O εντοπισμός νερού στη Σελήνη ανοίγει το δρόμο για μια σεληνιακή βάση

Αυτός ο «αδιαμφισβήτητος εντοπισμός μορίων νερού» θα ενισχύσει σημαντικά τις ελπίδες της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας για τη δημιουργία μιας σεληνιακής βάσης. Στόχος είναι η βάση αυτή να συντηρείται αξιοποιώντας τους φυσικούς πόρους της Σελήνης.

Τα ευρήματα ανακοινώθηκαν με τη μορφή δύο δημοσιεύσεων στο περιοδικό Nature Astronomy. Αντίθετα με προηγούμενες περιπτώσεις εντοπισμού νερού στα διαρκώς σκιασμένα μέρη σεληνιακών κρατήρων, αυτή τη φορά οι επιστήμονες εντόπισαν τα μόρια σε περιοχές της επιφάνειας της Σελήνης που φωτίζονται από τον ήλιο. Στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, η Casey Honnibol, που συμμετείχε στη συγγραφή των δημοσιεύσεων και είναι μεταπτυχιακή ερευνήτρια στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της Nasa, το οποίο εδρεύει στο Μέριλαντ, ανέφερε πως «Η ποσότητα νερού [που εντοπίστηκε] είναι περίπου ίση με ένα μπουκάλι νερού των 355 ml ανά κυβικό μέτρο σεληνιακού εδάφους».

Ο Jacob Bleacher, συνάδελφός της στη NASA, μέλος της διεύθυνσης ανθρώπινης εξερεύνησης της διαστημικής υπηρεσίας, διευκρίνισε πως θα απαιτηθούν περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως οι ερευνητές τη φύση αυτών των υδάτινων αποθεμάτων. Έτσι, θα μπορέσουν να εξακριβώσουν πόσο εύκολο θα ήταν να αξιοποιηθούν τα αποθέματα αυτά από μελλοντικούς εξερευνητές της Σελήνης.

Εντωμεταξύ, παρότι είχαν εντοπιστεί ήδη ενδείξεις ύπαρξης νερού στη σεληνιακή επιφάνεια, οι νέες ανακαλύψεις συντείνουν στο ότι οι ποσότητες αυτές είναι σημαντικότερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί κατά το παρελθόν. «Μας προσφέρουν περισσότερες επιλογές πιθανών πηγών νερού στη Σελήνη», δήλωσε στο BBC News η Hannah Sargeant, πλανητική επιστήμονας του Ανοιχτού Πανεπιστημίου στο Μίλτον Κέινς.

Η NASA έχει χαρτογραφήσει τη σεληνιακή επιφάνεια με ακρίβεια, όμως η παρουσία νερού θα κατευθύνει την επιλογή της τοποθεσίας για μια βάση στη Σελήνη

«Το πού θα κατασκευαστεί μια σεληνιακή βάση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πού βρίσκεται το νερό».
Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έχει ανακοινώσει πως θα στείλει την πρώτη γυναίκα και τον επόμενο άντρα στην επιφάνεια της Σελήνης μέσα στο 2024, στο πλαίσιο των κινήσεων που θα επιτρέψουν το «επόμενο κολοσσιαίο άλμα», δηλαδή την εξερεύνηση του Άρη από ανθρώπους, ενδεχομένως και μέσα στη δεκαετία του 2030.
Η Δρ. Sargeant επισήμανε πως αυτό μεταφράζεται στην ανάπτυξη «ενός περισσότερο βιώσιμου τρόπου εξερεύνησης του διαστήματος». Στις δηλώσεις της στο BBC News στάθηκε στο ότι «Εν μέρει αυτό αφορά την αξιοποίηση των κατά τόπους φυσικών πόρων, και ιδιαίτερα του νερού».

Πώς εντόπισαν οι επιστήμονες αυτές τις ποσότητες σεληνιακού νερού;

Η πρώτη σε αυτή τη σειρά νέων ανακαλύψεων πραγματοποιήθηκε με το βοήθεια ενός αερομεταφερόμενου τηλεσκοπίου υπέρυθρου φάσματος, στο πλαίσιο του προγράμματος με την ονομασία Sofia. Το παρατηρητήριο αυτό, εγκατεστημένο σε ένα ειδικά μετασκευασμένο Boeing 747, μπορεί να κινείται στη στρατόσφαιρα, σε υψόμετρα μεταξύ των 38.000 και 45.000 ποδών, αφήνοντας πίσω του το 99% της ατμόσφαιρας του πλανήτη, ώστε να εξασφαλίζει ανεμπόδιστη, σε μεγάλο βαθμό, θέα προς το Ηλιακό Σύστημα.

 
Το ειδικά διαμορφωμένο Boeing 747 

Με τη βοήθεια του συγκεκριμένου υπέρυθρου τηλεσκοπίου, οι ερευνητές εντόπισαν το χαρακτηριστικό χρώμα που υποδεικνύει ύπαρξη μορίων νερού.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το νερό βρίσκεται αποθηκευμένο σε θύλακες σχηματισμένους από σεληνιακό γυαλί ή ενδεχομένως μεταξύ των κόκκων του σεληνιακού εδάφους, που το προστατεύουν από το σκληρό περιβάλλον.

Στο πλαίσιο της δεύτερης έρευνας, οι επιστήμονες εστίασαν στις διαρκώς σκιασμένες περιοχές, γνωστές ως παγίδες ψύχους, όπου ενδέχεται να έχουν εγκλωβιστεί και να παραμένουν ποσότητες νερού. Εντόπισαν τέτοιες παγίδες ψύχους και στους δύο πόλους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «περίπου 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα της σεληνιακής επιφάνειας εμφανίζουν συνθήκες που επιτρέπουν την παγίδευση νερού».

Τι σημαίνει αυτή η ανακάλυψη;

Η Δρ. Sargeant επισήμανε πως οι ανακαλύψεις αυτές πιθανόν να «διευρύνουν τον κατάλογο των τοποθεσιών όπου θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε μια βάση». Μέσα στα επόμενα χρόνια, έχει προγραμματιστεί μια σειρά σύντομων αποστολών με στόχο τις πολικές ζώνες της Σελήνης. Όμως, σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, υπάρχουν σχέδια κατασκευής ενός μόνιμου χώρου διαβίωσης στην επιφάνεια του δορυφόρου μας.

«Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση [σε αυτά τα σχέδια]. Μας προσφέρει ένα περιθώριο να προχωρήσουμε σε κάποιες επιπλέον μετρήσεις», ανέφερε η ερευνήτρια του Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Το περιθώριο δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, καθώς ήδη επεξεργαζόμαστε ιδέες για τη σεληνιακή βάση και προς ποια σημεία στοχεύουμε να κινηθούμε, όμως ανοίγονται μεγαλύτερες προοπτικές. Στη Σελήνη ούτως ή άλλως θα πάμε. Όμως, η ανακάλυψη αυτή μας προσφέρει περισσότερες επιλογές και καθιστά τον προορισμό μας ακόμη πιο συναρπαστικό».

Ειδικοί επισημαίνουν πως αυτές οι ποσότητες παγωμένου νερού θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας μελλοντικής σεληνιακής οικονομίας, από τη στιγμή που θα βρίσκαμε τρόπο να τις εξορύξουμε.  Θα ήταν πολύ οικονομικότερη η σύνθεση καυσίμων στη Σελήνη, από ό,τι η αποστολή τους από τη Γη. Έτσι, όταν οι μελλοντικοί εξερευνητές του δορυφόρου μας θελήσουν να επιστρέψουν στη Γη ή να ταξιδέψουν προς άλλους προορισμούς, θα μπορούσαν να μετατρέψουν το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο, στοιχεία τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως για την τροφοδοσία των διαστημικών σκαφών με καύσιμα.    Ο ανεφοδιασμός στη Σελήνη, επομένως, θα μπορούσε να περιορίσει το κόστος των διαστημικών ταξιδιών και να καταστήσει οικονομικότερη τη συντήρηση μιας σεληνιακής βάσης.    
 

• case