Πρόστιμο ύψους 1,3 δισ. δολαρίων στη Meta για μεταφορά δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών του Facebook στις ΗΠΑ

Η απόφαση ελήφθη από την Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων της Ιρλανδίας (DPC), η οποία δήλωσε ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο για τη διαβίβαση δεδομένων στις ΗΠΑ παραβιάζει τον ΓΚΠΔ (GDPR) και δεν αντιμετωπίζει τους κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των χρηστών του Facebook στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η διαβίβαση δεδομένων στις ΗΠΑ είναι κρίσιμη για τη λειτουργία στόχευσης διαφημίσεων της Meta, η οποία βασίζεται στην επεξεργασία πολλαπλών streams προσωπικών δεδομένων από τους χρήστες της. Πέρυσι, η Meta προειδοποίησε ότι θα αναγκαστεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να κλείσει το Facebook και το Instagram στην ΕΕ εάν δεν είναι σε θέση να στείλει δεδομένα πίσω στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι πολιτικοί της ΕΕ το θεώρησαν αυτό ως προφανή απειλή και απάντησαν ότι η αποχώρηση από την ΕΕ θα αποτελούσε απώλεια για την ίδια τη Meta και όχι το αντίστροφο.

Προηγουμένως, αυτές οι μεταφορές δεδομένων προστατεύονταν από ένα διατλαντικό σύμφωνο γνωστό ως Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικότητας (Privacy Shield). Όμως το πλαίσιο αυτό κηρύχθηκε άκυρο το 2020, αφού το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ διαπίστωσε ότι δεν προστατεύει τα δεδομένα από την επεξεργασία από τα προγράμματα παρακολούθησης των ΗΠΑ.

Αν και η Meta έχει πλέον διαταχθεί να σταματήσει αυτές τις μεταφορές δεδομένων, υπάρχουν ορισμένες επιφυλάξεις που ωφελούν τον αμερικανικό γίγαντα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πρώτον, η απόφαση ισχύει μόνο για δεδομένα από το Facebook και όχι για άλλες εταιρείες της Meta, όπως το Instagram και το WhatsApp. Δεύτερον, υπάρχει μια πεντάμηνη περίοδος χάριτος προτού η Meta αναγκαστεί να σταματήσει τις μεταφορές δεδομέμον και επιπλέον μια εξάμηνη προθεσμία για να σταματήσει να κατέχει τα τρέχοντα δεδομένα στις ΗΠΑ. Τρίτον, και το πιο σημαντικό, η ΕΕ και οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται επί του παρόντος μια νέα συμφωνία για τη μεταφορά δεδομένων, η οποία θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ ήδη από αυτό το καλοκαίρι και το αργότερο από τον Οκτώβριο.

Παρά το ύψος-ρεκόρ του προστίμου, οι εμπειρογνώμονες εξέφρασαν αμφιβολίες ότι θα αλλάξει κάτι θεμελιώδες στις πρακτικές απορρήτου της Meta. Άλλοι όμως, πανηγύρισαν την εξέλιξη όπως ο Max Schrems, του οποίου η νομική προσφυγή του 2013 αποτελεί την απαρχή της σημερινής απόφαση και ο οποίος δήλωσε «Είμαστε ευτυχείς που βλέπουμε γι’ αυτή την απόφαση μετά από δέκα χρόνια δικαστικής διαμάχης».

Η ίδια η Meta περιέγραψε το πρόστιμο ως "αδικαιολόγητο και περιττό" σε μια ανάρτηση στο ιστολόγιο που έγραψαν ο πρόεδρος της Meta για τις παγκόσμιες υποθέσεις, Nick Clegg, και η επικεφαλής νομικός σύμβουλος της εταιρείας, Jennifer Newstead. Η εταιρεία τόνισε ότι είναι μόνο μία από τις "χιλιάδες" εταιρείες που χρησιμοποιούν παρόμοια νομικά πλαίσια για τη μεταφορά δεδομένων από την ΕΕ στις ΗΠΑ. «Προσφεύγουμε σε αυτές τις αποφάσεις και θα ζητήσουμε αμέσως αναστολή από τα δικαστήρια που μπορούν να αναστείλουν τις προθεσμίες εφαρμογής», γράφουν οι Clegg και Newstead.

Ο Schrems πάντως προβλέπει ότι οποιαδήποτε νομική προσφυγή κατά της απόφασης θα είναι ανεπιτυχής. Υποστηρίζει επίσης ότι το νέο πρωτόκολλο διαβίβασης δεδομένων ΕΕ-ΗΠΑ θα είναι εξίσου ευάλωτο σε νομικές αμφισβητήσεις με την τρέχουσα ρύθμιση. «Αν δεν διορθωθούν οι νόμοι περί παρακολούθησης των ΗΠΑ, η Meta θα πρέπει πιθανότατα να διατηρήσει τα δεδομένα της ΕΕ στην ΕΕ», δήλωσε ο Schrems.

• Meta
• Ευρωπαική Ένωση