2021 στο Φλόριντα Κιζ, μια αλυσίδα νησιών, προχωρά από τη στιγμή που οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές ενέκριναν τα τροποποιημένα κουνούπια. Το Μάιο, η Περιβαλλοντική Υπηρεσία των ΗΠΑ χορήγησε άδεια στην αμερικανικών συμφερόντων εταιρία Oxitec, η οποία εδρεύει στη Βρετανία, προκειμένου να εκκολάψει τα γενετικά τροποποιημένα κουνούπια, αρσενικά μέλη του γένους Αηδής ο αιγυπτιακός (Aedes aegypti), γνωστότερα ως «κουνούπια-τίγρεις», ενώ στο πλαίσιο του προγράμματος περιγράφονται με τον κωδικό ΟΧ5034.

Τα κουνούπια του συγκεκριμένου γένους είναι γνωστοί φορείς ασθενειών θανατηφόρων για τον άνθρωπο, όπως ο δάγκειος πυρετός, ο κίτρινος πυρετός καθώς και άλλες νόσοι. Μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν τους ανθρώπους, καθώς χρειάζονται αίμα προκειμένου να σχηματίσουν αυγά. Επομένως, το σχέδιο προβλέπει την απελευθέρωση αρσενικών, γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών, τα οποία οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες ευελπιστούν πως θα ζευγαρώσουν στη συνέχεια με θηλυκά κουνούπια στη φύση.

Τα αρσενικά, όμως, φέρουν μέσα τους μια πρωτεΐνη, η οποία θα εξοντώσει όλους τους θηλυκούς απογόνους τους, πριν φτάσουν σε ηλικία που θα χρειαζόταν αίμα για να αναπαραχθούν. Τα αρσενικά, που τρέφονται αποκλειστικά με νέκταρ, θα επιβιώσουν και θα μεταδώσουν τα γονίδια.
Στην πορεία, στόχος είναι να μειωθεί ο πληθυσμός των κουνουπιών-τίγρεων στην περιοχή, περιορίζοντας με τον τρόπο τη μετάδοση ασθενειών στους ανθρώπους.

Την περασμένη Τρίτη, στελέχη της Υπηρεσίας Ελέγχου Κουνουπιών στο Φλόριντα Κιζ έδωσαν την τελική έγκριση για την απελευθέρωση 750 εκατομμυρίων γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών, σε ένα διάστημα δύο ετών.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που επικρίνουν το σχέδιο, ανάμεσά τους και σχεδόν 240.000 άτομα που υπέγραψαν αίτημα το οποίο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα Change.org και το οποίο ασκεί δριμεία κριτική στο σχέδιο της Oxitec να χρησιμοποιήσει αμερικανικές πολιτείες «ως χώρο δοκιμών για αυτά τα μεταλλαγμένα ζωύφια».

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Oxitec, η εταιρία κατέγραψε θετικά αποτελέσματα από τις δοκιμαστικές εφαρμογές του προγράμματος στη Βραζιλία. Ήδη σχεδιάζει να εφαρμόσει το σχέδιο και στο Τέξας, αρχής γενομένης από το 2021, έχοντας εξασφαλίσει ήδη έγκριση από τις αρμόδιες ομοσπονδιακές υπηρεσίες, όχι όμως τις πολιτειακές και τοπικές αρχές, σύμφωνα με το ρεπορτάζ. Σε δήλωση με την οποία απορρίπτει το πρόγραμμα, η περιβαλλοντική οργάνωση Friends of the Earth (Φίλοι της Γης) ανέφερε πως «Η απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών θα θέσει αναίτια σε κίνδυνο τους ανθρώπους, το περιβάλλον και είδη που βρίσκονται σε κίνδυνο, μεσούσης της πανδημίας».

Απαντώντας, επιστήμονας της Oxitec δήλωσε στο Associated Press: «Έχουμε απελευθερώσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο από τα κουνούπια μας, όλα αυτά τα χρόνια. Δεν υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος για το περιβάλλον ή τους ανθρώπους». Τα κουνούπια-τίγρεις δεν είναι γηγενές είδος στη νότια Φλόριντα και συνήθως απαντώνται σε αστικές περιοχές, όπου ζουν γύρω από λιμνάζοντα νερά. Σε πολλές περιοχές, μεταξύ των οποίων το Φλόριντα Κιζ, έχουν αναπτύξει αντοχές στα εντομοκτόνα.