Ανησυχίες για συναισθηματική εξάρτηση από το ChatGPT της OpenAI

Η εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης OpenAI, σε συνεργασία με το MIT Media Lab, πραγματοποίησε πρόσφατη μελέτη σχετικά με την επίδραση του δημοφιλούς chatbot της εταιρείας, ChatGPT, στην ψυχική κατάσταση των χρηστών. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν σύνδεση μεταξύ αυξημένης χρήσης του ChatGPT και αυξημένων συναισθημάτων μοναξιάς.

Σύμφωνα με τα ευρήματα που παρουσίασαν οι δύο οργανισμοί, οι οποίοι διεξήγαγαν ανεξάρτητα τις έρευνές τους και έπειτα συνδύασαν τα δεδομένα τους, η αλληλεπίδραση με το chatbot δύναται να επηρεάσει αρνητικά τη συναισθηματική κατάσταση των χρηστών, έστω και βραχυπρόθεσμα. Η έρευνα της OpenAI ανέλυσε περισσότερες από 40 εκατομμύρια αλληλεπιδράσεις με το chatbot, χωρίς ανθρώπινη παρακολούθηση για να διαφυλαχθεί η ιδιωτικότητα, κατά τη διάρκεια ενός μήνα. Παράλληλα, το MIT πραγματοποίησε έρευνα με περίπου 1.000 συμμετέχοντες επί διάστημα 28 ημερών.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το MIT, οι χρήστες που είχαν προσωπικές συζητήσεις με το ChatGPT παρουσίασαν μεγαλύτερη πιθανότητα να βιώσουν συναισθήματα μοναξιάς, ιδίως όταν υιοθετούνταν λειτουργίες φωνητικής ή γραπτής επικοινωνίας που επέτρεπαν συναισθηματική έκφραση. Η ουδέτερη φωνητική απόδοση του ChatGPT αποδείχθηκε λιγότερο πιθανό να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα στους χρήστες. Από την άλλη, ακόμα και χρήστες που χρησιμοποίησαν γραπτή επικοινωνία σε απλές καθημερινές συζητήσεις εμφάνισαν αυξημένη συναισθηματική εξάρτηση από το chatbot.

Επιπλέον, η έρευνα του MIT κατέδειξε πως όσοι συμμετέχοντες θεωρούσαν το ChatGPT ως φίλο τους –ιδίως εκείνοι που είχαν ήδη τάση ισχυρής προσκόλλησης στις σχέσεις τους– έτειναν να νοιώθουν ακόμη πιο μόνοι και πιο εξαρτημένοι συναισθηματικά από το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης κατά τη διάρκεια των πειραμάτων.

Στον αντίποδα, τα ευρήματα της OpenAI ανέφεραν ότι, σε γενικό επίπεδο, η συναισθηματική αλληλεπίδραση μέσω του ChatGPT ήταν σπάνια. Ακόμη και μεταξύ των πιο ένθερμων χρηστών της λειτουργίας Advanced Voice Mode –οι οποίοι ήταν και πιο πιθανό να δηλώσουν ότι αντιλαμβάνονται το chatbot ως φίλο–, τα συναισθηματικά αποτελέσματα της χρήσης παρέμειναν περιορισμένα.

Η OpenAI τόνισε ότι στόχος αυτών των ερευνών είναι να κατανοήσει τις προκλήσεις που πιθανόν να προκύψουν από τη χρήση της τεχνολογίας της, θέτοντας παράλληλα σαφή πρότυπα και όρια για τη χρήση των μοντέλων της. Σύμφωνα με την εταιρεία, τα αποτελέσματα αυτά στοχεύουν στο να δημιουργήσουν ρεαλιστικές προσδοκίες για τους χρήστες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μελέτες αυτές δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμα από ομότιμους ερευνητές. Πάντως, στον δημόσιο διαδικτυακό χώρο έχουν ήδη παραδεχτεί αρκετοί χρήστες –σε πλατφόρμες όπως το Reddit– ότι στρέφονται στο ChatGPT για να αντιμετωπίσουν συναισθηματικά ζητήματα αντί να απευθυνθούν σε κάποιο θεραπευτή.

• OpenAI
• ChatGPT