Σχέδιο για τη διάσωση του Voyager 1 φαίνεται πως έχουν οι μηχανικοί της NASA

Έχουν περάσει τέσσερις μήνες από τη στιγμή που το διαστημικό σκάφος Voyager 1 της NASA εξέπεμψε το τελευταίο κατανοητό σήμα στη Γη, με το πρόβλημα αυτό να αποδεικνύεται δυσεπίλυτος γρίφος για τους μηχανικούς που είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση του μακρινότερου ανθρώπινου δημιουργήματος, το οποίο αυτή τη στιγμή εξερευνά το διαστρικό διάστημα.

Όμως, η ομάδα των μηχανικών από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA, με έδρα την Καλιφόρνια, που είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του σκάφους, εμφανίζεται τώρα περισσότερο αισιόδοξη. Την 1η Μαρτίου, οι μηχανικοί εξέπεμψαν σήμα στο Voyager 1 -το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε απόσταση που υπερβαίνει τα 24 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον πλανήτη μας- προκειμένου να "παροτρύνουν διακριτικά" έναν από τους υπολογιστές του διαστημικού σκάφους να δοκιμάσει διαφορετικές ακολουθίες στο λογισμικό του. Αυτό ήταν ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια της NASA να επιλύσει από αυτή την αστρονομική απόσταση το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σκάφος, απομονώνοντας την αιτία που εμποδίζει το Voyager 1 να εκπέμψει συγκροτημένα στοιχεία τηλεμετρίας.

Οι μηχανικοί υποψιάζονται ότι μια αστοχία στη μνήμη του Υποσυστήματος Δεδομένων Πτήσης (FDS), έναν από τους τρεις βασικούς υπολογιστές του διαστημικού σκάφους, είναι η πιθανότερη αιτία για τα προβλήματα που εμφανίζονται στην επικοινωνία με το Voyager 1. Καθώς το σκάφος βρίσκεται τόσο μακριά, χρειάζονται περίπου 45 ώρες προκειμένου να εξακριβώσουν οι μηχανικοί στο κέντρο ελέγχου κατά πόσο το Voyager 1 αντέδρασε στις εντολές τους, με το σήμα να χρειάζεται σχεδόν 22,5 ώρες για να φτάσει από και προς το σκάφος.

Το FDS συλλέγει επιστημονικά και μηχανικά δεδομένα από τους αισθητήρες του διαστημικού σκάφους, και στη συνέχεια τα συνδυάζει, σχηματίζοντας ένα ενιαίο πακέτο δεδομένων, το οποίο περνά από ένα άλλο σύστημα, τη λεγόμενη Μονάδα Ρύθμισης Τηλεμετρίας (TMU), η οποία εκπέμπει τα στοιχεία πίσω στη Γη, χρησιμοποιώντας την κεραία μεγάλων αποστάσεων του Voyager.

Οι μηχανικοί εμφανίζονται σχεδόν απολύτως βέβαιοι ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στο FDS. Τα συστήματα επικοινωνίας που διαθέτει το Voyager 1 φαίνεται πως λειτουργούν κανονικά, ενώ το διαστημικό σκάφος εκπέμπει σταθερά προς τη Γη, όμως το σήμα που λαμβάνεται δεν περιέχει αξιοποιήσιμα δεδομένα. Αυτό σημαίνει πως οι μηχανικοί ξέρουν ότι το Voyager 1 παραμένει "ζωντανό", όμως δεν γνωρίζουν ποιο τμήμα της μνήμης του FDS προκαλεί το πρόβλημα.

Το Voyager 1, όμως, απάντησε στη διερευνητική εντολή για τον εντοπισμό του προβλήματος που στάλθηκε από τη Γη την 1η Μαρτίου κάνοντας κάτι διαφορετικό από ό,τι είχαν παρατηρήσει οι μηχανικοί, από τη στιγμή που το πρόβλημα εντοπίστηκε για πρώτη φορά, στις 14 Νοεμβρίου.

"Το νέο σήμα εξακολουθούσε να μην είναι στη μορφή που χρησιμοποιούσε το Voyager 1 ενώσω το FDS λειτουργούσε κανονικά, οπότε η ομάδα αρχικά δεν ήταν σίγουρη πώς να το ερμηνεύσει", αναφέρει η NASA στην ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη Τετάρτη. "Όμως, μηχανικός που συμμετέχει στο Δίκτυο Βαθέως Διαστήματος της υπηρεσίας, το οποίο είναι υπεύθυνο για το χειρισμό των κεραιών που επικοινωνούν και με τα δύο Voyager, καθώς και άλλα διαστημικά σκάφη που κινούνται προς τη Σελήνη και ακόμη μακρύτερα, κατόρθωσε να αποκωδικοποιήσει το νέο σήμα και διαπίστωσε ότι περιέχει μια αναφορά της κατάστασης του συνόλου της μνήμης του FDS".

Πλέον, οι μηχανικοί αντιπαραβάλλουν ενδελεχώς κάθε στοιχείο από τον κώδικα που περιγράφει την κατάσταση της μνήμης του FDS, με τα σήματα που έστελνε το Voyager 1 στη Γη, πριν προκύψει το πρόβλημα το Νοέμβριο. Με τον τρόπο αυτό, ευελπιστούν ότι θα καταφέρουν να εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματος. Πιθανότατα, όμως, θα χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες μέχρι να προχωρήσει η ομάδα που διαχειρίζεται το Voyager στο επόμενο βήμα, καθώς το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν οι μηχανικοί είναι να δημιουργήσουν νέα προβλήματα.

Η τωρινή κατάσταση αποτελεί τη σοβαρότερη δοκιμασία που έχει αντιμετωπίσει το διαστημικό σκάφος από όταν εκτοξεύτηκε από τη Γη, το 1977. Το Voyager 1 πέρασε κοντά από το Δία και τον Κρόνο, αξιοποιώντας το βαρυτικό πεδίο του δεύτερου, προκειμένου να αναπτύξει ταχύτητα που του επέτρεψε να κινηθεί προς το εξώτερο ηλιακό σύστημα. Το 2012, το Voyager 1 εισήλθε στο διαστρικό διάστημα, όταν άφησε πίσω του την ηλιόσφαιρα, δηλαδή το σημείο κατά το οποίο ο ηλιακός άνεμος, εκείνη η ροή φορτισμένων σωματιδίων που εκπέμπονται από τον Ήλιο, συναντά το λεγόμενο γαλαξιακό άνεμο, δηλαδή τα σωματίδια που καταλαμβάνουν το χώρο μεταξύ των άστρων.

Οι μηχανικοί έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν τόσο το Voyager 1, όσο και το δίδυμο ερευνητικό σκάφος Voyager 2, λειτουργικά για περισσότερα από 46 χρόνια, ξεπερνώντας τεχνικά προβλήματα τα οποία οδήγησαν σε αποτυχία άλλες διαστημικές αποστολές. Και τα δύο σκάφη βρίσκονται αντιμέτωπα με την εξάντληση των καυσίμων που τροφοδοτούν τις πυρηνικές μπαταρίες τους, ενώ ανησυχίες εκφράζονται για τη γήρανση των ωστήρων τους και το ενδεχόμενο φραγής των σωληναρίων τροφοδοσίας, μεταξύ άλλων. Όμως, κάθε φορά που παρουσιάζεται κάποιο πρόβλημα, οι ομάδες που διαχειρίζονται τα σκάφη κατορθώνουν να βρουν τρόπο ώστε να συνεχίσουν τα Voyager την αποστολή τους, προσφεύγοντας συχνά σε ντοσιέ που περιέχουν φθαρμένα σχέδια και μηχανολογικά έγγραφα, από την εποχή που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν τα δίδυμα σκάφη, εδώ και σχεδόν 50 χρόνια.

Η Σούζαν Ντοντ, επικεφαλής της ομάδας διαχείρισης του Voyager 1 και του Voyager 2, σε πρόσφατη δήλωσή της είχε αναφέρει ότι οι μηχανικοί θα χρειαζόταν να καταγράψουν το "μεγαλύτερο θαύμα" μέχρι στιγμής, προκειμένου να επαναφέρουν το Voyager 1 σε κανονική λειτουργία. Τώρα, η φωνή του Voyager 1 από το διαστρικό διάστημα πρόσφερε στους μηχανικούς ένα στοιχείο που θα μπορούσε να τους επιτρέψει να πραγματώσουν αυτό το θαύμα.

• NASA
• Voyager 1