Συμπληρώνονται 60 χρόνια από την πρώτη πτήση του Γιούρι Γκαγκάριν στο διάστημα

Σαν σήμερα, στις 12 Απριλίου του 1961, το διαστημόπλοιο Vostok 3KA-3, στο πλαίσιο της αποστολής Vostok 1, απογειώθηκε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ.

Στο διαστημόπλοιο επέβαινε ο κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν, ο οποίος λίγα λεπτά αργότερα, με την επιτυχή είσοδο του διαστημοπλοίου του σε τροχιά γύρω από τη Γη, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο διάστημα. Ο Γκαγκάριν ολοκλήρωσε μία περιφορά γύρω από τον πλανήτη μας, σε διάστημα 108 λεπτών, επιστρέφοντας τελικά στο Καζακστάν, από όπου και είχε απογειωθεί.

Μάλιστα, ο Γκαγκάριν δεν επέστρεψε μέσα στο διαστημόπλοιο που τον είχε μεταφέρει στο διάστημα: φτάνοντας σε ύψος περίπου 7.000 μέτρων πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, ο Γκαγκάριν βγήκε από το θαλαμίσκο, σύμφωνα με το σχέδιο, και άνοιξε το αλεξίπτωτό του. Οι Σοβιετικοί, ανήσυχοι για το ενδεχόμενο να μην αναγνωριστεί η πρωτιά του Γκαγκάριν -καθώς οι τότε κανονισμοί προέβλεπαν πως ο πιλότος έπρεπε και να προσγειωθεί με το σκάφος που τον μετέφερε- απέκρυψαν αρχικά το πώς ακριβώς επέστρεψε ο Γκαγκάριν στο έδαφος. Ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε στο διάστημα και επέστρεψε στη Γη με το διαστημόπλοιο που τον μετέφερε ήταν ο κοσμοναύτης Γκέρμαν Τίτοφ, τέσσερις μήνες αργότερα, στο πλαίσιο της αποστολής Vostok 2. Όμως, η πτήση του Γκαγκάριν αναγνωρίστηκε ως ολοκληρωμένη και το όνομά του χαράχτηκε ανεξίτηλα στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος.

Εκείνη η σύντομη πτήση αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο και κατέστησε το Γκαγκάριν διασημότητα, όχι μόνο στην τότε Σοβιετική Ένωση, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, παρότι μαινόταν ήδη ο Ψυχρός Πόλεμος. Ο βραχύσωμος (1.57) και λιγομίλητος κοσμοναύτης, γιος ενός ξυλουργού και μιας αγρότισσας που εργάζονταν σε κολεκτίβα, γινόταν παντού δεκτός με εκδηλώσεις ενθουσιασμού, απόδειξη πως, πέρα από το τεταμένο κλίμα της εποχής, το επίτευγμά του είχε πανανθρώπινη απήχηση.

Η πρώτη φωτογραφία του Γκαγκάριν μετά την επιστροφή από το διάστημα

Εξήντα χρόνια μετά, με τις πτήσεις προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (αυτή τη στιγμή φιλοξενεί δέκα αστροναύτες και κοσμοναύτες) να έχουν καταστεί σχεδόν "ρουτίνα", τα σχέδια για επιστροφή στη Σελήνη και από εκεί στον Άρη να βρίσκονται σε εξέλιξη, πυραύλους να εκτοξεύονται κάθε μήνα μεταφέροντας ανθρώπους, δορυφόρους και εφόδια στο διάστημα, εκείνα τα 108 λεπτά του Γιούρι Γκαγκάριν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, στο ένα και μοναδικό ταξίδι του στο διάστημα, πριν τον πρόωρο θάνατό του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1968, ενδέχεται να φαντάζουν ελάχιστα. Κι όμως, ήταν εκείνο το επίτευγμα, εκείνη η ιστορικής σημασίας πτήση, που απέδειξε πως ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στο διάστημα. Εκείνα τα 108 λεπτά κέντρισαν τη φαντασία ολόκληρου του κόσμου, αποτελώντας έναυσμα και κίνητρο για τις επόμενες γενιές αστροναυτών και εξερευνητών του διαστήματος.

Μέσα σε αυτά τα εξήντα χρόνια πολλά άλλαξαν, όμως η σημασία εκείνης της πρώτης φοράς που βρέθηκε άνθρωπος στο διάστημα παραμένει αναλλοίωτη στο χρόνο.