Σε μια εποχή όπου η προστασία των προσωπικών δεδομένων αποτελεί καίριο ζήτημα, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) του Ίλον Μασκ βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές νομικές προκλήσεις στην Ευρώπη.

Η Ιρλανδική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων (DPC) έχει προσφύγει στα δικαστήρια, ζητώντας την αναστολή της χρήσης προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων χρηστών για την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης.

Η διαμάχη ξεκίνησε όταν η X αποφάσισε να χρησιμοποιήσει δεδομένα χρηστών για την εκπαίδευση του μοντέλου AI "Grok", χωρίς να ενημερώσει ή να ζητήσει τη συγκατάθεσή τους. Η κίνηση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) της Ε.Ε., ο οποίος θέτει ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο για την οποιαδήποτε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Το τελευταίο διάστημα, όμως, η έγκριση χρήσης των προσωπικών δεδομένων για αυτούς τους σκοπούς εμφανίζεται προεπιλεγμένη στις ρυθμίσεις των χρηστών, επομένως όσοι δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο πρέπει να κάνουν αυτά τα βήματα προκειμένου να την απενεργοποιήσουν.

Η DPC, εκφράζοντας την ανησυχία της για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των χρηστών, ζητά από το δικαστήριο να αναστείλει ή να απαγορεύσει την επεξεργασία δεδομένων για σκοπούς που σχετίζονται με το AI γλωσσικό μοντέλο της X. Η υπόθεση αναμένεται να εξεταστεί περαιτέρω την επόμενη εβδομάδα στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ιρλανδίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η X δεν είναι η μόνη εταιρεία που αντιμετωπίζει τέτοιες προκλήσεις. Η Meta, για παράδειγμα, ανέστειλε παρόμοια σχέδια τον Ιούνιο μετά από πιέσεις των ρυθμιστικών αρχών. Ωστόσο, η στάση του Μασκ φαίνεται να είναι λιγότερο συνεργατική, με την εταιρεία να αρνείται τα αιτήματα της DPC για διακοπή της επεξεργασίας δεδομένων ή καθυστέρηση της κυκλοφορίας της νέας έκδοσης του Grok.

Οι νομικές προκλήσεις για την X δεν περιορίζονται μόνο στην Ιρλανδία. Πρόσφατα, η πλατφόρμα έχασε μια υπόθεση στην Ολλανδία σχετικά με τη συμμόρφωσή της με τις διατάξεις του GDPR, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει τις ανησυχίες της για πιθανές παραβιάσεις του Νόμου Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA). Οι πιθανές κυρώσεις για μη συμμόρφωση με αυτούς τους κανονισμούς μπορούν να φτάσουν έως και το 6% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών της εταιρείας.

Η στάση του Musk απέναντι στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς προστασίας δεδομένων έχει προκαλέσει ανησυχίες από την αρχή της θητείας του στο τιμόνι της εταιρείας. Παρότι η DPC είχε εκφράσει και στο παρελθόν τους προβληματισμούς της για την κατάσταση που διαμορφωνόταν, η ρυθμιστική αρχή δεν είχε προχωρήσει σε κάποια κίνηση μέχρι τώρα.

Ενημέρωση 17:11 - Σύμφωνα με ανακοίνωσή της , η εταιρεία X του Elon Musk αποφάσισε να διακόψει προσωρινά τη χρήση δεδομένων από αναρτήσεις Ευρωπαίων χρηστών για την εκπαίδευση του chatbot Grok. 

Η DPC, ως επικεφαλής ρυθμιστική αρχή για την X στην Ευρωπαϊκή Ένωση βάσει του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR), εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση της εταιρείας να αναστείλει την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από δημόσιες αναρτήσεις χρηστών στην ΕΕ και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) για το διάστημα από τις 7 Μαΐου έως την 1η Αυγούστου 2024. Η συμφωνία επιτεύχθηκε στο πλαίσιο μιας αίτησης που κατέθεσε η DPC στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ιρλανδίας. Η δικαστής Reynolds τόνισε ότι στο επίκεντρο της υπόθεσης βρίσκονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των υποκειμένων των δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ/ΕΟΧ.

Οι επίτροποι της DPC, Des Hogan και Dale Sunderland, χαιρέτισαν τη συμφωνία, επισημαίνοντας ότι η αναστολή της επεξεργασίας θα επιτρέψει στην DPC, σε συνεργασία με άλλες ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ/ΕΟΧ, να εξετάσει κατά πόσον η επεξεργασία συμμορφώνεται με τον GDPR.

Η X, σε ανακοίνωσή της, εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι χρήστες στην ΕΕ μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το Grok και να ελέγχουν τη χρήση των δεδομένων τους μέσω μιας απλής ρύθμισης απορρήτου. Η εταιρεία δήλωσε ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την DPC σε θέματα που αφορούν το Grok και άλλα ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης. Η υπόθεση αναβλήθηκε και θα εξεταστεί ξανά από το δικαστήριο τον Σεπτέμβριο. Η DPC, σε συνεργασία με άλλες ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ/ΕΟΧ, θα συνεχίσει να εξετάζει κατά πόσον η επεξεργασία συμμορφώνεται με τον GDPR.