Η SpaceX επελέγη από τη NASA για την κατασκευή της σεληνιακής ακάτου

Η NASA επέλεξε τη SpaceX ως εταίρο της για την επιστροφή στη Σελήνη. Η εταιρία του Ίλον Μασκ θα χρηματοδοτηθεί με κονδύλια ύψους 2,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να κατασκευάσει το σκάφος με το οποίο θα προσσεληνωθούν οι αστροναύτες του προγράμματος Άρτεμις, όπως ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Στόχος του φιλόδοξου προγράμματος είναι να βρεθούν και πάλι άνθρωποι στο φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας μέχρι το 2024.

Η απόφαση της ΝΑSA αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη SpaceX, καθώς καμία από τις άλλες δύο υποψήφιες προτάσεις δεν πρόκειται να χρηματοδοτηθεί. Το συμβόλαιο μεταξύ της NASA και της SpaceX αναμένεται να υπογραφεί την πρώτη ημέρα του Μαΐου.

Τέσσερις αστροναύτες θα επιβιβαστούν στο διαστημόπλοιο Orion, το οποίο θα εκτοξευτεί στο διάστημα με το Space Launch System (SLS) της NASA, τον ισχυρότερο πύραυλο στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο οποίος βρίσκεται ήδη σε στάδιο δοκιμών. Φτάνοντας σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, δύο από τους αστροναύτες θα μεταφερθούν στη σεληνιακή άκατο της SpaceX. Οι αστροναύτες θα περάσουν περίπου μία εβδομάδα εξερευνώντας την επιφάνεια της Σελήνης και κατόπιν θα επιβιβαστούν στην άκατο ώστε να επιστρέψουν στο Orion. Σε κάθε περίπτωση, η SpaceX αναλαμβάνει την υποχρέωση να πραγματοποιήσει μη επανδρωμένη πτήση της ακάτου, πριν αυτή χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους.

Το συμβόλαιο της SpaceX περιλαμβάνει τη δοκιμαστική, μη επανδρωμένη πτήση και μία επανδρωμένη προσσελήνωση. Οι επόμενες προσσεληνώσεις θα ανατεθούν στο πλαίσιο επόμενου προγράμματος συνεργασίας. Η NASA ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει επαφές με εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο σχετικά με το πρόγραμμα αυτό μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα.

Τρεις ήταν οι βασικοί διεκδικητές του αρχικού συμβολαίου. Η SpaceX επικράτησε έναντι της Blue Origin, του Τζεφ Μπέζος, η οποία είχε τεθεί επικεφαλής μιας συμμαχίας τεσσάρων εταιριών, καθώς και της Dynetics, εταιρίας που αναλαμβάνει συμβόλαια για τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ. Η NASA είχε ήδη χρηματοδοτήσει και τους τρεις διεκδικητές με συνολικά κονδύλια ύψους 967 εκατομμυρίων, προκειμένου να αναπτύξουν τις προτάσεις τους για τις σεληνιακές ακάτους.

Την είδηση για την ανάθεση του συμβολαίου στη SpaceX γνωστοποίησε πρώτη η Washington Post, προλαβαίνοντας την ανακοίνωση της NASA. Σε μήνυμα που αποστάλθηκε στους εργαζομένους της NASA η διευθύντρια του προγράμματος επιλογής ακάτου, Λίζα Γουάτσον Μόργκαν δηλώνει "πολύ απογοητευμένη που η πληροφορία διέρρευσε πριν την επίσημη ανακοίνωση [...] Λυπάμαι επίσης που και εσείς το μάθατε με αυτό τον τρόπο".

Τα προγνωστικά ήθελαν τη NASA να επιλέγει δύο εταιρίες οι οποίες θα λάμβαναν χρηματοδότηση για την πρώτη αποστολή προσσελήνωσης μετά το πρόγραμμα Apollo. Επομένως, η ανάθεση του συμβολαίου αποκλειστικά στη SpaceX συνιστά ράπισμα, ιδίως για τη Blue Origin και τους εταίρους της, μεταξύ των οποίων κολοσσοί όπως η Lockheed Martin και η Northrop Grumman. Στο πλαίσιο του προγράμματος μεταφοράς αστροναυτών στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, λόγου χάρη, συμβόλαια δόθηκαν τόσο στη Boeing όσο και στη SpaceX. Η επιλογή δύο εταίρων προσέφερε στη NASA ευελιξία, σε περίπτωση που κάποια από τις δύο εταιρίες δεν κατόρθωνε να ανταποκριθεί στις συμβατικές της υποχρεώσεις.

"Μας περιμένει σημαντικό έργο, απλά όχι στα επίπεδα χρηματοδότησης που αναμέναμε αρχικά", ανέφερε στο μήνυμά της η Μόργκαν. Καθώς τελικά επελέγη μόνο ένας εταίρος, ο αριθμός των ανθρώπων που θα εργαστούν στο πρόγραμμα θα μειωθεί επίσης, σημειώνει το στέλεχος της NASA. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία επέλεξε να αναθέσει συμβόλαιο μόνο σε έναν εταίρο προκειμένου το πρόγραμμα να προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς.

Η πρόταση της SpaceX δεν περιορίστηκε απλά σε μια σεληνιακή άκατο, αλλά έλαβε τη μορφή του Starship, ενός προηγμένου διαστημοπλοίου το οποίο η εταιρία αναπτύσσει και κατασκευάζει ήδη στη Μπόκα Τσίκα, στην πολιτεία του Τέξας. Το διαστημόπλοιο αναμένεται να έχει τη δυνατότητα μεταφοράς αστροναυτών αλλά και 100 τόνων φορτίου. Το Starship σχεδιάζεται έτσι ώστε να χρησιμοποιεί τους κυρίως κινητήρες του προκειμένου να προσεδαφίζεται κάθετα, σε προορισμούς όπως η Σελήνη και ο Άρης. Η SpaceX κατόρθωσε ήδη να προσγειώσει το Starship μία φορά, στις 3 Μαρτίου, αν και το σκάφος εξερράγη λίγη ώρα μετά. Στις 30 Μαρτίου επιχειρήθηκε νέα προσγείωση, όμως το σκάφος παρουσίασε δυσλειτουργία στο τελικό στάδιο προσεδάφισης και διαλύθηκε. 

"Η πρόταση που επελέγη θα μας επιτρέψει να έχουμε πρόσβαση σε διάφορα σημεία της επιφάνειας της Σελήνης", επισήμανε η Κάθι Λόντερς, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεύθυνσης Ανθρώπινης Εξερεύνησης και Επιχειρήσεων, στη διάρκεια ζωντανής μετάδοσης. "Μας προσφέρει ταυτόχρονα την ευκαιρία να διερευνήσουμε νέες τεχνολογίες και δυνατότητες, οι οποίες θα μας βοηθήσουν όταν θα κληθούμε να πάρουμε αποφάσεις για το επόμενο στάδιο τεχνολογιών που θα μας βοηθήσουν να προσεδαφιστούμε στον Άρη ή σε άλλους πλανήτες".

Το πρόγραμμα Artemis έχει στόχο να στείλει την πρώτη γυναίκα στην επιφάνεια της Σελήνης, καθώς και το πρώτο έγχρωμο άτομο. Μέχρι στιγμής, μόνο λευκοί άντρες έχουν περπατήσει στο σεληνιακό έδαφος. Το Νοέμβριο του 2020 παρουσιάστηκαν οι 18 αστροναύτες που συμμετέχουν στην ομάδα του προγράμματος Artemis. 

O προϋπολογισμός τον οποίο υπέβαλε η κυβέρνηση Μπάιντεν στο Κογκρέσο περιλαμβάνει 24,7 δισεκατομμύρια δολάρια για τη NASA, με τον Αμερικανό πρόεδρο να προτείνει τον τέως γερουσιαστή Μπιλ Νέλσον για τη θέση του επικεφαλής της NASA.